تفاوت ایبوپروفن با استامینوفن

خبرگزاری ایسنا: به رغم وجود انواع متنوع از مسکن‌های غیرنسخه‌ای دو نوع اصلی آن‌ها استامینوفن و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی همچون ایبوپروفن هستند.

سایت مدیکال دیلی در ارائه اطلاعاتی در مورد دو داروی استامینوفن و ایبوبروفن آورده است که اگرچه به نظر می‌آید این دو دارو قابل جایگزینی با یکدیگر هستند اما بیش از آنچه اغلب تصور می‌کنیم با هم تفاوت دارند.

از میان چهار مسکن اصلی، استامینوفن پس از آسپرین دومین داروی قدیمی به جا مانده در بسته‌های دارویی جدید است. اولین بار استامینوفن در اواخر قرن 19 میلادی کشف شد اما تا دهه 1950 استفاده از آن برای کاهش درد و تب با استقبال گسترده‌ای مواجه نبود. در حال حاضر استامینوفن از جمله مسکن‌هایی در جهان است که بدون نسخه یا با تجویز پزشک، بیشترین نرخ مصرف را در بین انسان‌ها دارد.

از طرف دیگر ایبوپروفن دومین داروی جدید در میان سه داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی و غیرنسخه‌ای به حاسب می‌آید که در دهه 1960 تولید آن آغاز شد و در دهه 1970 مصرف آن از طریق تجویز پزشک در آمریکا گسترش یافت.

ایبوپروفن که داروی ضدالتهابی غیر استروئیدی است می‌تواند میزان التهاب بدن را کاهش دهد در حالی که داروی استامینوفن هیچ خاصیت ضدالتهابی ندارد و به همین دلیل مصرف آن برای تسکین درد ناشی از ورم زانو توصیه نمی‌شود.

نتایج بررسی‌ها حاکی از آن است که استامینوفن در درمان درد کمر تاثیر ندارد و اثرات آن برای بهبودی علائم آرتروز کوتاه مدت است در حالی که ایبوپروفن تا حدودی می‌تواند در تسکین هر دو عارضه نقش داشته باشد.

همچنین بررسی‌ها در مورد تاثیر این دو دارو بر کاهش تب نشان می‌دهد که ایبوپروفن نسبت به استامینوفن بیشتر در کاهش میزان تب کودک موثر است.

به گفته پزشکان یکی مهمترین نکات مثبت استامینوفن نسبت به ایبوپروفن این است که می‌توان از استامینوفن برای نوزدان تجویز کرد هرچند مصرف ایبوپروفن برای نوزادان شش ماه و کمتر توصیه نمی‌شود.

همچنین در حالی که ممکن است ایبوپروفن از ویژگی‌ چندمنظوره بودن برخوردار باشد اما عموما اعتقاد بر این است که استامینوفن گزینه بهتری است هرچند نتایج مطالعات حاکی از آن است که مضرات استامینوفن که مربوط به میزان مصرف آن است از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بهتر نیست.

• ایبوپروفن چه می‌کند؟

 ایبوپروفن با محدود کردن تولید برخی اسید‌های چرب در بدن به نام پروستاگلاندین سبب کاهش تب و تخفیف درد می‌شود. این دارو همچنین التهابات را هم کم می‌کند. به طور کلی اثربخشی ایبوپروفن نسبت به استامینوفن شدیدتر و ماندگارتر است. البته براساس توصیه‌های سلامت جهانی تجویز ایبوپروفن به اطفال زیر 6 ماه تجویز نمی‌شود، زیرا با مصرف این دارو و پوشیده شدن درد و تب نوزاد تشخیص شدت و بهبود بیماری در او دشوار خواهد شد. یکی دیگر از دلایلی که مصرف ایبوپروفن به شیرخواران کوچک توصیه نمی‌شود این است که اگر کودک درست غذا نخورد و به طور مرتب هم از این دارو به بدنش برسد، معده‌اش ملتهب می‌شود، در صورتی که بهتر است این دارو همراه با مقدار کافی غذا به طفل خورانده شود.

• استامینوفن چه می‌کند؟

استامینوفن هم درست مانند ایبوپروفن تب و درد را کاهش می‌دهد اما تاثیری بر التهابات ندارد. این دارو به جای سلول‌های ملتهب بر سلول‌های عصبی اثر می‌گذارد. برای سیستم گوارشی استامینوفن  نسبت به ایبوپروفن دارویی ملایم‌تر تلقی می‌شود. بنابراین لازم نیست آن را همراه غذا به کودک خوراند.

• خطر هم دارد؟

اگر به هردلیل استامینوفن را به طور مرتب در دوز بالا استفاده کنید، عاملی سمی برای کبد تلقی می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود کمترین مقدار ممکن استامینوفن را به فرزندتان بدهید تا حدی که شرایطش قابل تحمل شود. در نهایت هر 6 ساعت یک بار و به هیچ‌وجه بیشتر از 5 بار در 24 ساعت به او استامینوفن ندهید. ایبوپروفن اثر دیرپاتر و شدید‌تری دارد. بنابراین هر 8 ساعت یک بار به فرزندتان بخورانید و بیشتر از 3 بار در 24 ساعت به او ایبوپروفن ندهید.

• قطره تایلنول را با قطره چکان به فرزندتان بدهید

برخی والدین این دارو را را با وسایل نامناسبی به کودک می‌دهند، مثلا آن را در قاشق می‌ریزند و به او می‌‌خورانند كه  این عمل باعث خطا در میزان مصرف دارو می‌شود. به علاوه برخی داروها چنان قوی هستند که تنها یکی دو قطره بیشتر از آنها می‌تواند برای طفل خطرناک باشد.

• هیچ وقت به فرزندتان آسپرین ندهید

آسپرین داروی کودکان نیست، حتی آسپرین بچه. مصرف آسپرین در کودکان می‌تواند سبب ابتلا به سندرم ریه شود. بسیاری از شما والدین عزیز شاید یادتان بیاید که در دوران کودکی آسپرین بچه می‌خوردید اما آن زمان یافته‌های علمی کامل نبود. اگر بخواهید خیال‌تان را راحت کنیم باید بگوییم آسپرین بچه نباید به افراد زیر 16 سال داده شود.

• تب خفیف تب‌بر نمی‌خواهد

اگر تب فرزندتان خفیف است و کوچولوی‌تان می‌تواند آن را تحمل کند و وضعیتش بد نیست، لزومی ندارد به او تب‌بر بدهید، زیرا دمای بالا برای فعالیت باکتری‌ها مناسب نیست و این مکانیسم بدن برای مبارزه با این عوامل است.

• موارد منع مصرف ایبوپروفن

به شیرخوار زیر 6 ماه و شیرخواری که اسهال و استفراغ دارد، ایبوپروفن ندهید.

• استامینوفن را با ایبوپروفن جایگزین نکنید

جایگزین کردن این دو دارو با هم ممکن است خطرناک باشد به خصوص اگر کودک اسهال گرفته و بدنش کم آب شده باشد، این عمل می‌تواند سبب واکنش و تداخلات دارویی و عوارض جدی مثل مشکلات کبدی شود. اگر برای تب فرزندتان به او ایبوپروفن داده‌اید و حالا درد دارد بدون مشورت با پزشك به او استامینوفن ندهید و ابتدا از پزشک متخصص در این باره سوال کنید.

اگر فرزندتان تب و یکی از حالت‌های زیر را دارد حتما قبل از دادن ایبوپروفن و استامینوفن با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید:

سن کمتر از 3 ماه، تشنج، لرز شدید، ادرار کمتر از حد معمول، ضعف و بیماری شدید، داشتن تب بیش از چند روز.