راههای درمان برفک دهان در کودکان

برفك دهان، عفونتی قارچی است كه هر چند برخی كودكان و حتی بزرگسالان هم ممكن است دچار آن شوند، اما اغلب نوزادان را گرفتار می‌كند.

در بررسی بزاق دهانی، قارچی به نام «كاندیدا آلبیكنس‌ «در تعدادی اندك و بسیار محدود دیده شده اما اگر این قارچ با تكثیر بیش از حد خود نواحی دهانی را آلوده كند، دهان عفونی و برفكی می‌شود و در صورت ضعف و ناتوانی در سیستم ایمنی، بخصوص در شیرخواران بسرعت گسترش می‌یابد.

برفك دهان پلاك‌هایی سفید رنگ و پوسته‌پوسته را دربرمی‌گیرد كه در اندازه‌های متفاوت بر مخاط روی زبان، حلق، لثه، سقف دهان، اطراف لب و دیواره داخلی گونه دیده می‌شود.

شباهت بسیار به شیر دلمه‌بسته دارد و از همین رو برخی مادران جوان ممكن است نتوانند تفاوت و افتراق آنها را بخوبی تشخیص دهند و گمان كنند سفیدی موجود ناشی از برگشت شیر از معده به دهان نوزاد است.

یكی از معمول‌ترین راه‌های تشخیص اولیه آن در بین بعضی از مادران این است كه بدانند برفك دهان بسختی كنده می‌شود و پس از كندن آن رنگ محل به قرمزی تمایل دارد. گاهی ممكن است كندن برفك به مختصر خونریزی در محل بینجامد.

در صورتی كه مادر دچار عفونت مهبل باشد نوزادان در حین خروج از مجاری زایمان و نواحی مونیلیاز واژینال، احتمال ابتلا به آن و ظهور برفك را طی چند ساعت تا یك هفته پس از تولد تجربه خواهند كرد.

انتقال قارچ ممكن است از طریق آغشته شدن به مخاط دهان نوزاد در این حین نیز رخ دهد. گاهی مجرای زایمان پاك و عاری از عفونت است اما تماس با لوازم آلوده نوزادان مبتلا در بخش‌های نگهداری كودكان تازه به دنیا آمده طی ساعات اولیه تولد، احتمال ابتلا به آن را تقویت می‌كند. گاهی عفونت، به روده باریك راه می‌یابد و سبب درماتیت یا كهیر شده، با بررسی پوشك مشخص می‌شود.

اگر شیرخوارتان به این عفونت دچار شده نگران نشوید. برفك دهان قابل درمان است و با معاینه و درمان تحت نظر پزشك، همراه با استریل كردن مداوم وسایل دهانی فرزند اعم از پستانك، دندانگیر، شیشه شیر و... تا زمانی كه حنجره، دستگاه تنفسی و لوله گوارش درگیر بیماری نباشد، بهبودی بهتر و سریع‌تر حاصل می‌شود.

در گذشته درمان برفك با تجویز آنتی‌بیوتیك صورت می‌گرفت اما مصرف آنتی‌بیوتیك احتمال به هم خوردن تعادل طبیعی ارگانیسم‌های دهان را به همراه دارد و از سوی دیگر، احتمال دارد آنتی‌بیوتیك‌ها زمینه‌ساز بروز برفك حتی در بزرگسالان شود بنابراین، پزشكان از داروهایی مثل نیستامین برای درمان آن استفاده می‌كنند.

در صورت اهمال در ضدعفونی كردن وسایل تغذیه نوزاد امكان بی‌اثر كردن مبارزه و عدم درمان وجود دارد . از همین رو برای مداوای بیمار استفاده از پستانك و شیشه شیر برای كودكانی كه مادرانشان بخوبی وسایل را ضدعفونی نمی‌كنند طی دوره درمان ممنوع می‌شود.

از محلول‌های پراكسید هیدروژن نیز برای شست‌وشوی و ضدعفونی كردن دهان در برابر گسترش قارچ استفاده می‌شود اما باید دقت كرد كه در پدید آمدن و گسترش برفك دهان نوزاد، نوك پستان مادر هم طی روند شیر دادن آلوده می‌شود.

در این صورت، برای كاهش اثرات و عوارض این بیماری، مادر هم باید پس از مشورت با پزشك با محلول جوش‌شیرین پستان خود را شست ‌و شو داده یا از داروهای ضدقارچ به توصیه پزشكان استفاده كند تا در روند درمان تأخیری حاصل نشود و جلوی ایجاد زخم، درد یا سوزش نوك پستان نیز گرفته شود.

برفك با معاینه و تحت نظر پزشك متخصص اطفال حتی زمانی كه حنجره، دستگاه تنفسی و لوله گوارش هم درگیر بیماری شده باشد، بهبود می‌‌یابد؛ البته بهتر است درمان در مراحل اولیه انجام شود.

در صورت تجویز نیستامین از سوی پزشك توجه كنید كه نباید آن را در دهان كودك ریخت، برعكس طوری باید از آن استفاده كرد كه تمام بخش‌های دهان به دارو آغشته شود.

برخی به این منظور گاز استریل را دور انگشت كاملا تمیز خود پیچیده، با آن دارو را در همه نواحی دهان كودك پخش می‌كنند كه موثرتر است.

این دارو باید حداقل یك هفته پس از برطرف شدن ضایعات هم استفاده شود و هیچ‌گاه تا چهل دقیقه پس از استفاده نباید اثرش را با شیردهی و تغذیه از بین برد.استریل كردن مداوم وسایل دهانی و تغذیه‌ای كودك، تنظیف و مراقبت مادر از نوك پستان و نواحی اطراف آن الزامی است.

یكی از راه‌های ضدعفونی كردن لوازم شیردهی، جوشاندن آنها به مدت 15 تا 20 دقیقه در حرارت بالای 55 سانتی‌گراد است.

مادر همواره باید دست‌های خود را بویژه پیش از شیر دادن یا تغذیه كودك با مواد پاك‌كننده یا ضدعفونی‌كننده بشوید.

یادتان باشد برای درمان بیماری‌های كودكان یا نوزادان، هیچ‌گاه سرخود اقدامی نكنید و حتما تجویز و توصیه پزشك را مد نظر قرار دهید.

منبع:radiosalamat.ir

ویدیو مرتبط :
برفک ساز و دستگاه تولید برفک

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

علل ناخن جویدن در کودکان و راههای درمان

بسیاری از والدین زمانی که می بینند فرزندشان در حال جویدن ناخن هایش است ناراحت، آزرده و خشمگین می شوند و مدام به او تذکر می دهند که «ما نگران سلامتی و بهداشت تو هستیم و نمی خواهیم در آینده انگشتانی زشت داشته باشی.» بیشتر آنان بر این باورند که کودکانی که ناخن می جوند، دچار فشار عصبی و اضطراب شده اند و سعی دارند با این عمل خود تشویش و دلهره خود را کاهش دهند. آنها همچنین نگران این موضوع هستند که این رفتار در کودکانشان به صورت عادتی درآید که در آینده به سختی بتوانند آن را ترک کنند. منظور از عادت، رفتاری مقاوم شده است که بارها و بارها تکرار می شود.
یک عادت ممکن است گاه به عنوان یک سرگرمی و گاه راهی برای رهایی از اضطراب های روزانه کودک انتخاب شود. اغلب کودکان و نوجوانان طی دوران رشد خود، عادات و رفتارهای گوناگونی را تجربه می کنند که مورد تایید والدین و اطرافیان شان نیست؛ مثل مکیدن شست، انگشت در بینی کردن، مو تاب دادن و چرخیدن های متوالی در اتاق. آنان این عادات را کاملاً غیر ارادی و ناخودآگاهانه انجام می دهند و به هیچ وجه قصدشان آزردن و برانگیختن دیگران نیست. در این گونه موارد انتخاب شیوه مقابله و رویارویی با آن مشکل از اهمیت ویژه یی برخوردار است زیرا می تواند تاثیر زیادی بر روند درمان یا وخیم تر شدن اوضاع بگذارد.
 چرا دست کودکی به سمت دهانش بالا می رود؟
 گروهی از پزشکان بر این باورند که همیشه علت خاصی برای عادات گوناگون وجود ندارد، بلکه گاهی آنها رفتارهای آموخته شده یی هستند که تنها پیامدهای مثبت و خوشایندی برای کودک (یا نوجوان) داشته اند. برای مثال، می توانید زمانی که دست فرزندتان به سوی دهانش بالا می رود، دقت کنید و محرک هایی را که موجب این عمل در کودک شده است بهتر ارزیابی کنید. شاید او در همان لحظه به کاری که باید انجام دهد و برایش مشکل است، فکر می کند. می توانید خیلی ملایم از او بپرسید آیا می داند دستش را به دهان برده است؟ از جمله دلایل رایجی که موجب ناخن جویدن در کودکان و نوجوانان می شود، آن است که درصدد کاستن از فشارهای عصبی و تنش های روزانه خود هستند.
جویدن ناخن معمولا به‌دنبال وقایعی که می‌توانند منشأ اضطراب کودک باشند، بروز می‌کند. وقایعی چون: تولد یک برادر (ورود یک نوزاد به خانواده)، ورود به مدرسه و آغاز سال تحصیلی و یا جدایی والدین.
کودکی که ناخن‌هایش را می‌جود، کودکی مضطرب، کمرو و نسبتا درونگراست که برای کنترل اضطرابی که در اثر واقعه‌ای استرس‌زا در او ایجاد شده و نمی‌تواند به‌گونه‌ای دیگر اضطرابش را اداره کند، این رفتار را از خود نشان می‌دهد.
جویدن ناخن‌ها تنها روشی برای تخلیه اضطرابی است که در پشت آن چیزی عمیق‌تر را پنهان می‌کند؛ چیزی مثل خشمی فروخورده، عدم‌اطمینان یا نیاز به آرام کردن خود؛ اندکی شبیه مکیدن شست که نوزاد نمی‌تواند از مکیدن آن امتناع کند، با این تفاوت که به جای آنکه خشمش را بیرون بریزد یا آن ‌را بروز دهد، با جویدن انگشتانش خشمش را در خود نگه می‌دارد.
آنها از این طریق سعی می کنند با هیجانات و بحران های عاطفی درونی شان به مقابله برخیزند. از این رو گروهی از روانشناسان بر این باورند که نفس «جویدن ناخن» عادتی زشت و ناپسند نیست، بلکه تنها مفری برای رهایی از تنش و استرس در کودک است.
تعداد دفعات، شدت و مدت زمان این رفتار از عواملی هستند که باید زمانی که کودک ناخنش را می‌جود به آنها توجه داشت. در حقیقت، گاهی پیش می‌آید که کودکان فقط در یک دوره زمانی این رفتار را از خود نشان می‌دهند که دقیقا به‌مدت زمانی که واقعه‌ای استرس‌زا آنان را تحت‌تأثیر قرار داده است، مربوط می‌شود. اما همچنین ممکن است اگرچه واقعه استرس‌زا ناپدید شود، عمل جویدن ناخن‌ها همچنان باقی بماند و هر بار که کودک با موقعیت خاصی روبرو می‌شود، به‌طور خودکار این عمل را انجام ‌دهد.
 راه کارهای عملی  برای درمان
** برای کمک به این کودکان می توان از ناخن آسیب دیده تصویری تهیه کرد و وضعیت آن را با ناخن سالم مقایسه کرد. همچنین هنگامی که کودک مشغول جویدن ناخن است بدون این که متوجه شود، از او فیلم تهیه کنید و سپس برای او به نمایش بگذارید. احتمال دارد با مشاهده فیلم به خود بیاید و این عادت را کنار بگذارد.
** قرار دادن آیینه جلوی کودک او را متوجه این عادت ناپسند می کند. کودک را تشویق کنید در مجلات، تصویر دست های زیبا را جست وجو کند یا روی کتاب یا آینه بچسباند تا مرتب تصویر این دست ها را با دست های خود مقایسه کند.
** اقدام دیگری که در این زمینه مفید است، شناسایی مکان و زمانی است که این رفتارها در او بیشتر می شود.
به عنوان مثال، شاید کودک با ایجاد موقعیت های خاص به ناخن جویدن می پردازد. این حالت را که در او استرس ایجاد می کند شناسایی و کاری کنید که در موقعیت های استرس زا قرار نگیرد. اگر کودک هنگام تماشای برنامه تلویزیونی ناخن می جود، شیئی به دست او بدهید تا سرش گرم شود. به مکان هایی که این عادت کودک زیاد می شود نیز دقت کنید تا علت این اختلال را بفهمید. هنگامی که این عادت کم شد، با تعیین پاداش، این رفتار خوب او را تقویت کنید. به عنوان مثال، برای تشویق هر بار ناخن نجویدن ستاره ای به جدول برنامه های روزانه او اضافه کنید و به ازای هر 10 ستاره به او هدیه دهید. اگر فرزند شما دختر است به او لاک یا دستکش هدیه کنید تا با استفاده از آن جویدن ناخن را فراموش کند. اگر پسر است به او ناخن گیر یا ذره بین بدهید تا با استفاده از آن به آسیبی که به ناخن و اطراف آن رسانده است، توجه کند و ناخن های خود را کوتاه کند. در صورت آسیب رسیدن به دندان های کودک به دندان پزشک مراجعه کنید. اگر این عادت با اضطراب شدید همراه باشد، حتما از متخصصان بهداشت روان کمک بگیرید. گاهی رفتار والدین یا اطرافیان، زمینه اضطراب کودک را زیاد می کند.
 تأثیر رفتار والدین بر ناخن جویدن کودکان
متخصصان علاوه بر بررسی رفتار کودک، بر رفتار والدین او نیز تمرکز می کنند. زیرا عامل اصلی این رفتار، ممکن است عملکرد والدین و اطرافیان باشد. متخصص در این شرایط به والدین کمک می کند تا رفتار و واکنش خود را نسبت به کودک سنجیده تر کنند تا اضطرابی به کودک وارد نشود. کودک با ناخن جویدن به نحوه رفتار والدین یا اطرافیان با او واکنش نشان می دهد؛ در این زمینه والدین باید سعی کنند ناراحتی و مشکلات ناشی از مشغله های کاری خود را به منزل منتقل نکنند.
از جمله روش هایی که یک روان شناس می تواند برای برطرف کردن این مشکل کودک از آن استفاده کند، روش های خاص ریلکسیشن است. اگر به علت بالا بودن استرس کودک، این روش درمانی نیز جواب ندهد، پزشک داروهایی را تجویز می کند تا اضطراب کودک کمتر شود.
لاک های با طعم تلخ که برای مقابله با ناخن جویدن از آن استفاده می شود، چندان موثر نیست و توصیه نمی شود. والدین نباید به این عادت فرزند خود واکنش نشان دهند زیرا در برخی موارد ناخن جویدن روشی برای جلب توجه دیگران است و عکس العمل والدین همان توجهی است که کودک خواستار آن است. در مورد این عادت با او صحبت کنید اما درباره رفتارش قضاوت نکنید.صحبت با او درباره ناخن جویدن نباید باعث افزایش اضطراب وی شود. به او بگویید که این مشکل را با کمک او حل خواهید کرد.
 
منابع:khorasannews.com

tebyan.net