خزان زعفران

 
روزنامه آوای خراسان جنوبی روز پنجشنبه 5 آذر ماه 1394 در شماره 3379 گزارش خزان رعفران نوشته رحیم زاده را منتشر کرد.
 
ادامه گزارش زعفران نوشته رحیم زاده به این شرح است: دشت های کویری این خطه در سرمای سحرگاهان پذیرای دست های پینه بسته مردان و زنانی است که این روزها برای چیدن حاصل دسترنجشان سپیده دم قبل از طلوع خورشید عازم مزارع خود شده و نماز صبح را به شکرانه برکت در سجاده طبیعت اقامه می کنند.

گلبرگ های لطیف زعفران بر دستان کشاورزان بوسه می زنند انگار مادر طبیعت با تمام دارایی اش به یاری کشاورزان کویر آمده است اینجا در دل کویر، پاییز در سحرگاهانش نظاره گر تلاش ستودنی کشاوزران است که علیرغم سرمای جان سوز، دسترنج شان را قبل از اینکه پژمرده شده و آفتاب چیدنش را سخت کند، برداشت کنند، این حال و هوای این روزهای کشاورزان خراسان جنوبی است...

** زعفران ثبات قیمت ندارد هر روز نرخی می گیرد
کشاورز زعفرانکار خراسان جنوبی در گفتگو با آوا یادآور می شود: علیرغم قیمت بالای زعفران، کم ترین درآمد نصیب کشاورز می شود.

رمضانی با بیان اینکه به دلیل خشکسالی، کیفیت گل دهی زعفران نسبت به گذشته کمتر شده است، نوسانات شدید قیمت زعفران را مهمترین عامل نارضایتی کشاورزان عنوان کرد.

وی می گوید: زعفران به عنوان محصول مهم و استراتژیک منطقه هنوز متولی خاصی نداشته و در هنگام برداشت محصول، قیمت ها به شدت پایین می آید.

وی ادامه می دهد: با خرید تضمینی زعفران از کشاورزان، هم قیمت ها به ثبات رسیده و هم دست دلالان این محصول کوتاه می شود.

وی با این توضیح که محصول زعفران در تمامی نقاط خراسان جنوبی قابل کاشت است، ادامه می دهد: باید مسئولان به این امر توجه کرده و نگاه یکسانی در این زمینه به شهرستان های استان داشته و آن را در تمام استان ساماندهی کنند.

** نبود ثبات قیمتی، ریسک فروش یا نگهداری زعفران را از کشاورز می گیرد
به اعتقاد وی وضعیت زعفرانکاران شهرستان قاین و حومه از سایر شهرستان ها بهتر بوده و محصول و مشکلات آنها بیشتر مورد توجه مسئولان قرار دارند.

رمضانی مشکل عمده زعفران کاران را نبود سرمایه دانسته و خاطرنشان می کند: به دلیل بی پولی مجبوریم محصول مان را به محض برداشت با قیمت پیشنهادی دلالان به آنها بفروشیم.

وی به عدم ثبات قیمت زعفران اشاره کرده و می گوید: از آغاز زمان برداشت تا چند ماه بازار زعفران نوسانات زیادی دارد و این ریسک فروش یا نگهداری زعفران را از کشاورزان تولید کننده بالا می برد.

** کمبود پیاز زعفران با کیفیت برای کاشت
رحیمی دیگر زعفرانکار استان کمبود پیاز مناسب زعفران را از دیگر مشکلات تولید این محصول عنوان کرده و می گوید: نبود و قیمت بالای پیاز زعفران، از دیگر مشکلات زعفرانکاران است و گاه برخی زعفرانکاران مجبورند پیاز با کیفیت را از سایر استان ها تهیه نمایند.

وی ادامه می دهد: به عنوان مثال امسال پیاز مورد نیاز را کیلویی 28 هزار ریال از خارج از استان خریداری کنم این در حالی است که برای کشت یک هکتار زمین به سه تا پنج تن پیاز زعفران نیاز است.

وی یادآور می شود: یخبندان و سرمازدگی قصه هر ساله خسارت های بسیاری است که به کشاوزران وارد می شود و کشاورزانی را که با هزاران امید دل به کسب و کار کشاورزی در این دوران سخت خشکسالی بسته اند، را گرفتار خسارات میلیاردی می کند.

** دلالان، قاتلان نامرئی صنعت زعفران استان
یک فروشنده خشکبار بیرجندی با اشاره به دلالان زعفران از این افراد به عنوان قاتلان نامرئی صنعت زعفران استان یاد کرده و می گوید: با کشت زعفران در کشورهای افغانستان و چین متأسفانه عده ای، زعفران را در کشورهای تازه کار که زعفران کاری محصولی جوان به شمار رفته و زمین کشت آن هنوز به خوبی بارور نشده است با قیمت پایین خریده و با بسته بندی در داخل کشور، آنها را با نام و برندهای داخلی استان به فروش می رسانند و البته پول زیادی به جیب می زنند.

پول باد آورده ای که در طولانی مدت به قیمت از دست رفتن بازارهای ملی و بین المللی این محصول خواهد شد.

وی با بیان اینکه مرکز نرخ گذاری قطعی برای زعفران وجود ندارد، می گوید: نرخ ها بر اساس تقاضا و عرضه زعفران در سال های اخیر روند صعودی داشته و با توجه به کاهش تولید زعفران و راهیابی این محصول به فرا مرزها قیمت آن بالا رفته است.

** حذف دلالان مهم ترین درخواست زعفرانکاران از دولت است
زعفرانکار بیرجندی حذف دلالان را مهم ترین عامل سودآوری زعفران برای کشاورزان عنوان کرده و معتقد است: نوسان قیمت زعفران در انگیزه زعفران کاران برای کاشت این محصول مؤثر است و اگر نهادهای دولتی زعفران را به صورت کلی از کشاورزان و به قیمت مناسب خریداری کنند، می توانند از سودجویی واسطه هاجلوگیری کرده و دغدغه کشاورز را رفع نمایند.

وی ادامه می دهد: در حالی که این روزها اکثر کشاورزان استان در حال برداشت زعفران هستند، افرادی به عنوان واسطه یا بهتر بگوییم دلال، گل های زعفران را یکجا خریداری کرده اما وارد بازار نمی کنند تا بتوانند در فصلی که زعفران کمتر است آن را به قیمت بالاتری به فروش برسانند.

** روش سنتی پاک کردن گل زعفران از مهمترین مشکلات زعفرانکاران است
یکی دیگر از زعفرانداران از مهترین مشکلات زعفران نحوه پاک کردن گل زعفران اشاره کرده و می گوید: در حال حاضر راهی مکانیزه برای پاک کردن گل زعفران وجود ندارد و مجبوریم گل های زعفران را در اختیار خانواده ها برای پاک کردن قرار دهیم.

وی با تأکید بر جایگزین شدن روش های سنتی با روش های مکانیزه و مدرن کاشت و برداشت زعفران می گوید: بسیاری اوقات برخی خانواده ها بر خلاف گفته های خود متناسب گل تحویلی، زعفران تحویل نداده و یا گاه بعد از پژمرده شدن گل بعد از چند روز بدون تمیز کردن آنها گل ها را باز پس می دهند و در این شرایط تمام زیان متوجه کشاورز است.

** برداشت سنتی، کیفیت زعفران استان را پایین می آورد
وی خاطرنشان می کند: علیرغم اینکه خراسان جنوبی بیشترین تولید زعفران را درسطح کشور دارد ولی به دلیل برداشت سنتی زعفران و عدم رعایت اصول بهداشتی در برداشت و خشک کردن محصول، این محصول در خارج کشور طرفدار زیادی ندارد که این مهم آموزش دهی به کشاورزان را ضروری می کند.

زعفرانکار بیرجندی ادامه می دهد: انجام تحقیقات بر روی زعفران و تقویت پیاز زعفران نقش عمده ای در افزایش تولید محصول دارد.

وی با اشاره به کاهش تولید زعفران در سال های اخیر و با تأکید براینکه زعفرانکاران برای حضور در بازار رقابت باید از سیستم های نوین آبیاری و آموزش های لازم برای افزایش کمی و کیفی محصول بهره مند شوند، می گوید: کارشناسان و مسئولان باید در خصوص به روز کردن اطلاعات کشاورزان تلاش مضاعفی داشته و برنامه های و راهکارهای کشاورزی نوین را جایگزین روش های سنتی کنند.

** توجه مقطعی مشکلات زعفران را حل نمی کند
وی با بیان اینکه در زمین هایی که زیر کشت زعفران است می توان محصولات دیگری نیز کاشت، می گوید: به دلیل خشکسالی های پی در پی گل های زعفران نسبت به سال های قبل ضعیف تر شده است و مسئولان باید در جهت احیای زمین و تقویت آن، از کشاورزان زعفران کار حمایت کرده و این محصول را به صورت جهانی به همگان معرفی کنند.

درحالی که توجه همه تنها در ایام برداشت زعفران به این محصول جذب می شود که این توجه مقطعی دردی از کشاورز دوا نمی کند.

** ایجاد مکانیزم آبیاری نوین و قطره ای برای کشاورزان صرفه اقتصادی ندارد
هاشمی دیگر زعفرانکار استان نبود سامانه های مناسب بسته بندی، فقدان راهکاری پایدار برای بازاریابی، وجود واسطه های گوناگون و عدم ثبات در قیمت را از عمده ترین مشکلات پیش روی زعفران کاران برشمرد.

وی معتقد است: این محصول می بایست نظیر گندم مورد حمایت و خرید تضمینی قرار بگیرد تا تولیدکنندگان با رغبت و دلگرمی بیشتری به کشت و تولید این محصول صادراتی بپردازند.

وی با تأکید بر برنامه دولت در ایجاد الگوی آبیاری نوین می گوید: ایجاد مکانیزم آبیاری نوین و قطره ای برای کشاورزان صرفه اقتصادی ندارد و مسئولان جهاد کشاورزی تکنولوژی و شیوه های نوین آبیاری را باید با هدف ایجاد اشتغال و افزایش تولید ملی به صورت ارزان قیمت یا در قالب تسهیلات بلند مدت در اختیار کشاورزان و زعفران کاران قرار دهند.

** زعفران ارگانیک و سالم استان تحت الشعاع زعفران چینی
وجود زعفران های تقلبی و خارج از استان گاه محصول زعفران ارگانیک و سالم استان را تحت الشعاع قرار داده و باعث افت قیمت محصول اصلی می شود.

شواکندی با این توضیح یادآور می شود: فروشنده زعفران تقلبی با قیمت پایین فروش محصول خود موجی در زعفران های مرغوب ایجاد کرده و خریداران زعفران را بدگمان می کند.

وی ادامه می دهد: با ورود زعفران های چینی به بازار به دلیل نبود برند ملی و استانی برای محصول زعفران در کشور عده ای از فضای موجود سوء استفاده کرده و زعفران های چینی را گاه با اسم زعفران قاینات و بیرجند می فروشند.

** حرفه ای ترین و محترمانه ترین روش های تقلب در زعفران!
به اعتقاد این زعفرانکار، بارها حتی برخی عوامل سعی کرده اند با اسم زعفران استان و قاینات، آبروی محصول استان را برده و با رنگ کردن ریشه های زعفران، آنها را به عنوان سر قلم زعفران به خریداران قالب کرده و کیفیت محصول و صداقت کشاوزران استان را زیر سؤال ببرند.

وی می گوید: افزایش وزن زعفران با استفاده از آغشته کردن این گیاه به چربی، عسل و... حرفه ای ترین روش تقلب در فروش زعفران است و رنگ کردن ریشه های سفید گیاه با رنگ طبیعی زعفران محترمانه ترین شیوه در تقلب طلای سرخ است که برای مصرف کنندگان به راحتی قابل تشخیص نیست.

** کاهش بارندگی و کمبود آب تولید زعفران را تحت تأثیر قرار داده است
موسوی دیگر زعفرانکار استان از دیگر مشکلات برخی زعفرانکاران به مشکل کمبود آب اشاره و می گوید: در مدت زمان یک ونیم ماهه برداشت در این فصول، تقاضا برای آب افزایش می یابد، کشاورزانی که چاه دارند که مشکلی ندارند، اما در این میان عده ای مجبور هستند برای آبیاری زمین های زیر کشت به تانکرهای آب متوسل شوند و مزارع زعفران روستاهای کوهستانی هرچند صرفه اقتصادی ندارد با تانکر آبرسانی می شود.

وی می گوید: در شرایط کنونی هر تانکر 12 هزار لیتری با قیمت حدود 100 هزار تومان خریداری می شود که صرفه اقتصادی نداشته و باعث واگذاری بسیاری از زمین ها در چند ساله اخیر شده است.

موسوی یادآور می شود: قبلاً جهاد کشاورزی هزینه حمل تانکرهای آب را برای زعفرانکار در مزارع تأمین می کرد اما از دو سال قبل به دلیل کمبود بودجه این کار انجام نمی شود.

**مشکلات مالی رغبت تولید محصول ارگانیک را کم کرده است
زعفرانکار سرایانی خاطر نشان می کند: همه کشاورزان این شهرستان با توجه به شارژی شدن آب چاه های کشاورزی بقیه محصولات زارعی مانند پنبه، گندم، زرشک و غیره را رها کرده و سهمیه آب خود را برای آبیاری مزارع زعفران نگه می دارند.

وی ادامه می دهد: برخی زعفرانکاران به دلیل مشکلات مالی و داشتن سود بیشتر در ازای هزینه های پایینتر از سموم و کودهای شیمیای غیر مرغوب با قیمت پایین استفاده کرده و زعفران تولیدی آنها علیرغم تولید استان سالم نیست و در کل محصول تولیدی استان ایجاد شبه می کند.

** زعفران فله ای به فروش می رسد جای خالی کارخانجات خوشه ای محصول زعفران در استان
به دلیل نبود مراکز بسته بندی مکانیزه بعد از برداشت، اکثر زعفران استان به صورت خانگی بسته بندی شده و فله ای به فروش می رسد.

مجیدی زعفرانکار دیگر نیز با این توضیح یادآور می شود: وقتی در قطب تولید زعفران کارخانه های خوشه ای تولیدات جانبی وجود ندارد شرایط به گونه ای پیش می رود که سود اصلی به جیب کارخانه داران بزرگ سایر نقاط می رود و اقتصاد مردم منطقه پیشرفتی نمی کند.

** اطلاعات کشت اصولی زعفران در اکثر کشاورزان صفر است
این زعفران کار سرایانی ایجاد مرکز تحقیقات برای محصول زعفران را در شهرستان های قطب تولید از مهم ترین ضروریات تولید بهتر دانسته و معتقد است: ایجاد این مراکز برای بررسی مشکلات و دلایل اصلی رشد دیر هنگام زعفران ضروری است تا کارشناسان در این خصوص زعفرانکاران را با راهکارهای علمی آشنا کنند.

وی اطلاعات علمی کشاورزان و زعفرانکارن را در حد صفر دانسته و ادامه می دهد: متأسفانه تاکنون هیچ گونه اطلاعاتی در باره کشت اصولی این محصول توسط کارشناسان به زعفرانکاران داده نشده است و زعفرانکاران بیشتر به صورت تجربی کشاورزی می کنند.

** ما تنها صادر کننده محصول خام زعفران هستیم
حسین پور زعفرانکار قاینی نیز خرید و فروش فله ای و بدون بسته بندی متناسب با ذائقه مشتریان خارجی و اروپایی را از دیگر مشکلات این صنعت دانسته و می گوید: نبود صنایع تبدیلی زعفران به عنوان مشکل مهم، باعث می شود سود اصلی تولید زعفران به جیب صاحبان صنایع در خارج از استان یا کشور برود.

وی با این توضیح یادآور می شود: جای تأسف است در قطب تولید زعفران ایران جای صنایع تبدیل این محصول خالی بوده و ما تنها صادر کننده خام محصول زعفران هستیم.

به اعتقاد وی تا وقتی مدیران نگاه دلسوزانه نسبت به محصولات کشاورزی و جایگاه صنایع تبدیلی محصولات و سوغات طبیعت در منطقه نداشته باشند وضعیت اقتصاد استان همچنان زنگار گرفته است.

**شورای ملی زعفران به دنبال ثبت زعفران ملی خراسان جنوبی است
معاون امور بازرگانی، توسعه و تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی در گفتگو با آوا، با یادآوری اینکه برند در سطوح مختلف صنفی، تجاری، منطقه ای و ملی و بین المللی وجود دارند، می گوید: در حال حاضر هر واحد تولیدی برای صادرات زعفران بسته بندی خاصی دارد و با شماره و علایم تجاری، مخصوص کشورهای اروپایی و خلیج فارس و آسیای شرقی صادر می شود.

ماهگلی می گوید: شورای ملی زعفران به دنبال ثبت زعفران ملی خراسان جنوبی است و لازمه ثبت زعفران در سطح منطقه ای این است که تشکلی به نام زعفران به ثبت رسیده و چندین سال دارای برند صنفی باشد که درحال حاضر زعفران خراسان جنوبی با برند صنفی و منطقه ای شناخته شده است.

وی یادآور می شود: درصورت تعامل و هماهنگی شرکت هازعفران منطقه با برندی منطقه ای جایگاه خود را خواهد یافت و این کار تنها با مشارکت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و فعالان حوزه زعفران انجام خواهد شد.

** پیش بینی برداشت 53 تن زغفران
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی سطح زیر کشت زعفران در خراسان جنوبی را 141 هزار و 31 هکتار دانسته و خاطرنشان می کند: پیش بینی می شود امسال 53 تن زعفران از این میزان سطح کشت به عمل آید.

هاشم ولی پورمطلق می گوید: در حال حاضر 35 هزار و 830 بهره بردار در زمینه تولید محصول زعفران در خراسان جنوبی فعالیت دارند.

به نقل از ایسنا، وی بیشترین سطح زیرکشت زعفران استان را مربوط به شهرستان قاینات با 4346 هکتار با میزان تولید حدود14تن محصول زعفران دانسته و یادآور می شود: خشکسالی های 16 ساله اخیر، کاهش آبدهی قنوات، کاهش کیفیت منابع آبی، تغییرات و نوسانات قیمت را از مشکلات زعفران کار استان است.

ولی پور مطلق با اشاره به اینکه رویکرد تولید محصول سالم مورد توجه جهاد کشاورزی است در این زمینه استفاده از کودهای آلی و زیستی در زراعت زعفران مدنظر قرار گرفته است، می گوید: استفاده از پیاز سالم و درشت، استفاده از کودهای آلی از قبیل کود حیوانی و کودهای بیولوژیک و محلول پاشی با عناصر میکرو، آبیاری به موقع و به میزان کافی، مبارزه با علف های هرز و مبارزه با آفات و بیماری ها به ویژه پیاز زعفران از جمله نکات مهم در افزایش عملکرد این محصول استراتژیک است.

وی اعطای زمین، مجوز و تسهیلات به صنایع بسته بندی و فرآوری، ارائه تسهیلات مورد نیاز برای احداث مزارع زعفران به متقاضیان، ارائه تسهیلات مورد نیاز درخصوص جوان سازی مزارع زعفران، برگزاری کارگاه های آموزشی به منظور ارتقای دانش فنی بهره برداران و تهیه نشریه فنی زعفران برای زعفران کاران را از سیاست گذاری جهاد کشاورزی خراسان جنوبی برای حمایت از کشاورزان عنوان کرد. 

 

 اخبار  اقتصادی  - آوای  خراسان

ویدیو مرتبط :
زعفران قاین - صادرات زعفران اصیل ایرانی

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

خزان چمن ورزشگاه آزادی

چمن ورزشگاه آزادی طی هفته‌های بیستم و بیست‌و‌یكم لیگ برتر، آنجا كه پرسپولیس و استقلال میزبان تیم‌های پاس و ملوان بودند، آن چمن یكدست و همیشگی نبود تا به عنوان زمین تنها ورزشگاه آبرومند ایران، اسباب نگرانی بسیاری از علاقه‌مندان به فوتبال را فراهم كند.

هنوز از خاطر‌مان نرفته آن شرایط اسفبار چمن ورزشگاه آزادی را كه تا اوایل دهه ۸۰ با آن رنگ و روی‌رفته و كیفیت نازل، از فوتبال‌های زیبای باشگاهی و ملی‌ نیز چهره‌ای نازیبا و زشت ساخته بود، چه برسد به بازی‌های بی‌كیفیتی كه هنوز هم تعدادشان در سطح ملی و باشگاهی‌ ما كم نیستند.

دقیقا پس از برگزاری مسابقه میان تیم‌های استقلال و آنیانگ كره‌جنوبی در نیمه‌نهایی جام باشگاه‌های آسیا و حوادثی كه در آن مسابقه پیش آمد (آب‌گرفتگی شدید در زمین بر اثر بارندگی شدید) بود كه مسوولان وقت سازمان تربیت بدنی نسبت به ایجاد یك زمین فوتبال آبرومند اقدام كردند. به همین منظور بازسازی زمین را به شركت اینتركام كه ماهیت هلندی‌ آلمانی دارد، سپرده و از ۲۸ خرداد سال ۱۳۸۱ نسبت به گودبرداری زمین به عمق یك متر اقدام شد تا با استانداردسازی زیرساخت این زمین، سرانجام زمین چمن در ۱۵ خرداد ۱۳۸۲، با بازی تیم‌های امید ایران و ازبكستان به بهره‌برداری برسد.

حالا نزدیك به ۷ سال از روز افتتاح چمن یكدست ورزشگاه‌ آزادی می‌گذرد و سوال اینجاست كه آیا می‌توان چندرنگی و غیر‌یكدست بودن زمین چمن آزادی طی هفته‌های اخیر را، هشداری برای تخریب دوباره آن قلمداد كرد؟!

پاسخ مدیر مجموعه ورزشی آزادی به این پرسش منفی است، اما ادامه صحبت‌های او در نوع خود قابل‌تامل است. حسن ضیاء‌آذری، با بیان این‌كه جای نگرانی نیست درباره تغییر رنگ چمن، چنین توضیح می‌دهد: «آن قسمت‌هایی كه طی ۲ هفته اخیر رنگشان با دیگر نقاط چمن ورزشگاه تفاوت داشت، قطعات عوض‌شده‌ای بود كه به صورت رول‌های كوچك برای جایگزینی و ترمیم نقاط آسیب‌دیده آورده شده بود. البته ۲ عامل دیگر هم در پایین‌‌آمدن كیفیت این زمین تاثیرگذار بود؛ یكی سرمایی كه طی چند هفته اخیر در تهران شاهد آن بودیم و دیگری نتابیدن مناسب نور خورشید به سطح چمن به دلیل كاوری كه روی آن كشیده‌ بودیم تا چمن از سرمازدگی و بارندگی‌های احتمالی مصون نگه داشته شود. این مراقبت‌ها عاملی شد تا نور خوبی به چمن نتابد و عمل فتوسنتز گیاه و عمل كوددهی و سمپاشی زمین هم تحت تاثیر قرار گیرد. به هر حال در این سرما و برودت طبیعی است كه چمن چنین استرسی از خود نشان دهد كه با گذشت زمان برطرف خواهد شد.»

این در حالی است كه چمن كاشته شده در زمین فوتبال ورزشگاه آزادی، از نوع چمن سردسیری یا همان چمن‌های فصل خنك است و قاعدتا باید در سرما و یخبندان واكنش بهتری از خود نشان دهد. ضیاء‌آذری در این مورد نظر دیگری دارد و می‌گوید: «با توجه به این‌كه رنگینه‌ چمن‌های سردسیری بیشتر از چمن‌های گرمسیری است، فقط سبزی رنگ آنها در قیاس با گونه دیگر بیشتر است.»

البته نباید دشواری‌های نگهداری از زمین چمن ورزشگاه بزرگی چون ورزشگاه یكصدهزار نفری آزادی را هم نادیده گرفت. حسن ضیاءآذری با ارائه توضیحات تخصصی‌تر، دلایل پرزحمت بودن نگهداری از چمن ورزشگاه آزادی را این‌گونه برمی‌شمارد: «سال ۸۱ به منظور جلوگیری از تكرار آب‌گرفتگی در زمین چمن ورزشگاه آزادی، از استاندارد D۱۸F۳۵ آلمان برای احداث زمین چمن استفاده شد. در این استاندارد دانه‌بندی طرح اختلاطی كه از آن بهره‌گیری شده، تا ۹۸ درصد ساختاری ماسه‌ای دارد و سهم خاك در این زمین كمتر از ۲ درصد است. در چنین حالتی آب بشدت به لایه‌های پایینی می‌رود و طبیعتا املاحی هم كه با آب مخلوط می‌شود مثل كود و سم و... همراه با آب به پایین می‌رود. به همین علت حفظ یك تغذیه مناسب و برودت ‌ایده‌آل در لایه صفر صفر تا منهای ۱۰ سانتیمتر كار فوق‌العاده مشكلی خواهد بود.»

او در عین حال علاقه‌ای ندارد تا با صحبت در مورد هزینه‌های نگهداری چمن ورزشگاه آزادی، آن را رسانه‌ای كند: «مردم ما دنبال این هستند كه خدمتی را از متولیان امر ببینند. زمین چمن ورزشگاه آزادی با حداقل هزینه‌ها نگهداری می‌شود ولی در مورد آن خط قرمزی تعریف كرده‌ایم كه از این طریق هیچ خدمت و هزینه‌ای برای نگهداری از آن دریغ نشود. واقعا تلاش كردیم شرایطی را فراهم كنیم كه به هیچ عنوان كیفیت سلامت زمین تحت تاثیر قرار نگیرد.»

● عمر مفیدی كه رو به اتمام است

در این میان یك پرسش اساسی وجود دارد. این‌كه عمر مفید چمن كاشته شده در ورزشگاه آزادی چقدر است؟! چه بسا استرس ایجاد شده در چمن ورزشگاه آزادی به دلیل پایان این عمر مفید باشد.

كارشناسان چمن در فدراسیون جهانی فوتبال، فیفا و همین‌طور اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) معتقدند عمر مفید یك زمین چمن طبیعی تنها به اندازه ۶۰۰ ساعت بازی فوتبال است.

یعنی با احتساب هر ۹۰ دقیقه برای یك بازی فوتبال، عمر مفید یك چمن طبیعی پس از نزدیك به ۴۰۰ بازی به اتمام خواهد رسید. این تعداد بازی در ورزشگاه آزادی كه همه‌ساله میزبان بازی‌های پرسپولیس، استقلال، تیم ملی و حتی تیم امید است،‌ با میانگین سالی ۵۰ الی ۶۰ مسابقه، طی حدود ۷ سال، به انجام می‌رسد. البته مدیر مجموعه ورزشی آزادی در پاسخ به این سوال، به جای استفاده از پارامترهایی چون تعداد بازی یا تعداد ساعت، از مقیاس سال استفاده می‌كند: «كارشناسان معتقدند عمر مفید چمن، محدوده‌ای دارد كه حدود ۷ سال است. الان حدود ۶ سال و ۵ ماه از مسوولیت من در ورزشگاه آزادی می‌گذرد و البته چند ماه پیش از حضور بنده در این مسوولیت بود كه این چمن كاشته شد.»

عمر مفید چمن ورزشگاه آزادی بین ۵ تا ۷ سال است كه این مدت سپری‌شده و هرچه بیشتر از این زمین بهره‌برداری شود هزینه بیشتری هم خواهد داشتبا توجه به صحبت‌های ضیاءآذری، تقریبا عمر مفید چمن ورزشگاه آزادی به اتمام رسیده است و استرس ایجاد شده در آن می‌تواند بیشتر متاثر از همین موضوع باشد تا آب و هوای سرد یا عدم تابش مناسب نور خورشید!

این فرضیه، البته مورد قبول مدیر مجموعه ورزشی آزادی نیست و او با بیان دلایل خود، به نوعی از حال و روز چمن ورزشگاه دفاع می‌كند: «قطعات بسیار زیادی از چمن موجود در زمین فوتبال ورزشگاه آزادی، در این سال‌ها تعویض شده و جای خود را به چمن‌های نو داده است. به عبارتی این چمنی كه الان شما می‌بینید چمنی نیست كه حدود ۵/۶ یا ۷ سال پیش كشت شده، بلكه حدود ۶۰ درصد آن تا الان تعویض شده است. به همین خاطر ما امیدواریم طی چند سال آینده هم بتوانیم این شرایط خوب را حفظ كنیم، هرچند كار فوق‌العاده دشوار و پرزحمتی است.»

البته برخلاف نظر حسن ضیاءآذری، مهندس سیدرضا موسوی معتقد است چون چمن‌های تعویض‌شده به صورت پراكنده جایگزین شده، كل زمین دیگر آن كیفیت و یكدستی لازم را ندارد.

او كه مسوولیت سرپرستی فضای سبز مجموعه ورزشی آزادی را عهده‌دار است و ناظر چمن ورزشگاه یكصدهزار نفری، در عین حال تایید می‌كند همه‌ساله در شروع تابستان و زمستان با گرم و سرد شدن ناگهانی هوا، این تغییر ظاهری و تنش در چمن ایجاد می‌شود كه بعد از مدت كوتاهی با انجام برخی فعالیت‌های شیمیایی، این مشكل قابل حل خواهد بود.

با وجود این، از صحبت‌های این مقام مسوول هم، نیاز كاشت دوباره چمن ورزشگاه آزادی به دلیل پایان عمر مفید آن، احساس می‌شود: «عمر مفید برای این چمنی كه ما در ورزشگاه یكصدهزار نفری داریم ۵ یا نهایتا ۷ سال است كه ما این مدت را پشت سر گذاشته‌ایم و هرچه بیشتر بخواهیم از این زمین بهره‌برداری كنیم، باید هزینه بیشتری بپردازیم.»

موسوی در مصداق صحبت‌های خود به ماشینی اشاره می‌كند كه تا ۵ سال گارانتی دارد و بعد از آن طبیعتا به خرج می‌افتد: «زمین چمن هم به همین ترتیب است، چون پیر می‌شود و یك سری لایه‌های زیرین آن از بین می‌برد. به هر حال چمنی كه هم‌اكنون میزبان رقابت‌های لیگ برتر و بازی‌های تیم ملی است، كیفیت آن چمن سال ۸۲ را ندارد و باید فكری برای آن كرد. این مساله آنقدر درجه اهمیت بالایی دارد كه حتی كشورهایی كه میزبان مسابقات آسیایی و جام جهانی هستند، چمن‌هایی كه ۲ سال از كاشت آن می‌گذرد را برداشت می‌كنند و دوباره اقدام به چمن‌كاری می‌كنند. ما هم اگر می‌خواهیم چمن خوبی داشته باشیم، باید زمین ورزشگاه آزادی را تعطیل كنیم تا بتوانیم چمن جدید بكاریم و برای یك دوره ۵ ساله دیگر از آن بهره‌برداری كنیم. بنده به عنوان كسی كه در این زمینه فعالیت می‌كنم از تصمیم كاشت دوباره چمن ورزشگاه آزادی استقبال می‌كنم اما تصمیم‌گیرنده من نیستم و این مسوولان سازمان تربیت بدنی هستند كه باید در این زمینه تصمیم‌گیری كنند.»

بحث كاشت دوباره چمن، بحث رایجی است كه در بسیاری دیگر از كشورها نیز شاهد آن هستیم تا بدین‌وسیله هزینه‌های نگهداری زمین هم كاهش پیدا كند. اما ظاهرا محدودیت امكانات در كشور ما، اتخاذ چنین تصمیمی را در ‌هاله‌ای از ابهام قرار داده است.

در این میان باید به بحث كمبود بودجه و همین‌طور كمبود ورزشگاه استاندارد در تهران، برای جایگزینی ورزشگاه آزادی اشاره كرد. ناظر چمن ورزشگاه یكصدهزار نفری آزادی با تایید این موضوع در مورد هزینه‌های لازم برای كاشت دوباره چمن می‌گوید: «برای پیشبرد چنین پروژه‌ای براحتی نمی‌توان عدد و رقم تعیین كرد، اما اگر قرار باشد فقط لایه‌های رویی چمن را برداریم، چیزی حدود پانصد میلیون تومان هزینه در بر می‌گیرد كه این مبلغ برای كار اساسی‌تر تا یك میلیارد نیز قابل افزایش است.»

در هر صورت مدیر مجموعه ورزشی آزادی و ناظر چمن ورزشگاه، هر دو خوشحال از تعطیلی بی‌موقع لیگ به دلیل حضور تیم ملی در تورنمنت قطر، وعده داده‌اند در همین فرصت مناسب چمن را به شرایط ایده‌آلی برسانند تا بازی روز ۱۹ دی پرسپولیس و ذوب‌آهن و بازی‌های هفته‌های بعد در زمینی با كیفیت مناسب برگزار شود، اما آیا تدبیری هم برای جلوگیری از پیر و فرسوده شدن چمن وجود دارد؟

در این زمینه باید دید توجه مسوولان فعلی سازمان تربیت بدنی به چمن تنها ورزشگاه آبرومند و بین‌المللی ایران كه میراثی است به جا مانده از رئیس ۲ دوره پیش این سازمان (محسن مهرعلیزاده) تا چه اندازه خواهد بود.