سلامت
2 دقیقه پیش | نشانه ها و عوارض کمبود ویتامینها در بدنویتامینها نقش مهمی را در بدن انسان ایفا میکنند. بهنحویکه کمبود ویتامین (حتی یکی از آنها) میتواند برای هر فردی مشکلات اساسی را به وجود آورد. گجت نیوز - معین ... |
2 دقیقه پیش | چرا پشه ها بعضی ها را بیشتر نیش میزنند؟فصل گرما و گزیده شدن توسط پشه ها فرا رسیده، دوست دارید بدانید پشه ها بیشتر چه کسانی را دوست دارند؟ بیشتر کجاها می پلکند؟ و از چه مواد دفع کننده ای نفرت دارند؟ وب سایت ... |
تصلب شرایین چیست ؟
تصلب شرایین تا سنین میانسالی و بیشتر از آن، هیچ علائمی ندارد
تصلب شرایین یا همان گرفتگی عروق، بدین معناست که بافت رگها سخت و باریک می شود، که دلایل زیادی دارد. این فرآیند پیشرفته به صورت خاموش و آرام آرام رگها را مسدود میکند و گردش خون را به خطر می اندازد.
تصلب شرایین اصلی ترین علت حمله قلبی، سکته مغزی و بیماریهای عروقی دیگر است، که به همه آنها بیماریهای قلبی وعروقی اتلاق می شود. بیماریهای قلبی و عروقی علت اصلی مرگ در آمریکاست ، در سال ٢٠٠٥ بیش از ٨٠٠ هزار نفر به دلیل این نوع بیماریها جان خود را از دست داده اند.
گرفتگی عروق چگونه شکل می گیرد؟ چه کسانی در معرض تصلب شرایین قرار دارند و چرا؟ آیا این بیماری کشنده قابل پیشگیری و درمان است ؟ در ادامه این مقاله، دشمن اصلی سلامت خود را خواهید شناخت.
چه عواملی باعث تصلب شرایین می شوند؟
رگها مسئول انتقال خون از قلب به سایر نقاط بدن هستند. رگها از اندوتلیوم تشکیل شده اند ( لایه درون رگی که یک لایه نازک از سلول هااست که رگهای خونی و لنفاوی را می پوشاند ) . وظیفه اندوتلیوم این است که رگها را سالم و نرم نگاه دار تا جریان خون به راحتی انجام شود .
طبق گفته متخصصان ، تصلب شرایین از جایی آغاز می شود که اندوتلیم به دلیل فشار خون بالا، کشیدن سیگار و یا کلسترول بالا آسیب می بیند. که این آسیب باعث به وجود آمدن پلاک می شود . زمانی که کلسترول بد، LDL، از اندوتلیوم آسیب دیده عبور می کند، کلسترول وارد دیواره رگ می شود.
در این هنگام گلبولهای سفید شما کلسترول را جذب خود میکنند. به مرور زمان تجمع اندوخته کلسترول و سلول ها به رسوب در رگها تبدیل می شود. پلاک، در نتیجه حرکت کلسترول و بقایای سلولی به وجود می آید که باعث تولید برآمدگی در دیواره رگ می شود .
با پیشرفته شدن گرفتگی رگ ،این برآمدگی نیز بزرگ و بزرگتر می شود. وزمانی که خیلی بزرگ شود، آن قسمت از رگ را به طور کامل مسدود می کند. و تصلب شرایین به مرور در کل بدن اتفاق می افتد.
در نتیجه، نه تنها در معرض حمله قلبی قرار می گیرید، بلکه سکته مغزی و سایر بیماریها نیز دور از ذهن نخواهند بود. تصلب شرایین تا سنین میانسالی و بیشتر از آن، هیچ علائمی ندارد. اما زمانی که رگها به باریکترین حد خود می رسند، خون لخته می شود و باعث درد شدید خواهد شد. رگهای مسدود شده گاهی پاره می شوند و لخته های خون در مسیر رگ به حرکت در می آیند .
تصلب شرایین و حمله پلاکها
پلاکهای به وجود آمده در بیماری تصلب شرایین انواع مختلفی دارند:
- آنها در دیواره رگ باقی می مانند و بیشتر از حد بزرگ نمی شوند، از آنجایی که این نوع از پلاک، باعث گرفتگی عروق نمی شود، ممکن است هیچ علائمی از خود نشان ندهد.
- نوع دیگری از پلاک می تواند به آرامی و به مرور زمان در جریان خون رشد کند، که عوارض شدیدی ایجاد می کند. درد شدید در قفسه سینه ( با فشار زیاد ) مشخصه آن است .
- بدترین نوع پلاک، زمانی حادث می شود که رگ را پاره کند و به لخته خون اجازه دهد تا در شریان به حرکت در بیاید. این موضوع در مغز باعث سکته مغزی و در قلب باعث تصلب شرایین می شود.
تصلب شرایین به مرور در کل بدن اتفاق می افتد
پلاکها باعث به وجود آمدن سه نوع بیماری قلبی و عروقی می شوند:
بیماری شریانهای کرونری: پلاکها و رسوبات ساکن باعث گرفتگی عروق درد شدید قفسه سینه می شوند و یک پاره گی ناگهانی باعث از کار افتادن ماهیچه قلب می شود . این سکته قلبی و یا اصطلاحاً میوکارد است .
بیماری عروقی مغزی : پلاکها ورسوباتی که در رگهای مغز پاره می شوند، باعث سکته مغزی و آسیب دائمی به مغز می شوند. مسدودشدن های گذرا نیز در رگهای مغز باعث نارسایی مغزی می شود که هشداری است برای سکته مغزی . در صورتی که ممکن است هیچ آسیب جدی هم دراین حالت به مغز نرسیده باشد.
بیماری پریفرال ( باریک شدن عروق ) : باریک شدن عروق در پاها باعث کم شدن گردش خون در این اندام ها می شود، که منجر به اختلال در راه رفتن و به تعویق افتادن بهبودی زخمها می شود . که نوع حاد این بیماری منجر به قطع عضو می گردد.
چه کسانی دچار تصلب شرایین می شوند ؟
بهتر است اینگونه سوال کنیم که چه کسانی دچار تصلب شرایین نمی شوند؟
در کالبد شکافی که از سربازان امریکایی حاضر در جنگهای کره و ویتنام به عمل آمد، نصف و یا سه چهارم آنها دچار تصلب شرایین بودند.
حتی امروزه شواهد بر این مسئله دلالت می کند که تعداد زیادی از جوانان تصلب شرایین خاموش دارند. تحقیقات گسترده ای که در سال ٢٠٠١ بر روی ٢٦٢ داوطلب با سنین مختلف انجام شد، نتایج شگفت انگیزی به همراه داشت:
- ٥٢٪ کل داوطلبان مبتلا به تصلب شرایین بودند.
-٨٥٪ افراد بالای ٥٠ سال مبتلا به تصلب شرایین بودند.
-١٧٪از افراد ١٣ تا ١٩ سال دچار تصلب شرایین بودند.
هیچ کدام از این افراد علائم بیماری تصلب شرایین را نداشتند و تعدادی از آنها رگهای بسیار باریکی داشتند. بیماری آنها در مراحل اولیه بود که تنها با آزمایشات خاص قابل تشخیص بود .
اگر به سن چهل سالگی رسیده اید، احتمال اینکه دچار تصلب شرایین باشید ٥٠٪ است.
هر چه قدر سن شما بالاتر رود خطر تصلب شرایین نیز بیشتر می شود. اکثریت افراد ٦٠ سال به بالا دچار عارضه تصلب شرایین هستند، اما نشانه ای قابل تشخیص برای آنها وجود ندارد. خبر خوب اینکه ، به نسبت ٣٠ سال گذشته ، مرگ و میر ناشی از این بیماری ٢٥٪ کاهش یافته است . که این موضوع را مدیون بهبود در شیوه زندگی و پیشرفت علم پزشکی هستیم .
جلوگیری از تصلب شرایین
تصلب شرایین بیماری است که به سرعت پیشرفت میکند اما قابل پیشگیری است. برای مثال ٩ فاکتور خطر در ٩٠٪ حملات قلبی مشخص شده اند :
١-کشیدن سیگار
٢-کلسترول بالا
٣-فشار خون بالا
٤-دیابت
٥-چاقی اطراف شکم
٦-استرس
٧-نخوردن میوه ها و سبزیجات
٨-مصرف بیش از اندازه الکل
٩-نداشتن برنامه ورزشی منظم
حتماً دقت کرده اید که این فاکتورها در یک چیز مشترک هستند : اینکه شما می توانید از هر کدام از این فاکتورها جلوگیری کنید ! متخصصان معتقدند که با کنترل کردن این فاکتورها، خطر بیماریهای قلبی و عروقی و تصلب شرایین به شدت کاهش می یابد.
تصلب شرایین بیماری است که به سرعت پیشرفت میکند اما قابل پیشگیری است
درمان تصلب شرایین
زمانی که رگ مسدود می شود، معمولا به همان شکل باقی می ماند. با خوردن دارو و تغییر در شیوه زندگی، تشکیل شدن پلاکها کاهش می یابد و یا قطع می شود.
- تغییر در شیوه زندگی: تغییر در شیوه زندگی، جلوی پیشرفت تصلب شرایین را می گیرد و یا حتی آن را متوقف می کند. البته این به آن معنا نیست که اگر رژیم غذایی سالم، ورزش و ترک سیگار را وارد زندگی خود کنید، این تغییرات باعث از بین رفتن مسدودیت رگها می شود، اما ثابت شده است که خطر حملات قلبی و سکته مغزی را کاهش می دهد.
- دارو: داروهای مخصوص کلسترول بالا و فشار خون بالا پیشرفت تصلب شرایین را کاهش می دهد و خطر حملات قلبی و مغزی را نیز پایین می آورد .
به غیر از دو روش بالا پزشکان با عملهای پیشرفته می توانند رگهای بسته شده را باز کنند :
آنژیوگرافی و استنت گذاری: اتریزاسیون قلبی همراه آنژیوگرافی رایجترین عمل قلبی برای باز کردن عروق و تصلب شرایین است. با استفاده از یک لوله بسیار باریک که پزشکان از طریق رگ پا و یا بازو به داخل رگ می فرستند، به محل انسداد رگ می رسند. انسداد رگ در مانیتوردستگاه ایکس ری دیده می شود. آنژیوپلاستی و استنت گذاری نیز باعث باز شدن رگ مسدود شده می شوند. استنت گذاری درد را کاهش می دهد اما از سکته قلبی احتمالی در آینده جلوگیری نمی کند.
عمل بای پس : در این روش جراحان یک رگ سالم ( معمولاً از پا ) را جدا کرده و جایگزین رگ مسدود شده میکنند.
در نهایت این عملهای جراحی عوارض جانبی پیچیده ای دارند. به همین دلیل پزشکان آنها را بر روی بیمارانی انجام می دهند که دردهای شدید دارند. و در نتیجه بهترین شیوه برای دچار نشدن به تصلب شرایین پیشگیری از طریق خودمراقبتی می باشد.
منبع:shafajoo.com
ویدیو مرتبط :
ضد تسلم شرایین و انسداد رگها پاسخ دکتر ضیایی در برنامه حدیث تندرستی در شبکه جهان
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
چه کسانی به تصلب شرایین مبتلا میشوند؟
تصلب شرایین یکی از دلایل اصلی حملههای قلبی، سکته و بیماری عروق محیطی است که به طور عمومی بیماریهای قلبی-عروقی نامیده میشوند. بیماریهای قلبی-عروقی یکی از اصلیترین علل مرگ در سراسر جهان به شمار میرود.
تصلب شرایین یکی از دلایل اصلی حملههای قلبی، سکته و بیماری عروق محیطی است که به طور عمومی بیماریهای قلبی-عروقی نامیده میشوند. بیماریهای قلبی-عروقی یکی از اصلیترین علل مرگ در سراسر جهان به شمار میرود.
اگر میخواهید بدانید این بیماری چطور ایجاد میشود، چه کسانی به آن مبتلا میشوند و چرا، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید. جالب است بدانید که این بیماری کشنده قابل پیشگیری و درمان است.
چه چیز موجب بروز تصلب شرایین میشود؟
شریانها رگهای خونی هستند که خون را از قلب به سراسر بدن منتقل میکنند. این رگها با لایهای از سلولها که اندوتلیوم نامیده میشوند پوشانده شدهاند. اندوتلیوم در تلاش است داخل این شریانها را صاف و صیقلی نگه دارد که جریان خون راحت صورت گیرد.
طبق نظر کارشناسان، تصلب شرایین با تخریب اندوتلیوم که بخاطر فشارخون بالا، کشیدن سیگار یا کلسترول بالا اتفاق میافتد، آغاز میشود. این تخریب موجب ایجاد پلاک یا رسوب میشود.
وقتی کلسترول بد یا LDL از اندوتلیوم تخریبشده عبور میکند، وارد جداره شریان میشود. این باعث میشود گلوبولهای سفید خون وارد شده و بخواهند کلسترول بد را هضم کنند. به مرور زمان، انباشته شدن کلسترول و سلولها باعث ایجاد رسوب در شریان میشود.
پلاک یا رسوب درواقع انباشته شدن کلسترول، سلولها و پسماندههایی است که باعث ایجاد برآمدگی در دیواره شریان میشود. با پیشرفت تصلب شرایین، این برآمدگی بزرگتر میشود. و وقتی به اندازه کافی بزرگ شد، باعث انسداد شریان میشود. این اتفاق در کل بدن شما خواهد افتاد. درنتیجه آن، نه تنها قلبتان به خطر میافتد بلکه در معرض سکته و سایر مشکلات و بیماریها نیز قرار خواهید گرفت.
تصلب شرایین معمولاً هیچ علائم و نشانهای تا سنین میانسالی یا پیری ندارد. اما با جدیتر شدن این باریک شدن رگها، در جریان خون خلل ایجاد کرده و باعث درد میشوند. این انسدادها ممکن است باعث پارگی نیز شده و موجب میشود خون در محل پارگی داخل رگ لخته شود.
تصلب شرایین و حملههای پلاک
پلاکهای ایجاد شده در اثر تصلب شرایین به طرق مختلف عمل میکنند.
۱. ممکن است داخل دیوار رگ بمانند. پلاک در آنجا تا اندازهای مشخص رشد کرده و متوقف میشود. ازآنجاکه این پلاک جریان خون را مسدود نمیکند، موجب بروز علائمی نخواهد شد.
۲. پلاکها آرامآرام و به صورتی کنترلشده در مسیر جریان خون رشد میکنند و در آخر موجب انسداد میشوند. درد در سینه و پاها یکی از علائم معمول آن است.
۳. بدترین وضعیت در این مشکل این است که این پلاکها به طور ناگهانی پاره شده و باعث لخته شدن خون در شریان شود. اگر این مشکل در مغز ایجاد شود، موجب سکته و در قلب موجب حمله قلبی خواهد شد.
پلاکهای ایجاد شده در تصلب شرایین موجب سه بیماری متداول قلبی-عروقی میشوند:
۱. بیماری قلبی کرونری: پلاکهای اصلی در شریانهای قلب موجب آنژین (درد قفسه سینه) میشود. پارگی ناگهانی پلاکها و لخته شدن خون موجب مرگ عضلات قلبی میشود. این یک حمله قلبی یا انفارکتوس میوکارد میباشد.
۲. بیماری عروق مغزی: پلاکهای پارهشده در شریانهای مغز موجب سکته میشوند که میتواند تخریب دائمی مغز را به دنبال داشته باشد. انسداد موقتی در شریان هم میتواند موجب حملات ایسکمی گذرا (TIA) شود که علائم هشداردهنده سکته هستند.
۳. بیماری عروق محیطی: باریک شدن شریانهای پا که بخاطر پلاک ایجاد میشود، موجب ضعیف شدن گردش خون شده و در زمان راه رفتن ایجاد درد کرده و بهبود زخمها را نیز کند میکند. نوع جدی و شدید این بیماری میتواند منجر به انفارکتوس شود.
چه کسانی به تصلب شرایین مبتلا میشوند؟
شاید بهتر باشد بگوییم چه کسانی به تصلب شرایین مبتلا نمیشوند.
تصلب شرایین زود شروع میشود. در سربازان جوان امریکایی که در جنگ کره و ویتنام کشته شدند، مشخص شد که یک سوم آنها نشانههای اولیه تصلب شرایین را داشتند.
حتی امروز نیز تعداد زیادی از جوانان نشانههایی از این بیماری را در خود دارند. در تحقیقی که روی ۲۶۲ فرد به ظاهر سالم انجام گرفت، مشخص شد که:
۱. ۵۲٪ به نوعی از تصلب شرایین مبتلا بودند.
۲. ۸۵٪ از آنهاییکه بالاتر از ۵۰ سال سن داشتند، دچار تصلب شرایین بودند.
۳. ۱۷٪ از نوجوانان نیز به تصلب شرایین مبتلا بودند.
هیچکدام از این افراد علائمی نداشته و در تعداد بسیار کمی از آنها شریانهای خونی باریک شده بودند. این نوع اولیه بیماری بود که فقط توسط آزمایشاتی خاص قابل تشخیص بود.
اگر ۴۰ سال دارید و به طور عمومی سالم هستید، ۵۰٪ احتمال ابتلا به تصلب شرایین جدی را در طول زندگیتان دارید. با بالا رفتن سن این خطر بیشتر میشود. اکثریت افراد بزرگسال بالای ۶۰ سال به نوعی از تصلب شرایین مبتلا هستند اما هیچ علائم مشخصی ندارند.
اما خوشبختانه، آمار مرگومیر ناشی از تصلب شرایین طی ۳۰ سال گذشته تا ۲۵ درصد کاهش داشته است. این هم بخطار تغییر در سبک زندگی مردم و ارتقای درمانهای پزشکی است.
پیشگیری از تصلب شرایین
تصلب شرایین یک بیماری پیشرونده است اما قابل پیشگیری است. بعنوان مثال، ۹ عامل خطرزای زیر دلیل اصلی ۹۰٪ حملات قلبی است:
۱. کشیدن سیگار
۲. کلسترول بالا
۳. فشارخون بالا
۴. دیابت
۵. چاقی ناحیه شکم
۶. استرس
۷. نخوردن میوهها و سبزیجات
۸. مصرف نوشیدنیهای الکلی
۹. نداشتن ورزش منظم
احتمالاً متوجه شدهاید که همه اینها یک وجه اشتراک دارند: میتوانید تغییری در آن ایجاد کنید. متخصصین همه بر این عقیدهاند که با کاهش عوامل خطرزا میتوانید احتمال بروز بیماریهای قلبی-عروقی را کاهش دهید.
مصرف یک عدد قرص آسپرین در روز برای آنهایی که در خطر متوسط تا بالای این بیماری قرار دارند اهمیت زیادی دارد. آسپرین از لخته شدن خون جلوگیری میکند. قبل از شروع مصرف این دارو حتماً به پزشکتان مشورت کنید زیرا ممکن است عوارض جانبی برایتان به همراه داشته باشد.
درمان تصلب شرایین
وقتی انسدادی ایجاد میشود، دیگر تغییری در آن ایجاد نمیشود و همان جا میماند. اما با مصرف دارو و ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، رشد این پلاکها کندتر شده یا متوقف میشود. با درمانهای قوی حتی ممکن است سایز آنها کوچکتر شود.
۱. تغییر در سبک زندگی: کاهش عوامل خطرزای مربوط به سبک زندگی میتواند روند پیشرفت تصلب شرایین را کندتر کند. این یعنی داشتن یک رژیمغذایی سالم، ورزش کردن و سیگار نکشیدن. این تغییرات در سبک زندگی باعث از بین بردن انسداد نخواهد شد اما ثابت شده است که میتواند خطر بروز حملات قلبی و سکته را کاهش دهد.
۲. مصرف دارو: مصرف داروهای کلسترول بالا یا فشارخون پیشرفت تصلب شرایین را کندتر کرده و خطر بروز حمله قلبی و سکته را نیز پایین میآورد.
پزشکان میتوانند با استفاده از روشها و تکنیکهای تهاجمی، انسداد را باز کنند:
۱. آنژیوگرافی: کاتتریزاسیون قلبی-عروقی با آنژیوگرافی رگهای کرونری یکی از متداولترین عملهای آنژیوگرافی است. در این عمل یک لوله باریک را از پا یا دست وارد یک رگ میکنند و پزشکان میتوانند از این طریق به شریان آسیبدیده دسترسی داشته باشند. انسدادها از طریق تصویربرداری رادیولوژی قابل مشاهده است. آنژیوپلاستی نیز میتواند شریان مسدودشده را باز کند.
۲. عمل جراحی بایپس: پزشکان یک رگ خونی سالم (که معمولاً از پا یا سینه گرفته میشود)، کاشت میکنند. آنها از این رگ خونی سالم برای عبور دادن قسمت مسدودشده توسط تصلب شرایین استفاده میکنند.
این عملها با مشکلاتی همراه است و معمولاً برای بیمارانی انجام میگیرد که علائم حاد این بیماریها را داشته و یا بخاطر تصلب شرایین دچار محدودیتهایی شده باشند.