تجارت ایران با جنوب شرق آسیا گره خواهد خورد؟

 به نظر می‌رسد مسوولان ایرانی قصد دارند با افزایش تعداد كشورهایی كه با ایران توافقنامه تعرفه ترجیحی منعقد می‌كنند، مسیر ورود ایران به سازمان تجارت جهانی را همواره كنند؛ موضوعی كه تاكنون موجب شده تا ایران در هشت سال گذشته بیش از ١٠ موافقتنامه تجارت ترجیحی را امضا كند. بر اساس تعریف؛ موافقتنامه‌های تجارت ترجیحی و آزاد، در واقع توافق‌های بین‌المللی میان كشورها برای تسهیل تجارت و در نتیجه افزایش حجم تجارت میان كشورهای طرف تجاری است. در این قبیل موافقتنامه‌ها، دولت‌ها تسهیلاتی را در فرآیند تجارت بین‌المللی برای یكدیگر به وجود می‌آورند كه درمورد سایر كشورها قایل نمی‌شوند.

آسیای میانه تا شبه قاره
بر اساس گزارش اتاق بازرگانی ایران در سال‌های گذشته به غیر از روسیه، هند و اندونزی كه مذاكرات در خصوص موافقتنامه ترجیحی با ایران‌شان در دست بررسی است، ایران با كشورهای ازبكستان، تونس، پاكستان، بوسنی و هرزگوین، سوریه، ونزوئلا، باكو و تركیه چنین موافقتنامه‌ای را دارد.

بر اساس این گزارش در دوازدهم خرداد ماه سال ٨٤ موافقتنامه ترجیحی ایران و ازبكستان امضا شد. در این توافقنامه مقرر شد تا ٢٧ ردیف تعرفه‌ای تحت موافقتنامه ترجیحی مبادله شوند. در این توافق ایران عمدتا منسوجات، دارو، مصالح سا‌ختمانی وشیرینی و جمهوری ازبكستان الیاف نخی، منسوجات، فرش و مواد نفتی و روغنی را به ایران می‌فرستد.

 

حجم مبادلات ایران و ازبكستان به حدود ٦٥٠ میلیون دلار می‌رسد و تراز ایران با این كشور به نفع ازبكستان منفی است. پاكستان دومین كشوری بود كه با ایران موافقتنامه ترجیحی تحت موافقنامه PTA امضا كرد، فهرست كالاهای مشمول ترجیحات تعرفه‌ای اعطا شده جمهوری اسلامی ایران به جمهوری پاكستان شامل ٣٠٩ ردیف تعرفه (شش رقمی) كه عمدتاشامل الیاف نخی و پارچه، لباس، مواد غذایی، مصالح ساختمانی، دارو، منسوجات، مواد لاستیكی، انواع سنگ‌ها، لوازم خانگی ولوازم بهداشتی و فهرست كالاهای مشمول ترجیحات تعرفه‌ای اعطا شده توسط جمهوری اسلامی پاكستان به ایران نیز شامل٣٣٨ ردیف تعرفه (شش رقمی) وعمدتاشامل ادویه جات، سبزیجات وانواع میوه، غلات، فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی، مصالح ساختمانی، دارو، فرآورده‌های چوبی، الیاف نخی وماشین آلات است. تراز تجاری ایران وپاكستان همواره به نفع ایران مثبت بوده است. سومین موافقتنامه ترجیحی ایران با تونس امضا شد. در این موافقتنامه ایران ٢٤٨ ردیف تعرفه‌ای كه عمدتا شامل تركیبات شیمیایی، انواع دارو، فلزات، انواع میوه، مواد شوینده، انواع كاغذ، الیاف نخی، مصالح ساختمانی، مواد رنگی و تونس ١٧٢ ردیف تعرفه شامل فرآورده‌های پتروشیمی، چرم، شیشه، لوازم آزمایشگاهی، انواع آلیاژها وماشین آلات راهسازی رابه ایران می‌فرستد.

 

موافقتنامه ترجیحی ایران وجمهوری عربی سوریه چهارمین موافقتنامه‌ای بود كه در این سال‌ها امضا و مقرر شد تا ایران و سوریه در قالب سه حوزه صنعتی، كشاورزی ومنسوجات با یكدیگر مراوده داشته باشند.  در دورانی كه روابط ایران با امریكای جنوبی نزدیك‌تر شده بود به یك‌باره قرارداد تجارت ترجیحی بین دو كشور پر رنگ‌تر و كوبا پنجمین كشوری شد كه در لیست تجارت ترجیحی با ایران قرار گرفت و مقرر شد تا ٤٤ ردیف تعرفه وعمدتا شامل انواع موادغذایی دریایی، مركبات، دارو وانواع آبمیوه‌ها به كوبا رفته و در مقابل تعرفه ٨٨ردیف كالا كه عمدتا شامل خشكبار، فرآورده‌های پتروشیمی، انواع لوله، موادلاستیكی، مصالح ساختمانی، ماشین‌آلات تولیدموادغذایی، ترانسفورماتور، وسایل نقلیه موتوری ولامپ‌های كم مصرف است در لیست مراودات ایران و كوبا قرار گیرد.

 

در این میان بوسنی وهرزگوین نام خود را به عنوان ششمین كشور در دفتر تجارت ترجیحی ایران ثبت كرد تا ١٧٠ ردیف تعرفه كه عمدتا شامل انواع میوه و سبزیجات، فرآورده‌های نفتی وگازی و پتروشیمی، لباس، فلزات، لوازم خانگی و مبل بود در شرایط خاص به این كشور صادر شود و در مقابل ١٧٠ردیف تعرفه‌ای شامل انواع میوه وشیرینی، خاویار، توتون وتنباكو، انواع رنگ، مواد شوینده، فرش، مصالح ساختمانی، لوازم خانگی ووسایل نقلیه موتوری تحت شرایط جدید به ایران وارد شود.  در عین حال در همین شرایط پروتكل اجرایی یادداشت تفاهم ترجیحات تجاری متقابل بین ایران وقرقیزستان نیز امضا شد تا ٢٩٤ ردیف تعرفه‌ای شامل حیوانات زنده، میوه، سبزیجات، انواع پارچه، لباس، شیشه ولوازم برقی به قرقیزستان وارد و٣٠٢ ردیف تعرفه ‌ای شامل مواد خوراكی ومیوه، شیرینی‌جات، دارو، مواد شوینده، فرآورده‌های پتروشیمی، مواد لاستیكی، لباس، مصالح ساختمانی ولوازم خانگی به ایران وارد شود.

قرارداد خاص با ونزوئلا
در این بین ونزوئلا كه در در دولت محمود احمدی‌نژاد از جایگاه خاصی در مراودات اقتصادی با ایران قرار داشت نیز نام خود را در لیست كشورهای دارای موافقتنامه ترجیحی قرار داد البته در شرایط خاص در موافقتنامه تعرفه آزاد، دو كشور فهرستی (فهرست منفی) از كالاهایی كه نمی‌خواهند مشمول تعرفه آزاد باشد به یكدیگر پیشنهاد می‌كنند. دلیل این امر نیز حمایت دولت‌ها از تولید داخلی این كالاها است. بر این اساس كالاهایی كه ایران تحت شمول اقدامات حفاظتی قرار داده ودر فهرست منفی خود آورده در مجموع شامل ١٢٣ ردیف تعرفه وعمدتاشامل دارو، برخی انواع گوشت ومواد خوراكی مانند قارچ، چربی حیوانی، گندم، ادویه جات، آب معدنی، صیفی جات و برخی میوه‌ها بود. فهرست منفی ونزوئلا برای معافیت از كاهش تعرفه‌ای شامل ٨٦٦ ردیف تعرفه و عمدتا شامل مواد خوراكی گوشتی، لبنیات، صیفی جات، انواع روغن وچربی‌ها، سبزیجات، ادویه جات، مواد قندی، كاكائو، آرد، كافئین و برخی كالاهای دیگر بود.

ترجیح اكو
در عین حال در همان سال‌ها كشور تجربه موافقتنامه‌ای جدید را نیز داشت. در سال‌های دولت دهم موافقتنامه اكوتا - موافقتنامه تجاری كشورهای عضو سازمان همكاری‌های اقتصادی منطقه‌ای (اكوتا) - كه نخستین تجربه آزاد‌سازی تجاری منطقه‌ای برای كشور به حساب می‌آید، در مجلس و شورای نگهبان تصویب ولیست كالاهای مشمول نیز در كمیسیون ماده یك تایید ولی خبر موثقی در مورد تایید آن از جانب دولت منتشر نشد.

 

بر این اساس كشورهای عضو اكو شامل ایران، پاكستان، تركیه، قزاقستان، قرقیزستان، تركمنستان، تاجیكستان، ازبكستان، آذربایجان و افغانستان هستند كه ایران با برخی از این كشورها موافقتنامه ترجیحی دارد. براساس موافقتنامه اكوتا یك درصد از كد‌های شش رقمی H. S به كالاهای حساس اختصاص خواهند داشت ولذا از شمول موافقتنامه خارج خواهند شد، البته فهرست مثبت یعنی كالاهایی كه حقوق گمرگی وسود بازرگانی بیشتر از ١٥ درصددارند ودر حال حاضر بین كشورهای عضو مورد معامله قرار می‌گیرند، باید ظرف مدت هشت ساعت به١٥ درصد به عنوان حداكثر سقف تعرفه قابل اعمال تقلیل یابند. حال ١٠سال از ایجاد نخستین تعرفه ترجیحی كالا در تجارت خارجی ایران می‌گذرد.

 

اگر‌چه ازبكستان نخستین طرف تجاری ما در این نوع تعرفه بود اما تعرفه ترجیحی از زمانی پرسروصدا و شناخته شد كه ایران با تركیه بر سر ایجاد تعرفه ترجیحی به توافق رسید. سازمان توسعه تجارت ١٧٠ كالا را مشمول این نوع تعرفه عنوان كرد و انجام تجارت ترجیحی با كشورهای هدف به‌خصوص همسایه را آزمونی موثر برای پیوستن به تجارت جهانی دانست. تولید‌كنندگان بسیاری از شرایط ایجاد شده نگران بودند و تحلیل‌های متفاوتی از آن مطرح شد، برخی نسبت به كل ماجرا نگاه‌شان منفی بود و برخی به نوع كالا انتقاد داشتند. شاید همه این بحث‌ها از این مساله سرچشمه می‌گرفت كه بعد از كشورهایی كه ایران تجارت عمده‌ای با آنها نداشت، تركیه كانون قابل‌توجهی بود و فعالیت تجار و تولید‌كنندگان متعددی از تعرفه ترجیحی با این كشور متاثر می‌شد.

از تركیه تا اندونزی
در ادامه این موافقتنامه‌ها در دولت یازدهم و پس از تركیه بحث برقراری تعرفه تجارت ترجیحی با روسیه، هند و به تازگی اندونزی بر سر زبان‌ها افتاده است. ظاهرا مسوولان دولتی كه یكی از الزامات ورود به سازمان تجارت جهانی را عقد چنین موافقتنامه‌هایی می‌دانند قصد دارد تا با افزایش این موافقتنامه‌ها شرایط ورود ایران به این سازمان را بیش از پیش تسریع كنند. اندونزی كه بنا به گفته محمود واعظی رییس كمیسیون مشترك ایران و اندونزی زمینه‌ همكاری دو كشور از سال ٢٠١١ به یك چهارم كاهش یافته است، اكنون میزان مبادلات تجاری به ٤٥٠ میلیون دلار رسیده است و شاید بزرگ‌ترین مانع بر سر گسترش روابط تجاری بین ایران و اندونزی مسائل بین بانكی است.

 

به دلیل تحریم‌ بانكی چهار سال اخیر، حجم مبادلات تجاری ایران و اندونزی به یك چهارم رسیده و قرار است شعب بانكی در دو كشور تاسیس شود و انعقاد تعرفه ترجیحی و ایجاد پرواز خط مستقیم در دستور كار است تا بازرگانان راحت‌تر بتوانند كارهای خود را پیش ببرند. اندونزی كشوری با ٢٥٠ میلیون نفر جمعیت به عنوان یكی از بزرگ‌ترین كشورهای مسلمان به شمار می‌رود كه سالانه ٣٠٠ میلیارد دلار حجم تجاری این كشور برآورد می‌شود.

 

وی به سابقه تجارت با این كشور اشاره كرد و گفت: ما در گذشته در زمینه مواد اولیه، محصولات شیمیایی، پتروشیمی و كاغذ با اندونزی مبادلات تجاری داشتیم و هم‌اكنون به این نتیجه رسیدیم كه بر تعداد این اقلام بیفزاییم و از آنجایی كه دولت اندونزی برنامه گسترده‌ای را برای آینده كشورش پیش‌بینی كرده، مایلیم در زمینه خدمات فنی مهندسی، راه‌آهن و سدسازی با این كشور همكاری كنیم.

 

اخبار اقتصادی - اعتماد

 

ویدیو مرتبط :
مسابقات جنوب شرق آسیا

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

مادربزرگ همه مرغ‌ها از جنوب شرق آسیا آمده است!

 

مادربزرگ همه مرغ‌ها از جنوب شرق آسیا آمده است!

یافته‌های محققان استرالیایی حاكی از آن است كه تمامی مرغ‌های جهان دارای اجداد مشترك ساكن در جنوب‌شرقی آسیا هستند كه در واقع جد مادری مادربزرگ مرغ‌ها بوده‌اند.

این دانشمندان دریافتند كه دی ان ای موجود در 48 استخوان مرغ‌های باستانی با دی ادن ای موجود در استخوان‌های مرغ‌های اروپا، تایلند، اقیانوس آرام، شیلی، جمهوری دومینیك و نواحی مستعمره اسپانیایی در كلورادو مطابقت دارد.

شناسایی منشا باستانی و چگونگی پراكندگی مرغ‌ها همواره یك چالش بوده زیرا تقریباً تمامی تمدن‌ها در حمل این پرندگان به سراسر جهان دخیل بوده‌اند. مرغ‌ها حدود پنج هزار و 400 سال قبل اهلی شدند.

در این تحقیقات مشخص شد كه یكی از توالی‌های موجود در استخوان‌های مختلف مرغ‌های ساكن در یك منطقه وسیع جغرافیایی بسیار مشابه بود.

این امر مبین این واقعیت است كه مرغ‌های كشف شده در اماكن باستانی سراسر جهان در یك جد مشترك سهیم‌اند كه در جایی در آسیای جنوب شرقی اهلی شد.

آگاهی از زمان انتقال مرغ‌ها از مراكز اهلی كردن و مسیرهای حركت آن‌ها اطلاعاتی را در خصوص مهاجرت ماقبل تاریخ بشر، مسیرهای تجاری و انتشار میان‌ فرهنگی در اختیار می‌گذارد.

جزئیات این مطالعه علمی در مجله PLos One انتشار یافت./ایسنا