حقوق زنان درجامعه، متناسب با تكالیفشان نیست

اخبار اجتماعی - حقوق زنان درجامعه، متناسب با تكالیفشان نیست

نتایج برخی از بررسی‌ها و تحقیقات صورت گرفته بیانگر این است كه برای دختران و زنان جوان امروز مادری گزینه ی مطلوب نیست و به عبارتی دیگر برای آنها این موضوع از اسطوره به یك نقش تبدیل شده است. نگاه آنها به مقوله مادری متفاوت از نگاه مادرانشان به این موضوع است. به نحوی كه به نظر می‌رسد با توجه به تغییر نگرش‌هایی كه در دختران و جوان ایرانی صورت گرفته آنها از بین نقش اجتماعی و مادری اگز قرار برانتخاب باشد اولی را ترجیح می‌دهند.

ابتکار برای بررسی این موضوع وهمچنین جایگاه مادران و زنان در خانوداه و جامعه با دكتر افسر افشار نادری جامعه شناس و عضو انجمن جامعه شناسی گفت وگو كرده است.

در حال حاضر نگرش جامعه به مادران و جایگاه آنها چگونه است؟
نگرش جامعه نسبت وظایف مادران همان است كه قبلا بود. جامعه انتظار دارد كه زنان بچه‌دار شوند و از آنها مراقبت كنند و مطالبی همچون اینكه جایگاه مادران مقدس و در بهشت است مطرح می‌كنند ولی در برابر آن هیچ حقی برای مادران درنظر گرفته نمی‌شود و در واقع ما شاهد یك پارادوكس در این زمینه هستیم.

همانطور كه اشاره كردم می‌‌گویند مادری امری مقدس است و در كلام برای مادران احترام زیادی قائلند و آنها در برابر جامعه، همسران و فرزندان خود وظایفی بر عهده دارند اما بحث به حقوق كه می‌رسد می‌بینیم حقوقی جامعه برای آنها قائل نیست. در حالی كه زنان در حال حاضر می‌خواهند در برابر تكالیفی كه بر عهده دارند حقوق‌شان نیز مشخص باشد.

شما اشاره كردید كه پارادوكسی در ارتباط با حقوق و وظایف در ارتباط با مادران وجود دارد. آیا می‌توانید نمونه‌‌هایی از این پارادوكس را اشاره كنید.

برای نمونه زن 9 ماه جنین را در شكم خود نگه می‌دارد و وقتی كه فرزند به دنیا می‌آید وظیفه بزرگ كردن و تربیت آن را بر عهده دارد ودارای جایگاهی مقدس است، اما موقعی كه دو زوج تصمیم می‌گیرند براساس اختلافات و مشكلاتی كه بین آنها وجود دارد از یكدیگر جدا شوند، دادگاه در حالت معمولی حضانت را به پدر می‌دهد و مادر نسبت به فرزند حقی ندارد. گویی تا قبل از جدایی مادر، مقدس است ولی بعد از جدایی مقدس بودن او از بین میرود، پدر مقدس می‌شود و حضانت فرزند به پدر داده می‌شود.

نمونه‌هایی از این پارادوكس در جامعه بسیار است. مثلا یك زن برای بچه خود سرمایه‌گذاری بانكی می‌‌كند، ‌سهام می‌خرد ولی وقتی می‌خواهد از آن پول و یا سودسهام استفاده كند این اجازه را به او نمی‌دهند و باید پدر یا خود فرزند اگر به سن قانونی رسیده این كار را انجام دهد.

نگرش خانواده به مادر چیست؟ آیا این پارادوكس را در خانواده نیز مشاهده می‌كنیم؟
در خانواده هم نگرش فرهنگی غلطی جا افتاده و مردان انتظارات گذشته از زنان و مادران دارند ولی در كنار آن می‌خواهند كه زنان به مانند مانكن‌های غربی باشند، به مانند آنها آرایش كنند، ‌لباس بپوشند و به مانند كسی باشند كه با صرف هزینه‌های كلان و رژیم‌های سخت مانكن شده‌اند.

چگونه یك زنی كه یكی، دوتا بچه به دنیا می‌آورد و تربیت می‌كند می‌تواند به مانند این مانكن‌ها باشد. زنان و مادران در قبل از وضعیت خود راضی نبودند و مجبور بودند خود را با آنچه كه جامعه و ساختار از آنها می‌طلبد تطبیق بدهند. اكنون نیز زنان و مادران از وضعیت خود راضی نیستند.

در حال حاضر جامعه و مردان هستند كه برای زنان و مادران تعیین می‌كنند كه چگونه باشند و چگونه نقش ایفا كنند و زنان خودشان تصمیم‌گیر در این زمینه نیستند در حالی كه آیا تاكنون جامعه به مردان گفته است كه چگونه باشند و چگونه نقش خود را در خانواده و جامعه ایفا كنند. در واقع زنان و مادران همواره در قالب كلیشه‌هایی بودند كه مردان و جامعه برای آنها تعیین كرده است.

در حال حاضر شاهد این هستیم كه دختران امروزی تمایل كمتری نسبت به گذشته برای بچه‌دار شدن دارند و باروری كمتری در این زمینه شاهد هستیم. آیا علت این امر به تغییر نگرش‌های از سوی زنان و دختران نسبت به مقوله مادری برمی‌گردد.

بخشی از این موضوع به تغییر نگرش‌ها از سوی زنان و دختران برمی‌گردد و بخش دیگری از آن نیز به انتظاری برمی‌گردد كه جامعه در قالب كلیشه‌های جدید از زنان می‌‌خواهد. در حال حاضر در جامعه تبلیغ می‌شود كه دختران باید زیبا باشند، با الگوهای غربی و مانكن‌ها برابری كنند و اگر زمانی چاقی در جامعه ما ارزش بود اكنون اینگونه نیست و اكنون دختران و مادران جوان برای اینكه مانكن باشند دیگر نمی‌توانند به مانند قبل فرزندآوری داشته باشند چرا كه با زایمان این زیبایی را از دست می‌دهند.

از سوی دیگر دخترانی می‌بینیم كه با عشق به بچه‌ها نگاه می‌كنند و در واقع دوست دارندبچه دار شوند، ولی اقدام به فرزندآوری نمی‌كنند چرا كه سرنوشت مادرشان را می‌بینند كه وقتی زایمان كرده و به قول معروف از ریخت و قیافه افتاده پدرش،مادرش را ترك كرده و به سمت زن جوان‌تری رفته است،بنابراین آنها برای اینكه چنین دلیل مهم دیگری كه در این ارتباط وجود دارد این است كه زنان ما امروز می‌خواهند در اجتماع نقش داشته باشند و اگر قرار است كه بین بچه‌دار شدن و فعالیت اجتماعی یكی از این دو را انتخاب كنند فعالیت اجتماعی را انتخاب می‌كنند و زیربار بچه‌دار شدن نمی‌روند.

نگرش دختران امروز نسبت به مادری با مادران خود چه تفاوتی دارد؟
با توجه به تغییراتی كه در جامعه و محیط به وجود آمده نگرش دختران امروز به مقوله مادری نیز تفاوت كرده و این تغییر غیرقابل اجتناب است.

در گذشته زنان كار نمی‌كردند، در خانه بودند، فعالیت اجتماعی نداشتند و به صورت منفعلانه عمل می‌كردند و كاملا در قالب یك الگوی مادرانه كه جامعه تبلیغ می‌كرد عمل می‌كردند اما امروز همانطور كه اشاره كردم وضعیت متفاوت است. زنان در پست‌ها و مناصبی قرار دارند كه خود صاحب‌نظر و صاحب اراده دارند،‌استقلال مالی دارند، خودشان تصمیم‌ می‌گیرند، تحت فرمان نیستند و مالك خیلی چیزها هستند و این صاحب رای و عقیده بودن در نگرش‌شان نسبت به مقوله مادری و تربیت فرزند تاثیر گذاشته است.
اخبار اجتماعی - تابناک

حقوق زنان در دوره ی هخامنشی

حقوق زنان در دوره ی هخامنشی

بررسی جایگاه زن در دوره ی هخامنشی که به نوعی دوره آغاز شکل گیری سرزمین آریایی هاست ، نشاندهنده سطح والای فکری مردمان آن روزگار است که در بسیاری موارد ، افسوس را با خود به ارمغان می آورد ، چرا که اگر تحولات ناشی از حکومتهای گوناگون آن زمان تغییری در شرایط زیستی آدمیان ایجاد نمی کرد ، ایران و ایرانی ، هم اکنون بعنوان بزرگترین مدعی حقوق انسانی در دنیا شناخته می شد و این عنوان را زینت نام خود می کرد .

تا پیش از پیدایش حکومت هخامنشی یعنی در زمان مادها دختر و داماد پادشاه می توانستند جزو وارثین وی باشند .

با روی کار آمدن کوروش کبیر و حکومت آن ، هخامنشیان ، و قوانین وضع شده توسط آنها ، وضعیت زنان در حالت ثبات و اعتدالی ارزشمند قرار گرفت ، بطوری که نمونه قوانین آن زمان در میان هیچ یک از ممالک و اقوام یافت نمی شد . اما با اجرای قوانین کوروش کبیر بر سرزمین پارسیان ، زن ازچنان درجه احترامی برخوردار شد که آوازه آن به دیگر اقوام نیز رسید و همین امر باعث پیروی آنان از آداب اصیل ایرانی گشت .

زن در دوره ی هخامنشی به معنای واقعی در هر مکان و زمان به طور برابر در فعالیت های سیستم اجتماعی شریک مرد بود و حتی در جهت قوانین دینی می توانست به مرحله « زوت » برسد ، یعنی درجه ای در مقام بالای مذهبی که لازمه آن ، فراگیری علوم دینی تا بالاترین مرحله آن بود .

روز زن ، یکی از جلوه های ویژه زنان در دوره ی هخامنشی بود . این در حالیست که در آن دوره ، اقوام دیگر مشغول جنگ و جدال در کوهها و بیابان ها بودند و حتی در یونان و روم باستان که ادعای تمدن بالای بشری را داشتند ، کشتن همسر بدست مرد ، امری غیر مجاز شمرده نمی شد . در این گیر و دار بی قانونی بود که ایرانی ، روزی را برای قدردانی از زن اختصاص داده بود . این روز بنا بر گفته عده ای پنجم اسفندماه بوده که به عنوان روز سپاسگزاری از زنان شناخته شده است . در این روزها زنان در خانه ها می نشستند و مردان مسئولیت های آنان را عهده دار می شدند تا به نوعی با وظایف زن و چگونگی آن آشنا گردند .

موقعیت زنان در دوره هخامنشیان

مرد و زن در کنار هم کار کرده و حقوق و دستمزدی یکسان داشتند و گاه حتی کارهای سخت تر بر عهده زنان بوده ، مثل : کشاورزی و سنگ سابی ( گفته شده که به احتمال خیلی زیاد صیقل نهایی نقش برجسته های سنگی همچون نقوش بر جای مانده از تخت جمشید کار زن ها ست که بسیار هم کار سختی بوده) نکته جالب اینکه:

1-زنان  پس از به دنیا آوردن فرزند 6 ماه  حق زایمان داشتند و مرخصی با  حقوق  به آنان داده می شد  و بعلاوه پاداش تولد یک فرزند به او داده می شد که مقدار آن برای پسران بیشتر از دختران بوده  تنها در اینجا ما تفاوت حس می کنیم آن هم بخاطر علاقه داریوش به  افزایش پسران بود ( بخاطر افزایش تعداد  افراد ارتش ایران تا قدرت نظمی ایران همیشه جاویدان باشد)(طبق مدارک موجود ، این تنها موردی است که میان زن و مرد فرقی دیده می شود)در دربار، کارگاه های خیاطی بیشتر در اشغال زنان بوده و مردها گاه نیز زیر دست زنان

2-در خیاط خانه  کار توسط زنان صورت می گرفت و حتی  مردان زیر دست  آنان کار می کردندتنها لباس شاه را مردان می دوختند که این نشان از احترام به ارزش های خاص ایرانیان دارد.

3-در کارگاه های شاهی همواره سرپرستی و مدیریت با زنان بوده

در دوره ی هخامنشیان تصویر هیچ زنی دیده نمی شود ، به عبارتی ما تصویر زن را در نقوش عمومی نمی بینیم علت این که ما آثار ی از نقش زن در تخت جمشید و سایر بنا ها هخامنشی نمی بینیم بعلت احترام به زنان بوده است . و همچنین بخاطر احترام  مردان ایران نسبت به همسر و مادر و دخترانشان بوده است  حتی حاضر نشدند کسی انها را در نقوش ببیند به یاد آوریم که زن خشایار شاه که از شاهزادگان ایرانی بود  حاضر نشد در جمع مردان دربار حاضر شود و پادشاه او را بخاطر این عمل از ملکه بودن عذل کرد و استر را  به همسری گرفت که در تاریخ ثبت شده  که این نشان از آن دارد که زنان ایران   احترام زیادی برای  خود  قایل بودند و حتی اگر از ملکه بودن یک کشور می گذشتن حاظر نبودند  ارزش های خود را زیر پا بگذارند در تصاویر مهری و نقوش دیگر زنان ایرانی را با پوششی بر سر مشاهده می کنیم  اگر درست بنگرید این پوشش چادر است تا اندام انها توسط  افراد دیگر دیده نشود  بله چادر لباس رسمی ایرانیان بوده  و این اعراب بودند که از ایرانیان پوشش  را فرا گرفتند زیرا عرب بادیه نشین که زن و دختر خود را زنده به گور می کرد چگونه می توانست احترام به زن را درک کند !!!!

حتی شاهان بزرگ پارس ، احترام ملکه ی مادر را به طور کامل به جا آورده  و بر سر سفره زیر دست او می نشستند.

دردوره ی هخامنشی ، زن شخصیت حقوقی داشت و می توانست دارای مال و خواسته باشد و نیز به اندازه ی برابر با برادران خود از ارث برخوردار گردد . زنان علاوه بر برابری حق ارث ، مورد احترام و توجه بی اندازه ی مردان نیز بودند ،  چرا که در اوستا کوچک شمردن زن ، کرداری زشت و از روی نادانی دانسته شده  و از جمله گناهان بزرگ به شمار می رود .پسران با دیدن مادر خود با احترامی ویژه به پا می ایستادند و تا مادر با نوازش مادری به آنها اجازه ی نشستن نمی داد ، نمی نشستند . حتی شاهان بزرگ پارس ، احترام ملکه ی مادر را به طور کامل به جا آورده  و بر سر سفره زیر دست او می نشستند .

منابع:مهر ایران،ایران جاوید