تأثیرات کناره‌گیری معمار میانجیگری ایران و عربستان

کسی که گفته می‌شود طرح میانجیگری میان ایران و عربستان را پیشنهاد داده و درعین‌حال عزم او برای مبارزه با طالبان و برقراری روابط بهتر با هندوستان بر سر مسئله کشمیر جدی است. از‌این‌‌نظر برخی تداوم‌نداشتن حضور او در رأس مهم‌ترین نهاد نظامی، امنیتی و سیاسی پاکستان را فقدانی برای ادامه راه او می‌دانند، گرچه در مقابل، برخی از بازنشستگی او ابراز خرسندی کرده و معتقدند ارتش نهادی مردمی بوده که قائل به شخص نیست و بدون راحیل نیز راه او تداوم می‌یابد اما هم دولت و هم دیگران بر این عقیده‌اند، با محبوبیتی که راحیل شریف در افکار عمومی، رسانه‌ها و احزاب به‌دست آورده، تمدید دوباره فرماندهی او بر ارتش پاکستان در سه سال آینده، می‌تواند برخی پرونده‌های مهم را به سرانجام برساند. درهمین‌‌باره با «مصطفی زندیه»، دیپلمات و کارشناس مسائل غرب آسیا گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

عده‌ای اقدام پاکستان برای میانجیگری میان عربستان و ایران را طرحی ازسوی ژنرال راحیل شریف قلمداد می‌کنند؛ حال با احتمال بازنشسته‌شدن این  فرمانده ارتش، آینده این طرح چه خواهد شد؟
به نظر می‌رسد درنظرگرفتن رویکرد میانجیگیری میان ایران و عربستان ازسوی ارتش و دولت این کشور حمایت شده و به اقتضای فرصت‌های میدانی، احتمالا شاهد تکرار این تلاش‌ها در آینده نیز خواهیم بود، هرچند دولت عربستان تمایل و رغبت چندانی به این تلاش‌ها از خود نشان نداده و احتمالا به نوعی نیز ناخرسند است؛ زیرا عربستان سعودی نقطه مطلوبش این بود که پاکستان را در کنار خود در مقابل ایران داشته باشد، همچنین عربستان در پیگیری مطالبات منطقه‌ای خود به‌‌ویژه بحران‌های یمن و سوریه به‌دنبال استفاده از ظرفیت‌های پاکستان بوده است اما به نظر می‌رسد پاکستان با توجه به شرایط موجود داخلی و منطقه‌ای که با آن مواجه است، ظرفیت‌های خود را با مشکلات منطقه خاورمیانه به‌ویژه بحران سوریه درگیر نخواهد کرد؛ این در شرایطی است که نواز شریف دوران تبعید خود را در عربستان گذرانده و انتظار طبیعی حکام عربستان این است که شاهد اظهار این‌گونه مواضع نباشند. ضمن اینکه درنظرگرفتن چنین مواضع صریحی نشان می‌دهد پاکستان به‌دنبال تأمین منافع ملی خود بوده و این کشور تلاش می‌کند خود را همچنان خارج از بازی‌های خطرناک عربستان نگه‌دارد اما نکته دیگر، دیدگاه و رویکرد سنتی حاکم بر سیاست خارجی پاکستان است؛ رویکردی مبتنی‌بر ایجاد توازن میان روابط این کشور با ایران و کشورهای عرب خلیج‌فارس. باوجود ارتباطات سطح بالا میان پاکستان و کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس به‌‌ویژه عربستان، اسلام‌آباد همواره تلاش کرده مناسبات همسایگی مبتنی‌بر روابط تاریخی با جمهوری اسلامی ایران را مراعات کند و درواقع این کشور همواره سعی کرده به‌گونه‌ای مناسبات خود را با عرب‌ها پیش ببرد که خللی در روابط با همسایه پرقدرت خود یعنی ایران به‌وجود نیاورد. این رویکردی است که همواره ازسوی نخبگان سیاسی و احزاب و رسانه‌های این کشور به آن تأکید شده است. ضمن اینکه اسلام‌آباد از پیامدهای درنظرگرفتن رویکردی خلاف رویکرد یادشده واهمه دارد، به‌‌ویژه برخی محافل رسانه‌ای در این کشور معتقدند اگر قرار باشد پاکستان، مطالبات سعودی‌ها را اجابت کند، دراین‌صورت امکان بروز جنگ فرقه‌ای در داخل پاکستان محتمل خواهد بود. به اعتقاد آنها این جنگ می‌تواند صحنه داخلی این کشور را به صحنه درگیری عربستان و ایران تبدیل کند.

 احزابی مانند «مردم» و «تحریک انصاف» موافق بازنشسته‌شدن راحیل شریف و در مقابل، چهره‌های شاخصی مانند پرویز مشرف از بازنشستگی او ابراز تأسف کرده‌اند. کنش سیاسی به چه سمتی خواهد رفت؟
عملکرد راحیل شریف، فرمانده ارتش پاکستان از زمان انتصاب به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش این کشور به‌گونه‌ای بوده که از او چهره‌ای محبوب و ملی در سطح افکار عمومی و سایر اقشار ایجاد کرده است. هم افکار عمومی و رسانه‌ها و هم احزاب از عملکرد او رضایت دارند و آنچه قطعی به نظر می‌رسد، رضایتمندی دولت از تداوم فعالیت راحیل شریف است که دلیل آن هم روشن است؛ بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان مسائل پاکستان، رمز ثبات و استحکام نظام سیاسی این کشور را مناسبات ایده‌آل و مطلوب میان نهاد ارتش و دولت می‌دانند و هرگونه خلل در این مناسبات می‌تواند اوضاع سیاسی این کشور را در دو حوزه داخلی و خارجی تحت تأثیر قرار دهد؛ براین‌اساس دولت همچنان به‌دنبال ثبات در این عرصه است اما مخالفت‌ها درباره ادامه فعالیت او بر این اصل استوار است که ارتش یک نهاد ملی بوده و وابسته به شخص نیست و برهمین‌اساس است که دیدگاهی در پاکستان وجود دارد و معتقد است رویکردی که ارتش در سیاست داخلی و خارجی این کشور دارد، تداوم خواهد یافت و ادامه حضور راحیل شریف به عنوان فرمانده ارتش مورد مطالبه بخش اعظم جامعه مدنی، رسانه‌ها، احزاب و . . . است، همچنین به نظر می‌رسد آقای راحیل شریف برای تمدید فعالیت خود مشکلی نخواهد داشت و احتمالا با اصرار بخش‌های یادشده،فرماندهی او ادامه خواهد یافت؛ زیرا پاکستان در شرایط حساسی بوده و تمدید دوره وضعیت فرماندهی راحیل شریف امری ضروری خواهد بود، ازسوی‌دیگر نگاه مخالف با تمدید دوره فرماندهی راحیل شریف، در موضع اقلیت قرار دارد و اینکه اگر او از ادامه فعالیت خودداری می‌کند، به خاطر احترام به نهاد اصلی و محوری پاکستان یعنی ارتش است و می‌خواهد این نهاد همچنان نزد ملت پاکستان مقدس باقی بماند و مردم بدانند ارتش قائم به شخص نیست و در صحنه عمل به احتمال زیاد در سه سال آینده شاهد ادامه فعالیت وی خواهیم بود!

اخبار سیاست خارجی - وقایع اتفاقیه

رایزنی عربستان با ایران برای میانجیگری مصر در بحران سوریه

 اخبار سیاست خار جی - رایزنی عربستان با ایران برای میانجیگری مصر در بحران سوریه

کشورهای عربی طرح جدیدی را برای حل بحران سوریه تهیه کرده اند و در این باره در حال رایزنی با روسیه و ایران هستند.

به گزارش عصرایران، این طرح از طریق میانجیگری مصر عملی خواهد شد.

روزنامه القدس العربی چاپ لندن در گزارشی از بندر جده عربستان سعودی نوشت: منابع آگاه مرتبط با نشست اخیر در شهر جده با حضور وزیران خارجه عربستان سعودی، مصر، قطر، امارات و اردن گفته اند در این نشست درباره طرح جدیدی برای حل بحران سوریه توافق به دست آمد.

اجرای این طرح بر عهده مصر است و از حمایت و پشتیبانی دیگر کشورهای عربی از جمله الجزایر و عمان برخوردار خواهد بود.

براساس این طرح جنگ داخلی در سوریه میان نیروهای ارتش و مخالفان، متوقف خواهد شد و گفتگوی داخلی برای کسب توافق درباره آینده و شکل نظام حکمرانی سوریه برگزار می شود.

این منابع اضافه کردند: به نظر می رسد سخنان عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر درباره اینکه قاهره از مخالفان و حکومت سوریه حمایت نمی کند نیز با هدف زمینه سازی برای پذیرش نقش آفرینی قاهره در بحران سوریه است.

رئیس جمهور مصر تلاش کرد با این سخنان زمینه را پذیرش نقش میانجی از سوی دولت بشار اسد رئیس جمهور سوریه آماده کند.

رسانه های منطقه ای همچنین می گویند بعید نیست رئیس جمهور مصر در دیدار اخیرش با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در مسکو  موضوع میانجیگیری مصر در بحران سوریه را مطرح کرده باشد.

دیدار سیسی و پوتین تنها دو روز پس از ملاقات رئیس جمهور مصر با پادشاه عربستان سعودی در بندر جده انجام شد.
این طرح قرار است در نشست آتی اتحادیه عرب در ماه سپتامبر آینده نیز مطرح و به طور علنی ارائه شود.

در گزارش القدس العربی آمده است: رایزنی هایی درباره این راه حل بحران سوریه با ایران هم در حال انجام است. سفر حسین امیرعبداللهیان معاون عربی آفریقایی به عربستان سعودی نیز با همین هدف انجام شد.

قر ار است در این سفر درباره امکان دست یابی به همکاری برای ایجاد راه حل سیاسی مقبول و راضی کننده برای همه طرف های بحران سوریه گفتگو شود.

سوریه از سه سال پیش تاکنون با بحران گسترده ای روبه رو است. این بحران هم اکنون به جنگ داخلی میان ارتش و مخالفان مسلح تبدیل شده است. در کنار این دو طرف گروه های افراط گرای اسلامی و در راس آنها داعش نیز در حال جنگ با ارتش و مخالفان اسد هستند.

 اخبار سیاست خارجی - عصر ایران