فارن پالیسی بررسی کرد: هزینه های انسانی تحریم های ایران

فارن پالیسی بررسی کرد: هزینه های انسانی تحریم های ایران

در ژوئن سال گذشته، دانش آموز یکی از کالج های آمریکا به فروشگاه اپل در جورجیا رفت تا یک آی پد بخرد و با عموی خود به فارسی چت کند. کارمند فروشگاه از او پرسید به چه زبانی صحبت می کند و این زن پاسخ داد: فارسی. همین مکالمه کوتاه کافی بود تا کارمند اپل از فروش آی پد خودداری کند. او مدعی شد دلیل این اقدام اش تحریم های آمریکا علیه ایران است و این در حالی است که هیچ یک از تحریم های آمریکا فروش محصولات شرکت های آمریکایی به شهروندان ایرانی- آمریکایی را ممنوع نمی کند.

این تنها یک بخش ناچیز از آثار انسانی اعمال تحریم ها علیه ایران است. جامعه ایرانیان در آمریکا که شدید ترین تحریم ها را علیه جمهوری اسلامی اعمال می کند، با مشکلات عدیده دیگری نیز مواجه است. ارسال پول برای اقوام و دوستان یا موسسه های خیریه در ایران، انتقال وجه از ایران به آمریکا برای مواردی نظیر هزینه تحصیل فرزندان، خودداری شرکت های کشتیرانی از انتقال کالاهای ایرانی، سرباززدن بانک ها از انجام عملیات بانکی مربوط به ایران، عدم تمایل شرکت های دارویی به همکاری با ایران و ... .

این پیامد ها از تحریم هایی ناشی شده است که هدف آن تضعیف بخش انرژی در ایران، صادران و واردات و دسترسی به سیستم مالی بوده است. اما حتی شرکت های دارویی نیز از بیم گرفتار شدن در سیستم قضایی آمریکای، از معامله با ایران سر باز می زنند.

در واقع تحریم ها بیش از همه مردم ایران را هدف قرار داده و با افزایش نرخ تورم، بیکاری وسیعی را ایجاد کرده است. این روزها ، قشر متوسط در ایران زیر فشار تحریم ها، ناپدید شده است.

در سال های 1990، شورای امنیت سازمان ملل، تحریم هایی را علیه عراق اعمال می کرد که پیامدهای انسانی آن همچنان مشهود است. البته سازمان ملل پس از سال ها تحریم عراق که مردم این کشور را تحت تاثیر قرار داد، تصمیم گرفت این تحریم ها را به نحوی هوشمند کند که آسیب های کمتری برای مردم به همراه داشته باشد.

اکنون شورای امنیت تحریم هایی را علیه ایران اعمال می کند. اما تحریم هایی که آمریکا علیه جمهوری اسلامی به اجرا درآورده ، پیامدهای جدی تری به همراه داشته است.  آمریکا نخستین دور تحریم های خود را در سال 1979 و پس از انقلاب اسلامی، علیه ایران اعمال کرد. دولت ریگان با ادعای نقش ایران در بمب گذاری بیروت در سال 1983 که منجر به کشته شدن ملوانان آمریکایی شد، تحریم های یکجانبه را تشدید کرد.

در سال های 1990، آمریکا قانون تحریم های ایران – لیبی را وضع کرد و به این ترتیب شرکت های خارجی از تجارت با ایران منع شدند. در سال 1996، اتحادیه اروپا در بیانیه ای اعلام کرد این تحریم ها به کشورهای این اتحادیه خسارت می زند. در نتیجه دولت آمریکا نیز پذیرفت که شرکت هایی نظیر شل، توتال و گازپروم  را به دلیل همکاری با ایران، مجازات نکند. تا سال 2000، هنوز هم زیر مجموعه های شرکت هایی مانند هالیبرتون آمریکا به تجارت و سرمایه گذاری در ایران ادامه می دادند.

در این سال ها، دولت آمریکا همواره تاکید داشته است که هدف تحریم ها حکومت و نه مردم ایران است. خزانه داری آمریکا نیز هر از چندی می گوید تجارت در بخش دارو و غذا با ایران ممنوع نیست. با این حال، جو بایدن، معاون رئیس جمهور آمریکا، این تحریم ها را سخت ترین تحریم هایی توصیف می کند که در تاریخ علیه یک کشور اعمال شده است. در سال های اخیر، شرکت ها و بانک های خارجی ناقض قانون تحریم های ایران نیز با جریمه و مجازات های سنگینی از سوی خزانه داری ایالات متحده مواجه شده اند.

اغلب از تحریم های اعمالی علیه ایران به عنوان تحریم های هوشمند یاد می شود. اما پرسش اینجاست که آیا این تحریم ها واقعا هوشمند هستند؟

از سوی دیگر، واشینگتن  در جایی که دیگر قوانین کفایت نمی کند، از ابزار دیپلماسی برای راضی کردن کشورهای خارجی به قطع روابط تجاری با ایران استفاده می کند. یک دیپلمات غربی در تهران در توصیف این ماجرا می گوید. موضوع ساده است، اگر در ایران تجارت کنید، نمی توانید در بازار آمریکا معامله ای داشته باشید. مقامات خزانه داری آمریکا تا کنون با مقامات بیش از 145 بانک در 60 کشور جهان ملاقات کرده اند تا به روابط مالی خود با ایران پایان دهند. روشن است که این بانک ها نیز به دلیل حفظ منافع خود در آمریکا، از رابطه با ایران چشم پوشی کرده اند.

علاوه بر تلاش برای قطع دسترسی ایران به بازارهای مالی، تضعیف صنایع انرژی ایران نیز به طور ویژه در دستور کار کاخ سفید است. در این بین اقتصاد ایران روز به روز ضعیف تر می شود. در اکتبر 2012، ارزش ریال، 40 درصد سقوط کرد، آن هم در یک هفته. نرخ تورم نیز در ماه می گذشته به 40 درصد و در ماه ژوئن به 45 درصد رسید. قیمت مواد غذایی نیز همچنان سیر صعودی دارد. درآمدی نفتی نیز تحت تاثیر تحریم ها به نصف کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که درآمد نفتی 50 درصد از درآمد دولت را تشکیل می دهد و به همین دلیل بودجه دولت در امور آموزشی و بهداشت و درمان نیز کاهش پیدا کرده است.

صنایع در ایران، مانند صنعت خودروسازی نیز روزهای خوبی را سپری نمی کنند. از سوی دیگر سقوط صنعت در ایران بیکاری گسترده ای را رقم زده است. گزارش کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران حاکی از آن است که حدود 2 میلیون کارگر بخش خودروسازی به دلیل تعطیل شدن کارخانه ها و کارگاه ها، موقعیت شغلی خود را از دست داده اند. در سپتامبر 2012، یک گزارش اقتصادی منتشر شد که نشان می داد در 12 ماه قبل، 40 درصد از مردان ایرانی شغل خود را از دست داده اند. با افزایش نرخ بیکاری و افزایش روزانه قیمت ها، نرخ ورشکستگی نیز در سه سال اخیر، سه برابر شده است.

بحران اقتصادی، بیش از هر بخش دیگری به مردم آسیب زده است. تحصیلات مقدماتی به دلیل افزایش هزینه ها و کاهش درآمدها، دچار نقصان شده است. تحریم ها نیز به طور مستقیم و غیر مستقیم بخش دارو و مواد غذایی در ایران را تحت تاثیر قرار داده است.گزارش کمپین بین المللی حقوق بشر حاکی از آن است که این روزها، گوشت، شیر و میوه به کالاهای لوکس در ایران تبدیل شده اند. کمبود دارو و افزایش قیمت آن نیز همچنان برای ایرانیان دردسرساز است.

اما باوجود تمامی پیامدهای انسانی تحریم ها، این محدودیت ها تاثیر چشمگیری برای سیاست های تهران نداشته است. برخی کارشناسان می گویند ، تحریم ها فساد و رشوه دهی را افزایش داده و با از میان بردن کانال های قانونی، دست واسطه ها و قاچاقچیان را بازتر کرده است.

این درحالی است که هدف تحریم ها ، توقف برنامه های هسته ای ایران اعلام شده است اما تا کنون این تحریم ها تاثیر عکس داشته است. تحریم ها صنعت نفت ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داده و همین نکته انگیزه مقامات برای پیشبرد برنامه های هسته ای به منظور دسترسی به انرژی هسته ای را افزایش داده است.اغلب از تحریم های اعمالی علیه ایران به عنوان تحریم های هوشمند یاد می شود. اما پرسش اینجاست که آیا این تحریم ها واقعا هوشمند هستند؟/دیپلماسی ایرانی

فارن پالیسی بررسی کرد؛ بازی زیرکانه روحانی با پرونده هسته ای ایران

فارن پالیسی بررسی کرد

بازی زیرکانه روحانی با پرونده هسته ای ایران

دیپلماسی ایرانی: عصر روز شنبه، وزارت کشور تایید کرد که حسن روحانی با اکثریت مطلق آرا، رئیس جمهور بعدی ایران است. پیروزی وی در یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری پیام ویژه ای در مورد جنبش اصلاح طلبی دارد.در حالی که ایران همچنان بر سر مساله هسته ای با جامعه بین المللی درگیری است، مهمترین پرسش در مورد موفقیت روحانی در انتخابات ، دیدگاه وی در مورد مذاکرات و موضع هسته ای جمهوری اسلامی است.

هرچند طرح های روحانی برای این برنامه همچنان نامشخص است، طیفی از اظهارنظرهای او در در فاصله اکتبر تا نوامبر 2004، چشم اندازی از نگرش روحانی به مساله هسته ای و نحوه واکنش کشورش به غرب را به تصویر می کشد.

برای آنهایی که به دنبال راهکار دیپلماتیک برای بن بست هسته ای ایران هستند، اظهار نظرهای روحانی هم اخبار خوب دارد هم بد.

روحانی از سویی می گوید ایران باید به شیوه ای مستقیم تر از طریق کانال های دیپلماتیک با غرب وارد تعامل شود و از سوی دیگر بر استراتژی نظارت داشته که طبق آن جمهوری اسلامی ضمن مذاکره با جامعه بین المللی به پیشرفت هسته ای ادامه داده است.

پیشرفت فنی ایران از نظر روحانی برای وجهه بین المللی جمهوری اسلامی خوب است و نشان می دهد ایران در زمینه تکنولوژی به موفقیت هایی دست یافته است.

از سوی دیگر روحانی می گوید که جهان باید حقوق هسته ای ایران را بپذیرد مانند دستیابی به چرخه سوخت هسته ای کهجامعه بین المللی با مشاهده این پیشرفت در ایران دید چاره ای جز پذیرش آن ندارد. 

شاید جهان نمی خواست که پاکستان به سلاح هسته ای دست یابد یا برزیل چرخه سوخت هسته ای داشته باشد اما اکنون هم پاکستان سلاح هسته ای دارد و هم برزیل به چرخه سوخت دست یافته و جهان نیز اطلاعات خود را با این دو کشور مبادله می کند.

بیشترین پیشرفت فنی که روحانی به آن افتخار می کند در زمانی اتفاق افتاد که ایرانیان نشان می دادند در مذاکره با دیپلمات های غربی رفتار خوب دارند.

روحانی می گوید هدف اصلی مذاکرات هسته ای این بود که به هر قیمتی از ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت جلوگیری شود. به این ترتیب مذاکرات با روندی کند پیش می رفت و در عین حال دانشمندان هسته ای ایران به پیشرفت های تکنولوژیکی در زمینه هسته ای ادامه می دادند.

این استراتژی به نفع ایران تمامی شد. روحانی می گوید در حالی که با اروپاییان در تهران گفت و گو می کردیم توانستیم تجهیزات را در تاسیسات اصفهان نصب کنیم.

در واقع  با ایجاد یک فضای آرام، ما توانستیم تاسیسات اصفهان را تکمیل کنیم. امروز ایران می تواند یو اف 4 را به یو اف 6 تبدیل کند که گامی بسیار مهم است. این دو گاز در روند غنی سازی هسته ای کارایی دارند.

به این ترتیب از اظهارات روحانی اینگونه برداشت می شود که وی به دنبال پایان دادن به برنامه هسته ای ایران یا مشکل هسته ای نیست بلکه تمرکز وی بر نحوه مدیریت جامعه بین المللی و مردم ایران است.

روحانی تبحر زیادی در شناخت فضای بین المللی دارد و به مدت 22 ماه ریاست تیم مذاکره کننده هسته ای ایران در دوران محمد خاتمی را بر عهده داشته است. روحانی با شناخت تفاوت مواضع مذاکره کنندگان هسته ای از آمریکا ، انگلیس و فرانسه گرفته تا چین، روسیه و آلمان بر این باور است که ایران می تواند از رای وتوی چین و روسیه در شورای امنیت سازمان ملل استفاده کند.

اشاره به این نکته اهمیت دارد که روحانی هیچگاه از تولید بمب هسته ای حمایت نکرده است، هرچند که اظهارات وی در مورد غنی سازی 90 درصدی می تواند موضوعی قابل تامل باشد.

به هر ترتیب ایرانیان با انتخاب روحانی، رئیس جمهوری را به ساختمان ریاست جمهوری فرستادند که به خوبی از برنامه هسته ای ایران دفاع می کند و به وضوح خواستار بهبود روابط جمهوری اسلامی با غرب است اما نتیجه همچنان در ابهام قرار دارد./دیپلماسی ایرانی