این بار جهان ترسید

از«سكوت حادثه بیروت» تا « غوغای جهنم پاریس»

همراه با یادداشت‌هایی درباره حوادث پاریس از :
مجید تفرشی،پیروز مجتهدزاده، جاوید قربان‌اوغلی ،محمد ایرانی،نعمت احمدی، علی قنبری،جلال خوش‌چهره،جلال برزگر

زن میانسالی كه می‌گوید مادر دو فرزند است در گفت‌وگو با فرانس ٢٤ در حالی كه دچار هیجان ناشی از این حادثه است و نمی‌تواند احساسات خود را كنترل كند در برابر صدای محزون مجری كه از وی در خصوص چگونگی وقوع این حادثه سوال می‌كند، با صدای بلند می‌خندد و می‌گوید: «من زنده مانده‌ام.» در شرایطی كه مجری تلاش می‌كند از وی اطلاعاتی در خصوص چند و چون ماجرا دریافت كند زن نجات یافته از برزخ داعش پشت سر هم تكرار می‌كند كه من مادر دو فرزند هستم و بسیار خوش شانس بودم كه زنده مانده‌ام. مجری فرانس ٢٤ مكالمه با وی را تمام می‌كند و بازمانده وحشت زده از حمام خونی كه در سالن كنسرت باتاكلان به راه افتاده بود در برابر تكان‌های سر مجری به نشانه تاسف می‌گوید: روز آرامی را برای شما آرزو می‌كنم!

روانشناسی كه به همراه دوست خود در لحظه تیراندازی به سمت رستورانی در پنج مایلی استادیو فرانس در كافه روبه‌رو نشسته بود، در خصوص لحظه حادثه می‌گوید: مرد قدبلندی را دیدم كه حدودا یك متر و ٨٥ سانت قد داشت. درست حالت تیراندازی را به خود گرفته بود و پای راستش را جلو و پای چپ را عقب نگاه داشته بود. مشخص بود كه آماتور نیست. روی شانه‌های چپ خود اسلحه اتوماتی را جاسازی كرد و دیدم كه مجله‌ای كه ظاهرا اسلحه را داخل آن نگه داشته بود از دستش بر زمین افتاد. تمام لباس‌هایی كه به تن داشت تنگ بود تا حركتش را آسان كند. پیراهن بی‌یقه‌ای پوشیده بود و سرتا پا مشكی‌پوش بود. اگر از من سوال كنید می‌گویم كه شبیه نیروهای پیاده‌نظام لباس پوشیده بود. چپ‌دست بود و پس از نخستین شلیك پشت سر هم چهار گلوله دیگر هم شلیك كرد. با شلیك‌های خود سه تا چهار نفر را در دم كشت و سپس با ذكاوت از مسیری كه از قبل انتخاب كرده بود گریخت.

پیام‌های همدردی با پاریس از ریاض، آنكارا، مسكو، برلین، لندن، بروكسل، واشنگتن، رم، واتیكان و... به دفتر ریاست‌جمهوری فرانسه می‌رسد و همگی حاوی یك پیام است: ضرورت مبارزه با تروریسم. اما چه كسی تروریست است و چه كسی قربانی؟ در هر انفجار پاریس قلب یك مهاجر سوری است كه به اضطراب می‌تپد و دستور فرانسوا اولاند برای بسته‌شدن مرزهای فرانسه و پایان ورود مهاجران و پناهندگان به این كشور تیر خلاصی است بر رویای همزیستی مسالمت‌آمیز مهاجران با شهروندان كشورهای میزبان در اروپا.

اولاند در پیام تلویزیونی خود به هموطنان می‌گوید كه فرانسه می‌تواند از پس این تراژدی هم برآید و همه باید در كنار هم بایستند. پیش از پیام اولاند اما فرانسوی‌ها همدردی با یكدیگر را آغاز كرده‌اند: تاكسی‌ها، دستگاه‌های مسافت شمار خود را خاموش كرده‌اند و در راه ماندگان را مجانی به منازل خود یا مكان‌های امن می‌رسانند. صاحبان منازلی كه در اطراف محل‌های حادثه سكونت دارند درهای خانه‌های خود را به روی مردم گشوده‌اند تا دمی از وحشت حضور در محل حادثه رهایی یابند.

 

نیروهای امنیتی آسیب‌دیدگان را روی دست‌های خود بلند كرده و به آمبولانس‌های به صف شده در مركز خیابان اصلی می‌رسانند. پس از كشته‌شدن گروگان‌گیرها در سالن كنسرت باتاكلان، بازماندگان آرام آرام در حالی كه دست‌های خود را از ترس به شیوه فیلم‌های پلیسی بر سر گذاشته‌اند بیرون می‌آیند. دوربین فرانس ٢٤ بر صورت مردی قفل می‌شود كه به محض خروج از درهای اضطراری سالن كنسرت، صورتش را با دست‌هایش پوشانده و با تكیه دادن سر به یك درخت گریه می‌كند.

 

دختر جوانی كه ماموران لباس‌های زرورقی مخصوص را جایگزین پیراهن سفید غرق به خونش كرده‌اند در حالی كه آثار شوك هنوز بر صورتش پیداست، می‌گوید: من در ردیف‌های جلویی سالن نشسته بودم كه ناگهان صدای مهیبی از ردیف‌های انتهایی به گوش رسید. با صدای فریاد تروریست‌ها حمله كردند همه تلاش می‌كردیم فرار كنیم اما امكان خروج از درهای اضطراری وجود نداشت. به سالن كناری پناه بردیم و سپس پسرجوانی را دیدم كه لباس مشكی بر تن داشت و حداكثر ٢٥سال سن داشت. مثل رهگذری بود كه كلاشینكف به دستش داده باشد و بی‌هدف تیراندازی كند. قربانیان خود را انتخاب نمی‌كرد بلكه تیرها تصادفی به ما كه در سالن ایستاده بودیم برخورد می‌كرد.

در شرایطی كه رسانه‌های غیرفرانسوی فارغ از فردای فرانسه و آینده امنیتی این كشور در چند روز پس از شب وحشت پاریس تلاش می‌كردند انگشت اتهام خود را به سمت اسلام‌گرایان بدون تمییز قایل شدنی میان اسلام و عقاید افراطی نشانه روند، مجری میانسال فرانس ٢٤ در لابه لای گزارش‌های خود تلاش می‌كند از فشار بر جمعیت مسلمان فرانسه و اروپا كاسته و می‌گوید: «توجه داشته باشیم كه صرف شنیدن صدای‌الله‌اكبر از یكی از عاملان انتحاری را نباید مبنایی برای قضاوت در خصوص عاملان حادثه بدانیم.» همزمان با انتشار ارقام متفاوت در خصوص آمار قربانیان این حادثه، تصاویری از آتش‌سوزی در یكی از كمپ‌های مهاجران در فرانسه در فضای مجازی دست به دست می‌شود. دقایقی بعد مشخص می‌شود كه این تصاویر مربوط به ماه گذشته و آتش‌سوزی غیرعمدی در این كمپ است و هنوز شعله‌های خشم ناشی از این حملات تروریستی به كمپ‌های مهاجران نرسیده است.

هیاهوی پاریس پس از غربت بیروت
شرم الشیخ مصر، بیروت لبنان و ٢٤ ساعت پیش پاریس فرانسه. زنجیره‌ای از حملات تروریستی كه در دو هفته گذشته نگاه‌ها را به سمت گروه تروریستی داعش معطوف كرده است. غریب‌ترین این زنجیره‌ها بیروت بود و گمنام‌ترین قربانیان ٤٥ شهروند غیر نظامی لبنانی كه در منطقه ضاحیه در جنوب بیروت كشته شدند. هرچند كسی نمی‌داند كه هواپیمای روسی كه توریست‌ها را از شرم الشیخ به روسیه بازمی‌گرداند چگونه و توسط چه كسانی منفجر شده است اما در بیروت خبرهای تایید شده حاكی از دخالت دو عامل انتحاری بود كه با منفجر كردن خود ٤٥ نفر را كشته و ٣٣٠ تن را زخمی كردند.

 

در حملات پاریس هم هشت تروریست شناسایی شدند كه هفت نفر آنها با منفجر كردن كمربندهای انتحاری خود داستان‌های ناگفته را به گور بردند. حادثه بیروت اما در رسانه‌های بین‌المللی تیترهای بی‌رمق را به خود اختصاص داد تا كمتر از ٤٨ ساعت بعد رسانه‌های غربی برای حادثه‌ای كه عامل و ریشه‌های مشابه داشت تیترهایی پرزرق و برق و اندوهی دو صد چندان را انتخاب كنند. گویا عروس خاورمیانه به سیاهپوشی‌های مداوم عادت دارد و زنگ‌های خطر تنها زمانی به صدا درمی‌آید كه آرامش پاییزی شب‌های پاریس بر هم بخورد. رسانه‌های بین‌المللی می‌گویند این اتفاق، شوم‌ترین رخدادی است كه پس از جنگ جهانی دوم پاریس را به لرزه درآورده است و نگاه‌ها در جهان باردیگر به سمت مسلمانان معطوف شده است.

 

فرانسوا اولاند، رییس‌جمهور فرانسه پیش از آنكه پایه‌های امنیت پاریس با انفجارهای زنجیره‌ای به صدا درآید در پیامی برای همدردی با لبنانی‌ها ابراز امیدواری كرده بود كه چنین اقدام‌های سخیفی بار دیگر در لبنان تكرار نشود. ساعاتی پس از این ابراز همدردی بود كه همان اقدام سخیف در پاریس تكرار شد و داعش بار دیگر نشان داد كه این‌بار وارد جنگی تمام عیار و بی‌مرز با همگان شده است. تا لحظه تنظیم این خبر تنها سرنخ به دست آمده پاسپورت سوری است كه گفته می‌شود در نزدیكی جسد یكی از عاملان انتحاری یافت شده است. سرنخی كه می‌تواند به حلقه‌ای برای تشدید فشار بر مهاجران سوری بدل شود.

 

ساعتی پس از انفجارهای پاریس بود كه خبرنگار نیویورك تایمز در حساب توییتری خود نوشت: «با توجه به دقت و ظرافتی كه در برنامه‌ریزی‌ها برای این حملات دیده می‌شود می‌توان احتمال داد كه القاعده پشت این داستان قرار دارد.» چند ساعت پس از این اظهارنظر بود كه داعش رسما مسوولیت آن را بر عهده گرفت تا به جهان اثبات كند كه دیگر كم از القاعده‌ای كه حادثه ١١ سپتامبر را در سال ٢٠٠١ در خاك امریكا مدیریت كرد، ندارد. امروز نیز رسانه‌های بین‌المللی به گونه‌ای خبر پیدا شدن پاسپورتی سوری در نزدیكی جسد یكی از عوامل انتحاری را پوشش می‌دهند كه گویا گذر ١٤ سال زمان از حادثه ١١ سپتامبر همگان را دچار نسیان تاریخی كرده و از یادها رفته است كه ١٥ نفر از عوامل آن حادثه شوم پاسپورت سعودی داشتند. امروز در حالی كه پرچم‌ها در پاریس و بسیاری از كشورها به احترام قربانیان این حمله تروریستی به حالت نیمه افراشته درآمده است،

 

داعش پرچم خود را در تصاویر فتوشاپی بر فراز ایفل قرار می‌دهد تا بگوید كه خاورمیانه دیگر تنها سرزمین موعود این گروه تروریستی نیست و جهان باید این خلیفه‌گری را كه با ترور كور عجین شده است به رسمیت بشناسد. نتیجه انگشت نگاری یكی از عاملان انتحاری در سالن كنسرت باتاكلان نشان می‌دهد كه وی شهروند فرانسه بوده است. شهروند كشوری كه از ابتدای آغاز بحران امنیتی در سوریه ده‌ها نفر از شهروندان آن به داعش پیوسته‌اند. داعش در پیام ویدیویی خود می‌گوید كه این تنها آغاز داستان است و این در حالی است كه كمی آن‌سوتر در پایتخت اتریش سیاستمدارانی از ١٧ كشور دور هم جمع شده‌اند تا به خیال خود پایان بحران در سوریه را كلید بزنند.

 

فرانسوا اولاند یك ساعت پس از آغاز تیراندازی‌ها و بمبگذاری‌های زنجیره‌ای پس از ١٠ سال اعلام وضعیت فوق‌العاده در سرتاسر فرانسه كرد تا برای ١٢ روز آینده ارتش و سیستم‌های امنیتی و نظامی فرانسه كنترل امور را در مهد دموكراسی اروپایی بر عهده بگیرند. بر اساس این اعلام تا ١٢ روز آینده، نظارت بر مطبوعات و رسانه‌ها از هر جنسی ممكن است و نیروهای امنیتی می‌توانند بدون در دست داشتن مجوز در هر ساعت از روز به خانه شهروندان فرانسوی وارد شوند. مرزهای فرانسه بسته شده است تا نه مهاجری بیاید و نه متهمی بتواند از مرز بگریزد. فرانسه برای مقابله با پدیده‌ای كه درچهار سال گذشته اروپا با آن برخوردی سهل و ممتنع داشته است به زور و چیزی شبیه حكومت نظامی متوسل شده است.

 

جان كری، وزیر امور خارجه امریكا در نخستین سخنان خود در وین هم با قربانیان بیروت همدردی می‌كند و هم با جانباختگان در پاریس تا زنجیره‌ای از ائتلاف برای مبارزه با تروریست را در آستانه نشست سوریه شكل دهد اما وزیر امور خارجه امریكا در حالی به بیروت تك اشاره‌ای می‌كند كه وزیر امور خارجه لبنان پس از نخستین نشست فراگیر سوریه در وین در گفت‌وگو با «اعتماد» گفته بود: «این ما هستیم كه در منطقه خاورمیانه هر روز بیش از دیروز از فعالیت‌های تروریستی آسیب دیده‌ایم.» اما زخم‌های خاورمیانه از بحران امنیتی در سوریه به چشم اروپایی‌ها نیامد تا زمانی كه مهاجران از مرزهای آنها گذشته و جای امنی جستند و درد شرقی، سیاستمداران غربی را به مبارزه جدی با داعش فرانخواند مگر تا زمانی كه خیابان‌های پاریس آغشته به خون اروپایی شد.

از ١١ سپتامبر ٢٠٠١ تا ١٣ نوامبر ٢٠١٥
داعش در پیام خود حمام خونی را كه در پاریس به راه انداخته به تلافی اقدام‌های فرانسه در سوریه و هدف قرار دادن مقرهای خود مرتبط كرده است و این در حالی است كه فرانسوی‌ها می‌گویند از پاییز گذشته در جریان ائتلاف جهانی با داعش در سوریه مبارزه كرده‌اند. یك سال پیش یعنی سه سال پس از روزهایی كه تجهیز هر گروهی كه مقابل بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه بایستد، از خواب شب بر اروپایی‌ها و امریكا واجب‌تر بود. رسانه‌های متفاوت بین‌المللی ١٣ نوامبر ٢٠١٥ پاریس را با ١١ سپتامبر ٢٠٠١ نیویورك مقایسه كرده‌اند. به نظر می‌رسد موج وحشت‌آفرینی این حادثه در فرانسه و اروپا بی‌شباهت به ابعاد حادثه ١١ سپتامبر ٢٠٠١ امریكا نیست و البته سرانجام تصمیم‌گیری‌های سیاسی رهبران غرب پس از این اتفاق هم در همان حجم و ابعاد خواهد بود.

 

امروز فرانسوا اولاند این اقدام تروریستی در كشور خود را به اقدام جنگی تعبیر می‌كند و آن روزها هم در واشنگتن جورج بوش، رییس‌جمهور امریكا از مبارزه جهانی با ترور سخن گفت. بوش به اسم مبارزه با ترور در سال ٢٠٠١ به افغانستان و سه سال بعد در ٢٠٠٣ به عراق رفت. اروپایی‌ها در آن سال‌ها كم و بیش یا با سیاست‌های امریكا در خاورمیانه و دخالت‌های نظامی این كشور همراهی مستقیم كردند یا در برابر این استراتژی‌ها سكوت اختیار كردند. تعبیر خواب اتفاق‌های دیروز پاریس برای منطقه خاورمیانه حضور بیشتر نظامی اروپایی‌ها و بازگشت شاید تمام عیار امریكا خواهد بود. فخر دستگاه‌های دیپلماسی امریكا و اروپا در ١٤ سال گذشته از ١١ سپتامبر این بوده است كه دیگر حادثه‌ای در آن ابعاد در خاك غرب تكرار نشد. ١٤ سال پس از آن روزهای سیاه نیویورك و عزاداری عملی و نظامی غرب برای قربانیان این حادثه، این‌بار گروه‌های تروریستی در قامتی جدید و البته جامه‌ای بس وحشتناك‌تر حضور پرهزینه خود در اروپا را با خون به رخ می‌كشند.

 

شعار باراك اوبامای دموكرات از روزهای نخست حضور در كاخ سفید واگذاری خاورمیانه به شرق‌نشین‌ها بود اما این واگذاری تنها با عقب‌نشینی نیروهای زمینی امریكایی و بالا بردن هزینه‌های انسانی غیرنظامی با توسل به حملات هوایی همراه بود. امریكایی‌ها خلأهای امنیتی را در منطقه به وجود آورده و سپس پركردن این خلأ را به گروه‌های تروریستی سپردند كه به اسم اسلام، مسلمان می‌كشند و برای از اریكه قدرت پایین كشیدن رییس‌جمهور كشوری تلاش می‌كنند كه خود به خاك آن تعلق ندارند. هرچند سیاست‌های نظامی امریكا در افغانستان و عراق عملا با تكرار حملات پاریس پس از یك دهه محكوم به شكست بوده است اما به نظر می‌رسد كه باز هم راهی برای غرب جز توسل به سلاح نخواهد بود.

چرا قرعه به نام پاریس افتاد؟
پاریس در میان، كشورهای اروپایی بیش از سایرین قربانی حملات تروریستی شده است و پیش‌بینی می‌شود كه این‌بار ناتو محض خاطر یكی از اعضای اصلی خود در خاورمیانه تمام قد ظاهر شود. گاردین در تازه‌ترین گزارش خود در خصوص چرایی اتفاق‌های مكرر تروریستی در سوریه می‌نویسد: فرانسه بیش از هر كشور دیگری در اروپا قربانی حملات تروریستی شده است. در ماه آوریل سنای فرانسه اعلام كرده بود كه حداقل ١٤٣٠ نفر از ٣٠٠٠ جهادی اروپایی كه به سوریه و عراق رفته‌اند تا در صف داعش بجنگند، فرانسوی بوده‌اند. خبرگزاری فرانسه هم در اوایل سال جاری به نقل از سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه اعلام كرده بود كه ١٥٧٩ فرانسوی تحت مراقبت نیروهای امنیتی قرار دارند كه گمان می‌كنند این جمعیت ارتباط‌های مشكوكی با شبكه‌های تروریستی در سوریه دارند.

 

فرانسوا اولاند، رییس‌جمهور فرانسه در سخنان خود خطاب به هموطنانش گفت كه ما می‌دانیم عوامل این حادثه‌های تروریستی از كجا آمده‌اند؟ اكنون اصلی‌ترین سوال اینجاست كه آیا منظور آقای رییس‌جمهور مردانی با شناسنامه فرانسوی هم هست كه به سوریه رفتند و به دست داعش تبدیل شدند؟ فرانسه در حال حاضر بیش از ١٥٠ فرانسوی با سابقه فعالیت‌های رادیكال‌گونه را در زندان‌های خود جا داده است اما مشكل، افراطیونی نیستند كه در پشت میله‌های زندان قرار دارند بلكه مشكل اصلی ٢٠٠ جهادی فرانسوی هستند كه گفته می‌شود در شش ماه گذشته از عراق و سوریه به پاریس بازگشته‌اند. نتایج یك تحقیق در ابتدای سال جاری میلادی نشان داد كه تنها عربستان سعودی، تونس، روسیه و اردن بیش از فرانسه، جهادی در اختیار داعش قرار داده‌اند.

پاریس خاكستری
صبح ١٤ نوامبر سنگین‌ترین صبح پاریس در چند دهه گذشته بود. پاریس‌نشین‌ها در سكوت پشت در مراكز اهدای خون صف كشیده بودند تا به هموطنان نیازمند و آسیب‌دیده در این حادثه خون برسانند. توییت یكی از شاهدان عینی در پاریس نوشته بود: «پاریس در حال احیای خود است، شهر آرام است و رستوران‌ها باز هستند.»

 

اولاند سه روز عزای عمومی اعلام كرده است و تدابیر شدید امنیتی همچنان ادامه خواهد داشت. پاریس نه امروز كه در روزهای آتی هم نه به سیاهی شب ١٣ نوامبر خواهد بود و نه به سپیدی یك روز پیش از حادثه. پاریس روزهای خاكستری بیم و امید را می‌گذراند. فرانسوی‌ها تا زمانی كه هویت عاملان انتحاری به شكل كامل اعلام نشود از مقابل تلویزیون‌های خود بلند نخواهند شد. پلیس می‌گوید كه به دلیل كشته شدن این هفت نفر در عملیات انتحاری عملا بدن‌های آنها از میان رفته و پروسه تعیین هویت به آزمایش‌های پیشرفته نیازمند است.

 

این نخستین‌بار است كه عملیات انتحاری در پاریس رخ می‌دهد و تجربه نیروهای امنیتی این كشور در این خصوص اندك است. هرچند كه شاهدان عینی می‌گویند عاملان انتحاری چهره‌های شرقی داشته‌اند اما همگی اتفاق نظر دارند كه آنها زبان فرانسوی را به خوبی و مانند زبان مادری خود صحبت می‌كرده‌اند. برای پاریس ٢٤ ساعت آتی، ساعت‌های سرنوشت‌سازی خواهد بود. تكه‌های پازل اندك‌اندك در كنار هم قرار می‌گیرد تا تصویر واضح‌تری از آنچه رخ‌داده است شكل بگیرد.

 

نیروهای امنیتی از احتمال تكرار این حادثه در پاریس می‌گویند و اعتقاد دارند كه هرچه سریع‌تر باید با انجام پروسه شناسایی این افراد، دوستان و خانواده‌های آنها هم شناسایی شوند. یك كارشناس مسائل تروریستی در این خصوص به پولتیكو می‌گوید: نمی‌توانیم قطعا بگوییم كه این افراد از سوریه آمده بودند اما تكنیك‌های پیچیده‌ای كه برای این حملات زنجیره‌ای به كار برده‌اند و سپس شیوه خودكشی انتحاری گویای این است كه آنها در منطقه خاورمیانه آموزش دیده‌اند.

تصور كن دلیلی برای كشتن و مردن نیست
عقربه‌های ساعت به ظهر روز ١٤ نوامبر كه می‌رسد نوازنده‌ای فرانسوی در سالن كنسرت باتاكلان قطعه «تصور كن» از جان لنون را اجرا می‌كند. مردم یك به یك دسته‌های گل را در محل‌های بمبگذاری می‌گذارند و چند قدم آن‌سوتر با نوازنده همراهی می‌كنند: تصور كن بهشتی در كار نیست / كار آسانی است اگر سعی كنی/ و جهنمی آن پایین‌ها وجود ندارد/ بالای سرمان فقط آسمان است/ و تصور كن همه آدم‌ها/ فقط برای امروز زندگی می‌كنند/ تصور كن هیچ كشوری وجود ندارد/ دلیلی برای كشتن یا مردن نیست/ تصور كن همه مردم/ در صلح زندگی می‌كنند...

 اخبار  بین الملل -  اعتماد 

ویدیو مرتبط :
بچهه ترسید

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

از عکس بزرگترین تمساح جهان هم می ترسید

به گزارش صبح بخیر، بزرگترین تمساح جهان چند پیش در جنوب فیلیپین کشف شد. طول این تمساح 6.43 متر است و وزن آن بیش از یک تن است.