شوق یادگیری زبان ترکی زنان خانه دار تهرانی!

روزنامه دیلی صباح چاپ ترکیه گزارشی منتشر کرده از یک کلاس آموزش زبان ترکی استانبولی در تهران. طبق این گزارش تعداد متقاضیان ثبت‌نام در این کلاس از ظرفیت پذیرش آن بیشتر است. ۸۰ درصد متقاضیان زنان خانه‌دار هستند.

بیمه زنان خانه‌دار در بن‌بست

زنان خانه‌دار سال‌هاست منتظرند؛ امسال كه تمام شود 8 سال از تصمیم دولت برای اجرای طرح بیمه زنان خانه‌دار می‌گذرد اما هنوز 18 میلیون زن خانه‌دار كشور برای این‌كه بتوانند به این آسانی‌ها خود را بیمه كنند، امیدی ندارند.

در حالی كه انتظار می‌رفت با آغاز اجرای طرح بیمه زنان خانه‌دار از اواسط امسال سرانجام وعده مسوولان وزارت رفاه و صندوق بیمه تامین اجتماعی برای بیمه كردن 18 میلیون زن خانه‌دار شهری و روستایی پس از سال‌ها وقفه تحقق یابد اما در عمل نه‌تنها این اتفاق نیفتاد بلكه تغییر نحوه اجرای این طرح در قالب بیمه حرف و مشاغل آزاد موجب انتقاد بسیاری از زنان خانه‌دار شده است.

این فقط زنان خانه‌داری كه هنگام مراجعه به شعب صندوق بیمه تامین اجتماعی برای بیمه شدن دست خالی باز می‌گردند نیستند كه از وضعیت پیش آمده ناراضی‌اند به طوری كه سخنگوی كمیسیون اجتماعی مجلس نیز در گفت‌وگو با جام‌جم با یادآوری افت و خیزهای فراوانی كه اجرای این طرح را با وقفه چند ساله مواجه كرد، می‌گوید: بیمه زنان خانه‌دار كه هم اكنون در قالب طرح بیمه حرف و مشاغل آزاد اجرا می‌شود چیزی نیست كه مورد انتظار 18 میلیون زن خانه‌دار كشور باشد، زیرا از اول هم قرار بود دولت این بیمه حمایتی را در قالب طرحی مستقل و با تسهیلات ویژه به زنان خانه‌دار اجرایی كند.

به گفته سیدجواد زمانی، طرح بیمه زنان خانه‌دار مصوبه مجلس را ندارد و دولت از همان ابتدا این طرح را در قالب طرحی حمایتی و با پیشنهاد ارائه تسهیلات ویژه برای كمك به زنان خانه‌دار پس از تصویب به وزارت رفاه ابلاغ كرد و وزارت رفاه نیز صندوق بیمه تامین اجتماعی را مامور اجرای این طرح نمود.

وی توضیح می‌دهد: با ابلاغ اجرای این طرح حمایتی از سوی دولت، تعدادی از زنان خانه‌دار با واریز مبلغی برای بیمه شدن اقدام كردند اما پس از مدت كوتاهی اجرای این طرح متوقف شد و از آن زمان تاكنون وزارت رفاه و صندوق بیمه تامین اجتماعی از دلایل توقف این طرح سخنی به میان نیاورده‌اند.

سخنگوی كمیسیون اجتماعی مجلس تاكید می‌كند: با توجه به اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها و با استناد به اصل 29 قانون اساسی كه بیمه همگانی است، دولت موظف است تا پایان برنامه پنجم توسعه تمام جمعیت كشور را تحت پوشش بیمه قرار دهد كه یكی از این گروه‌ها زنان خانه‌دار هستند و وزارت رفاه و صندوق بیمه تامین اجتماعی موظف است با رفع مشكلات و نواقص موجود مسیر را برای بیمه شدن آسان این قشر هموار كند.

8 سال انتظار

وقتی زمزمه‌های اجرای طرح بیمه زنان خانه‌دار برای اولین بار در سال 81 از سوی مسوولان مطرح شد و موجی از امیدواری را در دل قشری كه همواره تامین زندگی در شرایط پیری و ازكارافتادگی و تنهایی پس از فوت همسر یكی از دغدغه‌هایشان بود، نشاند شاید آن زمان به ذهن زنان خانه‌دار هم خطور نمی‌كرد كه 8 سال سپری شود اما هنوز از بیمه شدن خبری نباشد.

اجرای طرح بیمه زنان خانه‌دار درسال 81 با بودجه 200 میلیون تومانی آغاز شد و طی سال‌های 85ـ83 بودجه طرح به 2 میلیارد تومان رسید.

براساس طرح اولیه قرار بود با استفاده از اعتبارات مصوب سالانه یك میلیون زن خانه‌دار كشور تحت پوشش بیمه قرار بگیرند اما در عمل نه تنها این اتفاق نیفتاد بلكه به دلیل برخی نواقص و مشكلات موجود از یكسو یا به بهانه تاخیر در تامین به موقع اعتبارات از سوی دیگر، طرح بیمه زنان خانه‌دار 8 سال متوقف بماند تا اواسط امسال مجددا این طرح در قالب بیمه حرف و مشاغل آزاد به اجرا گذاشته شود.

تبصره‌های مشكل‌ساز

هرچند كلید خوردن طرح بیمه زنان خانه‌دار آن هم پس از 8 سال انتظار و با وجود افت و خیزها و مشكلات فراوانی كه فراروی اجرای این طرح قرار داشت به حرف و حدیث‌ها و ابهاماتی كه در خصوص احتمال توقف همیشگی آن مطرح شده بود، پایان داد اما بتدریج برخی اخبار از گوشه و كنار نشان داد طرح مذكور در اجرا همچنان با مشكلات و نواقصی همراه است. نارضایتی و گلایه‌های برخی زنان خانه‌دار در مراجعه به شعب سازمان تامین اجتماعی برای بیمه شدن به نوعی مصداق این ادعا است.

به گفته این زنان، شعب بیمه تامین اجتماعی هنگام مراجعه آنها برای بیمه‌شدن با قرار دادن تبصره‌ها و آیین‌نامه‌های مختلف و با مانع‌تراشی به نوعی پیش پای زنان خانه‌دار برای بیمه شدن سنگ‌اندازی می‌كنند.

نداشتن شرط سنی لازم یكی از این موارد است كه شعب تامین اجتماعی با استناد به آن از پذیرفتن زنان خانه‌دار برای بیمه شدن شانه خالی می‌كنند.

براساس این طرح، تنها زنان خانه‌داری كه سقف سنی آنها 45 سال است می‌توانند تحت پوشش این نوع بیمه قرار بگیرند. یكی از زنان خانه‌داری كه به بهانه نداشتن شرط سنی لازم از پوشش بیمه محروم شده است، در این باره می‌گوید: پس از مدت‌ها انتظار برای بیمه شدن به نزدیك‌ترین شعبه بیمه تامین اجتماعی مراجعه كردم اما در آنجا كارشناس بیمه به صراحت تاكید كرد فقط زنانی كه سقف سنی‌شان تا 45 سال است می‌توانند بیمه شوند و من كه 46 سال دارم نمی‌توانم بیمه شوم. به گفته وی، تاكید كارشناس بیمه بر این بوده است كه این شرط سنی ابلاغیه قانون است و قانون نیز استثنا ندارد.

با این اوصاف به نظر می‌رسد طرح بیمه زنان خانه‌دار صرفا روی كاغذ طرحی امیدبخش و حامی زنان خانه‌دار است و در عمل آنقدرها هم رضایتبخش نیست.

با كدام پول؟

طرح بیمه زنان خانه‌دار با هدف حمایت از قشر زنان خانه‌دار به اجرا درآمد كه به دلیل نداشتن شغل و منبع درآمدی به واسطه آن همواره دغدغه گذران زندگی در شرایط تنهایی و از كارافتادگی را دارند. براساس این طرح قرار بود دولت بخش قابل توجهی از سهم بیمه‌پردازی زنان خانه‌دار را بر عهده بگیرد و پرداخت درصد كمی نیز بر عهده زنان خانه‌دار گذاشته شود تا این قشر برای بیمه كردن خود مشكلی نداشته باشند اما متاسفانه در عمل این اتفاق نیفتاده است.

هم‌اكنون براساس این طرح ارقام 14 درصد، 18 درصد و 27 درصد به‌عنوان سهم حق بیمه پرداختی زنان خانه‌دار در نظر گرفته شده كه آنها می‌‌توانند با انتخاب و پرداخت هریك از این حق بیمه‌ها به نسبت درصد انتخابی از مزایای بیمه‌های اجتماعی آن شامل مستمری بازنشستگی، از كار افتادگی، حوادث، فوت و... همچنین بیمه‌های درمانی بهره‌مند شوند.

سهم پرداختی دولت در این بخش تنها 3 درصد آن هم به‌صورت مشاركت عام است و با این رقم اندك می‌توان ادعا كرد كمك دولت در پرداخت حق بیمه زنان خانه‌دار تقریبا حذف شده است.

پرسشی كه در اینجا مطرح می‌شود این است كه زنان خانه‌دار باید مابقی سهم بیمه‌ پردازی خود را از كجا تامین كنند در حالی كه همان طور كه از نام این طرح پیداست جمعیت هدف آن زنان خانه‌داری هستند كه منبع درآمدی به جز پس‌اندازی اندك كه گهگاه آن را از باقیمانده خرجی خانه كنار می‌گذارند، ندارند.

هرچند برای پاسخگویی مسوولان صندوق بیمه تامین اجتماعی به مشكلات و ابهامات موجود در این طرح هفته‌ها انتظار كشیدیم اما متاسفانه همچون دفعات قبل به دلیل عدم همكاری آنها دست به دامان مسوولان وزارت رفاه شدیم تا شاید در این وزارتخانه پاسخگویی برای پرسش‌هایمان پیدا شود.

سرپرست معاونت اجتماعی وزارت رفاه و تامین اجتماعی در گفت‌وگو با جام‌جم در مقابل گلایه‌های زنان خانه‌دار از نحوه اجرای این طرح و برخی تبصره‌های دست و پا گیر آن می‌گوید: قانون؛ قانون است و هیچ استثنایی در این زمینه وجود ندارد.

به گفته صمدالله فیروزی، طرح بیمه زنان خانه‌‌دار هرچند به دلیل برخی موانع و مشكلات اجرایی نشده است اما این به معنی حذف طرح نیست و هم‌اكنون زنان خانه‌دار می‌توانند در قالب بیمه حرف و مشاغل آزاد از مزایای بیمه‌های اجتماعی ـ درمانی بهره‌مند شوند.

وی توضیح می‌دهد: در حال حاضر زنان خانه‌دار 20 تا 45 ساله می‌توانند با 20 سال سابقه بیمه‌پردازی و با مراجعه به شعب تامین اجتماعی تحت پوشش بیمه قرار بگیرند. براساس این طرح ارقام 14 درصد، 18 درصد و 27 درصد به‌عنوان سهم حق بیمه پرداختی زنان خانه‌دار در نظر گرفته شده كه آنها می‌‌توانند با انتخاب و پرداخت هریك از این حق بیمه‌ها به نسبت درصد انتخابی از مزایای بیمه‌های اجتماعی آن شامل مستمری بازنشستگی، از كار افتادگی، حوادث، فوت و... همچنین بیمه‌های درمانی بهره‌مند شوند ضمن این كه دولت نیز به طور عام در پرداخت 3 درصد از سهم حق بیمه زنان خانه‌دار مشاركت می‌كند.

فیروزی تاكید می‌كند: باید دغدغه بیمه شدن از همان سال‌های اول وجود داشته باشد نه این‌كه در سال‌های پایانی نزدیك شدن به سقف سنی این طرح و یا حتی 45 سالگی به فكر بیمه كردن خود بیفتند.

بازنگری؛ شاید

فیروزی در پاسخ به این استدلال كه این طرح بتازگی اجرایی شده و طبیعی است كه زنان خانه‌دار از جزئیات چنین قانونی و تبصره‌ها و استثناهای آن از جمله محدودیت‌های سنی‌اش اطلاع چندانی نداشته باشند، می‌گوید: به هر حال فعلا قانون مصوب شامل زنان و دختران 45ـ20 ساله است البته این امكان وجود دارد كه به دلیل پاره‌ای از مشكلات اینچنینی در آینده و به مرور زمان روی طرح، بازنگری مجددی شده و اصلاحاتی صورت بگیرد اما تا آن زمان طرح بیمه زنان خانه‌دار فعلا شامل همین رده سنی و تا سقف سنی 45 سال می‌شود.

سرپرست معاونت اجتماعی وزارت رفاه به این نكته هم تاكید می‌كند كه اگر زن خانه‌داری قبلا سابقه اشتغال بیمه‌پردازی داشته باشد به نسبت سال‌های خدمت و بیمه‌پردازی‌اش از این سقف سنی كاسته می‌شود و می‌تواند از مزایای طرح بیمه‌زنان خانه‌دار استفاده كند.

این‌كه مسوولان برای بیان میزان استقبال زنان خانه‌دار از ارائه آمار دقیق خودداری می‌كنند و این‌كه طرح بیمه زنان خانه‌دار كه هم اكنون در قالب بیمه حرف و مشاغل آزاد اجرا می‌شود از نواقص بسیاری برخوردار است واین‌كه بسیاری از زنان خانه‌دار به دلیل برخی تبصره‌های مشكل‌ساز این طرح دیگر امیدی به بیمه شدن ندارند، همه این موارد بیانگر این ضرورت است كه وزارت رفاه و بیمه تامین اجتماعی باید در اولین فرصت بازنگری مجددی بر نحوه اجرای طرح بیمه زنان خانه‌دار داشته باشند....../تحلیل:عصرایران