اخبار
2 دقیقه پیش | عکس: استهلال ماه مبارک رمضانهمزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ... |
2 دقیقه پیش | تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریموزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که میتواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام میشود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ... |
جعل تاریخ تولید و مصرف عادی شده است
تاریخی که روی بستهبندی نوشته شده است نشان میدهد که کالا یک هفته بعد تولید میشود؛ این موضوع نه شوخی و سورپرایز است و نه سوژه دوربین مخفی. یک اتفاق کاملا واقعی که در سوپرمارکتهای ایران بهوفور رخ میدهد.
به گزارش شهروند، دیگر نه میتوانی به خرید تازهترین محصولات غذایی دلخوش باشی که حتی اعتمادت به سلامت کالایی که میخری نیز سلب شده است. اگر اشتباه نکنم این موضوع اولینبار توسط ویدیویی کوتاه از یک مصرفکننده در فضای مجازی منتشر شد که روی بستهبندی یک نوع پنیر تاریخ تولید، تاریخ هفته آینده درج شده بود.
وقتی پوشش و لفافهها را به کنار کشید و پنیر را از بستهبندی خارج کرد، لایههای ضخیم و سبزرنگ کپک خودنمایی میکرد. این تقلب تازه بازار موادغذایی به همین ویدیوی کوتاه ختم نشد و سوژههای جدید باز هم در رسانهها منعکس شد. مدیرعامل یکی از کارخانههای لبنی در همین زمینه به «فارس» گفته بود تاریخ درج شده اشتباه چاپی بوده است. اما کارشناس فنی آزمایشگاه یک کارخانه صنایع لبنی دیگر به همین رسانه گفته بود، درج تاریخ تولید یک روز زودتر از توزیع امری متداول و معمول است و هیچ اشکالی ندارد.
توضیحات به رسانهها تنها به چند سطر کوتاه منحصر شده و از مجلس نیز تنها چند نماینده کمیسیون بهداشت وعده رسیدگی به این موضوع را مطرح کرده بودند اما ماجرا ادامهدار شده و حالا تاریخ تولید جعلی به سوژه بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی تبدیل شده است. گوشت با تاریخ تولید ٧٢ ساعت بعد! کنسرو با تاریخ تولید ٣ ماه آینده و حالا تخممرغی که ٤ ماه دیگر تولید میشود!
موضوعی که البته نه تولیدکنندگان و تشکلهایشان حاضر به پذیرفتنش بوده و پاسخی در خور شأن و قانعکننده برای مصرفکننده دارند و نه متولی قانونی مشخصی برای پیگیری آن وجود دارد. حالا حدود ٤سال از انحلال وزارت بازرگانی بهعنوان متولی حقوق مصرفکننده و ادغام آن با وزارت صنایع و معادن می گذرد؛ نهادی که از دیرباز دغدغه تولیدکننده را داشته است و مصرفکننده به سختی میتواند در تصمیمگیریها و برنامهریزیهایش عرض اندام کند. پیگیری جعل تاریخ تولید بنا به مکالمه ضبط شده تلفن گویای سازمان حمایت حقوق مصرفکنندگان و تولیدکنندگان نیازمند ارایه سند و مدرک است؛ آن هم به سازمانی که هیچ تابلویی در سطح شهر ندارد: سازمان بازرگانی!
تولیدکنندگان زیر بار نمیروند
زمان زیادی از اجرای طرح تخممرغ شناسنامهدار نمیگذرد. طرحی که با سروصدا و تبلیغات بسیار سازمان دامپزشکی و وزارت کشاورزی آغاز شد و رواج محصولات بستهبندی شده و دارای شناسنامه را یک تحول مهم در بازار موادغذایی معرفی میکرد. براساس این طرح بنا بود تخممرغ دارای تاریخ تولید و انقضا شود و نام و مشخصات برند روی هر عدد تخممرغ درج شده تا قابلیت پیگیری کیفیت محصول برای مصرفکننده وجود داشته باشد.
همین طرح تولد تشکلی جدید در صنعت مرغداری را رقم زد: «انجمن تخممرغ شناسنامهدار». حالا با گذشت زمان کوتاهی از اجرا و سراسری شدن این طرح، مصرفکنندگان در شبکههای مجازی تصاویری از تخممرغ شناسنامهداری منتشر کردهاند که تاریخ تولید آن مربوط به ٤ ماه آینده میشود. این موضوع در شرایطی رخ میدهد که حداکثر مدت زمان نگهداری تخممرغ در دمای یخچال یک ماه است.
با «فرزاد طلاکش» رئیس انجمن تخممرغ شناسنامهدار تماس میگیریم و او در ابتدا به خبرنگار «شهروند» میگوید: شاید کیفیت تصویر به اندازه کافی مناسب نبوده و تاریخ اشتباه دیده میشود. اما تصویر به اندازه کافی گویاست و کاربران شبکه مجازی تصویری را منتشر کردهاند از تخممرغی که در شهریورماه ٩٤ تولید میشود!
رئیس انجمن تخممرغ شناسنامهدار این بار موضوع را به اشتباه چاپی شرکت تولیدکننده منتسب میکند و توضیح میدهد: تخممرغ در بهترین شرایط قابلیت بیشتر از یک ماه نگهداری را ندارد و زرده و سفیده تخممرغ کهنه مخلوط میشود یا زرده کهنه شده و به کناره پوسته حرکت میکند.
اما آیا میشود تخممرغ را به شرط شکستن خرید؟! و در این صورت چند نفر از مصرفکنندگان تجربه و توانایی تشخیص تخممرغ تاریخ مصرف گذشته را دارند؟! مگر نه این است که مهمترین عامل تعیینکننده برای مصرفکننده تاریخ تولید و انقضای محصول بستهبندی شده است؟... این موضوع را با «طلاکش» در میان میگذاریم و او در پاسخ به «شهروند» میگوید: این مسأله را باید شرکتهای تولیدکننده پاسخ بدهند.
فروش محصول تاریخ مصرف گذشته اعتبار برند تجاری را زیر سوال میبرد و این موضوع در بلندمدت اثرات سوء اقتصادی برای تولیدکننده به همراه خواهد داشت.وی تأکید میکند: البته موارد زیادی وجود دارد که تاریخ تولید یک روز زودتر از عرضه درج میشود و این موضوع منع قانونی ندارد زیرا وقتی تولیدکننده بار خود را ساعت ٨ صبح به توزیعکننده تحویل میدهد، فرصت درج تاریخ تولید روی محصول را ندارد. به همین دلیل معمولا پروسه تاریخگذاری محصولات از یک روز قبل شروع میشود تا کالا با تاریخ فردا به دست مصرفکننده برسد، اما منکر تقلب در این زمینه نمیشوم و مواردی وجود دارد که مثلا برخی از تولیدکنندهها تاریخ تولید روی قوطیهای کنسرو را پاک کرده و تاریخ تولید جدید میزنند.
نشانی اشتباه سازمان حمایت به شاکیان!
با سازمان حمایت حقوق مصرفکنندگان و تولیدکنندگان تماس میگیرم. تلفن گویای این سازمان نحوه شکایت از تخلفهای بازار را توضیح میدهد. براساس این توضیحات مصرفکننده میتواند از طریق تلفن مکاتبه یا حضوری شکایت خود را طرح کند. برای مراجعه حضوری مصرفکننده باید با مراجعه به ستادهای خبری مستقر در سازمان بازرگانی استانها یا ادارات بازرگانی شهرستانها شکایت خود را به صورت مکتوب و در فرمهای از پیش آماده شده، ارایه دهد. علاوه بر طرح شکایت، مشتری مالباخته باید اسناد و مدارک کافی برای اثبات تخلف در دست داشته باشد.
اما سازمان بازرگانی کجاست؟! این پرسشی است که از چند مصرفکننده میپرسم و آنها اظهار بیاطلاعی میکنند. گویا سازمان حمایت حقوق مصرفکنندگان و تولیدکنندگان هم نمیداند که سازمانها و ادارات بازرگانی زیرمجموعه وزارت بازرگانی سابق بهشمار میآمدند. وزارتخانهای که حالا دیگر نام و نشانی از آن باقی نمانده و از تیرماه سال ٩٠ با وزارت صنایع و معادن ادغام شده است. حالا حدود ٤سال است که تمام ادارات و سازمانهای بازرگانی تابلوی سر در خود را با عنوان صنعت، معدن و تجارت تغییر دادهاند و در نتیجه مصرفکننده حتی تابلویی با عنوان سازمان بازرگانی در سطح شهر نمیبیند!
مصرفکننده سند اثبات تخلف ندارد
اما اسناد و مدارکی که باید برای یک کالای تاریخ گذشته ارایه شود چه میتواند باشد؟! این پرسشی است که پاسخ آن از طریق تماسهای مکرر و ناموفق «شهروند» با روابطعمومی سازمان حمایت حقوق مصرفکنندگان و تولیدکنندگان به دست نمیآید. ملاک تشخیص تقلب در زمانی که تاریخ تولید در چند روز آینده درج شده است، چیست.
چراکه خریدار کالای مشکلدار باید همان روز نسبت به ارایه کالا به دستگاه نظارتی اقدام و شکایت خود را مطرح کند که در بسیاری از موارد چنین اتفاقی دشوار به نظر میرسد. ضمن اینکه عکس یا فیلمبرداری از کالا نیز ممکن است برای تأیید تخلف کافی نباشد. علاوه بر این در صورتی که مصرفکننده پس از چند روز نگهداری از ماده غذایی فسادپذیر، متوجه تاریخ جعلی شود، چگونه میتواند اثبات کند که ماده غذایی با تاریخ تولید روز را در چند روز گذشته خریده است؟! طلاکش، رئیس انجمن تخممرغ شناسنامهدار در پاسخ به این پرسش «شهروند» میگوید: روش خاصی برای اثبات این نوع تقلب وجود ندارد و عملا دست مصرفکننده بسته است.
زیادهخواهی تولیدکنندگان متقلب
جعل تاریخ تولید در شرایطی رخ میدهد که در گذشته این کار با شیوههای قابل تشخیص برای مشتری انجام میشد. بهعنوان مثال مخدوش کردن تاریخ تولید و انقضا، نصب برچسبهای کاغذی با تاریخهای جدید روی تاریخ قبلی یا درج دو تاریخ تولید و انقضا ازجمله روشهایی بود که متقلبان بازار موادغذایی برای فروش محصولات تاریخ گذشته بکار میبردند. موضوعی که با هشدار رسانهها، مصرفکنندگان را به دقت بیشتر روی جزییات درج شده روی بستهبندی محصولات تشویق کرد و این موضوع موجب شد که تولیدکنندگان متقلب برای جلوگیری از زیان ناشی از برگشت محصولات تاریخ گذشته به کارخانه، روشهای دیگری در پیش بگیرند.
روشهایی مانند فروش با تخفیفهای ویژه در بازار و توسط دستفروشان و دورهگردان یا خارج کردن موادغذایی فاسد از بستهبندی و فروش به صورت فلهای. گرچه این روش میتوانست بخشی از سرمایه تولیدکننده را برگرداند و از معدوم کردن کامل موادغذایی تاریخ مصرف گذشته جلوگیری کند، اما حالا در غیاب نظارتهای کافی بر بازار موادغذایی برخی از تولیدکنندگان با زیادهخواهی تمام به تقلبهای گذشته بسنده نکرده و درصدد فروش تمام موادغذایی فاسد خود آن هم با قیمت کامل و نرخ موادغذایی تازه برآمدهاند. موضوعی که «علی باخرد» معاون نظارت و بازرسی سازمان صنعت خراسانرضوی نیز در پایگاه اینترنتی این سازمان به آن اشاره میکند و درج تاریخ تولید جعلی را با هدف جلوگیری از ضرر ناشی از برگشت کالا به کارخانه معرفی میکند.
مصرفکننده رها شده است
البته در این میان کارشناسان نیز به ماهیت سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان انتقاد داشته و معتقدند یک نهاد متولی نمیتواند بهطور همزمان حامی و مطالبهکننده حقوق مصرفکننده و تولیدکننده باشد و همواره کفه ترازو به نفع یکی از گروهها خواهد چربید و اعتراض گروه دوم را به دنبال خواهد داشت. «عیسی کلانتری» مشاور معاون اول رئیسجمهوری و وزیر پیشین کشاورزی دراینباره به «شهروند» میگوید: ادغام وزارتخانههای بازرگانی و صنایع و معادن اقدام اشتباه دولت دهم بود، زیرا مصرفکننده عملا متولی قانونی و رسمی خود را از دست داد و بازار مصرف به حال خود رها شد. درحال حاضر مصرفکننده هیچ نهاد حامی بهطور مشخص ندارد و متولیان بیشتر حامی تولیدکنندگان و منافع آنها بودهاند تا مصرفکنندگان.
اخباراجتماعی - شهروند
ویدیو مرتبط :
جعل تاریخ
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
استفاده از مواد تاریخ مصرف گذشته در تولید دارو با تائید وزارتبهداشت
اخباراجتماعی - رییس انجمن علمی داروسازان :
استفاده از مواد تاریخ مصرف گذشته در تولید دارو با تائید وزارتبهداشت
رییس انجمن علمی داروسازان ایران گفت: استفاده از مواد اولیه تاریخ مصرف گذشته در تولید دارو اگر با تایید مسئول فنی شرکت داروسازی و یا آزمایشگاه کیفیت سنجی وزارت بهداشت باشد، مانعی ندارد و این موضوع نه تنها در کیفیت داروی تولید شده تاثیر گذار نیست، بلکه بیمار را نیز متضرر نمیکند.
سیدحمید خویی در گفتوگو با ایلنا درباره استفاده مواد اولیه تاریخ مصرف گذشته در تولید دارو و تاثیر آن بر دارو گفت: تمام شرکتهای دارو سازی مسئول فنی دارند و این مسئول به نوعی نماینده وزارت بهداشت برای نظارت بر انجام درست کار به حساب میآید.
وی درباره اقدامات مسئول فنی شرکتهای داروسازی در اجازه ورود مواد اولیه تاریخ مصرف گذشته در تولید دارو گفت: این فرآیند یک فرآیند علمی است و در همه دنیا صورت میگیرد. در این حالت یک ماده اولیه مورد تست مجدد قرار میگیرد و اگر همه تستهای مورد نظر را با موفقیت رد کند، وارد چرخه تولید دارو میشود.
رییس انجمن علمی داروسازان افزود: این مساله به آزمایش کیفیت دارو باز میگردد. ممکن است یک ماده اولیه ۲۴ ساعت پس از تاریخ انقضا آزمایش کیفیت را رد نکند و قابل مصرف نباشد. اما خیلی از شرکتها، مواد اولیه تاریخ مصرف گذشته را به آزمایشگاههای کنترل کیفیت دارو وزارت بهداشت میدهند و آنها اگر ببینند که دارو قدرت اثر خود را حفظ کرده، اجازه ورود این ماده را به چرخه تولید دارو میدهند، لذا استفاده از مواد اولیه تاریخ مصرف گذشته در تولید دارو با شرایط گفته شده مانعی ندارد.
وی درباره تاثیر استفاده از مواد اولیه تاریخ مصرف گذشته در کیفیت داروی تولید شده، گفت: استفاده از مواد اولیه تاریخ مصرف گذشته زمانی صورت میگیرد که ماده افت کیفیت نداشته باشد. هر میزان که افت کیفیت مشاهده شود، طبیعتا استفاده نمیشود.
وی درباره تاثیر این ماده بر تاریخ مصرف دارو گفت: از داروها تست پایداری گرفته میشود، اگر دارویی به اصطلاح تاریخ مجدد مصرف گرفته باشد، اگر لازم باشد تاریخ مصرف داروی نهایی را کاهش میدهند.
خویی تاکید کرد: در نهایت اگر مسئول فنی کارخانه تولید دارو و یا آزمایشگاه کنترل کیفیت وزارت بهداشت، کیفیت مواد اولیه تاریخ مصرف گذشته را تایید کند، هیچ مشکلی در تولید دارو و کیفیت دارو ایجاد نمیشود.
وی همچنین درباره داروهای وارداتی و کیفیت آنها نسبت به داروهای داخلی گفت: کیفیت در همه دنیا یک طیف است. در همه جای دنیا، داروهایی با کیفیت بالا و پایین وجود دارد و در ایران هم این گونه است. دارو برای اینکه تولید شود باید طبق یک استاندارد باشد. مثلا بنابر استاندارد تولید داروی «الف»، اگر درجه خلوص دارو ۹۸ تا ۹۲ درصد باشد دارو قابل قبول است. اما کیفیت داروی تولید شده با خلوص ماده موثره ۹۸ درصد بهتر است. این موضوع به وارداتی یا تولید داخل بودن دارو ارتباطی ندارد.
وی درباره ورود داروی تاریخ مصرف گذشته و اجازه توزیع آن با تاریخ مصرف جدید نیز گفت: موارد استثنایی پیش آمده است که داروی تولید شده چه وارداتی و چه تولید داخل تاریخ مصرفش گذشته باشد، اما کارخانه سازنده یا واردکننده دارو آن را برای آزمایشگاه کنترل کیفیت مواد به وزارت بهداشت ارسال میکند تا تاریخ جدیدی را بعد از بررسی کیفیت دارو، برای انقضای مصرف بگیرند.
وی با اشاره به اینکه این موضوع در موارد استثنا رخ میدهد، گفت: شاید در ده سال گذشته ۴ یا ۵ مورد از این نمونه داشته باشیم، اما وقتی یک منبع رسمی مانند وزارت بهداشت آن را تایید میکند به این معنی است که دارو کیفیت خود را حفظ کرده است.
رییس انجمن علمی داروسازان همچنین درباره تاثیر استفاده از این داروها توسط بیماران گفت: قطعا اتفاقی برای بیمار رخ نمیدهد و عارضهای برای بیمار ندارد.
خویی همچنین درباره جمع آوری برخی از داروها از بازار گفت: این نشاندهنده نظارت دقیق وزارت بهداشت و شرکتهای تولید دارو است، به هر حال این موضوع در تمام دنیا رخ میدهد. به طور مثال شرکت تویوتا یکی از تولید کنندههای معتبر اتومبیل است اما تاکنون چند بار رخ داده که تولیدات این شرکت به دلیل اختلال در خط تولید مجدد به کارخانه بازگشته است.
وی افزود: برای همه محصولات از جمله دارو هم ممکن است، این مساله رخ دهد. وقتی تغییر و یا اشتباهی در فرآیند تولید رخ میدهد، داروی تولید شده از بازار جمع میشود. این اتفاق تازهای نیست و همیشه رخ داده است. در آمپول دیکنوفناک نیز رسوب مشاهده شد و این دارو را جمع آوری کردند.
اخباراجتماعی - ایلنا