تقویم تاریخ - 3 اسفند

 

 

 

1828م:پس از چند روز مذاكره، با میانجگیری انگلستان! ــ رقیب استعماری روسیه در فلات ایران ــ 22 فوریه 1828 در روستای تركمن چای قرارداد ترك مخاصمه ایران و روسیه به امضاء رسید كه بر پایه آن، وطن ما قسمتهای دیگری از قلمرو خود (بخشهای اصلی) را از دست داد و رود ارس مرز ایران و روسیه تعیین شد.

طبق این قرارداد كه مورخان ایرانی بر آن صفت «ننگین» را اضافه كرده اند، نخجوان و ایروان را هم از ایران جدا كردند. ارتش ایران با همه ضعف آموزش و تجهیزات از ایروان جانانه دفاع كرده بود. از زمان تاسیس كشور ایران تا آن روز، قفقاز جنوبی (اران) گوشه ای از خاك اصلی ایران بود.

جنگ دوم ایران و روسیه از سال 1825 آغاز شده و سه سال طول كشیده بود. نخستین جنگ ایران و روسیه با قرار گلستان در 1813 پایان یافته بود. این دو جنگ ضعف نظامی ــ اداری، نا آگاهی رجال وقت و مدیران كشور از دیپلماسی اروپایی، بی خبری از تحولات جهان و رویدادهای روز و ناتوان بودن از تحلیل آنها و نیز ضعف روانشناسی، بی خیالی و خودخواهی و داشتن مشغله وقتگیر و فرصت سوز از جمله بسر بردن در حرمسراها و دشمنی كردن و رقابت شخصی با یكدیگر را آشگار ساخت و تهران را به میدان رقابت اروپائیان مبدل كرد.

همه تلاش انگلستان این بود كه روسها در ایران نفودی بیش از خودشان به دست نیاورند و افغانستان، حائل میان متصرفات دو قدرت (انگلستان و روسیه) باشد.

قراردادهای گلستان و تركمن چای و قرارداد تخلیه هرات نتیجه سوء حكومت 131 ساله قاجارها بر ایران بشمار می رود. هراتی ها و تاجیكها پس از سقوط دولت ساسانیان به خود عنوان پارسی بان (پارسی وان) داده و به پاسداری از زبان فارسی و فرهنگ و تمدن ایرانی پرداخته بودند. دهم فوریه 2008 بی بی سی از خود هارون نجفی زاده از مزار شریف گزارشی مفصل تحت عنوان «مجازات برای بكارگیری زبان فارسی (در افغانستان)» منتشر كرده بود كه نشان می داد مقامات دولت كابل چند خبرنویس و مسئول خبر در منطقه بلخ كه واژه های پارسی دانشگاه، دانشكده و دانشجو را بكار برده بودند توبیخ كرده اند كه عملی تاسف آور است.

رویدادها و تحولات قرن 20 به ویژه انحلال امپراتوری روسیه (یك طرف قرارداد) و بعدا اتحاد شوروی و نیز فتنه طالبان و جنگ داخلی افغانها فرصت های مغتنم و متعدد به دست تهران داد تا قراردادهای گلستان، تركمن چای، هرات و ... را كه طبق عرف تاریخ، تحمیلات نظامی بشمار می روند و قابل اعراض و اعتراض هستند ـ دست كم روی كاغذ ـ ابطال و كان لم یكن اعلام كند كه چنین نشد و اوایل انقلاب و آن هم به دلایلی تنها قرارداد سال 1921 ایران و روسیه شوروی به طور یكجانبه لغو شد!.

1299ش:تیپ قزاق سوم اسفند1299 تهران را متصرف و فتح الله اكبر (معروف به سپهدار رشتی) رئیس الوزراء به سفارت انگلستان كه این دولت خود حامی كودتا بود پناه برد!.

تیپ قزاق پس از دیدار و مذاكرات ژنرال «آیرون ساید» انگلیسی با ژنرال رضاخان روانه تهران شده بود و نمایندگان احمدشاه را كه برای مذاكره با رضاخان و انصراف تیپ از ورود به تهران به شاه آباد آخرین محل استقرار آن رفته بودند بازداشت كرده بود. واحدهای تیپ پس از شنیدن سخنان مهیج سید ضیاء و دریافت پولهایی را كه باخود به شاه آباد (واقع در نزدیکی کوی امامزاده حسن و میدان شمشیری کنونی ـ حاشیه تهران وقت) برده بود وارد پایتخت شدند و شهررا كه تنها در دو نقطه مختصر مقاومتی كرده بود متصرف شدند. مقاومت تنها از سوی پلیس شهر بود كه با تحمل چند كشته كنار رفت و روز بعد (چهارم اسفند1299 = 23 فوریه 1921) سلطان احمدشاه قاجار همراه با صدور اعلامیه ای حكم ریاست الوزرایی سید ضیاءالدین طباطبایی یزدی و سرداری سپه ژنرال رضاخان را صادر كرد. احمدشاه كه با صدور این دو حکم عملا به كودتا تسلیم شده بود در اعلامیه خود اعتراف به غفلت و لاقیدی كابینه های قبلی و عدم وجود امنیت دركشور و بلاتكلبفی ملت كرده بود. سیدضیاء طباطبایی یزدی تحصیلكرده فرانسه قبلا در تهران روزنامه منتشر می كرد.

 

1383ش:از گزارش بهمن ماه 1383 هجری خورشیدی مركز پژوهشهای مجلس چنین بر می آید كه طبق ارقام بودجه سال 1384، نمایندگی های ایران در خارج از كشور، بر حسب تناسب كار پرهزینه ترین بخش دولتی برای ملت هستند. باید دانست كه هفت سال پیش از آن قرار بود این هزینه با حذف و تعدیل كاركنان این نمایندگیها كاهش یابد كه این گزارش، عكس قضیه را نشان داد.

این گزارش به نقل از خبرگزاری مهر، دست كم در یك روزنامه چاپ تهران انتشار یافته بود و این خبر، طبق روال عادی ژورنالیسم تازه وطن، حاوی توضیحات و ارقام و آن چه كه فن خبر نویسی روی آن تاكید دارد نبود. اگر چنین سرنخی در كشوری دیگر به دست روزنامه ها داده شده بود آن را هفته و ماهها دنبال می كردند و هزینه های یكایك این نمایندگی ها و كارمندان لازم و غیر لازم آنها را به دست می دادند و ریز هزینه های آنها از جمله سنجاقهایی را كه بكار برده بودند می نوشتند تا مردم كه این هزینه را می پردازند روشن شوند كه آیا لازم است این هزینه ها تصویب و پرداخت شود؟. دمكراسی یعنی این، یعنی داشتن روزنامه حرفه ای و تمام عیار، و تا ما از این روزنامه ها نداشته باشیم محكوم هستیم كه این هزینه های غیر ضروری را بپردازیم. ممكن است گفته شود كه باید كارهای گذرنامه، وكالت، تصدیق امضاء و ... این همه ایرانی مقیم خارج انجام شود و .... پاسخ این است كه طبق یك رسم بین المللی دو برابر این هزینه را باید فرد ذینفع بپردازد تا كارش انجام شود. به عبارت دیگر؛ این نمایندگی ها برای دولت (ملت) باید پولساز باشند نه هزینه تراش.

به نظر پروفسور «رابین جورج كالینگوود» تاریخدان و فیلسوف انگلیسی، تا یك ملت روزنامه نگار خوب و ماهر و وفادار به اصول این حرفه را نداشته باشد ازمسئله و دشواری تهی نخواهد شد. وی تاریخنگاری را ادامه روزنامه نگاری دانسته و تاكید بر افزودن سابقه خبر (تاریخچه رویداد، نه نظر و تفسیر) را بر آن دارد كه از آن زمان (گرچه مورد سوء استفاده هم قرارگرفته) رواج یافته است.

اگر سردبیر اجرایی همان روزنامه كه خبر اسراف در نمایندگی ها را منتشر ساخته بود از خبرنگار خود خواسته بود كه سابقه بر این خبر بنویسد می دیدیم كه یكی از انتقادهای انقلابیون سال 1357 از نظام حكومتی وقت همین ولخرجی های خارجی بود و پس از پیروزی انقلاب، بسیاری از مقاماتی كه چنین ولخرجی و استخدامهای فامیلی را در نمایندگی های خارج میسر ساخته بودند و دوستان را به هزینه ملت به سفر خارج فرستاده بودند جان و اموال خود را از دست دادند كه باز «كالینگوود» توصیه كرده است: سیاستمداران و دولتمردان باید «تاریخ ، یعنی خبرهای دیروز» را مطالعه كنند تا اشتباهات تكرار نشود و با این عمل (پیشگیری از تكرار اشتباه) از خود نام نیك باقی بگذارند. وی كه می دانسته ممكن است یك سیاستمدار درخواندن خبرهای دیروز (تاریخچه قضیه) تنبلی كند، این را به صورت تكلیف بر عهده روزنامه نگار قرار داده كه به صورت سابقه بر خبر بنویسد. همین سابقه، مخاطب را روشن و او را مجبور می كند كه از روزنامه بخواهد قضیه را دنبال كند و بشكافد تا به نتیجه برساند. مخاطب به زور و اجبار متوسل نمی شود و وقتی ببیند یك روزنامه مسئله ای را دنبال نمی كند و یا اینکه خبر، به صورت ناقص منتشر می سازد برای خواندن، روزنامه دیگری را انتخاب می كند و به تدریج فقط روزنامه های بهتر یعنی حرفه ای در صحنه باقی می مانند.

221856م: فوریه 1856 حزب جمهوریخواه آمریکا نخستین نشست خودرا در شهر پیتسبورک ایالت پنسیلوانیا تشکیل داد. این حزب در 28 فوریه 1854 با هدف مخالفت با برده داری و تمرکز اختیارات دولتی در واشنگتن و نیز کاهش هزینه های دولت مرکزی و ... در اجتماع شهر ریپان Ripon ایالت ویسکانسین پا به عرصه وجود گذارده بود. این حزب که ماهیتا راستگراست و از اقتدار جهانی ایالات متحده و اصحاب صنایع بزرگ و بانکداران جانبداری می کند خودرا «GOP = Grand Old Party حزب بزرگ قدیمی» می خواند حال آنکه حزب دمکرات آمریکا قدیمی تر از آن است و در دهه 1790 به نام حزب دمکراتیک جمهوریخواه توسط توماس جفرسون و جیمز مدیسون تاسیس شده بود تا پاسدار رعایت قانون اساسی و حافظ رفاه عمومی، برضد پولپرستان و ثروتمندان و نیز رقیب حزب فدرالیست باشد. این حزب سه دهه بعد و در زمانی که ریاست حزب با اندرو جکسون بود منشعب شد و از بطن آن حزب دمکرات فعلی بوجودآمد. این حزب از همان آغاز کار لیبرال دمکرات (میانه رو متمایل به چپ) بوده است. این دو حزب ایالات متحده دارای مسلک (ایسم) خاصی نیستند تنها روش متفاوت درکار دارند. حزب جمهوریخواه با فرستادن ابراهام لینکلن (لینکن) به کاخ سفید در سال 1860 به قدرت رسید و تاکنون بیشتر روسای جمهور آمریکا از این حزب بوده اند. دو حزب اصلی ایالات متحده روش سازمانی احزاب کشورهای دیگررا دنبال نمی کنند و دارای روزنامه ارگان و عضو رسمی و ثابت نیستند. تنها هنگام ثبت نام برای دریافت کارت انتخاباتی (کارت رای دادن) از افراد سئوال می شود که متمایل به کدام حزب هستند و پاسخ، دلیل آن نمی شود که در روز رای گیری تغییر عقیده ندهند و یا اینکه جواب آنان درست باشد. در آمریکا، یک رای دهنده باید قبلا ثبت نام کند تا محل اخذ رای ازاو تعیین شود و کارت بگیرد. رای دهنده معمولا در همان محل تعیین شده می تواند رای خودرا بدهد. در سال 2008 چهل و دو درصد رای دهندگان آمریکایی خودرا مستقل (بی علاقه به احزاب) اعلام کرده بودند و همین غیر حزبی ها سرنوشت انتخابات را تعیین می کنند زیرا که تمایل آنان تا آخرین لحظه نامعلوم است و تبلیغات انتخاباتی برای جلب نظر همین غیر حزبی ها است. همین غیر حزبی ها در نظر سنجی ها ژانویه 2010 گفته بودند که در انتخابات بعدی (نوامبر 2010) به نامزدهای حزب دمکرات رای نخواهند داد و به همین دلیل، احتمال از دست رفتن اکثریت حزب دمکرات در کنگره و محدودبودن ریاست جمهوری «اوباما» به یک دوره زیاد است.

 

1942م:در اجرای بخشنامه مورخ 19 فوریه روزولت رئیس جمهوری وقت ایالات متحده که به ارتش این كشور اختیار داده بود آمریكائیان ژاپنی تبار و نیز ژاپنی های مقیم آمریكا را از شهرهای مختلف جمع آوری و به ده اردوگاه محصور در ایالات دور از ساحل غربی بفرستد و تحت نظر قرار دهد تا احیانا به صورت ستون پنجم ژاپن عمل نكنند 22 فوریه سال 1942 کار این انتقال که ناعادلانه خوانده شده است آغاز شد. در این زمان از جنگ ژاپن و آمریکا دو ماه و دو هفته گذشته بود.

پس از آغاز کار انتقال، ظرف دو ماه بیش از 110هزار تن به این اردوگاهها منتقل شدند. بسیاری از این ژاپنی ها در آمریكا متولد شده بودند و پاره ای از آنان مادر و یا پدر غیر ژاپنی داشتند و معدودی از آنان حتی فرزند خوانده بودند. كنگره امریكا در یک جلسه فوری بخشنامه روزولت را که به صورت لایحه هم به کنگره فرستاده شده بود تصویب كرده بود. دولت آمریكا دهها سال بعد از این عمل عذرخواهی كرد و غرامت مالی داد. ژاپنی تبارها هنگام انتقال به اردوگاه اموال و كسب و كار خود را رها ساختند و آنها را از دست دادند.

 

1963م:در پی یک رشته انتقادهای داخلی از خروشچف که نباید در جریان بحران موشکی اکتبر 1962 کوبا دربرابر آمریکا کوتاه می آمد، دولت مسکو 22 فوریه 1963 رسما اعلام كرد كه هرگونه حمله نطامی به كوبا را به منزله حمله به خاك خود تلقی خواهد كرد. همان روز نسخه ای از این اعلامیه که چهارماه پس از رفع بحران موشکی کوبا صادر شده بود به دولت آمریكا تسلیم شد. در ماههای نوامبر و دسامبر 1962 و ژانویه و فوریه 1963 خروشچف به خاطر شتاب در صدور دستور بازگشت به کشتی های روسی که روانه کوبا بودند مورد انتقاد قرارگرفته بود. از سال 2008 مسکو که دارد بار دیگر فعالانه وارد صحنه سیاسی جهان می شود مناسبات خود با کوبا را تا همان حد دهه 1960 بالا برده و صمیمانه ساخته است.

1972م:ریچارد نیكسون رئیس جمهوری وقت آمریكا 22 فوریه سال 1972، یك روز پس از ورود به چین با مائو تسه تونگ رهبر این كشور در پكن ملاقات كرد. این، نخستین دیدار یك رئیس جمهوری آمریكا از چین بود. تا آن زمان دولت آمریكا حاضر نبود جمهوری توده ای چین را به رسمیت بشناسد. در این سفر، بیشتر مذاكرات نیكسون با چوئن لای نخست وزیر چین صورت گرفت. نیكسون 21 فوریه وارد شانگهای شده بود. پس از برقراری روابط دوكشور كه بعدا صورت گرفت، جورج بوش (پدر) نماینده سیاسی (سفیر) آمریكا در پكن شد.

 

1974م:22 فوریه 1974 نشست سران کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در لاهور پاکستان تشکیل شد و ضمن تصویب عضویت بنگلادش تازه تاسیس تاکید دیگری بر همبستگی ملل مسلمان کرد و لزوم چنین همبستگی را در جهان متلاطم و متغیّر کنونی یادآورشد. دولت پاکستان در همین روز استقلال بنگلادش را که در سال 1971 تاسیس شده بود برسمیت شناخت. بنگلادش قبلا بخش شرقی پاکستان بود. این سازمان دارای 57 عضو در اجتماع سران کشورهای اسلامی در رباط در 25 سپتامبر 1969 تاسیس شده است. وزیران امورخارجه کشورهای عضو این سازمان (او. آی. سی) در نشست 15 آگوست 1990 در قاهره اعلامیه حقوق بشر برپایه شریعت اسلام و دستورهای قرآن را تصویب و منتشر کردند.

 

2005م: 19فوریه 2005 جراحان مصری یك دختر ده ماه و 20 روزه دو كله را تحت عمل جراحی قرار دادند و یكی از سرهای او را كه بر گردنش سنگینی می كرد حذف كردند. این نوع دو سر به دنیا آمدن طفل كم سابقه توصیف شده است. عمل جراحی در بیمارستان «بن ها» انجام شد. بنا به سابقه، یك دوقلو ممكن است از ناحیه سر به هم چسبیده باشد، ولی در مورد طفل مصری، بدن یكی از دوقلو ها رشد نكرده و تنها سر به هم چسبیده او از رشد كامل برخوردار بود. عمل جراحی 13 ساعت طول كشید. عكس، منار را پیش از انتقال به بیمارستان با مادرش نشان می دهد.

 

1821: دولت اسپانیا مهاجر نشین قدیمی خود ایالت فلوریدا را به پنج میلیون دلار به دولت واشنگتن فروخت.

1825: روسیه و انگلستان مرز الاسكا و كانادا را تعیین كردند. در آن زمان آلاسكا متعلق به روسیه بود كه بعدا آن را به دولت واشنگتن فروخت.

1900: دولت واشنگتن مجمع الجزایر هاوایی واقع در اقیانوس اطلس را كه قبلا دولتی مستقل بود و پادشاه داشت قلمرو خود اعلام كرد.

1916: جنگ «وردن» كه یك میلیون كشته تلفات داشت در این روز میان فرانسه و آلمان آغاز شد. جنگ به صورت سنگری و خندقی و در میدانی محدود صورت گرفت.

1936: انبوه سازی فولکس واگن آغاز شد. چند هفته قبل از این، هیتلر دستور ساخت انبوه فولكس واگن قورباغه ای را به مهندس پورشه طراح آن داده بود و نام این خودرو را به امید این كه هر آلمانی یك دستگاه از آن را داشته باشد « اتومبیل مردم » گذارده بود.

1945: با تاسیس اتحادیه عرب كه اینك بی خاصیت شده است موافقت شد.

1958: دولت اندونزی كه پاره ای از بخشهای مالزی را متعلق به خود می دانست به پایگاههای انگلستان در این مناطق حمله هوایی برد. در آن زمان مالزی هنوز از مستعمرات انگلستان بود.

1973: ارتش اسرائیل برفراز صحرای سینا یك هواپیمای مسافربر لیبیایی از نوع بوئینگ 727 را سرنگون كرد كه 108 مسافر و خدمه آن كشته شدند.

منبع:iranianshistoryonthisday.com

ویدیو مرتبط :
رضا عطاران و تقویم تاریخ :))

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تقویم تاریخ 22 اسفند

1309ش:با تصويب متمم قانون انحصار تجارت، از اين روز در اسفندماه 1309 بازرگاني خارجي ايران در دست دولت قرار گرفت.

 

 

 

1642:«آبل تاسماني» دريانورد هلندي و مامور كمپاني هند شرقي هلند ( اندونزي ) كه به دستور مدير اين كمپاني مامور يافتن راهي از جنوب اقيانوس آرام به جنوب شيلي و ورود به اقيانوس اطلس و رسيدن به اروپا شده بود 13 مارس 1642 به جزايري رسيد كه انها را به نام ايالت نيوزيلند هلند « نيوزيلند » نا ميد.

 

1881:الكساندر دوم تزار روسيه 13 مارس 1881 هنگامي كه با كالسكه سلطنتي از خيابان مي گذشت با پرتاب بمب كشته شد.

 

 

1921:درست يك ماه پس از قتل پتر كروپوتكينPeter Kropotkin فرضيه پرداز آنارشيسم ، پيروان او در شهر مادريد « ادواردو داتو » نخست وزير وقت اسپانيا را كه ازجلسه پارلمان به خانه اش مي رفت هدف گلوله قراردادند كه چند روز بعد در 13 مارس 1921 درگذشت.

1938:مارس 1938 وحدت آلمان و اتريش تامين شد و اين دو سرزمين ژرمن ها يكي شدند كه به زبان آلماني انشلوس Anschluss (اتحاديه) تشكيل دادند.

 

 

12:2003 مارس 2003 در شهر بلگراد "زوران جينجيچ Zoran Djindjic " نخست وزير 50 ساله هوادار غرب جمهوري صربستان هنگام خروج از ساختمان دولتي محل كارش هدف گلوله قرار گرفت و كشته شد.

1848: انقلابات اين سال اروپا كه اتريش را هم در برگرفته بود در اين روز « مترنيخ » صدر اعظم اين كشور را مجبور به كناره گيري كرد . او پس از تسليم استعفاءنامه اش گفت كه امپراتوري اتريش هم به دنبال او خواهد رفت . تاريخ نشان داد كه چنين شد.

1868: محاكمه پارلماني ( ايم پيچمنت ) اندرو جانسون رئيس جمهوري وقت آمريكا به اتهام ناديده انگاشتن يك قانون مصوب، از 13 مارس سال 1868 در كنگره اين كشور آغاز شد.
1921: مغولستان خارجي (قسمت شمالي مغولستان ) از چين جدا شد و به نام جمهوري مغولستان اعلام استقلال كرد.

1954: ژنرال جياپ دستور حمله و محاصره دژ « دين بين فو » را صادر كرد كه به شكست فرانسه و خروج اين كشور از هندوچين منجر شد.

1963: دو جت نظامي شوروي براي سنجش ميزان آمادگي دفاعي آمريكا برفراز قلمرو اين دولت در آلاسكا پرواز اكتشافي انجام دادند و سالم به پايگاه خود بازگشتند.

1973: كاسيگين نخست وزير وقت شوروي در اين روز در اسفند 1351 براي شركت در مراسم گشايش پولادسازي اصفهان وارد ايران شد. تاسيسات پولاد سازي اصفهان با كمك شوروي ساخته شده است. قبل از جنگ جهاني دوم، ايران در صدد برآمده بود باكمك آلمان در كرج يك كارخانه پولادسازي داير كند.

1989: سازمان دولتي دارو وغذاي آمريكا در پي مسموم شدن چند تن از اتباع اين كشور با خوردن انگور وارداتي از كشور شيلي كه به دانه هاي آن ماده سمي تزريق شده بود دستور جمع آوري ميوه هاي محصول اين كشور و منع واردات ميوه از شيلي تا اطلاع ثانوي را اعلام كرد.

1955: پليش تركيه در استانبول به سوي علوي ها ( شيعيان ) تيراندازي و باعث مرگ 16 تن از آنان گرديد.

1999: به رغم مخالفت روسيه ، سه كشور عضو سابق پيمان ورشو ــ لهستان ، چك و مجارستان ــ به عضويت ناتو ( پيمان نظامي غرب) پذيرفته شدند.