سلامت
2 دقیقه پیش | نشانه ها و عوارض کمبود ویتامینها در بدنویتامینها نقش مهمی را در بدن انسان ایفا میکنند. بهنحویکه کمبود ویتامین (حتی یکی از آنها) میتواند برای هر فردی مشکلات اساسی را به وجود آورد. گجت نیوز - معین ... |
2 دقیقه پیش | چرا پشه ها بعضی ها را بیشتر نیش میزنند؟فصل گرما و گزیده شدن توسط پشه ها فرا رسیده، دوست دارید بدانید پشه ها بیشتر چه کسانی را دوست دارند؟ بیشتر کجاها می پلکند؟ و از چه مواد دفع کننده ای نفرت دارند؟ وب سایت ... |
چگونه چربی بدن را اندازه بگیریم؟
خیلی از ما از دیگران میشنویم که چاق شدهایم یا هنگام نگاه در آینه احساس میکنیم وزنمان اضافه شده است. اما آیا راهی عینی وجود دارد که به این سوال پاسخ داد؟
اندازهگیری وزن بدن به شکل قدیمی گر چه هنوز هم معیار خوبی است، اما این وزن کل شامل استخوانها، عضلات، اندامهای داخلی و موهاست و نه تنها چربی بدن. بهترین و دقیقترین راه برای اندازهگیری چربی بدن این است که در آب غوطهور شوید.
تفاوت میان وزن شما در آب و وزن عادی شما برای محاسبه تراکم بدن به کار میرود و از روی اندازهگیری تراکم بدن میتوان چربی بدن را اندازه گیری کرد. اما تعداد بسیار کمی از ما امکان چنین کاری را دارند.
راههای سادهتری هم برای اندازهگیری چربی بدن وجود دارد، مانند اندازهگیری مقاومت بیوالکتریک، اندازهگیری چین پوستی با کولیس و جذبسنجی انرژی دوگانه با اشعه ایکس (همان تکنولوژی که برای اندازهگیری تراکم استخوان به کار میرود.) در برخی از سالنهای ورزشی برخی از این امکانات به تدریج در اختیار مراجعهکنندگان قرار میگیرد. اما این روشها نیز گرچه ممکن است کنجکاوی شما را ارضا کنند،برای استفاده معمول نه ضروری و نه عملی هستند.
به این ترتیب باید به گزینههای رایجتر روی آورید. بسیاری از افراد اکنون با محاسبه معیار توده بدنی آشنا هستند. اندازهگیری دور کمر هم به عنوان معیاری برای چاقی طرفداران بیشتری پیدا کرده، چرا که چربی درون شکم فعالترین چربی بدن در سوختوساز و زیانبارترین آنهاست و اندازهگیری دور کمر به دور باسن دوباره مورد توجه قرار گرفته، چرا که بررسیها نشان میدهند، چربی زیرپوستی ممکن است منافعی هم داشته باشد.
برای اندازهگیری میزان چربی بدن خود به این سه روش به این اصول راهنما توجه کنید.
1.شـاخـص تـوده بـدنـی (BMI)
شاخص توده بدنی یا BMI را نشانه حیاتی پنجم (پس از درجه حرارت، سرعت تنفس و فشار خون) نامیدهاند. برای اندازهگیری شاخص توده بدنیتان باید وزنتان را برحسب کیلوگرم اندازه بگیرید و آن را بر مجذور (توان دوی) قدتان به متر تقسیم کنید. البته تنها اندکی از افراد این محاسبه را خودشان انجام میدهند. صدها سایت روی اینترنت وجود دارد که با دادن رقم قد و وزنتان، این شاخص را برایتان محاسبه میکند.
BMI در واقع به شما میگوید به ازای هر سانتیمتر قد چند گرم وزن را حمل میکنید. هر چه وزن بیشتری در ارتفاع قد کمتری متمرکز شده باشد، به معنای آن است که BMI شما بالاتر است.
BMI به مقاصد گوناگونی مورد استفاده قرار میگیرد. قد و وزن را به سادگی میتوان اندازهگیری کرد. در اغلب افراد میزان شاخص توده بدنی به طور معقولی با میزان چربی کلی بدن متناسب است و شاید مهمتر اینکه این شاخص، معیار خوبی برای ارزیابی خطرات بهداشتی ناشی از اضافه وزن است. به عنوان یک قاعده هر چه BMI شما بالاتر میرود، مرگومیر ناشی از بیماریهای قلبی-عروقی (حمله قلبی و سکته مغزی) و نیز مرگومیر کلی بالا میرود.
پژوهشگران همچنین دریافتهاند که میزان بالاتر BMI با میزان بالاتر فشار خون، میزان پایینتر کلسترول خوب یا HDL و سایر شاخصهای بیانگر وضع بد سلامتی همراهی دارد.
اما BMI تنها اطلاعاتی در مورد وزن فرد که نسبت به قد او تصحیح شده را در خود دارد. این شاخص میان وزن ناشی از عضلات و استخوان (توده بدنی عاری از چربی) و چربی فرقی نمیگذارد. اگر شما شخصی بسیار عضلانی باشید، ممکن است BMI بالایی داشته باشید، اما این بالا بودن ربطی به چربی زیاد بدن شما ندارد.
مشکل شایعتر با افزایش سن پیش میآید که عضلات و استخوانهای ما تحلیل میروند، بنابراین داشتن BMI ثابت با افزایش سن در واقع ممکن است به معنای افزوده شدن بافت چربی باشد. BMI همچنین در مورد نوع چربی بدنی - چربی شکمی که بسیار بدتر از چربی زیرپوستی است- چیزی به شما نمیگوید و همه اینها کمبود اساسی به حساب میآیند.
یک مشکل دیگر ردهبندی بر مبنای BMI این است که به صورت مقطعی انجام میشود. افراد باBMI 25 تا 9/29 را در گروه دارای اضافه وزن قرار میدهیم و افراد با BMI 30 و بالاتر را چاق محسوب میکنیم. اما خطرات بهداشتی ناشی از افزایش وزن به طور تدریجی بالا میرود و مانند ردهبندیای که برای BMI انجام میدهیم، نمیتوان مرز قاطعی میان دو گروه تعیین کرد.
همچنین این سوال مطرح میشود که آیا این حدود تعیین شده میان ردههای BMI برای همه گروههای نژادی یکسان است؟
برای نمونه پژوهشگران دریافتهاند که آسیاییها در BMI پایینتری نسبت به اروپاییها در معرض خطر بیماریها قلبی-عروقی قرار میگیرند،بنابراین حد اضافه وزن در آسیاییها ممکن است به جای BMI 25 ، از BMI 23 شروع شود.
2.دور كـمـــر
دور کمر از دیدگاه متفاوتی چاقی را ارزیابی میکند: با این اندازهگیری دیگر وزن کل بدن مطرح نیست، بلکه چربی فعال از لحاظ سوخت و ساز و زیانباری که در اطراف اندامهای درون شکم جمع میشود، ارزیابی میشود.
اندازهگیری دور کمر نسبت به BMI شاخص بهتری برای پیشبینی خطر ابتلا به دیابت است و به همان اندازه BMI شاخص خوبی برای پیشبینی خطر بیماری قلبی است. بنابراین با اندازهگیری دور کمر میتوان گروه قابلتوجهی را که BMI آنها در محدوده سالم قرار میگیرد (5/18 تا 9/24)، اما دور کمر بالا آنها را در معرض دیابت و بیماری قلبی قرار میدهد، تشخیص داد. بنابراین اندازهگیری BMI و دور کمر همراه با هم باید برای اندازهگیری وضعیت افراد دارای اضافه وزن یا چاق به کار رود.
با این وجود، برخلاف BMI هنوز اندازهگیری دور کمر به بخش معمولی از مراقبت پزشکی بدل نشده است.
بسیاری از ما فکر میکنیم کمر باریکترین بخش در میانتنه ماست و آن را اندازه میگیریم. اما انجمن قلب آمریکا میگوید اندازهگیری دور کمر باید درست در بالای ناف انجام شود. بسیاری از پژوهشگران هم نوک استخوان لگن (ستیغ ایلیاک) را که تقریبا در سطح ناف قرار میگیرد، ملاک قرار میدهند. همچنین برخی سطحی که درست در زیر پایینترین دنده قرار میگیرد، یا فاصله میانی این دنده و راس استخوان لگن را معیار قرار میدهند. در مجموع اندازهگیری در سطح ناف طرفداران بیشتری دارد،ولی هنوز اجماعی در این مورد به وجود نیامده است. این عدم قطعیت در مورد محل اندازهگیری دور کمر مانعی در اندازهگیری روتین آن در مراقبتهای پزشکی شده است.
تعریف دور کمر بیش از حد بزرگ نیز به تجدید نظر نیاز دارد. در حال حاضر حد فاصل 102 سانتیمتر برای مردان و 88 سانتیمتر برای زنان قرار داده شده است. کارشناسان این ارقام را بر مبنای یک بررسی منفرد انجامشده در اسکاتلند در سالهای پیش تعیین کرده بودند. اما بررسیهای اخیر نشان داده که بهتر است این حد فاصل دور کمر طبیعی و بزرگ برای تا حد 95 سانتیمتر پایین آورده شود، چرا که بررسیها نشاندهنده آن بود رابطه قوی میان اندازه بالاتر از این حد دور کمر و دیابت است. برخی از کارشناسان حتی معتقدند میتوان این عدد را پایینتر آورد و به 9/88 سانتیمتر برای مردان و 8/83 برای زنان رساند. یک پیشنهاد دیگر هم این است که به جای تعیین یک حد فاصل واحد برای دور کمر، برحسب BMIهای گوناگون حدفاصلهای متعددی برای دور کمر طبیعی و غیرطبیعی تعیین شود.
دور کمر طبیعی برای مردان و زنان ایرانی
در تحقیقی که پژوهشکده غدد درونریز و متابولیسم دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی انجام داد، برای هر دوی زنان و مردان حد طبیعی دور کمر 5/94 سانتیمتر تعیین شد. اجلاس كشوری برای تعیین شاخصهای چاقی مركزی نیز كه از محققان، صاحبنظران، مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی و انجمنهای علمی در مهر 1388 تشكیل شد، اندازه دور كمر مردان و زنان ایرانی 30 سال و بالاتر را به شرح زیر تعریف کرد:
- اگر دور کمر 90 سانتیمتر یا بالاتر باشد، باید اقدامات پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر شروع شود.
- اگر دور كمر 95 سانتیمتر یا بیشتر باشد باید اقدامات جدی برای كاهش آن به عمل آید.
3.نـسـبـت دور کمـر بـه دور بـاسـن (WHR)
نسبت دور کمر به دور باسن (WHR) با یک محاسبه ساده به دست میآید: تقسیم کردن اندازه دور کمر بر اندازه دور باسن.
دور کمر کوچکتری که با دور باسن بزرگتری همراه باشد، عدد کوچکتری را نسبت به دور کمر بزرگ با دور باسن کوچک به دست میدهد. هر چه این نسبت کمتر باشد، از لحاظ سلامتی بهتر است. به یاد تصاویری بیفتید که بدنهای گلابیشکل را با بدنهای سیبشکل مورد مقایسه قرار میدهند و بدنهای گلابیشکل را سالمتر از بدنهای سیبشکل میدانند. نسبت کمتر WHR با بدنهای گلابیشکل و نسبت بالا WHR با بدنهای سیب شکل همراهی دارد.
اندازهگیری دور کمر برای WHR معمولا در باریکترین بخش میانتنه انجام میشود. اندازهگیری دور باسن نیز در پهنترین قطر دور باسن انجام میشود. برای زنان خطر بیماری قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات بهداشتی با بالا رفتن این نسبت از 85/0 افزایش مییابد، بنابراین حد فاصل نسبت خوب و بد را در آن قرار میدهند. برای مردان حد فاصل طبیعی نسبت طبیعی و غیرطبیعی را حدود 9/0 قرار میدهند.
گرچه ممکن است اندازهگیری دور کمر برای ارزیابی چربی شکمی WHR سادهتر و به هماناندازه دقیق باشد اما یک بررسی در سال 2007 در انگلیس نشان داد که این نسبت ارتباط بیشتری با پیشبینی خطر بیماری قلبی دارد تا اندازهگیری ساده دور کمر.
دور کمر معیار غیرمستقیم از چربی شکمی و دور باسن معیار غیرمستقیمی از چربی زیرپوستی است. به طور کلی میتوان چربی شکمی را چربی بد و چربی زیرپوستی را چربی خوب نامید و WHR راهی ساده برای تعیین نسبت این دو نوع چربی است.
به طور تئوریک چربی زیرپوستی جایی است که انرژی اضافی بدن در آن سوخته میشود، اما هنگامی که میزان انرژی دریافتی از حد ظرفیت آن خارج شود، چربی به شکلی ناسالم به صورت چربی شکمی و رگههای چربی در کبد، عضلات و سایر اندامها رسوب میکند.
بررسیها نشاندادهاند که افزایش چربی زیرپوستی با بهبود حساسیت به انسولین و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 همراه است و در مقابل هنگامی که چربیهای درون شکم کاهش پیدا میکنند، کنترل قند خون بهتر انجام میگیرد.
به این ترتیب لیپوساکشن که تنها چربی زیرپوستی را از بدن خارج میکند، در بهبود سوختوساز بدن نقشی ندارد.
منبع :salamat.ir
ویدیو مرتبط :
سوزاندن چربی بدن
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
راه های مختلف اندازه گیری چربی بدن
BMI یک نوع اندازه گیری ریاضیاتی است که وزن و قد را مقایسه می کند
بهترین و بدترین روشهای اندازه گیری چربی بدن
بله، ترازوی خانه وزنتان را می گوید اما هرگز نمی تواند همه داستان را نشانتان دهد. یک فرد لاغر همچنان ممکن است چربی بدنی ناسالم داشته باشد که زیر پوستش با شادی به این سمت و آن سمت می رود. همچنین ممکن است یک ورزشکار عضلانی که هیچ چربی بدنی اضافه ای ندارد روی ترازو وزنش زیاد باشد و بر اساس اندازه گیری های سنتی دارای اضافه وزن تشخیص داده شود.
در ادامه راه های مختلف اندازه گیری چربی بدن را به شما معرفی می کنیم، بعضی از آنها مرسوم است بعضی خیر و بعضی شما را به یاد روزهایی که به باشگاه می رفتید می اندازد. همچنین به شما خواهیم گفت که هر کدام از این تست ها تا چه حد قابل اعتماد است.
-- BMI
چیست: یک نوع اندازه گیری ریاضیاتی است که وزن و قد را مقایسه می کند. عدد بدست آمده به فرد می گوید کمبود وزن دارد، طبیعی است، اضافه وزن دارد، و یا اینکه چاق است.
مفید است؟ بله، گاهی اوقات. یک تحقیق در سال 2012 نشان داد 29 درصد از افراد با وزن طبیعی، درصد چربی بدنی در حد یک فرد چاق دارند. پس این نوع اندازه گیری ممکن است کسانی را که به نظر لاغرند اما چربی بدنی فراوانی با خود حمل می کنند را نتواند شناسایی کند.
یک مشکل دیگر: اگر کاملا متناسب و عضلانی باشید، از آنجایی که وزن عضله از چربی بیشتر است ممکن است BMI شما را به عنوان فردی دارای اضافه وزن نشان دهد.
چه کار کنیم: اگر می خواهید از چنین شاخصی استفاده کنید بهتر است نتایج را با یک کارشناس درمیان بگذارید.
-- فاصله ران ها
چیست: توسط صفحات وبی و مدی در سال 2013 محبوب شدو طرفداران این روش ادعا می کردند اگر بایستی پاهای خود را به هم بچسبانی و میان دو ران فاصله وجود داشته باشد پس لاغری.
کار می کند؟ نه. چارلی سلتزر، متخصص تغذیه در فیلادلفیا می گوید: این حالت تنها به ساختار استخوانی و عضلانی مربوط می شود و ربطی به چاقی یا لاغری ندارد.
چه کار کنیم: دلیلی ندارد که جلوی آینه بایستید و دنبال فاصله بگردید. متخصصان می گویند چنین شیوه هایی به تصور فرد از بدنش ضربه می زند و می تواند باعث اختلال در خوردن نیز شود.
-- میتوانی عضلات شکمت را ببینی؟
چیست: اگر سیکس پک ( شش تکه ) دارید پس متناسب هستید.
مفید است؟ تا حدودی. مقدار چربی که زیر پوست خود حمل می کنید بازتابی است از آنچه به صورت سوخت و سازی در بدنتان رخ می دهد. اما داشتن چنین عضلاتی نیازمند مقدار فوق العاده کمی چربی بدن، ورزش بسیار زیاد و رژیمی به شدت کم کالریست.
چه کار کنیم: به خود در آینه نگاه کن، چه چیزی می بینی؟ اگر می توانید عضلات خود را ببینید ( نیاز نیست حتما شش تکه باشد ) و فقط یک مشت چربی را در حال تکان خوردن نمی بینید پس اوضاعتان خوب است. اما اگر چنین نبود هم به این معنا نیست که باید از همان موقع یک رژیم دیوانه وار را شروع کنید. تغییر عادات سبک زندگی می تواند کمکتان کند. اگر فکر می کنید برای این کار نیاز به کمک دارید بهتر است با یک مجموعه در ارتباط باشید که به خوبی در مسیر درست قرارتان دهد.
اندازه ایده آل دور کمر برای مردان کمتر از 101 سانتی متر است
-- اندازه دور کمر
چیست: برای خانم ها اندازه ایده آل دور کمر 89 سانتی متر است و برای مردان کمتر از 101 سانتی متر.
مفید است؟ بله، با توجه به گفته متخصصان، این شاخص نشان دهنده چربی دور شکم است که فرد را در خطر حمله قلبی، دیابت و سکته مغزی قرار می دهد. دکتر ویلیام یانسی مدیر مرکز غذایی و تناسب اندام دانشگاه دوک، از شاخص دور کمر برای بیمارانی که اضافه وزن دارند ( نه چاق ها ) استفاده می کند.
چه کار کنیم: نوار متر را دور میان تنه و درست بالای استخوان ران قرار دهید. باید کاملا دور میان تنه باشد اما نه خیلی کیپ. هنگام اندازه گیری نفس خود را بیرون دهید.
-- نسبت دور کمر به باسن
چیست: خانم هایی که نسبت دور کمر به باسنشان بالای 0.8 باشد بیشتر در خطر بیماری هستند.
مفید است؟ بله. تحقیقات نشان داده هر دو شاخص نسبت کمر به باسن و دور کمر با مقدار خطر بیماری قلبی در ارتباط هستند، و محققان توصیه می کنند که پزشکان این شاخص ها را در ارزیابی بیماری های قلبی و عروقی به کار ببرند. با اینکه این روش تا حدودی رایج شده است اما بعضی پزشکان دیگر از آن استفاده نمی کنند.
-- چالش ناف
چیست: یک دست را دور پشت کمر خود بپیچید، اگر توانستید ناف خود را لمس کنید پس لاغرید!
مفید است؟ اصلا! این هم مانند شاخص فاصله بین ران ها بی فایده است. چالش ناف فقط می تواند نشانتان دهد که چقدر دستتان انعطاف پذیر است! نه اینکه بگوید چاقید یا لاغر. بسیاری از خانم هایی که تناسب اندام داشتند در این چالش شکست خوردند.
چکار کنیم: دور کمر خود را با یک متر بگیرید نه با دست!
-- چالش استخوان ترقوه
چیست: چند سکه یک شکل را در فضای استخوان ترقوه بچینید. سر جای خود ماندند یا افتادند؟ اگر توانستید نگهشان دارید پس لاغرید.
مفید است؟ معمول است که نه. این مورد را نیز به دو مورد قبلی اضافه کنید.
چه کار کنیم: دکتر سلتزر می گوید: برای کسانی که با چنین شاخص هایی در مورد بدن خود قضاوت می کنند نگرانم. درست مانند دیگر شاخص هایی که مد می شود این مورد نیز روی تصور شخص از شکل بدنش تاثیر منفی می گذارد.
دستگاه بیوالکتریکی امپدانس درصد چربی بدن را در برابر بافت بدون چربی محاسبه می کند
-- تجزیه و تحلیل بیوالکتریکی امپدانس
چیست: یک ماشین است که سیگنال های الکتریکی را به بدن می فرستد و دوباره دریافتشان می کند. سپس دستگاه درصد چربی را در برابر بافت بدون چربی محاسبه می کند.
مفید است؟ تقریبا. آزمایشگاه های کاهش وزن دستگاه های بزرگتری دارند که ترکیب بدن را محاسبه می کند و دقیق تر هستند. اما این تکنولوژی برای ترازوی های خانگی و دستگاه های دستی نیز تولید شده است. مشکل اینجاست که دقت چنین دستگاه هایی کم است.
چکار کنیم: اگر در خانه یکی دارید همچنان می توانید از آن استفاده کنید. با اینکه نمی تواند میزان دقیق درصد چربی بدنتان را بگوید ولی اگر در حال کاهش وزن باشید می تواند بگوید که درصد چربی بدنتان کم شده یا خیر. و البته درست مانند ترازو نباید وقت و بی وقت از آن استفاده کنید.
-- چالش ریسمان
چیست: یک راه جالب برای اندازه گیری نسبت دور کمر به قد است. اگر دور کمرتان کمتر از نصف قدتان باشد، سالم هستید.
مفید است؟ بله. یک تحقیق در سال 2014 نشان داد این شاخص می تواند کسانی که توسط BMI درست تشخیص داده نشده اند را کمک کند. محققان می گویند این روش ارزان و راحت است و همه گروه ها می توانند از آن استفاده کنند.
چکار کنیم: با یک ریسمان قد خود را بگیرید. ریسمان را به دو قسمت مساوی تا کنید. ببینید که آیا ریسمان دور کمرتان را می گیرد یا خیر.
-- وزن زیر آب
چیست: با نام وزن هیدرو استاتیک نیز شناخته می شود، در این روش فرد داخل یک مخزن آب قرار می گیرد و با جابجایی آب اندازه چربی در برابر بافت بدون چربی گرفته می شود.
مفید است؟ انتقاداتی به آن وارد است که استفاده از آن را دشوار می کند. تا جایی که می توانید باید هوا را از لباس خود بیرون کنید و تا می توانید از ریه ها نفس بکشید، که می تواند باعث بروز خطا شود. همچنین مقایسه آن با دیگر شاخص های اندازه گیری چربی بدن دشوار است. هچنین تحقیقات نشان داده نتایج این دستگاه مقداری خطا در محاسبات نیز دارد.
چه کار کنیم: پیدا کردن چنین دستگاهی تنها در برخی آزمایشگاه ها مقدور است، پس روی راه های دیگر حساب کنید.
-- اسکن DEXA
چیست: استفاده از اشعه X معمولا برای ارزیابی خطر تراکم یا پوکی استخوان مرسوم است. اما برای محاسبه مقدار چربی نیز می تواند استفاده شود.
مفید است؟ این روش خیلی سریع و آسان می تواند مقدار چربی، عضله و توده استخوان را در همه جای بدن نشان دهد. نتایج حتی می تواند نشان دهد که چه مقدار چربی احشایی دارید، چربی خطرناکی که در میان تنه جمع می شود و با دیابت و بیماری قلبی در ارتباط است. تحقیقات نشان داده درصد خطای این اسکن کم است. این دستگاه روی افراد لاغر و دارای کمبود وزن خیلی خوب جواب می دهد.
چه کار کنیم: اگر دوست دارید امتحانش کنید باید ببینید در شهری که زندگی می کنید چنین اسکنی وجود دارد یا خیر. همچنین قیمت این اسکن نیز بالا است.
منبع : kermany.com