علل کم خونی فقر آهن (آنمی)،پیشگیری و درمان آن

سعی‌ كنید با رعایت‌ یك‌ رژیم‌ غذای‌ متعادل آهن را به مقدار کافی دریافت نمایید

بیماری کم خونی فقر آهن (آنمی)

كم‌خونی‌ فقر آهن‌ (آنمی) عبارت‌ است‌ از كاهش‌ گلبول‌های‌ قرمز خون‌ یا ناكافی‌ بودن‌ هموگلوبین‌ در گلبول‌های‌ قرمز. این‌ كم‌خونی‌ (آنمی) به‌ علت‌ سایر بیماری‌ها ایجاد می‌شود. بنابراین‌، برای‌ درمان‌ مناسب‌ کم خونی، علت‌ باید پیدا شود.

ـ علایم‌ شایع‌ فقر اهن یا آنمی:
۱. در ابتدا ممكن‌ است‌ هیچ‌ علامتی‌ وجود نداشته‌ باشد.
۲. خستگی‌ و ضعف‌
۳. رنگ‌ پریدگی‌، به‌ خصوص‌ در دست‌ها و سطح‌ داخلی‌ پلك‌ها
۴. التهاب‌ زبان‌
۵. غش‌
۶. حالت‌ تنگی‌ نفس‌
۷. تند شدن‌ ضربان‌ قلب‌
۸. احساس‌ ناراحتی‌ در شكم‌
۹. علاقه‌ شدید به‌ خوردن‌ یخ‌، رنگ‌، یا خاك‌
۱۰. استعداد ابتلا به‌ عفونت‌

ـ علل‌ کم خونی:
۱. كاهش‌ جذب‌ آهن‌ یا افزایش‌ نیاز به‌ آهن‌.
۲. جهش‌ رشدی‌ سریع‌
۳. خونریزی‌ شدید قاعدگی‌
۴. بارداری‌
۵. سوءجذب‌
۶. بیماری‌ در دستگاه‌ گوارش‌ كه‌ با خونریزی‌ همراه‌ باشد، از جمله‌ سرطان‌

ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. تغذیه‌ نامناسب‌ و ناكافی‌
۲. سن‌ بالای‌ 60 سال‌
۳. یك‌ بیماری‌ اخیر، مثل‌ زخم‌ معده‌ یا اثنی‌عشر، دیورتیكولیت‌، كولیت‌، بواسیر، یا تومور در دستگاه‌ گوارش‌

ـ پیشگیری‌ از کم خونی فقر اهن:
سعی‌ كنید با رعایت‌ یك‌ رژیم‌ غذای‌ متعادل‌ یا با كمك‌ مكمل‌های‌ آهن‌، آهن‌ را به‌ مقدار كافی‌ دریافت‌ نمایید. رفع‌ مشكلات‌ زنانگی‌ یا سایر مشكلاتی‌ كه‌ باعث‌ خونریزی‌ بیش‌ از حد می‌شوند.

ـ عواقب‌ مورد انتظار:
معمولاً با مكمل‌های‌ آهن‌ قابل‌ درمان‌ است‌. البته‌ این‌ در صورتی‌ است‌ كه‌ علت‌ زمینه‌ساز نیز شناسایی‌ و درمان‌ شود.

ـ عوارض‌ احتمالی‌ کم خونی:
عدم‌ تشخیص‌ یك‌ سرطان‌ خونریزی‌ دهنده‌، امكان‌ دارد آنژین‌ صدری‌ (درد یا فشار زیر جناغ‌ كه‌ ناشی‌ از ناكافی‌ بودن‌ خونرسانی‌ مؤثر به‌ قلب‌ است‌) یا نارسایی‌ احتقانی‌ قلب‌ (عمل‌ پمپ‌ كردن‌ خون ‌توسط‌ قلب‌ خوب‌ انجام‌ نمی‌گیرد) در نتیجه‌ فقر آهن‌ شدید رخ‌ دهند.

 

درمان‌ كم‌خونی‌ فقر آهن‌ تصحیح‌ یا رفع‌ علت‌ زمینه‌ساز است‌

 
ـ درمان‌ کم خونی فقر آهن یا انمی:
مهمترین‌ قسمت‌ درمان‌ كم‌خونی‌ فقر آهن‌ تصحیح‌ یا رفع‌ علت‌ زمینه‌ساز است‌. در این‌ صورت‌ فقر آهن‌ را می‌توان‌ به‌ خوبی‌ با مكمل‌ آهن‌ درمان‌ كرد. از عوامل‌ خطر عفونت‌ اجتناب‌ كنید.

ـ داروها:
۱. آهن‌ را وقتی‌ معده‌ خالی‌ است‌ میل‌ كنید (حداقل‌ نیم‌ ساعت‌ قبل‌ از غذا) تا جذب‌ آن‌ بهتر باشد. اگر معده‌تان‌ را به‌ هم‌ می‌ریزید، می‌توانید با مقدار غذای‌ كمی‌ آن‌ را میل‌ كنید (البته‌ به‌ غیر از شیر).

۲. اگر داروهای‌ دیگری‌ مصرف‌ می‌كنید، بعد از خوردن‌ آهن‌ حداقل‌ 2 ساعت‌ صبر كنید و سپس‌ آن‌ داروها را مصرف‌ نمایید. به‌ خصوص‌ داروهای‌ ضداسید و تتراسیكلین‌ها در جذب‌ آهن‌ اختلال‌ ایجاد می‌كنند.

۳. مكمل‌های‌ آهن‌ می‌توانند اجابت‌ مزاج‌ را سیاه‌ رنگ‌ كنند، یا باعث‌ اسهال‌ یا یبوست‌ شوند.

۴. مكمل‌های‌ آهن‌ را تا 3-2 ماه‌ پس‌ از طبیعی‌ شدن‌ آزمایش‌ خون‌ ادامه‌ دهید.

۵. مصرف‌ آهن‌ به‌ مقدار زیاد خطرناك‌ است‌. یك‌ شیشه‌ قرص‌ آهن‌ می‌تواند یك‌ كودك‌ را مسموم‌ كند. مكمل‌های‌ آهن‌ را دور از دسترس‌ كودكان‌ قرار دهید.

ـ فعالیت‌:
هیچ‌ محدودیتی‌ برای‌ آن‌ وجود ندارد. البته‌ ممكن‌ است‌ مجبور شوید فعالیت‌های‌ خود را طوری‌ تنظیم‌ كنید، كه‌ علایم‌ خستگی‌ رفع‌ شوند.

ـ رژیم‌ غذائی‌ در بیماران کم خونی:
۱. برای‌ جلوگیری‌ از یبوست‌، فیبر رژیم‌ غذایی‌ را افزایش‌ دهید.
۲. غذاهای‌ آهن‌دار بخورید، مثل‌ گوشت‌، باقلا و لوبیا، و سبزیجات‌ پر برگ‌ و سبز
۳. بزرگسالان‌ باید دریافت‌ شیر روزانه‌ را به‌ حدود نیم‌ لیتر محدود كنند. شیر در جذب‌ آهن‌ اختلال‌ ایجاد می‌كند.

ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشك‌ خود مراجعه‌ نمائید:
۱. اگر شما یا یكی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ كم‌خونی‌ را دارید.
۲. اگر تهوع‌، استفراغ‌، تب‌، معده‌ درد، یا اسهال‌ یا یبوست‌ شدید به‌ هنگام‌ درمان‌ رخ‌ دهند.
منبع:salamatnews.com

ویدیو مرتبط :
درمان کم خونی فقر آهن

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

کم خونی فقر آهن تکامل کودک را مختل می کند

 

 

اگر دریافت آهن کمتر از میزان مورد نیاز باشد، آهن از ذخیره فریتین پلاسما برداشته شده و به کاهش ذخیره آهن بدن منجر می شود.  در این مرحله، فریتین پلاسما به کمتر از ۱۰ میکروگرم در لیتر می رسد. در صورت ادامه این کمبود، میزان هموگلوبین به کمتر از حداقل میزان طبیعی رسیده و کم خونی فقر آهن بروز می کند.

 

مطالعه های متعددی نشان داده اند که کم خونی فقر آهن ممکن است در ۱ تا ۲ سالگی به اختلال تکامل منجر شود که حتی با درمان طولانی مدت آهن هم جبران نشود. به نظر نمی رسد که کمبود آهن در غیاب آنمی به اختلال تکامل منجر شود. کودکان مبتلا به آنمی فقر آهن رفتارهایی از خود نشان می دهند که می تواند به انزواگرایی منجر شود. در این حالت کودک محتاط تر شده، دچار تردید است، زود خسته می شود و شادابی و لبخند او کمتر می شود.

 

بیشترین مقدار آهن در شیر انتقالی مادر وجود دارد که حدود ۹۷ صدم میلی گرم در لیتر است اما به طور مداوم طی دوران شیردهی کاهش می یابد؛ به طوری که تا ۵ ماهگی به سطح حدود ۳/۰ میلی گرم در لیتر می رسد.

 

به نظر نمی رسد که مقدار آهن شیر مادر به طور قابل ملاحظه ای تحت تاثیر وضعیت آهن مادر، کمبود آهن مادر یا درمان او با آهن قرار گیرد. ۲ تا ۱۰ درصد شیر مادر در کازئین، ۶۵ تا ۸۱ درصد آن در پروتئین و ۱۹ تا ۲۶ درصد آن در چربی است.

سایر منابع آهن در سال اول زندگی شامل غذاهای کمکی و برای کودکان محروم از شیر مادر، شیر مصنوعی است. بررسی های اولیه نشان می دهد که اضافه کردن غذاهای کمکی جذب آهن را از شیر مادر کم می کند ولی غذاهای تقویت شده با آهن اثر مثبتی در وضعیت آهن شیرخوار دارد؛ به شرطی که آهن آن به خوبی جذب شود.

 

در غذاهای کمکی تقویت شده با آهن، اضافه کردن ویتامین C، جذب آهن را ۲ برابر می کند. میزان آهن دریافتی از غذاهای کمکی در ۶ ماهگی حدود ۶/۰ میلی گرم در روز و در ۹ ماهگی ۴/۲ میلی گرم در روز است. شیوع آنمی یا فریتین پایین پلاسما در شیرخواران با وزن تولد بالای ۳ کیلوگرم کمتر است ولی در نوزادان با وزن تولد کمتر از ۳ کیلوگرم، حدود ۱۰ درصد و در زیر ۲ کیلوگرم وزن تولد، تقریبا ۵۰ درصد است.

 

به نظر می رسد دادن غذاهای کمکی غنی شده با آهن وضعیت آهن تغذیه ای شیر مادر خوار را بهبود می بخشد. مصرف شیر گاو خطر کمبود آهن را افزایش می دهد.

روزنامه سلامت