آینده سیاسی سید‌حسن خمینی

برخی پرسش‌ها ساده‌اند، اما پاسخ آنها دشوار است. یکی از این پرسش‌های ساده، که این روزها از سوی برخی افراد و گروه‌های سیاسی مطرح می‌شود این است: «سیدحسن خمینی در انتخابات خبرگان شرکت می‌کند؟» این جمله استفهامی بیش از آنکه در انتظار پاسخی باشد، کارش ایجاد طوفان ذهنی در آرایش طیف‌های سیاسی و مخاطب مستقیم آن است. و این پرسشِ به‌ظاهر ساده بیش از آنکه استفهامی باشد، ترغیبی است. برای همین کسی در انتظار پاسخ آن نیست.

 

در اغلب رسانه‌ها نقل‌قول‌هایی یافت می‌شود که از آمدن سید‌حسن خمینی برای انتخابات خبرگان خبر می‌دهد. این خبرها یا نقل‌قول‌ها برآنند تا نوه امام را ترغیب به تکلیف کنند. اما اینجا پرسش دیگری مطرح می‌شود: این احساسِ تکلیف، سویه‌ای حزبی و جناحی دارد یا پروژه‌ای سیاسی است؟ به بیان دیگر این تئوری «خِرد سیاسی» است که به سیاست نگاهی منفعت‌طلبانه دارد و هر کنش سیاسی را بر اساس سود و منطق مبادله می‌سنجد، یا در پی خلق سیاست، توسعه و دموکراسی است و یا هر دو. بی‌تردید لیبرال‌ها در پاسخ به این پرسش، گزینه سوم را تأیید می‌کنند، چون هم دنیا دارد و هم آخرت. «خرد سیاسی» که بر مبنای مبادله-سود شکل می‌گیرد، ناگزیر منفعتِ دوطرفه را توجیه و تئوریزه می‌کند. و اینجاست که مفهوم «تکلیف» از پاشنه معنای خود خارج می‌شود تا در دستگاه «خرد سیاسی» بازتعریف شود. اما تکلیف بیش از آنکه با سازوکار «خرد سیاسی»، همان منطق مبادله‌ای و سود هم‌سنخ باشد، از سنخ ازخودگذشتگی، ایثار و مقاومت برای خلق سیاست است.

 

این شکاف در نوع نگاه به سیاستِ دو پروژه یا بهتر است بگوییم دو تفکر سیاسی مجزا است که با یکدیگر همداستان نمی‌شوند. «خرد سیاسی» می‌خواهد امر ممکن را به سمت امر واقع سوق دهد؛ یعنی امکانِ موجود در شخصیت سیاسی سیدحسن خمینی را به واقعیت تبدیل کند و آن را تجسد و تعین بخشد.

 

در اینجا از «معنا» خبری نیست. ایده تازه‌ای از سیدحسن خمینی و به‌تبع آن ایده‌ای از سیاست خلق نمی‌شود، بلکه او وارد دستگاه گفتمانی می‌شود که سازوکارش از پیش ‌تعیین‌ شده و قوام یافته است، پس ناگزیر با این سازوکار گفتمانی هم پیوند می‌خورد. اگر این‌گونه است پس سود آن کجاست؟ از نگاه «خرد سیاسی»، سود صرفاً در نفسِ آمدن است.

 

در ایجاد موج سیاسی تازه در گفتمان رایج، به امید ایجاد فضایی برای تحول. آخر «خرد سیاسی» هر احتمال کوچکی را برای تغییر یا بهبود از دست نمی‌دهد و درصدد است تا امر ممکنی را واقعیت ببخشد. این تفکر، سیاست را واقعیت‌یابی امکان‌های موجود می‌داند. ساده‌تر اینکه این دستگاه گفتاری چنین القا می‌کند که اگر کسی، مثلاً نویسنده نیست، برای آن است که امکانش فراهم نشده و اگر کتاب بخواند و به کارگاه‌های آموزش داستان‌نویسی برود، نویسنده‌بودنش واقعیت پیدا می‌کند.

 

این طرز نگاه «توان» و خلاقیت را نادیده می‌گیرد. اما سوژه سیاسی، حتی اگر کار سیاسی نکند، سیاست‌مدار است، بالقوه سیاسی است و توانِ خلق سیاست دارد. سیدحسن خمینی این‌گونه است. امر ممکنی نیست که باید واقعیت پیدا کند. او در حقیقت بالقوه‌ای است که می‌تواند فعلیت یابد. اگر سیدحسن خمینی در انتخابات آتی مجلس خبرگان حضور پیدا نکند، بالقوه‌گی‌اش را از دست نمی‌دهد. پس نباید بالقوه‌ای را که می‌تواند فعلیت پیدا کند و سیاستی را خلق و دگرگونه کند، به امر ممکن و امر واقع تخفیف و تقلیل داد.

شاید از منظر «خرد سیاسی» این موضع، نوعی عافیت‌اندیشی تلقی شود، یا سر باز زدن از نوعی عملگرایی که نوعِ ستایش‌برانگیز آن در هاشمی‌رفسنجانی دیده می‌شود. اما نباید فراموش کرد که عملگرایی هاشمی از جنس «خرد سیاسی» بوده است و ازاین‌روست که او محبوب احزاب و گروه‌های سیاسی است، آنها می‌دانند هاشمی قاعده این شیوه از سیاست‌ورزی را می‌داند.

 هاشمی می‌داند گروه‌های سیاسی چرا به او نزدیک یا از او دور می‌شوند. او در شرایط مقتضی به دوستی کسانی که روزگاری دشمنش بوده‌اند دست رد نمی‌زند و از دوری‌جستن یاران دیروزش نیز خشمگین نمی‌شود. با مخالفانش ملاقات و مصافحه می‌کند، اما این ملاقات و مصافحه درصورتی‌که پشت آن توافقی نباشد، معنایی جز صله‌رحم ندارد. هاشمی‌رفسنجانی خود مبدع این دستگاه گفتاری است، از این‌رو سیاست‌ورزی در آن برایش بدیهی و جزء لاینفک زندگی سیاسی‌اش است. او استادِ واقعیت‌بخشی به امکان‌های سیاسی موجود در این نظام گفتاری است.

اینجا است که انتخاب سیدحسن خمینی برای شرکت در انتخابات خبرگان معنا پیدا می‌کند. او با این انتخاب؛ آری یا نه‌گویی، آینده سیاسی خود را رقم می‌زند. مهم این است که شخصیت سیاسی آدم‌هایی را که از قوه به فعل درخواهند آمد، آری‌گفتن به امکان موجود نمی‌سازد، این جمله کلیدی «ترجیح می‌دهم که نه» است که به شخصیت سیاسی شکل خواهد بخشد.

 

اخبار سیاسی - شرق

 

ویدیو مرتبط :
سید حسن خمینی در فوت حاج احمد خمینی

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

قصه بی پایان نمایش های سیاسی در حرم امام (ره) و قطع سخنرانی سید حسن خمینی و احمدی نژاد / لاقل حرمت حرم امام (ره) را نگه دارید

 

بازیگردانی این گروه قلیل از سوی چه کسانی است؟

قصه بی پایان نمایش های سیاسی در حرم امام (ره) و قطع سخنرانی سید حسن خمینی و احمدی نژاد / لاقل حرمت حرم امام (ره) را نگه دارید

سید حسن که دیگر با این قبیل رفتارها آشنا شده،در میان همهمه گروهی قلیل، سخنانش را تا انتها ادامه داد...

انتخاب : ظاهراً این قصه ی پرغصه ی قطع سخنرانی ها، از جمله "سر دادن شعار، حین اظهارات نوه امام (ره)" پایانی ندارد، دو سال پیش در چنین روزی ، محمود احمدی نژاد (در حالی که سخنران پس از او سید حسن بود) اعلام کرد که "گوش جان می سپاریم به سخنان رهبر معظم انقلاب" ... نوه امام ، به جایگاه آمد و شعارها شروع شد، نمی گذاشتند کلام او منعقد شود و تنها این جمله از او (در واکنش به شعارها) شنیده شد: "تا بوده همین بوده"... لحظاتی بعد، رهبری معظم به جایگاه آمدند، نوه امام (ره) را به آغوش کشیدند و تلویحاً نسبت به "رواج بی اخلاقی ها" انتقاد کردند.

به گزارش انتخاب اما ظاهراً این قبیل بی اخلاقی ها ادامه دارد، سال گذشته، محمود احمدی نژاد به شکلی جنجالی گرفتار همین رفتار شد (همان روزها نیز خطاب به احمدی نژاد نوشتیم که "خرما نتوان خورد از این خار که کشتیم") و امسال نیز، دوباره همان اتفاق، به شکلی نرم تر، تکرار شد و البته واکنش او نیز ، تکراری بود: نوبت شما هم می رسد آقای رییس!

 

سید حسن خمینی، یادگار امام (ره) امروز نیز سخنران مراسم بزرگداشت امام امت بود. او که دیگر با این قبیل رفتارها آشنا شده، در میان همهمه ی گروهی قلیل ، سخنانش را تا انتها ادامه داد و حرفهایش را زد، اما مردم حاضر در این مراسم، از طرز برخورد این گروه قلیل شگفت زده شده و ناخرسندی خود از اقدامات این گروه خودسر را پس از سخنان سید حسن ابراز داشتند.

 

نکته ی آزاردهنده اما، تقلیل بزرگداشت امام خمینی (ره) به یک نمایش سیاسی و جنجال های مصنوعی و سخیف، است که قطعاً باید از سوی مسئولین امر پیگیر شده تا چنین اتفاقی، بار دیگر در مراسمی چنین دیده نشود، شاید بهتر باشد ترتیب دهندگان چنین نمایشی، بازی خود را به محل و فضایی ببرند تا در شان همان بازی های سیاسی باشد، نه حریم حرم امام (ره) که روح او نیز، قطعاً از وقوع چنین اتفاقاتی، آزرده خاطر و دل شکسته است.

سخن از "فاصله ی عمیق سیاسی و اخلاقی سید حسن خمینی و محمود احمدی نژاد" نیست و نمی توان قطع هر دو سخنرانی را به دلایل مشابه فرض کرد، اما حفظ حرمت بیت و همچنین حرم امام (ره) برای موثرین و بازیگران سیاسی، از اوجب واجبات است و بایستی لااقل این حرمت، در حرم امام حفظ شود.

 

شعارها چه بود؟

در حین سخنرانی سیدحسن خمینی، جمعی از حاضران بارها شعارهایی از قبیل "مرگ بر ضد ولایت فقیه"، "خونی كه در رگ ماست هدیه به رهبر ماست"، "ما اهل كوفه نیستیم امام تنها بماند" و "این همه لشكر آمده به عشق رهبر آمده" سر دادند و سخنرانی نوه امام (ره) چندین بار به همین دلیل قطع شد.

 

سخنان یادگار امام (ره)

در مراسم بیست و سومین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) كه با حضور شخصیت‌های لشكری و كشوری و میهمانان خارجی برگزار شد، پس از قرائت قرآن و مرثیه‌سرایی، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی به سخنرانی پرداخت.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی انتخاب، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی ضمن تسلیت سالروز ارتحال امام(ره) با اشاره به آیه‌ای از قران كریم گفت: طبق آیه‌ای از قرآن كریم، حضرت ابراهیم(ع) از خداوند می‌خواهد كه او را جزو صالحین قرار دهد و لسان صدق به او عطا كند و نام نیك او را در میان آیندگان باقی بگذارد.

 

وی با تفسیر این آیه قرآن افزود: امام خمینی(ره) یكی از مصداق‌های این آیه است؛ چراكه امروز در 14 خرداد با وجود اینكه امام در میان ما نیست، اما بی‌شك دعای حضرت ابراهیم در مورد ایشان صدق می‌كند و خداوند او را جزو صالحین قرار داده و نام نیك او را در میان آیندگان باقی گذاشته است و حرف‌ها و اندیشه‌های امام در میان نسل‌های بعد از او باقی مانده و خواهد ماند.

نوه امام(ره) با بیان اینكه "امام خمینی(ره) خط بطلانی بر اندیشه‌های ماتریالیستی كشید"، تصریح كرد: دین قبل از انقلاب در جامعه ظهور و بروزی نداشت اما یكی از كارهای امام این بود كه دین را در اجتماع و حكومت دخالت داد و این اندیشه متعالی امام(ره) در آن دوران درخشید.

 

سیدحسن خمینی با اشاره به آیه دیگری از قرآن كریم مبنی بر اینكه حكومت به دست صالحان خواهد رسید، خاطرنشان كرد: اگر خداوند بخواهد كسی را ذلیل كند، كسی نمی‌تواند به او عزت دهد و اگر به كسی عزت دهد، كسی نمی‌تواند او را خوار كند. امام همواره نزد بسیاری عزیز بوده، هست و خواهد بود و نام نیك او در میان آیندگان باقی خواهد ماند؛ كما اینكه فریادش باقی مانده است.

 

وی با طرح این پرسش كه "چرا باید حكومت به دست صالحان برسد؟" گفت: "مستضعف" یكی از واژه‌‌های هویت‌دار در فرهنگ سیاسی ماست و مستضعف یعنی كسی كه دچار ضعف شده و جامعه موظف است به او یاری برساند. استضعاف تنها یك واژه در حوزه اقتصادی نیست بلكه در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی و تربیتی نیز معنا دارد. بنابراین در فرهنگ دینی این صالحانند كه باید تلاش كنند تا استضعاف ریشه‌كن شود و جامعه باید مشكلات پیش آمده را برطرف كند و این با حضور صالحان در مسند حكومت امكان‌پذیر است.

 

سیدحسن خمینی در پایان، از حضور گسترده مردم كه از سراسر كشور در سالروز ارتحال امام (ره) حضور داشتند و نیز از حضور مسئولان لشكری و كشوری و میهمانان خارجی تقدیر و تشكر كرد./انتخاب