علل بروز بیماری MS و راه‌های پیشگیری

اخبار اجتماعی - علل بروز بیماری MS و راه‌های پیشگیری

به گزارش تدبیر، ناهید بلادی مقدم عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در پاسخ به پرسش نادیا از تهران درباره بیماری ام اس با اشاره به پیشینه بیماری MS اظهار داشت:‌ MS بیماری‌ای است که 150 سال پیش شناخته شد. این اختلال مربوط به سیستم اعصاب مرکزی است و نوعی بیماری التهابی است که ماده سفید مغز و نخاع را درگیر می‌‌کند.

وی افزود:‌ در سال‌های اخیر دیده شده که ماده خاکستری نیز در ابتلا به این اختلال مؤثر است.

این نورولوژیست درباره دلایل ابتلا به این اختلال، گفت: هنوز دلیل محکمی برای ابتلا به این بیماری شناخته نشده است، اما می‌توان به نقش بعضی ویروس‌ها، موقعیت جغرافیایی که افراد در آن زندگی می‌کنند، و سبک و زندگی و کم شدن فعالیت بدنی ارتباط دارند.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد:‌ بیماری MS در شمال اروپا، آمریکای شمالی،‌استرالیا، امریکای جنوبی و برخی نواحی شمال افریقا شایع است و شیوع این بیماری در کشورهای آسیای شرقی مانند چین و ژاپن کمتر از سایر نقاط جهان است.

وی احتمال کمبود ویتامین D را در ابتلا به این اختلال مؤثر دانست و افزود: برخی شواهد حاکی از کمبود ویتامین D در مبتلایان است. همچنین این اختلال با سبک زندگی افراد شهرنشین ارتباط دارد، چرا که این سبک زندگی موجب کم شدن تحرک می‌شود.

این نورولوژیست مطالعه درباره استرس و ابتلا به MS را مشکل عنوان کرد و اظهار داشت: مطالعات در این زمینه مشکل است، زیرا استرس برای افراد مختلف متفاوت است. MS در جوانانی که سال‌های اولیه ازدواج را پشت سر می‌گذارند یا در سال اول ورود به دانشگاه هستند دیده شده است.

وی افزود: همچنین ژنتیک می‌تواند در ابتلا به این اختلال مؤثر باشد، مطالعات نشان می‌دهد در برخی خانواده‌ها MS شایع‌تر از بقیه است. این موضوع نشان می‌دهد که اگر در خانواده‌ای دچار MS باشد، امکان ابتلای سایر افراد نیز وجود دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: برخی معتقدند ژنتیک و عوامل محیطی در ابتلا به MS مؤثر است. باید گفت ژن خاص این بیماری در صورتی که در شرایط محیطی خاص قرار گیرد، می‌تواند تظاهر پیدا کند.

وی در مورد درمان این اختلال اظهار داشت: درمان‌های موجود بر سیر بیماری تأثیر می‌گذارد و در حال حاضر درمان قطعی برای این اختلال وجود ندارد. داروهایی که تجویز می‌شود، 35 تا 60 درصد می‌تواند مؤثر باشد.

بلادی مقدم افزود: همچنین داروهایی برای درمان‌های علامتی وجود دارد. درمان‌های توانبخشی نیز موجب رفع اشکالات حرکتی و گفتاری مبتلایان می‌شود و از این طریق می‌توان مشکلات عملکرد شناختی مغز در بخش حافظه و تمرکز و دقت را دقت ببخشیم.

این نورولوژیست شیوع بیماری MS را در جهان به 3 دسته بالا، متوسط و پائین تقسیم کرد و افزود: کانادا یکی از کشورهایی است که شیوع MS در آن بالا است، جنوب اروپا و بخش‌هایی از خاورمیانه از نظر شیوع وضعیت متوسط دارند و این اختلال در چین و ژاپن کمتر شایع است.

وی ادامه داد: متأسفانه شیوع این بیماری در 5 سال اخیر در حال افزایش است و آخرین تحقیقات که 3 سال پیش در اصفهان انجام شد، نشان می‌دهد از هر  100 هزار نفر 100 نفر به این اختلال مبتلا هستند.

وی ادامه داد:‌همچنین آمارها نشان می‌دهد در تهران از هر 100 هزار نفر 70 نفر به MS مبتلا هستند. در حال حاضر بالاترین شیوع این اختلال در آسیا و اقیانوسیه مربوط به شهر اصفهان است.

این نورورلوژیست اظهار داشت:‌ خود مراقبتی در همه بیماری‌ ها با روش صحیح زندگی امکانپذیر است، متأسفانه زندگی آپارتمان‌نشینی موجب کاهش فعالیت‌های فیزیکی و محرومیت از آفتاب شده است چنانچه آفتاب از پشت شیشه بتابد، برای تأمین ویتامین D ارزشی ندارد، زیرا 90 درصد این ویتامین از طریق آفتاب جذب می‌شود. کمبود ویتامین D مسئله مهمی در جلوگیری از این اختلال است.

وی خاطرنشان کرد: استفاده از غذاهای خانگی، ورزش و در معرض نور آفتاب بودن یا تأمین ویتامین D از طریق دارو در کاهش ابتلا به این اختلال مؤثر است و توصیه می‌شود مردم از میوه‌ها و سبزیجات تازه و لبنیات کم‌چرب استفاده کرده و چربی‌های کمتر اشباع شده را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
اخبار اجتماعی - تدبیر

از علل و علایم تا پیشگیری و درمان بیماری پسوریازیس

پسوریازیس نوعی بیماری اتوایمیون یا خودایمنی است که اغلب در حل فاصل 15 تا 35 سالگی (دوران جوانی) شروع می شود و در آن سلول های پوستی به شکلی کنترل نشده و بسیار سریع تکثیر می شوند.

هفته نامه سلامت - دکتر محمدعلی نیلفروش زاده*: پسوریازیس نوعی بیماری اتوایمیون یا خودایمنی است که اغلب در حل فاصل 15 تا 35 سالگی (دوران جوانی) شروع می شود و در آن سلول های پوستی به شکلی کنترل نشده و بسیار سریع تکثیر می شوند. این موضوع باعث بروز پلاک هایی روی پوست می شود که زمینه التهابی و قرمز دارند و روی آن پوسته هایی سوار است. این پلاک ها معمولا روی دست ها، آرنج، زانو، کمر، صورت و کف سر به وجود می آیند.

1- پسوریازیس واگیر ندارد

پسوریازیس واگیر ندارد و انواع بسیار مختلفی از خفیف تا شدید دارد و با علائم گوناگون از تغییر حالت ناخن ها گرفته تا پلاک های پوستی که ممکن است با خارش همراه باشد یا خیر، مشخص می شود. برخی بیماران دچار در مفاصل هستند و گاهی بیماری با تب نیز همراه می شود.

پسوریازیس حتی گاهی فرد را دچار التهاب پشم و پلک می کند. با توجه به اینکه علائم بیشتر در کجا دیده می شوند و خفیف و شدید بودن آنها، درمان ها متفاوت است و گاه فرد مجبور است تا آخر عمر تحت درمان باشد.

2- علل مختلف ابتلا به پسوریازیس

در یک سوم مبتلایان زمینه خانوادگی در بروز بیماری دخیل است. تاکنون ژن های بسیاری مرتبط با این بیماری شناسایی شده اند. به عنوان مثال می توان به ژن هایی اشاره کرد که در کروموزم 6 قرار دارند عامل بروز 10 درصد پسوریازیس ها هستند.

فاکتورهای ایمنی و محیطی هم غیر از مسائل ژنتیکی در این میان می توانند دخیل باشند. در افرادی که زمینه ابتلا به پسوریازیس را دارند، خاراندن، جراحات، آفتاب سوختگی و سوختگی های دمایی و شیمیایی، سرمای هوا و تهاجم ها و آلودگی های خارجی و عفونت های پوستی می تواند باعث تشدید علائم پسوریازیس شود.

دوری از خستگی و استرس، سیگار و نوشیدنی های الکلی و نور شدید آفتاب نیز از تشدید علائم این بیماری پیشگیری می کند.

3- درمان های متداول

در درمان پسوریازیس معمولا از کورتون های موضعی با توجه به شدت و فرم ضایعه ها استفاده می شود. در موارد شدید حتی تزریق کورتون هم لازم است. داروهای کراتولیتیک، مشتقات ویتامین D به شکل خوراکی و موضعی لایه بردارهای موضعی برای تنظیم سرعت تکثیر سلول های پوستی و ترکیب های آنتی متابلویک برای متعادل کردن سیستم ایمنی و ترکیب های ضدپسوزیاریک و قطره اشک مصنوعی از جمله درمان های رایج است که بسته به شدت بیماری تجویز می شود.

هنوز در کشور ما همان درمان های کلاسیک مورد استفاده قرار می گیرد و در کنار آن به بیماران توصیه می شود با کمک نوردرمانی با استفاده از امواج UV، کاهش استرس و استفاده از مرطوب کننده ها و پانسمان روی دارو میزان تاثیرگذاری داروها را بیشتر کند.

4- تازه های درمان

تحقیقات بسیاری در زمینه این بیماری و روش های درمان آن انجام شده و درمان های جدید هر بار معرفی می شود، به عنوان مثال آخرین درمان مربوط به نوعی ترکیب به نام A REG 3 است که محققان دانشگاه کالیفرنیا آن را پس از بیوپسی پوست افراد سالم و بیماران مبتلا به پسوریازیس و موش ها شناسایی کرده اند.

مهار این ترکیب روند التیام زخم را کند می کند اما در بیماران مبتلا به پسوریازیس مفید است. به عبارتی این ترکیب نقشی دوگانه دارد و می توان از آن در درمان بیماری های مختلف استفاده کرد.
درمان های کنونی پسوریازیس همگی سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن هستند اما ترکیب جدید تاثیری منفی بر سیستم ایمنی ندارد.

5- پسوزیاریس خاموش و روشن می شود

این بیماری دوره های عود و بهبودی دارد و پاسخ به دارو به شدت بیماری در فرد وابسته است و صدالبته آموزش بیمار هم بسیار مهم است. بیمار باید بداند که به واسطه مصرف دارو ممکن است به بیماری های داخلی دچار شود. به همین دلیل هرازگاهی باید از این نظر چک شود.

6- الفبای پیشگیری

امکان پیش بینی وجود ندارد اما امکان پیش گیری هست. مربوط نگه داشتن پوست حداقل 2 بار در روز، عدم مصرف نوشیدنی های الکلی و استراحت کافی می تواند از بروز پسوریازیس یا تشدید علائم آن در فردی که زمینه آن را دارد پیشگیری کند.

7- اصول خودمراقبتی در پسوریازیس

به هر فرد مبتلا به پسوریازیس توصیه می شود که:

•    مرطوب کننده ای مناسب نوع پوستش داشته باشد و بعد از هر بار حمام یا دوش گرفتن یا مواجه با نور آفتاب پوستش را مرطوب کند.

•    برای حمام باید از شامپویی ملایم استفاده کند و هرگز پوستش را با کیسه و لیف نشوید.

•    محصولاتی که استفاده می کند باید بدون بو و رنگ باشد تا ایجاد آلرژی و خارش نکند.

•    دمای آب باید کمتر یا برابر 36 درجه باشد. آب داغ پوست را خشک می کند و باعث تشدید علائم پسوریازیس می شود.

•    مدت دوش گرفتن باید بسیار کوتاه بوده و بیش از 20 دقیقه طول نکشد.

•    لباس هایی که این بیماران به تن می کنند باید سبک و گشاد و راحت و از جنس نخ یا ابریشم باشد. مارک لباس ها یا هر زایده ای که ایجاد خارش و حساسیت کند را باید از لباس جدا کرد.

•    آرایش کردن ممنوع نیست اما باید از مواد غیرآلرژیک استفاده کرد.

•    اپیلاسیون با موم یا استفاده از موکن ها ممنوع است.

•    هوای داخل خانه نباید خیلی خشک باشد و فرد مبتلا باید مراقب سرمای هوا و خشکی ناشی از آن هم باشد.

•    خواب کافی، دور بودن از استرس و حفظ تناسب اندام نیز به بهبود و کاهش علائم کمک می کند.
 
*رئیس انجمن متخصصان پوست ایران، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران