اخبار


2 دقیقه پیش

عکس: استهلال ماه مبارک رمضان

همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ...
2 دقیقه پیش

تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریم

وزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که می‌تواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام می‌شود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ...

بدنم را تاكسیدرمی كنید تا همه بدانند محیط‌بانان در‌آستانه انقراضند



اخبار,اخبار اجتماعی,محیط‌بان

«سبزپوشان مظلوم»؛ این، نامی است كه خیلی‌ها با آن، از محیط‌بان‌ها یاد می‌كنند. سبزپوشانی كه باید از یك‌دهم سرزمین نیمه‌خشك‌مان در برابر تخریب‌ها و آسیب‌های مافیای شكار، زمین‌خواری و جنگل‌خواری و نیز دیگر جرایم این حوزه حفاظت كنند؛ در حالی كه تنها ٢٠ صدم درصد از كل بودجه كشور به آنها تعلق می‌گیرد. آنها ضابط قضایی هستند؛ اما اگر مجبور شوند برای حفظ جان خود شلیك كنند، به قصاص محكوم خواهند شد. خیلی از آنها با یك جفت پوتین مستهلك و كهنه، با تجهیزاتی بسیار جزیی و قدیمی باید در برابر حوادث و رخدادها مراقب مناطق ارزشمند و اكوسیستم‌های بكر این سرزمین باشند، با این همه اما دستان سبز آنها هنوز خالی است.

یك روز در دفتر خاطرات روزانه یك محیط‌بان زیر‌اعدام خوانده بودم: « من یك محیط‌بان هستم؛ بدنم را «تاكسیدرمی» كنید تا همه بدانند كه محیط‌بانان در‌آستانه انقراضند!» این شاید بهترین تعریفی بود كه درباره محیط‌بانان تا آن روز خوانده بودم.

 

اما شاید نشستن پای درددل این سبزپوشان، بتواند سختی‌ها و كاستی‌های این حرفه و به تبع آن مقوله حفاظت را بهتر از این تعریف برای‌مان روشن سازد. برای همین با چهار محیط‌بان مختلف از چهارگوشه ایران گفت‌وگو كردم كه سخنان آنان را با حذف اشتراكات و آوردن اسم‌های مستعار بنویسیم.

در‌آستانه متلاشی شدن خانواده‌ها
داوود ٤٢ سال دارد و ١٧ سال سابقه كار؛ در یكی از مناطق صعب‌العبور یكی از استان‌های شمالی محیط‌بان است و با این همه سابقه كار، هنوز استخدام رسمی نشده است. خودش می‌گوید كه با عشق به طبیعت، این شغل را انتخاب كرده اما هرگز اجازه نخواهد داد كه فرزندانش راه او را بروند.

 

او به «اعتماد» می‌گوید: « من با مدرك كارشناسی محیط‌زیست، در حدود ٩٠٠ هزار تومان حقوق می‌گیرم، در حالی كه باجناق من در مركز بهداشت همین شهر با همین سطح از تحصیلات، سه میلیون تومان دریافتی دارد.

 

با این تفاوت كه او در تابستان پشت میزش زیر كولر و در زمستان در اتاق گرم كار می‌كند؛ نه ترس جان دارد و نه نگران نان است. فاصله محل كارش تا خانه، ٢٠ دقیقه و روز تعطیل و غیر‌تعطیلش مشخص است.

 

اما من دور از خانه و خانواده و در بالای صخره‌ها و میان كوهستان‌های صعب‌العبور، در گرما و سرما و فضایی كه هر لحظه امكان برخورد با یك شكارچی غیرمجاز مسلح و خطرناك برایم وجود دارد، باید كار كنم.»

او ادامه می‌دهد: «در پایان هر ماه، شرمنده زن و بچه‌ام هستم و نمی‌دانم باید چگونه زندگی‌ام را با این درآمد ناچیز بچرخانم. واقعا بسیاری از محیط‌بانان این مشكل را دارند و خانواده‌های برخی در حال متلاشی شدن و فروپاشی است.

 

می‌خواهم بدانم چه تفاوتی میان من با باجناقم هست كه باید یك‌سوم او حقوق بگیرم و در نهایت هر دو كارمند دولت نامیده می‌شویم. آیا ما شغل بی‌اهمیتی داریم كه این‌گونه با ما برخورد می‌شود و آیا برای دولتمردان عزیز، محیط زیست مهم نیست؟» داوود تاكید می‌كند كه وقتی سخن از حفظ محیط زیست و وظیفه محیط‌بان می‌شود این شغل بسیار حساس نام می‌گیرد ولی هنگامی كه قرار است برای این شغل و وظیفه خطیر، دستمزد تعیین شود ناگهان اهمیت آن بسیار پایین محاسبه می‌شود.

 

محیط زیست یا محیط ایست؟
بایرام، محیط‌بان دیگری است كه این‌بار از یك استان در غرب كشور با «اعتماد» گفت‌وگو می‌كند. او كه در شرایط بسیار سخت و كوهستانی مشغول حفاظت است با اشاره به نبود امنیت جانی در این حرفه و تعقیب و گریز دایمی میان محیط‌بانان و شكارچیان و در مقابل آن، پایین بودن دستمزدها می‌گوید: « ٢١ سال است كه محیط‌بان هستم و به شغلم افتخار می‌كنم؛ اما نمی‌دانم چرا دولت‌های مختلفی كه آمده‌اند و رفته‌اند هر‌كدام با وجود شعارهای خوبی كه برای محیط‌بان‌ها داده‌اند، نتوانسته‌اند تغییر برای ما ایجاد كنند.

 

حتی الان هم كه خانم ابتكار در این دو سال این همه دوندگی كرده تنها توانسته ٢٥ درصد به حقوق محیط‌بانان اضافه كند كه آن‌هم به دست بسیاری از آنها نمی‌رسد.

 

چرا كه اختیار این پول در دست استانداری‌هاست و از آنجایی كه بسیاری از استانداری‌ها، هنوز هم محیط زیست را «محیط ایست» می‌دانند نسبت به پرداخت این حق، اقدام نمی‌كنند و ما نیز دست‌مان از همه‌جا كوتاه است.»

جیره روزانه یك محیط‌بان
هر‌چند به نظر برخی مشاهده‌كننده‌ها، محیط كار محیط‌بانان سرسبز و مفرح است؛ اما این نگاه واقعی نیست. محمدرضا محیط‌بان ٣٩ ساله شرق كشور كه به سختی حاضر به مصاحبه می‌شود به «اعتماد» می‌گوید: « یك محیط‌بان در شبانه‌روز باید كیلومترها راه صعب‌العبور را طی كند. او باید در برف نیم متری ویك متری و آفتابی كه گاه تا مغز سر را آزار می‌دهد راه برود و گشت بزند.

 

هر چند موتوسیكلت و خودرو در اختیار داریم، اما تعداد آنها خیلی كم است و بیشتر فرسوده هستند. ضمن اینكه بعضی مناطق هست كه به هیچ عنوان نمی‌توان با وسیله نقلیه در آنها گشت‌زنی كنیم بلكه باید پیاده برویم. مخصوصا مناطق كوهستانی كه تردد در آنها حتی با پای پیاده هم سخت می‌شود. گرمای هوا، نقاط سخت و مناطقی كه گاه حتی یك درخت ندارد تا زیر سایه‌اش نفسی تازه كنی.

 

ما گاهی مجبوریم ده‌ها و گاه صدها كیلومتر پای پیاده گز كنیم تا تخلفات از چشم‌مان پنهان نماند. اما متاسفانه برای این كار جان نداریم چرا كه جیره غذایی كه برای ٢٤ ساعت و سه وعده غذایی صبحانه، ناهار و شام به ما اختصاص داده‌اند دو هزار تومان بیشتر نیست.»

 

او ادامه می‌دهد: «خودتان فكر كنید كه در این شرایط، ما حتی توان خوردن نان و پنیر را هم نداریم و این خود باعث می‌شود كه نتوانیم به درستی كار حفاظت را انجام بدهیم و به همه جا سركشی كنیم. البته اخیرا با تلاش‌های سازمان محیط زیست این رقم به پنج هزار تومان رسیده است كه باز هم كافی نیست.»

 

احمد خبر از كمبودهای دیگری مانند جیره بنزین روزانه هفت لیتری می‌دهد كه برای خودروهای سنگین پیكاب محیط زیست اختصاص داده شده است كه به هیچ عنوان، برای این گشت‌زنی‌ها كافی نیست و بار این كمبودها بر دوش محیط‌بان‌ها و مدیران ادارات سنگینی می‌كند.

 

كمبود تعداد محیط‌بانان
ایران یك سوم و گاه یك هشتم استاندارد جهانی محیط‌بان دارد. بر اساس استانداردهای جهانی هر سه هزار هكتار باید یك محیط‌بان داشته باشد در حالی كه هر محیط‌بان ایرانی ناگزیر است گاهی از ٢٥ تا ٣٠ هزار هكتار حفاظت كند. این وضعیت باعث می‌شود كه هر محیط‌بان، كاری مضاعف انجام بدهد و معادل سه نفر كار كند.

 

عبدالخالق جوانی كه ١٠ سال است به محیط‌بانی مشغول است، می‌گوید كه در حین انجام وظایفش باید به جای سه نفر گشت بزند و كار كند. او به «اعتماد» می‌گوید: « گاهی حتی پیش آمده كه بعد از ٤٨ ساعت كار، خسته و كوفته به سمت شهر و خانه حركت كرده‌ام و در نیمه راه، یا حتی در حیاط خانه با تماس رییسم مجبور شده‌ام به منطقه برگردم. بدون اینكه حتی یك استكان چای در خانه بخورم. چرا؟ چون نیروی كافی در اداره نداشته‌ایم و مجبوریم حتی در مرخصی هم انجام وظیفه كنیم. »

 

عبدالخالق می‌گوید كه بارها تصمیم گرفته از این شغل دست بشوید. او با صدایی كه می‌توان غم غربت را در آن شنید می‌گوید: « من طبیعت را دوست دارم؛ آهوها و مرال‌ها و درخت‌ها را دوست دارم و نمی‌توانم از این شغل به شغل دیگری بروم.

 

گاهی كه عصبانی می‌شوم به خودم می‌گویم كه حتی دستفروشی بهتر از این شغل است كه این همه جان می‌كنی و در آخر هم حتی حقوقی كه زندگی‌ات را تامین كند نصیبت نمی‌شود، اما باز به امید اصلاح این اوضاع صبر كرده‌ام.»

بودجه برای اجرای قوانین وجود ندارد
درباره سختی كار محیط‌بان‌ها، نداشتن امنیت جانی و مالی و شرایط بحرانی كار آنان، هر چند قانونگذار قوانینی نیمه كافی تدوین و تصویب كرده است، اما این قوانین در بسیاری از موارد اجرا نمی‌شود چرا كه بودجه كافی برای اجرای تمام مفاد قانونی وجود ندارد.

 

در دستورالعمل خدمتی گارد محیط زیست كه به استناد ماده ٣١ آیین‌نامه اجرایی قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست در ١٠ فصل و ٦٩ ماده تهیه شده است به بسیاری از موارد مختلف در حیطه وظایف، اختیارات و نیازها و احتیاجات و حقوق محیط‌بان‌ها پرداخته شده است.

 

از وظایف در زمینه‌های كشف جرایم تا دستگیری متخلفان، از جدول امتیازبندی و ارتقای درجات تا بیمه عمر محیط‌بان و بستگان درجه یك او و همچنین تهیه لباس‌ها، تجهیزات، سلاح و برنامه‌های كار و ماموریت و تشویقات و تنبیهات و برنامه‌های آموزشی و امور رفاهی و... در آن به چشم می‌خورد.

 

با این همه حتی نیمی از این دستورالعمل برای محیط‌بانان و البته دیگر پرسنل سازمان حفاظت محیط زیست به اجرا در نمی‌آید و در این میان علت، تنها یك چیز است؛ «كمبود بودجه» همان بودجه ٢٠ صدم درصدی كه باید با آن از یك دهم ذخایر ارزشمند، خاك، آب، هوا و تنوع زیستی جانوری و گیاهی كشور حفاظت كرد.

 

هر چند در دولت یازدهم قدم‌های موثری برای افزایش این بودجه حتی تا دو برابر سال‌های گذشته برداشته شده، اما به نظر می‌رسد تا رسیدن به رقم كافی برای اجرای قانون فاصله داریم و دولت روحانی باید تكلیف خود را با مقوله محیط زیست روشن كند.

 

یا اهمیت آن را نه در شعار یا مصوبه كه در اختصاص و تامین بودجه كافی بپذیرد یا منتظر بحران‌های سخت‌تر و جدی‌تر برای شهرها، اكوسیستم‌ها و تنوع زیستی كشور باشد.


اخبار اجتماعی - اعتماد


ویدیو مرتبط :
محیط بانان برجسته

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

ایرنا: به هلاكت رسیدن عاملان ترور محیط بانان كردستانی



ایرنا-  عاملان شهادت چهار تن از محیط بانان حفاظت محیط زیست استان كردستان شناسایی و به هلاكت رسیدند.به گزارش یك منبع آگاه، سه نفر از تروریستها كه چهار محیط بان كردستانی را به شهادت رساندند در درگیری چهارشنبه شب با ماموران امنیتی و انتظامی كشته شدند.

 

در این درگیری یك تن از تروریستها نیز زخمی شد كه توسط ماموران دستگیر گردید.

تروریست دستگیر شده شهادت چهار تن از محیط بانان حفاظت محیط زیست كردستان را از عملیاتهای انجام شده توسط این تیم ترور اعلام كرده است .

روز جمعه گذشته چهار تن از محیط بانان محیط زیست كردستان به هنگام گشت زنی در اطراف روستای ' كانی بوجكه ل ' ( چشمه سفید ) در اطراف سنندج به شهادت رسیدند.

اخبار تكمیلی متعاقبا ارسال می شود.../ایرنا