واکسن هایی که به کودک تزریق می شوند چیستند؟

واکسیناسیون زمانی به خوبی اثر می کند که به موقع و به طور کامل انجام شود

 

والدین هر کودک در سال اول زندگی، باید پنج بار کودک خود را برای واکسیناسیون به مرکز بهداشتی درمانی ببرند و برای تقویت اثر واکسن ها نیز پس از یک سالگی مراجعات مجددی مورد نیاز می باشد که این مراحل و نوع واکسن ها در ادامه مطلب نشان داده شده است.

ابتلا به بعضی بیماری ها در دوران کودکی بسیار خطرناک است و می تواند سبب مرگ و میر و ایجاد ناتوانی در کودکان شود.

مهم ترین این بیماری ها، که سالانه جان تعداد بسیاری از کودکان را می گیرد، سل، سرخک، سیاه سرفه، کزاز، دیفتری و هپاتیت «ب» است. همه کودکان باید در مقابل این بیماری ها واکسینه شوند.

بدن انسان در مقابل این ویروس ها و میکروب ها یا سموم، موادی می سازد که اصطلاحا «پادتن» نامیده می شود. حال اگر بدن با میکروب یا ویروس واقعی بیماری (مثل واکسن) برخورد کند می تواند آن را از بین ببرد و بدین ترتیب انسان در مقابل آن بیماری ها ایمن می شود.

تمام مراکز بهداشتی درمانی در کشور ما آماده اجرای واکسیناسیون برای همه کودکان اند و این کار به طور رایگان صورت می گیرد.

پشت کارت رشد کودک، یک کارت واکسیناسیون برای ثبت واکسن های او در نظر گرفته شده است.

زمان بندی واکسیناسیون کودکان به نقل از سایت انستیتو پاستور ایران به شرح زیر است:

- بدو تولد: ب ث ژ، قطره فلج اطفال، هپاتیت ب
- دو ماهگی: ثلاث، قطره فلج اطفال، هپاتیت ب
- چهار ماهگی: ثلاث، قطره فلج اطفال
- شش ماهگی: ثلاث، قطره فلج اطفال، هپاتیت ب
- یک سالگی: ام ام آر (سرخک، اوریون و سرخجه)
- هجده ماهگی: ثلاث، قطره فلج اطفال، ام ام آر
- شش سالگی: ثلاث، قطره فلج اطفال

این واکسن ها چه هستند؟
- واکسن ب ث ژ:  واکسن ب ث ژ  با استفاده از باکتری ضعیف شده سل، علیه بیماری سل ساخته شده است که به صورت زیرپوستی در بالای بازوی نوزاد در بدو تولد تزریق می شود.

- واکسن ثلاث یا سه گانه (دیفتری، کزاز، سیاه سرفه):  واکسن سه گانه  با استفاده از باکتری کشته شده سیاه سرفه و سموم باکتری های دیفتری و کزاز ساخته می شود. دیفتری، کزاز و سیاه سرفه بیماری های خطرناکی هستند که می توانند موجب مرگ یا عوارض شدید شوند.

- قطره فلج اطفال خوراکی: فلج اطفال یک بیماری حاد ویروسی است که می تواند منجر به فلج دائمی گروهی از عضلات بدن شود.

- واکسن ام ام آر یا MMR (سرخک، سرخجه، اوریون): این واکسن از ویروس ضعیف شده این بیماری ها تهیه می شود. علایم بیماری سرخک عبارت است از تب بالا و چند روزه همراه با آب ریزش بینی، التهاب ملتحمه چشم و جوش هایی که بعد از شروع تب ظاهر می شود.

- واکسن هپاتیت ب: بیماری هپاتیت B ( که از طریق خون یا مادر به جنین و ارتباط جنسی) منتقل می شود، در برنامه واکسیناسیون قرار دارد. از جمله عوارض تزریق واکسن می توان به درد، قرمزی، سردرد و کسالت اشاره کرد.
 
برای شناخت بیماری هایی که علیه آن ها واکسیناسیون انجام می شود، توضیح مختصری در متن زیر آمده است. 

  

واکسن بیماری سل «ب، ث، ژ» نام دارد

 

سل
سل بیماری واگیردار و مزمنی است که سالانه میلیون ها نفر را در جهان مبتلا می سازد. میکروب سل از طریق خلط فرد مبتلا و هوا وارد مجاری تنفسی افراد سالم می شود و آن ها را مبتلا می سازد.

تشخیص سل مستلزم لوازم تشخیصی و درمان سل طولانی مدت و مشکل است.

در چند دهه گذشته بیماری سل بیش تر در کشورهای در حال توسعه دیده می شد، اما امروزه با بروز بیماری ایدز که ایمنی افراد را در مقابل بیماری ها کاهش می دهد، دوباره بیماری سل در سراسر جهان مشاهده می شود و باعث مرگ و میر و معلولیت عده بسیار زیادی می گردد.

واکسن بیماری سل «ب، ث، ژ» نام دارد و باید در اولین فرصت پس از تولد به نوزاد تزریق شود.   

 

کزاز بیماری خطرناکی است و ابتلا به آن در هر سنی امکان دارد

 کزاز
میکروب کزاز در خاک وجود دارد و در صورتی که زخم بدن با خاک آلوده شود، احتمال بروز این بیماری وجود دارد.

کزاز بیماری خطرناکی است و ابتلا به آن در هر سنی امکان دارد. سم میکروب بیماری کزاز از کشنده ترین زهرهای شناخته شده است.

در زایمان های غیربهداشتی احتمال دارد که نوزاد مبتلا به کزاز شود. کزاز نوزادان بیماری بسیار خطرناکی است، اما می توان با واکسیناسیون مادران، بیماری کزاز  را حذف کرد.

 

علایم بیماری سرخک شامل بثورات پوستی، تب و سرفه است.

 

سرخک
بیماری سرخک شدیدا مسری است و تمام کودکانی که واکسن نزده باشند، به سرخک مبتلا خواهند شد. علایم  بیماری سرخک ، شامل بثورات پوستی، تب و سرفه است.

سرخک عوارض گوناگونی دارد و مهم ترین آن ها سینه پهلو، کوری و کری است. میزان مرگ و میر ناشی از  بیماری سرخک ، به خصوص در کودکانی که مبتلا به سوءتغذیه هستند، بسیار زیاد است.  

 

 هپاتیت B، نارسایی کبد برای فرد مبتلا ایجاد می کند

 

هپاتیت (ب)
هپاتیت B نوعی بیماری است که کبد فرد مبتلا را گرفتار می کند و علایم آن تهوع، استفراغ و بی اشتهایی شدید است.

بیماری هپاتیت B، نارسایی کبد و مشکلات بسیاری برای فرد مبتلا ایجاد می کند و در نهایت منجر به مرگ وی می شود.

واکسیناسیون علیه بیماری هپاتیت B از ابتلا به آن پیشگیری می کند.      

 

در اثر واکسن فلج اطفال، این بیماری خوشبختانه در حال ریشه کن شدن است

 

فلج اطفال
بیماری فلج اطفال سالانه باعث فلج شدن بسیاری از کودکان می شود. سرایت بیماری از راه دهان و به وسیله آب، غذا و اشیای آلوده صورت می گیرد.

شروع بیماری فلج اطفال  مانند سرماخوردگی است که به دنبال آن فلج اندام ها ظاهر می شود. در اثر واکسیناسیون علیه این بیماری و اقدامات بهداشتی، این بیماری در کشور ما خوشبختانه در حال ریشه کن شدن است.

    بیماری سیاه سرفه دستگاه تنفسی را مبتلا می سازد

 

سیاه سرفه
بیماری سیاه سرفه که عامل آن نوعی باکتری است، دستگاه تنفسی را مبتلا می سازد و فرد دچار سرفه های خاص قطاری می شود و آن قدر سرفه می کند که رنگ صورتش سیاه می شود.

میزان کشندگی بیماری سیاه سرفه بسیار بالاست و در صورتی که فرد جان خود را از دست ندهد، دچار ناتوانی ها و عوارض عصبی می شود.

این بیماری به راحتی می تواند به افراد دیگر سرایت کند. واکسیناسیون علیه این بیماری می تواند از بسیاری از مرگ و میرهای ناشی از آن پیشگیری کند.

 

میکروب بیماری دیفتری در حلق بیمار رشد می کند

 
دیفتری
میکروب بیماری دیفتری در حلق بیمار رشد می کند و با ایجاد غشای کاذب و ضایعات موضعی در حلق و ترشح سم، که به وسیله خون در تمام بدن منتشر می شود، سبب مسمومیت و خفگی می شود.

 بیماری دیفتری در گذشته، شیوع بیش تری داشته است و خوشبختانه امروزه از شدت آن کاسته شده است. اما به دلیل کشندگی فوق العاده اش، واکسیناسیون علیه آن انجام می شود.

 هشدارها
واکسیناسیون زمانی به خوبی اثر می کند که به موقع و به طور کامل انجام شود. بعضی از واکسن ها زمانی موثر واقع می شوند که چند بار تلقیح شوند. بنابراین، باید جدول واکسیناسیون به طور کامل رعایت گردد.

یکی از مهم ترین دلایل مراجعه نکردن والدین برای واکسیناسیون فرزندان خود، آن است که کودک در روزی که نوبت واکسیناسیون اوست، به تب، سرفه، سرماخوردگی یا اسهال مبتلا شده است.

در این بیماری های خفیف و همچنین در مواقع سوء تغذیه، اقدام به واکسیناسیون هیچ خطری ندارد و باید واکسن سر وقت به کودک تلقیح شود.

پدران و مادران باید بدانند که بعضی از واکسن ها عوارض مختصری دارند، مثلا در محل تزریق واکسن (ب.ث.ژ) زخم کوچکی ایجاد می شود و کبره می بندد. این زخم نباید دستکاری شود، زیرا پس از مدتی خود به خود خوب می شود.

پس از تزریق واکسن ثلاث هم کودک تب مختصری پیدا می کند و محل تزریق کمی متورم و دردناک می گردد. باید تب کودک با دارویی که پزشک می دهد پایین آورده شود و محل تزریق با حوله گرم کمپرس شود.

یک هفته پس از تزریق واکسن سرخک، کودک دچار حالتی شبیه سرماخوردگی می شود و ممکن است بثورات خفیفی روی پوست او ظاهر گردد.

بروز هر یک از حالات فوق نشان دهنده واکنش طبیعی بدن نسبت به واکسن هاست و جای نگرانی نیست، اما در صورتی که پس از تزریق واکسن، تب شدید، بی قراری و یا حالاتی شبیه تشنج در کودک پیدا شود (که البته جز در مواقع نادر رخ نمی دهد)، باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.

منابع:
niniban.com
parsine.com

ویدیو مرتبط :
نحوه تزریق واکسن به سگ در منزل

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

همه واکسن‌هایی که زنان باردار باید تزریق کنند

آیا واکسیناسیون در زمان حاملگی بی‌خطر و ایمن است؟ چرا باید زنان حامله واکسینه شوند؟ از جمله سوالاتی هستند که آگاهی از آن برای همه زنان باردار لازم و ضروری است.
 
 بسیاری از زنان ممکن است در مورد ایمن‌سازی و احتمال ابتلا به بیماری‌هایی که می‌تواند به آنها یا جنین‌شان آسیب‌ برساند، اطلاعات زیادی نداشته باشند، در صورتی که واکسیناسیون به موقع می‌تواند از بروز بسیاری از بیماری‌های عفونی قابل انتقال به جنین پیشگیری کند.
 
بهتر است زنان به منظور بررسی وضعیت ایمنی در برابر بیماری‌های عفونی و تنظیم برنامه واکسیناسیون خود، قبل از اینکه حامله شوند، با پزشک خود مشورت نمایند.
 
آیا واکسن‌ها ایمن و بی‌خطرند؟
 همه واکسن‌ها از نظر ایمنی توسط انجمن غذا و دارو مورد آزمایش قرار می‌گیرند. کلیه واکسن‌ها از نظر استریل بودن و کارایی و بی‌ضرر بودن کنترل می‌شوند و مرکز مبارزه با بیماری‌های ایمنی کلیه واکسن‌ها را در طول مدت استفاده مورد پایش قرار می‌دهد. ممکن است بعضی از مردم به برخی از اجزای واکسن حساسیت داشته باشند (به عنوان مثال حساسیت به تزریق واکسن آنفلوآنزا به دلیل کشت روی تخم‌مرغ). این افراد قبل از تزریق واکسن باید با پزشک معالج مشورت نمایند.
 
آیا واکسن می‌تواند به جنین آسیب برساند؟
 تعدادی از واکسن‌ها بخصوص آنها که از ویروس زنده تهیه شده‌اند نباید به زنان باردار تزریق شوند، زیرا ممکن است این واکسن‌ها برای جنین مشکل‌آفرین باشند. بعضی از واکسن‌ها می‌توانند به زنان باردار در سه ماهه دوم یا سوم بارداری تزریق شوند ولی عده‌ای معتقدند بهتر است تزریق واکسن‌ها حداقل سه ماه قبل از تولد یا بلافاصله بعد از تولد صورت گیرد.
 
چه واکسن‌هایی را در دوران حاملگی می‌توان تزریق کرد؟
 - هپاتیت b: زنان بارداری که تست منفی هپاتیت دارند می‌توانند این واکسن را دریافت کنند. این واکسن برای محافظت مادر و جنین علیه عفونت استفاده می‌شود. تزریق این واکسن سه مرحله‌ای بوده و قبل و بعد از زایمان صورت می‌گیرد. زمان تزریق مرحله اول است.
 
- آنفلوآنزا: این واکسن می‌تواند از بیماری‌های جدی مادر طی دوران بارداری جلوگیری کند. همه زنان بارداری که وارد سه ماهه دوم یا سوم بارداری می‌شوند، طی بروز آنفلوآنزای فصلی باید واکسن را دریافت نمایند. افرادی که وضعیت پزشکی حادی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنفلوآنزا هستند. بنابراین می‌توانید واکسن را در هر مرحله از بارداری دریافت نمایید. اگر این مشکل در شما وجود دارد، حتما با پزشک مشورت نمایید.
 
- کزاز / دیفتری: این ترکیب از واکسن‌ها به طور معمول برای زنان باردار توصیه می‌شود. این واکسن ایمنی دائم ایجاد نمی‌کند و حتما باید دوز یادآور هر 10 سال یک بار تزریق شود.

  چه واکسن‌هایی را نمی‌توان به زنان باردار تزریق کرد؟
 ممکن است واکسن‌های زیر توانایی انتقال بیماری به جنین را داشته باشند و یا باعث بروز زایمان زودرس، سقط جنین و نقایص مادرزادی شوند. بنابراین فعلا تزریق آنها در دوران بارداری به طور معمول توصیه نمی‌شود.
 
هپاتیت a: بی‌ضرر بودن این واکسن در بارداری تعیین نشده و باید طی این دوران از تزریق آن اجتناب نمود. زنانی که در معرض ابتلا به این ویروس هستند، باید با پزشک معالج خود مشورت نمایند.
 
mmr (سرخک، سرخجه، اوریون): زنان باید حداقل سه ماه بعد از تزریق این واکسن باردار نشوند.
 
آبله ‌مرغان: این واکسن برای جلوگیری از آبله‌ مرغان استفاده می‌شود و باید زمان تزریق آن حداقل سه ماه قبل از بارداری باشد.
 
پنوموکوک: چون بی‌خطر بودن این واکسن ناشناخته است، باید از تزریق آن اجتناب شود، به جز برای زنان در معرض خطر یا زنان مبتلا به بیماری‌های مزمن.

 فلج‌اطفال خوراکی و فلج اطفال تزریقی: هیچ‌ کدام از انواع این واکسن‌ها (ویروس زنده و یا ویروس کشته شده) برای زنان باردار توصیه نمی‌شود.

  تاثیرات و عوارض پس از واکسیناسیون
 هپاتیت a: درد، سفتی و قرمزی در محل تزریق، سردرد، در موارد نادر واکنش آلرژیک شدید

هپاتیت b: درد در محل تزریق، تب

آنفلوآنزا: قرمزی و تورم در محل تزریق

کزاز – دیفتروئید: تب خفیف، سفتی و تورم در محل تزریق

mmr: دانه‌های قرمز رنگ پوست، تورم غدد لنفاوی گردن، درد، محدودیت حرکت مفاصل یک تا دو هفته بعد از واکسیناسیون

آبله‌ مرغان: تب، سفتی و قرمزی در محل تزریق، راش و برآمدگی‌های کوچک تا سه هفته بعد از واکسیناسیون

پنوموکوک: تب، سفتی در محل تزریق

واکسن فلج اطفال خوراکی (opv): هیچ عارضه جانبی با این واکسن شناخته نشده است.

واکسن فلج اطفال تزریقی (ipv): قرمزی، ناراحتی در محل تزریق

منبع:isna.ir