واریكوسل ،یك بیماری مردانه

 

 

 

همان‌طور كه خانم‌ها لازم است به صورت دوره‌ای و مرتب تحت معاینات متخصص زنان برای مطمئن شدن از سلامت سیستم تناسلی‌شان قرار بگیرند، آقایان هم لازم است با مشاهده كوچك‌ترین مورد غیر عادی به متخصص اورولوژی مراجعه كنند، این در حالی است كه شرم و حیای بسیاری از آقایان در مراجعه به متخصصان بیماری‌های تناسلی، باعث بروز مشكلات جبران‌ناپذیری همچون عقیمی می‌شود.

نمونه بارز این دست بیماری‌ها، واریكوسل است كه با واریسی شدن عروق بیضه همراه بوده و در 10درصد مردان بالغ مشاهده می‌شود. به عقیده كارشناسان، این بیماری از شایع‌ترین عوامل ناباروری در مردان است.

 

شایع‌ترین بیماری مردان پس از بلوغ

واریكوسل یا واریسی شدن عروق بیضه شایع‌ترین بیماری مردان پس از بلوغ است و 10درصد مردان بالغ به آن مبتلا می‌شوند. نكته مهم‌تر آن‌كه این بیماری به‌رغم آن‌كه گفته می‌شود شایع‌ترین عامل ناباروری مردان است لزوما منجر به ناباروری نمی‌شود. سن شروع آن هم معمولا در زمان بلوغ یا بلافاصله پس از بلوغ است، ولی در سن كمتر یا سن بالا نیز ممكن است ایجاد شود.

واریكوسل به دنبال گشادی سیاهرگ‌های بیضه رخ می‌دهد و در واقع نوعی تمایل سرشتی برای شل بودن جداره سیاهرگ‌ها در سراسر بدن است. به بیان دیگر در افرادی كه مبتلا به واریكوسل هستند، احتمال بروز واریس پا و هموروئید نیز بیشتر است.

واریكوسل بیماری‌ای است كه بسته به شدت آن با درد، آتروفی (كوچك شدن سایز و نرم شدن قوام بیضه) و ناباروری همراه خواهد بود. درد ناشی از واریكوسل دردی است كه با احساس سنگینی همراه است، كه با فعالیت و ایستادن تشدید شده و با استراحت بهبود پیدا می‌كند. به‌علاوه شیوع این بیماری در ورید بیضه چپ بسیار بیشتر از بیضه راست است.

 

آیا ناباروری سرنوشت حتمی واریكوسلی‌هاست؟

جالب است بدانید كه حدود یك‌ششم مردان واریكوسل دارند و در مردانی كه دچار ناباروری هستند، این رقم بالاتر است و به 40 درصد می‌‌رسد. بی شك واریكوسل می‌تواند از شایع‌ترین علل تولید كم اسپرم و كاهش كیفیت آن تلقی شود، اما همه واریكوسل‌ها بر تولید اسپرم اثر نمی‌گذارند.

وقتی خون در وریدهای بیضه به دنبال بروز واریكوسل تجمع یابد، درجه حرارت بیضه بالا می‌رود، در حالی كه اسپرم‌ها باید در درجه حرارت كمتری به فعالیت‌های طبیعی‌ ادامه دهند،‌ براین اساس روند تولید اسپرم‌ها دچار اختلال می‌شود. بعلاوه از آنجا كه ترشحات هورمونی غدد فوق كلیوی مستقیما به بیضه منتقل می‌شود، هرگونه اختلال در وریدهای بیضه چپ می‌تواند در فعالیت هورمونی غدد فوق كلیوی هم اشكال ایجاد كند.

با این حال هیچ رابطه علمی ثابت شده‌ای مبنی بر ارتباط قطعی ناباروری و واریكوسل وجود ندارد. به‌علاوه ما از نظر اخلاقی قادر به تایید قطعی اثرات این بیماری بر ناباروری مردان،صرفا به دلیل وجود درصدی احتمال نیستیم، مگر آن كه بررسی‌های تخصصی روی اسپرم‌ها (اسپرماتوگرافی) اختلالی در تولید اسپرم را تایید كند كه در آن صورت فرد باید تحت جراحی واریكوسل قرار بگیرد.

 

شاید این بیماری بدون نشانه باشد

واریكوسل، اغلب علامتی ندارد. بندرت درد ایجاد می‌كند و ممكن است در طول روز به علت فعالیت‌های جسمی بدتر شود ا ما با خوابیدن به پشت تخفیف پیدا می‌كند. در طول زمان ممكن است واریكوسل بزرگ‌تر و چشمگیرتر شود. با این حال از آنجا كه واریكوسل معمولا علامتی ندارد،‌ اغلب هنگام ارزیابی ناباروری یا معاینه توسط خود فرد یا پزشك متخصص كشف می‌شود. بهترین توصیه در چنین شرایطی این است آقایانی كه در بیضه هایشان احساس درد، تورم یا تغییرفرم می‌كنند باید حتما به یك اورولوژیست مراجعه كنند، چرا كه برخی از این عارضه‌ها ممكن است به درمان فوری نیاز داشته باشد.

 

چه وقت درمان ضروری می‌شود؟

درمان واریكوسل ممكن است ضروری نباشد، اما اگر نابارور هستید یا واریكوسل شما باعث درد یا تحلیل‌رفتگی بیضه‌ها شده، ممكن است لازم باشد آن را ترمیم كنید. درمان با هدف بستن وریدهای آسیب‌دیده و هدایت جریان خون به وریدهای طبیعی انجام می‌گیرد.

در صورتی كه تحلیل‌رفتگی پیشرونده بیضه،‌ درد یا نتایج غیرطبیعی در آزمایش اسپرم رخ دهد، ترمیم در دوره نوجوانی ممكن است ضرورت پیدا كند.

واریكوسل،شدت و ضعف دارد، با توجه به این‌كه میزان گشادی وریدها در چه حدی باشد. براساس میزان گشاد شدن وریدها، شخص داخل شكمش احساس فشار می‌كند و وریدها دیده‌ می‌شود. در موارد پیشرفته، این بیماری می‌تواند منجر به تحلیل رفتن بیضه‌ها شود.

آنچه مهم است این‌كه واریكوسل در مواردی می‌تواند نشان‌دهنده تومورهای بیضه یا كلیه بخصوص در سمت راست باشد. در این صورت بیمار باید بسرعت تحت عمل جراحی قرار بگیرد. در واقع در كمتر از 10 درصد موارد، واریكوسل‌هایی كه به‌طور ناگهانی، بخصوص در سمت راست ایجاد می‌شوند، می‌توانند نشان‌دهنده تومورهای كلیه یا بیضه باشند. به هر حال آنچه مهم است این كه مردان جوان، خود باید برای معاینه مراجعه كنند تا متوجه هرگونه حالت غیرعادی در بیضه‌هایشان بشوند.

 

واریكوسل، همیشه نیاز به جراحی ندارد

از نظر بالینی روش‌هایی برای درمان واریكوسل وجود دارد كه افراد براساس شرایط مختلف می‌توانند از آنها استفاده كنند اما بخشی از این شرایط به مسائل فرهنگی شخص برمی‌گردد. این درست است كه جراحی واریكوسل در شرایط معمولی، جراحی كوچكی است كه زمان كوتاهی داشته، عوارض كم و دوره نقاهت كوتاهی نیز خواهد داشت اما به عنوان مثال در یك پسر بچه 10 تا 12 ساله، به جهت آن‌كه مشكلات روحی و روانی تازه‌ای در او ایجاد نشود، می‌توان درمان از طریق جراحی را به بزرگسالی‌اش موكول كرد تا مساله باروری یا ناباروری‌اش برای تعیین ضرورت جراحی، بررسی شود.

البته اگر اختلال در حركت اسپرم در شخص تایید شود، نیاز به عمل جراحی ضرورت می‌یابد، اما جراحی واریكوسل در شخصی كه ازدواج كرده و بچه هم دارد، ضرورت ندارد. اگر شخص بچه ندارد، كنترل وضعیت اسپرم‌ها، هر چند ماه یك‌بار توصیه می‌شود. فراموش نكنید كه هرچه قدر واریكوسل شدیدتر باشد، پاسخ به درمان جراحی‌اش مطلوب‌تر است.

 

جراحی از دیروز تا امروز

ترمیم واریكوسل ممكن است با جراحی باز از طریق شكم، جراحی از طریق لاپاراسكوپی یا جراحی با میكروسرجری (جراحی میكروسكوپی) صورت بگیرد.

شیوه‌های جراحی در گذشته مبتنی بر جراحی باز و ایجاد شكاف كوچكی در ناحیه طناب بیضه بوده كه از طریق شكم صورت می‌گرفته و عوارض خاص خودش را داشته است. اما امروزه با استفاده از لاپاراسكوپی،اما بدون ایجاد شكاف بزرگ، خارج از حفره شكم، عمل واریكوسل صورت می‌گیرد.

با این حال بهترین و كم عارضه‌ترین شیوه جراحی این بیماری، عمل جراحی با میكروسرجری است كه می‌توان به طریق میكروسكوپی، وریدهای بیضه را بست واز ایجاد عوارضی چون جمع شدن آب در آنها جلوگیری كرد.

منبع:jamejamonline.ir

ویدیو مرتبط :
مستند« یك روز ،یك وزیر » یك روز كاری باآقای دكتر گودرزی

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

لكنت زبان یك عارضه است نه بیماری