سلامت
2 دقیقه پیش | نشانه ها و عوارض کمبود ویتامینها در بدنویتامینها نقش مهمی را در بدن انسان ایفا میکنند. بهنحویکه کمبود ویتامین (حتی یکی از آنها) میتواند برای هر فردی مشکلات اساسی را به وجود آورد. گجت نیوز - معین ... |
2 دقیقه پیش | چرا پشه ها بعضی ها را بیشتر نیش میزنند؟فصل گرما و گزیده شدن توسط پشه ها فرا رسیده، دوست دارید بدانید پشه ها بیشتر چه کسانی را دوست دارند؟ بیشتر کجاها می پلکند؟ و از چه مواد دفع کننده ای نفرت دارند؟ وب سایت ... |
شما هم از آینه میترسید؟
تصور خوب از ظاهرخود نداشتن، فقط یك حساسیت كوچك نیست بلكه یك اختلال روانی به حساب میآید! اینكه یك فرد تصور خوبی از ظاهر خود نداشته باشد، گاهی به حدی شدید میشود كه روانپزشكان به آن «اختلال بدشكلی بدنی» میگویند.
اینكه یك فرد تصور خوبی از ظاهر خود نداشته باشد، گاهی به حدی شدید میشود كه روانپزشكان به آن «اختلال بدشكلی بدنی» میگویند. تعجب نكنید این عنوان موضوعی حیرتآور و تازه نیست بلكه یك جور بیماری است كه بسیاری را درگیر كرده كه حتی خودشان هم از ابتلا به آن بیخبرند. آنچه میخوانید نتیجه گفتوگو با پروفسور جی كوین تامپسون، مولف كتابی در مورد تئوری، ارزیابی و درمان این اختلال است. پروفسور تامپسون، استاد روانشناسی بالینی در دانشگاه فلوریدای جنوبی است و سالها در این باب مطالعه كرده است.
به مبتلا یان چطور كمك كنیم؟
بهترین اقدام اعزام فرد نزد روانپزشك بهخصوص با تخصص در اختلالات خوردن است. نقش اطرافیان در فرآیند بهبود بسیار پیچیده است. ممكن است درمانگر از اطرافیان بخواهد كه به درخواست بیمار برای تایید مداوم ظاهر خود پاسخ ندهند. اما در عین حال به چالش كشیدن مشكل بیمار هم صلاح نیست (مثلا نباید دائم گفت من مشكلی در موی تو نمیبینم) چون با اینكار دیدگاه بیمار به كل بیاعتبار جلوه میكند. اطرافیان باید به او گوش دهند و حمایتش كنند تا از اهداف درمانی فاصله نگیرد.
چه شد كه به مشكلات تناسب اندام علاقهمند شدید؟
بهتدریج بعد از دهه 80 وقتی پرخوری عصبی بهعنوان اختلال بالینی شناخته شد تمركز هم روی اختلالات خوردن بود. نخستین كار در زمینه اختلالات خوردن، روی تصور فرد از خود متمركز شد با این اطلاعات كه نارضایتی از ظاهر و شكل و شمایل بدن فقط محدود به بیاشتهایی عصبی و پرخوری عصبی نیست بلكه در افرادی كه به اختلالات خوردن مبتلا نیستند، هم دیده میشود. از اواسط دهه 80 میلادی مطالعاتم روی تصور فرد از ظاهر و بدن خود در نمونههای مختلف مثل ورزشكاران، افرادی كه تحت عمل جراحی پلاستیك قرار گرفتهاند، نوجوانان، بالغان و افراد با نژادها و ملیتهای مختلف متمركز شد.
تعریفتان از Body Image چیست؟
این عبارت یعنی دیدگاه درونی فرد از ظاهر خودش. به عبارت ساده یعنی اینكه افراد ظاهرشان را چگونه میدانند و چه احساسی از ظاهرشان دارند. البته این موضوع چند وجهی است و اجزای متعددی دارد. این سؤال را از همه مراجعانم میپرسم كه آیا هر آنچه دیگران از ظاهر آنها میبینند خودشان هم میبینند؟ مثلا اینكه فردی قسمت خاصی از بدنش را (مثلا كمر یا ران) بزرگتر از سایرین میبیند درحالیكه با سنجشهای مربوطه این قسمت كاملا اندازه آن مناسب بوده، این نشاندهنده به هم خوردن تصور فرد از ظاهر و بدن است. در اغلب موارد ظاهر فرد مشكلی ندارد بلكه فرد مورد نظر بعضی جنبههای آن را دوست نداشته و آن را قبول ندارد. برای ارزیابی و تشخیص این اختلال از پرسشنامههای متعدد و سنجشهای ویژه استفاده میشود. این سنجشها موارد مختلفی را مشخص میكند:سطوح پیشرفته نارضایتی از ظاهر و بدن و حتی سطوح پیشرفته گریز از اجتماع بهدلیل احساسات منفی كه فرد از ظاهر خود دارد. بیش از 30 مقیاس سنجش اختلالات تصور فرد از ظاهر خود كه بیشترین استفاده را دارند، معرفی كردهایم. وقتی فردی تصور خوبی از ظاهرش نداشته باشد و این مسئله شدید شود با عملكرد اجتماعی و شغلی او تداخل پیدا میكند یا اضطراب و افسردگی شدید را موجب میشود.
مشخصه اختلال بدشكلی بدن چیست؟
ویژگی اصلی این اختلال در این است كه فرد مبتلا بینهایت از بعضی جنبههای ظاهرش ناخشنود است و حتی آنها را توهینآمیز و بیاعتبار میداند. نكته مهم در این افراد این است كه ارزیابی فرد از ظاهر خودش با آنچه دیگران در مورد او حس میكنند همخوانی ندارد مثلا دیگران هیچ جنبه غیرمعمول یا غیرعادی در ظاهر او نمیبینند یا اگر هم در ظاهر فرد مشكلی وجود دارد بسیار جزئی و ناچیز است (مثلا گوش یا بینی فرد كمی بزرگ است) اما خودش این مورد را بسیار بزرگ و قابل توجه حس میكند. از دیدگاه بالینی آنچه جزو مهمترین مورد محسوب میشود این است كه فرد مبتلا، به شكل وسواسگونهای روی آن قسمت از بدن كه از آن ناراضی است تمركز میكند و این وسواس با موجودیت فرد تداخل دارد. اختلال بدشكل بودن بدنی جنبههای مختلفی از ظاهر را در بر میگیرد اما مطالعات نشان میدهد این موضوع در بعضی موارد بیشتر است:موی سر، بینی، پوست، چشمها، ران پا، شكم، اندازه قفسه سینه، لبها، گونه، جای زخمها روی بدن، قد و دندانها.
چه افرادی از ظاهر خود ناراضی هستند؟
تقریبا هر آدمی جنبههایی از ظاهرش را دوست ندارد و دلش میخواهد آنها بهگونهای دیگر باشند اما مبتلایان این اختلال اقدامات بسیار زیاد و طولانی مدتی برای اصلاح ظاهر خود انجام میدهند مثلا بارها تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند، دائما رژیمهای غذایی شدید میگیرند، ورزشهایی شدید و متعدد انجام میدهند یا قسمت مورد نظر را با لباس یا آرایش میپوشانند. متاسفانه مطالعات توصیفی در این زمینه، كم است. اكثر اطلاعات بهدست آمده در این مورد از معاینات موردی و فاكتورهایی است كه فرد شروع بیماری را به آن نسبت میدهد. بهنظر میرسد در اغلب موارد یك اتفاق باعث شروع ماجرا میشود مثلا دیگران با عبارات خود ظاهر فرد را مسخره كرده و او را آزار میدهند. شاید در 70 درصد موارد شروع علائم در نوباوگی و نوجوانی بوده است. این اختلال میتواند باعث رفتارهای اجتنابی شدیدی در فرد شود مثلا انزوا و دوری از آشنایان و خانواده، خودكشی هم چندان غیرمتداول نیست و افسردگی هم دیده شده است. در بعضی موارد جراحیهای مختلف و اقدامات متعدد نمیتوانند اشكالی را كه در ظاهر فرد وجود دارد برطرف كنند.
چه كسانی در خطرهستند؟
مطالعات در مورد میزان شیوع انجام نشده است. احتمالا به این دلیل كه این اختلال نادر است و شاید بین یك تا دو درصد كل جمعیت و 10 تا 15 درصد بیماران سرپایی روانپزشكی را شامل میشود. بعضی محققین معتقدند میزان شیوع در حال افزایش است چون روشهای تشخیصی رو به بهبود است و مردم نسبت به ظاهر خود وسواس بیشتری پیدا كردهاند. نكته جالبی كه در تحقیقات مشخص شده این است كه این اختلال در زنان و مردان بالغ یكسان دیده میشود. این موضوع با دادههای اختلالات خوردن در تضاد شدید است چون درآنها ذكر شده 90درصد مبتلایان به اختلالات خوردن، خانمها هستند. فعلا در مورد میزان دقیق شیوع و ارتباط فامیلی این اختلال مطالعات كافی نیست.
تفاوت این اختلال با اختلالهای وسواسی- جبری چیست؟
كسی كه به اختلال در خوردن مبتلاست ممكن است علائمی از بد شكلی را هم نشان دهد بهخصوص اگر فرد از ظاهرش ناراضی باشد. وجود اختلال بد شكل بودن بدنی در قسمتی از بدن كه به بزرگی و كوچكی آن مربوط نباشد (مثل گوش و بینی) معمولا نشان میدهد اختلالات خوردن بهطور همزمان وجود ندارد. اگر محلی كه اختلال بد شكل بودن بدنی را ایجاد كرده وابسته به اندازه باشد باید ارزیابی اختلال خوردن انجام شود و تمركز روی نشانههای معمول اختلالات خوردن باشد مثل رژیمهای غذایی شدید، كاهش وزن، استفاده از مسهلها برای كاهش وزن و احساس كنترل نداشتن در مقابل غذاها.
افتراق اختلال وسواسی – جبری از اختلال بد شكل بودن بدنی از یكدیگر بسیار مشكل است و بعضی محققین معتقدند اختلال بد شكل بودن بدنی در حوزه اختلال وسواسی – جبری قرار دارد. در اصل درمانهای روانپزشكی و دارویی برای هر دو یكسان است.
البته افسردگی و مشكلات اضطراب از اجتماع نیز از جمله مشكلات روانپزشكی مرتبط با اختلال بدشكل بودن بدنی هستند (هراس از اجتماع، اختلال شخصیتی دوری گزین) كه متاسفانه كارهای تجربی در این زمینه اندك بوده است. 2 روش عمده برای شناسایی اختلال بدشكل بودن وجود دارد، یكی معیاری است كه در منابع روانپزشكی وجود دارد و دوم روش جیمز روزن است كه معاینه اختلال بد شكل بودن بدنی است كه در مطالعات مختلف استفاده شده و بسیار عالی است.
این اختلال درمان میشود یا نه؟
در زمینه درمان هم مطالعات هنوز اندك است. نتایج امیدواركننده با دارودرمانی و درمان شناختی –رفتاری دیده شده است. در روش آخر سعی بر این است كه الگوهای وسواس گونهای مثل بررسی مداوم در آینه یا گرفتن تایید از دیگران شكسته شود. در مواردی كه دوری از اجتماع وجود دارد به بیمار آموزش داده میشود كه چگونه با موقعیتهای اجتماعی مواجه شده و بر اضطراب اجتماعی غلبه كند.
با این حال بهنظر میرسد تعداد زیادی از مبتلایان هنوز درمان نشدهاند چون از ابتلای خود به این اختلال آگاه نیستند.
ویدیو مرتبط :
آینه فانتزی:آینه تزئینی:آینه دکوراتیو:فروشگاه اینترنتی نت گل
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
شما از آینه میترسید؟
اگر از آن دسته افرادی هستید كه از آینه فراری بوده و حتی صبح كه از خواب بیدار میشوند، هم فكر دیدن دوباره چهرهشان در آینه آزارشان میدهد، خوب است بدانید در این مورد تنها نیستید و افراد دیگری هم هستند كه به این احساس دچارند
آمار چه میگوید؟
بیشتر از 90 درصد زنانی كه بین 40 تا 50 سالگی قرار دارند، از دیدن تصویر چهره خود در آینه بیزارند. این افراد از نوعی هراس شدید و غیرمنطقی رنج میبرند كه متخصصان آن را سندرم وحشت از آینه در سنین میانسالی نامگذاری كردهاند. براساس این تحقیقات تنها 9 درصد از زنان بالای 50 سال از دیدن تصویر خود در آینه احساس رضایت میكنند و 91 درصد باقی مانده از دیدن چهره خود در آینه خوشحال نیستند.
چرا اعتماد به نفس پایین میآید؟
تغییرات ناشی از افزایش سن به كاهش اعتماد به نفس ظاهری زنان میانجامد. در حقیقت آرزوی نهفته بسیاری از زنان میانسال این است كه ای كاش میتوانستند شكمی صافتر، اندامی ورزیدهتر و كلا وزن كمتری داشته باشند. سوزان كوئیلیام كه یك روانشناس است در اینباره میگوید: «این تحقیق نشاندهنده این است كه تعداد زنانی كه از سندرم میانسالی و ترس از نگاه كردن به آینه رنج میبرند، رو به افزایش است. مسئله اینجاست كه این زنان بسیار ناشاد و ناراضی هستند و مدام خودشان را زیر ذرهبین قرار داده و تحقیر میكنند.
وقتی ظاهر از باطن مهمتر میشود
در واقع در دهه 40 و 50 زندگی، داشتن یك زندگی خانوادگی، تثبیت موقعیت كاری و كسب موفقیتهای شغلی و رسیدن به درجهای از هوشمندی باعث آرامش درون بسیاری از زنان میشود، در این میان تنها موضوع ناراحتكننده اینجاست كه چنین رضایتی درباره وضعیت بدنی و ظاهری شان وجود ندارد.
شاید دلیل این مسئله به تفكر غالب جوامع برگردد. ما در عصری زندگی میكنیم كه زیبایی زنان صرفا در جوانی آنها خلاصه میشود و رسانهها نیز بهطور مداوم چنین تصوری را بین اذهان عمومی جا انداخته و تقویت میكنند.
چرا میانسالان نامرئی میشوند؟
این تفكر تا جایی پیش میرود كه در دوران میانسالی زنان احساس میكنند نامرئی شدند و به آنها توجهی نمیشود و گمان میكنند دیگر همه جذابیتشان را از دست دادهاند، بنابراین نسبت به این مسئله حساس میشوند و همین امر ممكن است به ایجاد هراسهایی از جمله ترس افراطی از نگاه كردن به چهرهشان منجر شود. تمایل به تغییر ظاهر از طریق عملهای جراحی یا رژیمهای شدید لاغری هم از عوارض نامرئی شدن در سنین میانسالی است.
آینه شكستن خطاست...
با این اوصاف اگر احساس كردید شما هم به نوعی با این ترس دست به گریبانید، اینطورها هم نیست كه فكر كنید دنیا به پایان رسیده و هیچ راه علاجی برای خلاصی از این وضعیت وجود ندارد. مسئله مهم در اینجا این است كه باید بخواهید این ترس را كنار بگذارید و بدانید كنار گذاشتن ترستان نباید بهدلیل اجبار یا خواست دیگران باشد. بهترین كسی كه میتواند در كنار گذاشتن این وحشت به شما كمك كند، خودتان هستید. بنابراین باید به این نتیجه رسیده باشید كه این وضعیت مخل انجام فعالیتهای روزانه و از سوی دیگر برهم زننده آسایش و آرامش شماست و میتوانید با غلبه بر آن از زندگیتان بیشتر لذت ببرید.
نکته : یكی از اقدامات موثر در این مورد، ایجاد ارتباط بین احساس منفیای كه دارید و یك احساس مثبت یا كاری است كه از آن لذت میبرید پس كاری كنید كه ذهنتان بین حس ترسی كه دارید و یك اتفاق یا احساس خوب ارتباط ایجاد كند
ترس را دور بزنید
برای رهایی از شر این ترس لزوما نباید به سمت انواع دارو یا روشهای بیرونی رفت چرا كه اگر بخواهیم به چنین روشهایی بسنده كنیم، زدن ماسك بر صورت سادهترین راهحل است! بهترین راهها برای مقابله با چنین ترسی، روشهایی است كه فرد را از درون برای كنار گذاشتن و مقابله با این وحشت آماده كند. همه ما روزانه راهكارهایی برای آرامش بخشیدن بهخود میشنویم و میخوانیم؛ از جمله نفس عمیق كشیدن، جلوگیری از قرار دادن خود در موقعیتهای ناخوشایند و... اما كسانی كه اینگونه ترسها را بهطور واقعی تجربه و لمس كردهاند میدانند هر چقدر هم میخواهند این كارها را انجام دهند باز هم ترس از خواسته آنها قویتر عمل كرده و حتی مانعی میشود برای اقدام به شروع اینگونه اقدامات؛ بنابراین شاید دانستن راهكارهایی دیگر بتواند برای كمك به كسانی كه با این مشكلات دست و پنجه نرم میكنند، مفید باشد.
چه كسانی میترسند؟
این ترس هم مانند سایر وحشتها و در اصطلاح پزشكی آن فوبیاها در موارد زیادی ریشه در گذشته و خاطرهای بد دارد، اما نمیتوان آن را به تمام موارد سرایت داد و ممكن است در بعضی افراد بهصورت تدریجی و بدون خاطرهای بد از گذشته بهوجود آید.
برای تشخیص اینكه چه كسانی در معرض این نوع ترس هستند آزمونهایی وجود دارد كه با پاسخ به سؤالات آنها میتوان این بیماری را شناسایی كرد اما تشخیص سادهتر این است: نگاهكردن به آینه یا حتی فكر اینكه قرار است این كار را انجام دهید نگرانتان میكند؟ ترجیح میدهید در روز به دفعات كمتری دست و صورت خود را شسته و ترجیحا این كار را جایی انجام دهید كه آینه نداشته باشد؟ هنگام مسواك زدن به هر جایی خیره میشوید به جز آینه؟ دچار تپش قلب میشوید و احساس میكنید قلبتان از حد معمول سریعتر میتپد؟ اگر جواب این سوالات مثبت است، شاید بد نباشد این علائم را جدی گرفته و برای كاستن از آنها تلاش خود را شروع كنید. اما در یك دستهبندی كلی میتوان افرادی را كه مستعد رسیدن به این مرحله هستند، اینطور برشمرد:
كسانی كه بنا به شرایط اجتماعی یا فردی خود بیش از سایرین آمادگی پذیرش انواع ترسها و نگرانیها را دارند.
شخصیتهایی كه نسبت به تمام مسائلی كه برایشان پیش میآید حساسیت بالاتری نسبت به سایر دارند.
كسانی كه با كمبود آدرنالین در بدنشان مواجه هستند.
چگونه خودمان را بپذیریم؟
مورد مهم دیگر، پذیرفتن خودتان است و شرایط كنونی كه در آن قرار دارید. با این مسئله كنار بیایید كه گذر زمان تغییرات طبیعی خودش را به همراه دارد و همانطور كه از دورههای مختلف خردسالی به كودكی، نوجوانی و جوانی رسیدهاید و هر دوره با تغییرات مخصوص آن سن همراه بوده است، حالا به میانسالی رسیدهاید و نمیتوانید با زمان و تغییرات طبیعی كه همراه خود میآورد مبارزه كنید؛ و البته این را هم فراموش نكنید كه پذیرفتن شرایط به آن معنا نیست كه مراقبتهای معمول و لازم را فراموش كرده و از توجه بهخود غافل شوید. مهمترین نكتهای كه باید بهخود یادآور شوید این است كه شما سنین خامی و ناپختگی جوانی را پشت سر گذاشتهاید و برای مورد توجه بودن باید زیبایی و توانمندیهای درونیتان را به رخ بكشید.
راه حل چیست؟
از آنجا كه این احتمال وجود دارد كه در اثر یك اتفاق ناخوشایند ترس از آینه در شما بهوجود آمده باشد پس حالا وقتش رسیده با راهكاری متقابل به مبارزه با آن برخیزید. ابتدا شاید تصور كنید این كار بیاثر بوده و فایدهای ندارد اما كمی صبر داشته باشید، به مرور زمان حس خوبی در شما ایجاد خواهد شد و ذهن، كار خودش را خواهد كرد.
برای این منظور ابتدا ببینید كدام كار، فكر یا حس به شما احساس خوشایندتری نسبت به سایر موارد مشابه میدهد. سپس آن را انتخاب كرده و بین آن گزینه و زمان نگاه كردن به آینه ارتباط و همزمانی ایجاد كنید. شنیدن موسیقی مورد علاقه، پوشیدن لباسی كه دوست دارید، مكالمه تلفنی با كسی كه به شما آرامش میدهد و... میتوانند پیشنهادهایی باشند كه برایتان موثر واقع شوند. به یاد داشته باشید وقتی قرار است این كار را انجام دهید، باید با تمام وجود بر احساس مثبتی كه ناشی از فعالیت مورد علاقهتان است تمركز كنید و آن احساس خوشایند را در تمام سلولهایتان راه دهید.
آخر خط
با تمام اینها، اگر با گذر زمان احساس كردید حس ترس از نگاه كردن به آینه همچنان در شما وجود دارد و موفق نشدید به تنهایی با آن مبارزه كنید، حتما با یك روانشناس یا روانپزشك مشورت كنید.