سلامت
2 دقیقه پیش | نشانه ها و عوارض کمبود ویتامینها در بدنویتامینها نقش مهمی را در بدن انسان ایفا میکنند. بهنحویکه کمبود ویتامین (حتی یکی از آنها) میتواند برای هر فردی مشکلات اساسی را به وجود آورد. گجت نیوز - معین ... |
2 دقیقه پیش | چرا پشه ها بعضی ها را بیشتر نیش میزنند؟فصل گرما و گزیده شدن توسط پشه ها فرا رسیده، دوست دارید بدانید پشه ها بیشتر چه کسانی را دوست دارند؟ بیشتر کجاها می پلکند؟ و از چه مواد دفع کننده ای نفرت دارند؟ وب سایت ... |
ده راه برای ایجاد اعتماد به نفس در کودکان
ایجاد اعتماد به نفس در كودك ممكن است دشوار به نظر برسد. اما احساس ارزش فردی پایههای آیندهی فرزندتان را پی میریزد، زمانی كه باید چیزهای تازه را به تنهایی تجربه كند. جین نلسون، درمانگر خانواده در كالیفرنیا و یكی از نویسندگان سری كتابهای انضباط مثبت میگوید « اعتماد به نفس نتیجهی احساس تعلق است، باور به این كه میتوانیم، و دانستن این كه همكاریهایمان را ارزش مینهند و قدر میدانند».
نلسون میگوید «همان طور كه هر پدر یا مادری میداند، اعتماد به نفس تجربهای گذرا است. گاهس احساس خوبی درباره خودمان داریم و گاهی نداریم. چیزی كه واقعا میخواهیم به كودكانمان یاد بدهیم مهارتهای زندگی مثل انعطاف پذیری است». هدف شما در مقام والد، اطمینان خاطر از این است كه فرزندتان غرور و احترام به خود را در درون خود و همین طور ایمان به توانایی خود در مقابله با چالش های زندگی را رشد داده است. در اینجا ده استراتژی ساده كه به شما در تقویت اعتماد به نفس كودكتان كمك میكند آورده میشود:
بی قید و شرط عشق بورزید
اعتماد به نفس كودك وقتی شكوفا میشود كه نوعی علاقه بی قید و شرط را ببیند، عشقی كه میگوید «دوستت دارم، هركه باشی و هرچه انجام بدهی». وقتی كودكتان را صرفنظر از توانایی هایش، مشكلاتش، اخلاقش، یا قدرتش میپذیرید، به او بیشترین كمك را میكنید. بنابراین، او را در عشق خود غرق كنید. او را تا میتوانید بغل كنید، ببوسید و به پشتش بزنید و فراموش نكنید به او بگویید كه چقدر دوستش دارید. وقتی مجبورید در موردی به او تذكر بدهید ، به او بفهمانید تذكر شما در مورد رفتارش است و نه خودش . مثلا، به جای این كه بگویید «خیلی پسر شرّی هستی. چرا درست نمیشی؟ به او بگویید، «لطفا تو خونه فوتبال بازی نكن. فوتبال بازی بیرون از خونه است».
توجه كنید
وقتی را برای توجه كامل به كودك خود كنار بگذارید. این بسیار به احساس اعتماد به نفس كودك شما كمك می كند چون به او این پیغام را میدهد كه شما فكر میكنید او مهم و ارزشمند است. حتما نباید وقت زیادی باشد؛ فقط چند لحظه كه وقتی میخواهد با شما حرف بزند، دست از سركشی به صندوق پست میكشید یا تلویزیون را خاموش میكنید تا جواب سوالش را بدهید. با او ارتباط چشمی برقرار كنید تا معلوم باشد كه واقعا دارید به چیزی كه میگوید گوش میدهید. اگر وقتتان كم است، بدون نادیده گرفتن نیازهایش این نكته را به او بگویید. بگویید «خب همه اتفاقهای تمرین فوتبال را برام تعریف كن، بعد كه تموم شد باید برم شام درست كنم».
محدودیتها را یادش بدهید
چند قانون منطقی برای كودك خود وضع كنید. مثلا، اگر به او میگویید كه موقع دوچرخه سواری در خیابان باید كلاه سرش بگذارد، اجازه ندهید بدون كلاهش به خانه دوستش برود. اگر بداند كه بعضی قوانین خانوادگی نقشِ روی سنگ شده اند، احساس امنیت بیشتری میكند و به زودی بر طبق انتظارات شما زندگی خواهد كرد. فقط بكوشید واضح و باثبات باشید و نشان دهید كه به او اعتماد دارید و از او انتظار دارید كه كار درست را انجام دهد.
از ریسك كردنهای سالم استقبال كنید
كودكتان را به كشف چیزی تازه، مثل خوردن غذایی متفاوت، یافتن دوستان تازه، یا اسكیت سواری تشویق كنید. با این كه همیشه احتمال شكست وجود دارد اما بدونریسك كردنموفقیت هم به دست نمی آید. پس به كودك خود اجازهی تجربههای كم خطر را بدهید و در مقابل تقاضاهای او در دخالت خود مقاومت كنید. مثلا سعی نكنید به محض این كه از خواندن كلمهای دشوار احساس یاس كرد، او را «نجات» دهید. پریدن وسط كار او و گفتن این كه «خودم میكنم» او را وابسته بار میآورد و اعتماد به نفس ِ او را كم میكند. شما با برقراری تعادل در نیاز به حمایت از او و نیاز او به تجربه كردن كارهای تازه اعتماد به نفسش را شكل خواهید داد.
اجازه بدهید اشتباه كند
البته یك جنبه حق انتخاب دادن و خطر پذیری این است كه كودكتان در معرض اشتباه قرار میگیرد. اینها درسهای باارزشی برای اعتماد به نفس كودكتان هستند . بنابراین اگر كودكتان با وقت تلف كردن در اتاق خوابش از اتوبوس مدرسه جا مانده است، او را تشویق كنید كه بیندیشد دفعه بعد چطور رفتار كند بهتر است. به این ترتیب اعتماد به نفسش صدمه نمیبیند و خواهد فهمید كه گاهی میشود اشتباه كرد. دانیل میر، استادیار آموزش ابتدایی در دانشگاه ایالت سان فرانسیسكو میگوید اگر خودتان اشتباه كردید، به آن اعتراف كنید. پذیرش و اصطلاح اشتباهات پیغام قدرتمندی به فرزندتان میرساند و پذیرش مشكلات را برای كودك آسانتر میكند.
از اتفاقات مثبت تجلیل كنید
همه تشویق پذیر هستند، بنابراین سعی كنید چیزهای خوبی را كه كودكتان در روز انجام میدهد با صدای بلند اعلام كنید. مثلا به پدرش بگویید «پیتر امروز همه تكالیفش را سریع انجام داد». با این كار او را در معرض تحسین خود و پاسخ دلگرم كنندهی پدرش قرار میدهید. واضح و مشخص بیان كنید. به جای این كه بگویید « خوب بود» بگویید «ممنون كه میز شام را چیدی». این دركِ انجام كار و ارزش فردی را در او بالا میبرد و به او اجازه میدهد دقیقا بداند چه كاری را درست انجام داده است.
خوب گوش كنید
اگر كودكتان نیاز به حرف زدن دارد، بایستید و به چیزی كه برای گفتن دارد خوب گوش دهید. او نیاز دارد احساس كند كه افكارش، احساساتش، خواستهها و نظراتش مهم هستند. به او كمك كنید با نام گذاشتن روی احساساتش با آنها راحت كنار بیاید. بگویید «میفهمم كه ناراحتی چون نمیتوانی به آن مهمانی بروی». با پذیرفتن احساساتش بدون قضاوت درباره آنها، به احساسات او اعتبار میبخشید و نشان میدهید كه برای چیزی كه میخواهد بگوید ارزش قایلید. اگر احساسات خودتان را با او سهیم كنید مثلا اگر بگویید:«من نگران مامان بزرگم. خیلی مریضه»، او هم در بیان احساسات خودش اعتماد به نفس پیدا میكند.
از مقایسه اجتناب كنید
نظراتی مثل «چرا سعی نمیكنی مثل برادرت باشی؟» یا «چرا مثل دوستت مودب نیستی؟» فقط كودكتان را به یاد مشكلاتش میاندازد و در او احساس خجالت، حسادت و رقابت را تشدید میكند. حتی مقایسههای مثبت مثل «تو بهترین بازیكنی» هم به طور بالقوه مخرب اند چون چون كودك به سختی می تواند همیشه بر طبق این تصویر خود را بسازد. اگر بگذارید كودكتان بداند كه او را به خاطر منحصر به فرد بودنش تحسین میكنید، او هم ارزش بیشتری برای خودش قایل میشود.
احساس همدردی كنید
اگر كودكتان خودش را به شكلی ناخوشایند با خواهر برادرها یا همسالانش مقایسه میكندمثلا می گوید: «چرا نمی تونم مثل دوستم توپ پرت كنم» ، با او همدردی كنید و بعد روی یكی از تواناییهایش تاكید كنید. مثلا بگویید، «آره راست میگی. دوستت توپ پرت كن ِ خوبیه. تو هم خیلی تند میدوی». این به كودكتان كمك میكند متوجه شود كه ما همه نقاط قوت و ضعفی داریم و لازم نیست كه حتما بی عیب باشد تا احساس خوبی درباره خودش داشته باشد.
تشویق كنید
هر كودكی نیاز به شكلی از حمایت از جانب عزیزانش دارد كه پیغام میدهند «ما به تو ایمان داریم. ما تلاشهایت را میبینیم. ادامه بده!» تشویق یعنی تشخیص دادن پیشرفت و نه فقط پاداش دادن به نتیجه ای. پس اگر كودكتان با مسئلهی ریاضی دست و پنجه نرم میكند، به جای این كه بگویی «نه اینطوری نیست. بگذار برات حلش كنم»، بگویید «خیلی داری تلاش میكنی. تقریبا به جواب رسیدی»
تفاوتی بین تحسین و تشویق هست. تحسین پاداش به انجام كار است، در حالی كه تشویق پاداش به فرد است («تو تونستی» به جای «من به تو افتخار میكنم»). تحسین ممكن است به كودك بفهماند كه تنها وقتی «خوب» است كه كاری را درست انجام داده باشد. از سوی دیگر، تشویق به رسمیت شناختن تلاش است. گفتنِ «خب بهم بگو بازی چطور بود. دیدمت چطور حمله میكردی» مفیدتر از گفتن «تو بهترین بازیكن تیمی» عمل میكند. تحسین بیش از اندازه اعتماد به نفس را خدشه دار میكند چون فشاری برای انجام كار و نیاز مداومی به تایید دیگران ایجاد میكند. بنابراین تحسین را كناری بگذارید و آزادانه او را تشویق كنید؛ این به كودكتان كمك میكند تا با احساس خوبی نسبت به خود رشد پیدا كند.
ویدیو مرتبط :
اهمیت ایجاد اعتماد به نفس در کودکان
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
چطور در کودکان اعتماد به نفس سالم ایجاد کنیم؟
کودکانی که نسبت به خودشان نظر مثبتی دارند، در مواجهه با تعارضها و مقاومت در برابر فشارهای منفی بهتر عمل میکنند.
کودکانی که نسبت به خودشان نظر مثبتی دارند، در مواجهه با تعارضها و مقاومت در برابر فشارهای منفی بهتر عمل میکنند. این کودکان به آسانی به خنده میافتند و از زندگی لذت میبرند. این کودکان واقعگرا و عموما خوشبین هستند.
بر عکس، کودکان با عزت نفس پایین در مقابل چالشهای زندگی دچار اضطراب و نومیدی میشوند. کودکانی که درباره خودشان نظر مثبتی ندارند و در یافتن راه حل برای مسائل دچار مشکل میشوند.
عزت نفس چیست؟
عزت نفس (self-respect) مجموعهای از باورها یا احساساتی که ما درباره خودمان داریم یا به عبارتی "برداشتهای ما از خودمان" است. اینکه ما خودمان را چگونه تعریف کنیم بر عواطف، نگرشها و رفتارهای و نیز سازگاری عاطفی ما اثر میگذارد.
الگوهای عزت نفس از همان اوان زندگی شروع به پدیدار شدن میکند. برای مثال کودک نوپایی که توانسته است یک شاخص رشدی مانند چند قدم راه رفتن را پشت سر بگذارد، حسی از موفقیت را تجربه میکند که عزت نفس او را تقویت میکند. آموختن چند قدم راه رفتن پس از تلاشهای ناموفق کودک را به این باور میرساند که دارای توانایی انجام کارهاست.
این ادراک موفقیت پس از تداوم در انجام کاری بسیار زود آغاز میشود. در حالی که کودکان سعی میکنند، شکست میخورند، دوباره سعی میکنند، دوباره شکست میخورند و نهایتا موفق میشوند، برداشتی از تواناییهای خودشان به دست میآورند. آنان در همین زمان بر اساس تعاملهای که با دیگران دارند، یک "خودپنداره" (self-concept) به دست میآورند. به همین علت است که دخالت والدین برای کمک به ایجاد خودپندارهای دقیق و متعادل در کودک اهمیت دارد.
نشانههای عزت نفس سالم و ناسالم
عزت نفس کودک در طول دوره رشدش دارای نوسان است. عزت نفس به طور مکرر تغییر میکند و تنظیم میشود، زیرا تحت تاثیر تجربیات کودک و ادراکات جدید او است. بنابراین باید از نشانههای عزت نفس سالم و عزت نفس ناسالم آگاه باشد.
کودکان دارای عزت نفس پایین ممکن است نخواهند چیزهای جدید را امتحان کنند، ممکن است اغلب ارزیابی منفی از خودشان داشته باشند.
این کودکان ممکن است در مقابل ناکامی تحمل پایینی داشته باشند، به آسانی تسلیم شوند یا انتظار داشته باشند کسی دیگر مسئولیت کار را به عهده گیرد. این بچهها گرایش دارند خودشان را سرزنش کنند و به آسانی از خودشان نومید میشوند. کودکان دچار عزت نفس پایین موانع گذرا را دائمی و غیرقابل تحمل فرض میکنند و حسی از بدبینی در آنها غلبه دارد.
کودکانی که عزت نفس سالمی دارند از آمیزش با دیگران لذت میبرند. آنها در موقعیتهای اجتماعی راحت هستند و هم از فعالیتهای گروهی و هم از کارهایی که باید به طور مستقل انجام داد، خوششان میآید.
این کودکان اگر با مانعی مواجه شوند، میتوانند شیوهای برای حل کردن آن پیدا کردند، و نیز ناخشنودی خود را بدون تحقیر کردن خودشان یا دیگران بیان میکنند.
والدین و عزت نفس کودکان
والدین میتوانند با عمل به این توصیهها به ایجاد عزت نفس سالم در کودکانشان کمک کنند:
1) مراقب چیزهایی که میگویید باشید: کودکان به کلمات والدین بسیار حساساند. به یاد داشته باشید کودکتان را نه فقط به خاطر کارهایی که به خوبی انجام داده است، بلکه برای صرف تلاش کردنش هم تحسین کنید. پاداشتان را معطوف به تلاش کودک برای انجام یک کار و تکمیل کردن آن بکنید، نه صرفا پیامدی که به دست آورده است.
2)سرمشق مثبتی برای کودکانتان باشید: اگر شما همیشه خودتان را سرزنش میکنید، بدبین هستید و درباره تواناییهایتان و محدودیتهایتان برداشتی واقعی ندارید، کودک شما نیز نهایتا الگوی شما را بازتاب خواهد داد. اگر عزت نفس خودتان را تقویت کنید، کودکتان سرمشق خوبی خواهد داشت.
3)باورهای غیردقیق کودکتان را شناسایی و تصحیح کنید: والدین باید باورهای غیرمنطقی کودکان درباره خودشان را شناسایی کنند؛ این باورها ممکن است درباره کمال، جذابیت، توانایی یا سایر خصوصیات باشد. کمک کردن به کودکان برای اینکه معیارهای دقیقتری برای ارزیابی خودشان داشته باشند، به آنها کمک میکند "خودپنداره" سالمی پیدا کنند.
برداشت نادقیق نسبت به خود در کودک ریشه بگیرد و به واقعیتی برای بدل شود. کودکتان را تشویق کنید که تا موقعیت را در پرتو واقعیت ببیند.
4)محبت خود نسبت کودکتان را ابراز کنید: ابراز محبت نسبت به کودک عزت نفس او را تقویت میکند. تحسین کردن مکرر و صادقانه کودک بدون اغراق کردن به ایجاد عزت نفس کمک میکند. کودکان میتوانند دریابند که آیا حرفهای شما از صمیم قلب است یا نه.
5) بازخورد مثبت و دقیق به کودک بدهید: اظهاراتی مانند "تو همیشه دیوانه بازی در می آوری" باعث خواهد شد که کودک شما احساس کند کنترلی بر فوران خشم خود ندارد. جمله بهتر در این مورد این است: "تو خیلی از دست برادرت عصبانی شدی. اما آفرین که سر او داد نکشیدی." شما با چنین بیانی احساسات کودک را میپذیرید، به انتخابی او کرده است، پاداش میدهید، و کودک را تشویق کنید تا بار دیگر هم انتخاب مناسب را انجام دهد.
6)در خانه محیطی ایمن و محبتآمیز ایجاد کنید:کودکان اگر در خانه احساس ناایمنی کنند یا مورد آزار قرار گیرند، دچار عزت نفس پایین خواهند شد. کودکی در معرض والدینی قرار دارد که به طور مکرر با یکدیگر جنگ و دعوا دارند و مشاجره میکنند، ممکن است افسرده و منزوی شود.
همچنین باید مراقب نشانههای مورد آزار قرار گرفتن کودک بوسیله دیگران، مشکلات کودک در مدرسه، اختلافات او با همکلاسیها و سایر عواملی باشید که بر عزت نفس کودک اثر میگذارند.به این موضوعات به فوریت و با حساسیت رسیدگی کنید.
7)به کودکتان کمک کنید که در تجربیات سازنده شرکت کند: واداشتن کودک به انجام فعالیتهایی که همکاری و مشارکت و نه رقابت را ترغیب کند، برای تقویت عزت نفس کودک به خصوص سودمند است.
8)یافتن کمک حرفهای: اگر فکر میکنید که کودکتان عزت نفس پایینی دارد، گرفتن کمک حرفهای را در نظر داشته باشید. مشاوران خانواده و کودک میتوانند عوامل زمینهای را که مانع از ایجاد عزت نفس سالم در کودک شده است، پیدا کنند.