تقویم تاریخ - 19 خرداد

1330ش:هیات خلع ید از انگلستان در منابع نفت ایران كه با مشایعت دهها هزار نفری تهرانی ها عازم خوزستان شده بود 19 خرداد 1330 درمیان استقبال توده های مردم وارد این استان شد و از روز بعد كار خود را آغاز كرد. مهندس مهدی بازرگان، دكتر متین دفتری (نخست وزیر پیشین)، و اردلان از اعضای هیات بودند كه از سوی دكتر مصدق رئیس دولت وقت مامور نظارت بر امر خلع ید از انگلستان در نفت ایران شده بودند. انعكاس عكس و خبر بدرقه و استقبال پرشور با پرچم و پلاكارد و ابراز احساسات میهنی از این هیات در رسانه های ملل دیگر، انگلیسی ها را بیش از پیش نگران آینده خود در منطقه نفتخیز خاورمیانه ساخت.

1331ش:19 خرداد سال 1331 ( 9 ژوئن 1952 ) روزی است كه دكتر مصدق رئیس دولت وقت در دادگاه جهانی لاهه نطق تاریخی خود را ایراد كرد و وجدان جهانیان را متوجه حقوق ملل ضعیف ساخت.

دكتر مصدق در این نطق گفت كه وجدان جهانیان نباید اجازه دهد كه حقوق ملل ضعیف پایمال شود؛ جهانیان باید از ملل كوچك كه برای احقاق حقوق خود و استفاده از حاكمیت ملی و استقلال بپا می خیزند در برابر دول دارای قدرت نظامی، تبلیغاتی و نفوذ سیاسی وسیع دفاع كنند. ما كاری جز گرفتن حق مسلم خود نكرده ایم.

دكتر مصدق قضات دادگاه لاهه را از آلوده كردن خود به سیاست برحذر داشت و اشاره كرد كه قاضی باید حق را از زورگو و غاصب آن بگیرد نه جانب طرف برتر را.

دكتر مصدق پس از ایراد نطق طولانی خود ، دفاع قضایی از حقوق ایران در برابر شكایت انگلستان را به پروفسور رولن ــ حقوقدان بلژیكی كه به وكالت از ایران انتخاب شده بود سپرد.

دکتر مصدق بعدا در یك مصاحبه مطبوعاتی در پاسخ به پرسش یک روزنامه نگار درباره میزان امید او به سازمانهای بین المللی از جمله دادگاه لاهه، خواستار اصلاح منشور ملل و واگذاری تصمیم گیری از شورای امنیت به مجمع عمومی سازمان ملل شد و گفت كه سازمان ملل باید تنها دمكراسی ها را به عضویت بپذیرد نه هر كشور را. كشورهای غیر دمكراتیك می توانند عضو ناظر باشند، نه صاحب رای، و دمكراسی جدا از رعایت حقوق انسان نیست.

 

 

1332ش:دكتر مصدق نخست وزیر وقت در خرداد 1332 و پیش عزیمت به لاهه دكتر محمد علی ملكی ، از ملی گرایان بنام را وزیر بهداری كابینه خود كرد.

دكتر ملكی پس از برانداری 28 امرداد و بارها پس از آن بازداشت شده بود. وی در سنین كهولت هم به فعالیت سیاسی در همان زمینه های قبلی ادامه و راه خود را تغییر نداده بود.

 

 

1359ش:ابوالحسن بنی صدر نخستین رئیس جمهور در مصاحبه ای كه 19 خرداد 1359 انتشار یافت گفت: بدترین شكل اجرای حاكمیت، اعمال خشونت است. وی اخطار كرد كه در برابر عمل خلاف قانون دست روی دست نمی گذارد و آرام نمی نشیند. او گفت: در جمهوری اسلامی، گروهی مایلند من رئیس جمهور باشم ولی آنان، خود، وظایف مرا انجام دهند. بنی صدر كه سال بعد مجبور به فرار از ایران و اقامت در اروپا شد در این مصاحبه به زعم خود، «فرصت طلبان» را تهدید كرد و گفت كه عده ای طالبند قدرت منحصرا در دست آنان باشد.

 

 

1386ش:نوزدهم خرداد 1386 ایران، میهن گرامی ما یك فرزند برومند خود را از دست داد. این بزرگمرد در تمامی عمر نگران میهن و غمخوار آن بود. دكتر پرویز ورجاوند انسانشناس و باستانشناس بنام وطن در بامداد این روز در تهران در 73 سالگی بر اثر مشكلات قلب فوت شد. وی در عین حال عضو شورای رهبری و سخنگوی جبهه ملی ایران بود. دكتر ورجاوند تحصیلكرده سوربن فرانسه حتی یك لحظه از تلاش برای حفظ یكپارچگی وطن، همبستگی ملی، دادن امید به ایرانیان و رعایت حقوق بشر و آزادی ها باز نایستاد. ورجاوند كه از دوران دبیرستان به صف پیروان خط مصدق پیوسته بود به هركار و هر چیز تنها از دیدگاه میهنی می نگریست.

 

 

1843م:«برتا فون سوتر Bertha von Suttner» داستان نویس و صلحدوست شهیر اتریشی نهم ژوئن 1843 به دنیا آمد. او دختر یك فیلد مارشال اتریشی و از امیرزادگان این كشور بود كه در رشته های هنر و ادبیات تحصیل كرد. برتا زندگانی اشرافی را دوست نداشت و برخلاف رای خانواده اش به كار تدریس پرداخت. سپس چون خانواده اش بر ازدواج او با مرد دلخواهش صحه نگذاردند، ترك وطن كرد و سالها با شوهرش در غربت بسر برد و همین وضعیت او را به صورت یك داستان نگار بزرگ در آورد.

 

1870م:«چارلز دیكنز» نویسنده و روزنامه نگار انگلیسی نهم ژوئن سال 1870 در 58 سالگی درگذشت و 15 داستان طولانی و دهها داستان كوتاه از خود به یادگار گذارد.

دیكنز كه دوران كودكی را در فقر گذرانده بود در داستانهایش كوشیده است جهانی بسازد كه در آن از فقر و حرمان اثری نباشد. اصحاب فكر وی را متفكری توصیف كرده اند كه از طریق داستانهای تخیلی كوشیده است عقاید فلسفی خود را مطرح و توجیه كند. تعریف خاص دیکنز از واژه «شارلاتان» خواندنی است كه از نیمه قرن بیستم به این طرف مصداق و مشابه بیشتری یافته است. به گفته دیكنز، شارلاتان كسی است كه با مغالطه، هیاهو، جنجال و گاهی پرخاشگری بكوشد كه حقایق به طور لحظه ای و سطحی پنهان بمانند. وی توصیه كرده است كه در قبال چنین شخصی باید احتیاط را از دست نداد.

 

1732م:پادشاه انگلستان 9 ژوئن 1732 فرمان صاحب اختیاری اراضی میان دو رود « ساوانا » و « آلتاها » و ساحل اقیانوس اطلس در آمریكای شمالی را به نام یكی از افسران خود موسوم به جیمز ادوارد اولتورپ J.E.Oglethorpe صادر كرد و این منطقه وسیع و مثلث شكل كه از هزاران سال پیش از آن محل سكونت چند قبیله متمدن بومی ( اصطلاحا سرخپوست ) بود توسط مالك انكلیسی آن به یك مهاجر نشین انگلیسی تبدیل شد و به نام جورج دوم پادشاه انگلستان « جورجیا » نامیده شد كه اینك یك ایالت آمریكا را تشكیل می دهدو جیمی كارتر رئیس جمهوری پیشین آمریكا از این ایالت است.

 

1628م:نهم ژوئن 1628« توماس مورتون » كه از انگلستان به آمریكای شمالی مهاجرت كرده بود و در منطقه ماساچوست به كار خرید و فروش پرداخته بود به عنوان « مهاجر نامطلوب » از آمریكا دی پورت ( اخراج ) شد. در آن زمان از استقرار انگلیسی ها در شمال آمریكا ، تنها 21 سال می گذشت .

جرم توماس مورتون فروش تفنگ به بومیان ( سرخپوستان ) بود . وی به جای پول از سرخپوستان پوست ( خز ) دریافت می كرد. دستبابی سرخپوستان كه عده آنان صدها برابر مهاجران بود اكیدا ممنوع بود ، زیرا تنها امتیاز و برتری مهاجران انگلیسی بر سرخپوستان و حفظ سلطه بر ایشان « تفنگ » بود كه مقامات انگلیسی مایل نبودند به دست سرخپوستان افتد. سرخپوستان عمدتا از طریق فرانسویان كه با آنان مناسبات حسنه داشتند ، تفنگ به دست آوردند.

1899م:دولت انگلستان كه منطقه هنگ كنگ را در جریان جنگ با چین معروف به جنگ تریاك تصرف كرده بود نیم قرن بعد از این عمل، به فكر توسعه خاك این منطقه اشغالی افتاد و برای این كه وضعیت را از صورت اشغال نظامی خارج سازد، هنگ كنگ و اراضی اطراف آن را نهم ژوئن سال 1899 از دولت وقت چین 99 ساله اجاره كرد.

دولت چین در آستانه انقضای مدت اجاره به انگلستان اخطار كرد كه هنگ كنگ را تخلیه كند. از آنجا كه چین نوین، دیگر آن چین مفلوك قرن 19 و پیش از اكتبر 1949 نبوده و از ظرفیت نظامی و اقتصادی وسیع و وحدت كامل بر خوردار است انگلستان تسلیم شد و هنگ كنگ به دامان مادر باز گردانده شد.

 

1932م:از ژوئن سال 1932 در ایالات متحده آمریكای شمالی بر فروش بنزین مالیات وضع شد كه تا كنون این مالیات 15 برابر شده است و رقم بزرگی از درآمدهای دولتی را تشكیل می دهد. هرگونه فعالیت نفتی در آن كشور غیر دولتی و در دست كمپانی های بزرگ است و بهای فروش در جایگاهها برحسب قواعد بازار آزاد (معادله عرضه و تقاضا) در نوسان است. در ژوئن 2007 با اینكه بهای نفت خام در بازار به هر بشكه 63 دلار كاهش یافته، در آمریكا به بهانه كمبود پالایشگاه، بهای بنزین در حال افزایش است و ظرف سه سال (از اواخر 2003 تا ژوئن 2007 ) تقریبا سه برابر شده است.

 

 

2005م:هفتم ژوئن 2005 در مسكو اعلام شد خودوركوفسكی مالك اصلی كمپانی نفتی یوكوسYukos كه یك یهودی روس است به اتهام تقلب، كلاهبرداری و ندادن مالیات به 9 سال زندان محكوم اتهامات دیگری ازجمله شركت در توطئه قتل دارد كه همچنان تحت رسیدگی است. محكوم شدن خودوركوفسكی به 9 سال حبس از سوی محافل متعدد در سطح جهان ناچیز تلقی شده بود و سوژه مقاله و كاریكاتور قرارگرفته بود.

 

2005م:كمپانی جنرال موتورز آمریكا كه روزگاری پایه قدرت و شهرت جهانی این كشور بود هفتم ژوئن 2005 اعلام داشت كه برای جلوگیری از زیاندهی بیشتر و افزایش قرض، تعدادی از كارخانه های خود در آمریكای شمالی را تعطیل و 25 هزار تن از كارگران و مهندسان آنها را برکنار خواهد كرد. این كمپانی همچنین اعلام كرده بود كه با همان هدف، مزایای مابقی كاركنان خود به ویژه مزایای بیمه درمانی آنان را كاهش خواهد داد.

قبلا گزارش مطبوعات نشان می داد كه میزان فروش اتومبیلهای ساخت كمپانی جنرال موتورز در ایالات متحده به طور متوسط تا 20 درصد پایین آمده است و مجبور است اتومبیلهایی را كه روی دستش مانده با تخفیف بفروشد. این وضعیت احتمالا به دلیل رقابت با كارخانه های اتومبیلسازی ژاپن و آلمان بوده است.

 

68: نرون امپراتور روم كه به خشونت معروف بوده است خودكشی كرد.

1815: كنگره وین در این روز استقلال هلند ، بلژیك و لوكزامبورگ را تضمین كرد و مقرر داشت كه این سه كشور همسایه باهم متحد باشند. در همین جلسه بی طرفی كشور سویس نیز تضمین شد و بخشی از غرب لهستان به آلمان داده شد.

1822: چارلز گرام مخترع دندان مصنوعی این اختراع خود را به ثبت داد.

1898: در جریان جنگ آمریکا (دولت واشنگتن) با دولت اسپانیا بر سر کوبا، تفنگداران دریایی آمریکا وارد کوبا شدند که پایگاه نظامی آمریکا در گوانتانامو (کوبا) یادگار همان زمان است.

1936: ( 1315 ) : دولت وقت ایران سواد آموزی اجباری سالمندان 18 تا 40 ساله را به اجرا گذارد.

1940: به علت از پای درآمدن فرانسه در اروپا ، سوریه و لبنان ــ دو سرزمین تحت الحمایه آن در خاور میانه به تصرف انگلستان درآمدند.

1999: میان ناتو و یوگوسلاوی آتش بس برقرار شد. جنگ طرفین بر سر كوزوو بود كه یوگوسلاوی حاضر به تخلیه آن شده بود.

ویدیو مرتبط :
‫روزشمار تاریخ: 29 خرداد برابر با 19 ژوین‬‎

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تقویم تاریخ -19 اردیبهشت

1927م:نهم ماه مه سال ۱۹۲۷كاپيتالاسيون (تسليم و در اصطلاح قضايي به مفهوم قضاوت كنسولي) در ايران لغو شد و از 19 ارديبهشت 1307 (درست يك سال بعد) حتي در مورد كشورهاي كاملة الوداد هم بلا اثر گرديد.

1331ش:يك مقام دولت دكتر مصدق در اين روز از ارديبهشت 1331 خبر 15 ارديبهشت روزنامه اطلاعات را كه به نقل از يك خبرگزاري عرب! (کدام خبرگزاري؟) نوشته بود كه دولت درصدد برآمده كنگره رجال با تجربه (قديمي) را براي بحث درباره مسائل كشور (عمدتا نفت) برگذار كند تا راه حل ارائه كنند بي اساس، و آن را نوعي «خط دادن» از سوي محافل وابسته به استعمار خواند.

1358ش:نوزدهم ارديبهشت 1358 هفت تن ديگر از جمله يك وزير اطلاعات و جهانگردي (ارشاد) پيشين كه ازسوي قاضي شرع دادگاه انقلاب مفسد في الارض شناخته شده بودند تيرباران شدند.

 

 

1805م:فردريك شيلر مورخ، فيلسوف، نويسنده، نمايشنامه نگار و شاعر شهير آلمان و مردي كه از زيبايي ها و نكويي ها سخن گفته است نهم ماه مه سال 1805در 46 سالگي درگذشت. شيلر تاريخ جنگهاي سي ساله (اروپا) را كه پر از پند و اندرز است در نوامبر 1793 منتشر كرد، كتابي كه گفته شده است كمك بسيار به اتحاد فعلي اروپاييان كرده است. كتاب «ماري استوارت» و داستان «مرد (درگذشت) و ناتمام ماند» نيز براي بشر امروز، از بي مقام و صاحب قدرت و از فقير تا دارا پند آموزند.

 

2004م:نتيجه انتخابات شهرداري شهر «چساپيك» آمريكا واقع در ايالت ويرجينيا كه سه شنبه چهارم ماه مه 2004 برگذار شد نشان داد كه مشاركت در دمكراسي به ويژه در انتخابات محلي بازهم رو به كاهش گذارده است. در انتخابات اين شهر كمتر از 20 درصد واجدين شرايط راي دادن شركت كرده بودند! و شهردار و اعضاي شوراي شهر از ميان كساني انتخاب شدند كه شهرت به افزايش عوارض شهري ( ماليات مستغلات و اتومبيل و بنزين و ....) دارند و درخواست تبديل مناطق مسكوني به تجاري را آسانتر مي پذيرند. گزارش روزنامه ها حاكيست همان مردمي كه از افزايش مالياتهاي شهري هراس و ناله داشتند و مي توانستند با دادن راي به نامزدهاي مخالف اين افزايش، ورق را برگردانند در انتخابات شركت نكرده بودند!!.

1960م:نهم ماه مه سال 1960 (روزي چون امروز) آژانس آمريكايي دارو و غذا (اف.دي. ا) بر مصرف قرص تازه ساز تنظيم خانواده (ضد آبستني) مشروط بر اين كه تنها مصرف كلينيكي داشته باشد صحه گذارد و مسئله بزرگي حل شد. اين آژانس كه با مخالفت برخي گروههاي مسيحي رو به رو شده بود، در نخستين مرحله اجازه فروش اين دارو را در داروخانه ها نداد كه بعدا جماعتي به دادگاه متوسل شدند و حكم توزيع آن در داروخانه ها را از دادگاه گرفتند و «اف.دي.ا.» كه بي صبرانه در انتظار چنين حكمي بود فروش آن را با نسخه دكتر آزاد كرد كه از سال 1964 وارد داروخانه ها شد. با وجود اين، برخي دولتها احتياط بيشتري به خرج دادند. مثلا در فرانسه، اين دارو از سال 1967 وارد باز شد.

 

2006م:امروز، نهم ماه مه سال 2006، درست 260 سال از روزي مي گذرد كه بنجامين فرانكلين از پدران ايجاد «ايالات متحده آمريكا» در هفته نامه خود «پنسيلوانيا گازت» چاپ شهر فيلا دلفيا كاريكاتوري را چاپ كرد كه عنوان نخستين كاريكاتور ژورناليستيك در آمريكا (احتمالا در همه جهان) را به خود اختصاص داده است.

1918م:امروز، نهم ماه مه، زادروز مايك والاس گزارشگر قديمي راديو تلويزيون است كه در 88 سالگي - باوجود بازنشسته شدن - هنوز گهگاه به اين كار ادامه مي دهد. وي كه 38 سال براي مجله تلويزيوني شبكه «سي.بي.اس.» معروف به سيكستي مينيتز گزارش اينوستيگيتيو تهيه كرده است در سال 1918 در يك خانواده يهودي از مهاجران روس در آمريكا به دنيا آمد.

 

2004م:سازمانهاي روزنامه نگاران جمهوري مولدوا در نخستين هفته ماه مه سال 2004 به تصميمات دولت اين كشور عضو سابق اتحاد شوروي اعتراض كرده و اين تصميمات را نهايتا در جهت كنترل رسانه هاي مولدوا و قراردادن آنها، عملا در دست دولت دانسته بودند.

2004م:توماس فريدمن روزنامه نگار آمريكايي در تفسيري كه هشتم ماه مه سال 2004 در برخي از روزنامه هاي اين كشور انتشار يافته بود نوشته بود: تا آنجا كه مي دانم هيچگاه به اندازه امروز آمريكا و رئيس جمهوري اش مورد تنفر جهانيان نبوده است. كاخ سفيد براي پاك كردن چهره آمريكا در برابر جهانيان، بايد از خير پيروزي در عراق بگذرد و سياست خود را در قبال اين كشور مورد تجديد نظر كامل قرار دهد. اين تجديد نظر بايد با بركناري فوري رامسفلد ( امروز بهتر از فردا و يا يك ماه ديگر است) آغاز شود. آن چه كه در زندان « ابوغريب » انجام شد، به اعتبار و ارزشهاي آمريكا و آمريكايي سخت آسيب زده و بعدا بر ضد آمريكا مورد استناد قرار خواهد گرفت و اعتراض و انتقادهاي آمريكا از ديگران را بي اثر، تضعيف و محدود خواهد ساخت و ....

1945م:ده روز پس از خودكشي هيتلر و برافراشته شدن پرچم شوروي برفراز ساختمان پارلمان آلمان و يك هفته پس از تصرف كامل شهر برلين و حومه اش به دست ارتش سرخ، نهم ماه مه سال 1945 ژنرال «هانس جرگن ستامپ» از سوي مارشال كيتل رئيس ستاد ارتش آلمان قرارداد امضاء شده تسليم رايش سوم (آلمان نازي) را به ژوكوف، مارشال شوروي و فاتح برلين تسليم كرد.