با رژیم «دش» به جنگ دیابت بروید

مجله سیب سبز: اگر از درمان دیابت با دارو و آمپول خسته شده باشید، گاهی ممكن است تصمیم بگیرید مانند دوست‌تان گیاهخوار شوید و گاهی هم با توصیه‌هایی كه از گوشه و كنار می‌شنوید، تصمیم بگیرید به رژیم‌های غذایی عجیب و غریبی كه نام‌شان را پیش از این نشنیده بودید، پناه ببرید. درست است كه اصلاح سبك زندگی و عادات غذایی همه می‌توانند درمان دیابت یا كنترل آن را برای‌تان آسان‌تر كنند اما اگر نمی‌دانید كدام یك از این دستور‌های رنگارنگ تاثیر بهتری روی سلامت شما می‌گذارد، با دكترپیام فرح‌بخش، متخصص تغذیه همراه شوید. او در این مطلب مزایا و معایب این رژیم‌ها را برای‌تان فهرست می‌كند و به شما میانبرهایی برای فرار از دیابت و علائم آزار‌دهنده‌اش پیشنهاد می‌كند.

«دش» درمانی كنید

از مضرات نمك زیاد شنیده‌اید. مصرف زیاد نمك باعث تجمع مایعات در بدن ‌می‌شود و این مایعات به قلب‌تان فشار وارد می‌كند. گروهی از پزشكان برای رهایی از آثار نامطلوب نمك رژیم غذایی «دش» را توصیه می‌كنند. در این رژیم، مقدار سدیم مصرفی به میزان كمتر از 300/2 میلی گرم در روز كاهش پیدا می‌كند و مصرف چربی‌های اشباع شده و ترانس محدود می‌شود. در واقع پایه رژیم غذایی «دش» بر اساس كاهش مقدار سدیم است؛ تنها كافی است نمك را كاهش دهید و مقدار زیادی میوه و سبزیجات و مواد غذایی مثل ماهی، غلات، مرغ و حبوبات كه برای كاهش فشار خون توصیه شده است،  مصرف کنید.


نظر پزشك: در این رژیم مصرف غذاهای آماده و نیمه آماده كه به میزان زیادی سدیم دارند، جایی ندارند و افرادی كه این رژیم را رعایت می‌كنند، لب به خیارشور، چیپس و پفك یا سوسیس و كالباس نمی‌زنند، به جای آن از مواد غذایی حاوی پتاسیم، كلسیم و منیزیم استفاده می‌كنند. این رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها و سبزی‌ها و غذاهای طبیعی است و روغن توصیه شده در آن، روغن زیتون است. رژیم دش با فیبر بالا دامنه نوسانات قند را كاهش می‌دهد و افراد دیابتی با رعایت آن می‌توانند، فشار خون و قند خون‌شان را كنترل كنند.

نیمه گیاهخوار شوید

گیاهخواری به سه گروه گیاهخواران مطلق، گیاهخواران لبنیات‌خوار و گیاهخواران تخم‌مرغ و لبنیات‌خوار تقسیم می‌شوند. گیاهخواران مطلق، محصولات حیوانی، شیر، لبنیات، گوشت، مرغ و ماهی را به‌طور كامل از رژیم غذایی‌شان حذف‌ می‌كنند كه البته ممكن است، افراد را با خطر كمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی روبه رو كند. «وجترین‌ها» معتقدند؛ می‌توان به جای گوشت جایگزین‌های مناسب‌تری مصرف كرد.

آنان از سبزیجات به هر میزان كه بخواهند استفاده می‌كنند؛ پاستا را با سس گوجه فرنگی می‌خورند و انواع حلیم‌ها را در برنامه غذایی‌شان جای می‌دهند. گروهی از پزشكان توصیه می‌كنند، برای آغاز این رژیم بهتر است در مرحله اول محصولات حیوانی و روغن‌ها را حذف كنید و بعد گوشت را از رژیم‌تان خط بزنید. «وگان‌ها» معتقدند، با پیروی از اصول این سبك، دیابتی‌ها می‌توانند، علاوه بر رسیدن به وزن ایده‌آل و كاهش بیماری‌های قلبی، قند خون‌شان را نیز كنترل كنند و حساسیت نیاز به انسولین را به حداقل برسانند و نروپاتی دیابتی را نیز بهبود دهند.

نظر پزشك: گیاهخواران مطلق كه علاوه بر حذف گوشت و مرغ و ماهی‌، لبنیات رانیز حذف می‌كنند، با كمبود میزان كافی پروتئین روبه‌رو می‌شوند. محصولات گیاهی پروتئین كافی ندارند و وگان‌ها عموما با حذف گوشت، بدن خود را از دریافت آهن، كلسیم و ویتامین B12 موجود در آن محروم می‌كنند. دیابتی‌ها و غیر دیابتی‌هایی كه تصمیم به گرفتن این رژیم دارند، بهتر است نوع تعدیل شده آن را انتخاب كنند و لبنیات و تخم‌مرغ را به میزان كافی مصرف كنند تا بدن‌شان با كمبود لاكتوز مواجه نشود. این رژیم تنها مناسب افرادی است كه اسید اوریك بالایی دارند و با حذف گوشت، می‌توانند اسید اوریك‌شان را كاهش می‌دهند.

از مای پلیت پیروی كنید

در این رژیم غذایی كه (بشقاب من) نامیده می‌شود، همه مواد غذایی جای دارند. پیروان این رژیم گوشت، حبوبات، شیر، میوه و سبزیجات می‌خورند. طبق این رژیم بشقاب به چهار قسمت تقسیم می‌شود و دو چهارم آن مخصوص میوه و سبزیجات و یك سوم آن برای غلات است و در یك سوم باقی مانده آن پروتئین‌ها را جای می‌دهند.

نظر پزشك: مناسب‌ترین رژیم غذایی برای دیابتی‌ها، رژیم مخصوص دیابتی‌هاست كه با استفاده از اصول مای‌پلیت می‌توانید آن را رعایت كنید. اگر دیابت دارید، غذاهای سالم را سه وعده‌ اصلی و دو میان‌وعده مصرف كنید. پرخوری نكنید. اگر هم گرسنه شدید، سراغ مواد غذایی حاوی فیبر بروید و حسابی بخورید. هرقدر دل‌تان خواست میوه و سبزی‌های فیبردار بخورید و خودتان را حسابی سیر كنید.

البته اگر قند خون‌تان بالاست، میوه‌های قنددار را مصرف نكنید. انگور، انجیر، موز، آلبالو و خربزه را حذف كنید یا به مقدار كم مصرف كنید فعالیت فیزیكی مناسب داشته باشید و از خوردن نشاسته‌هایی كه به قند ساده تبدیل می‌شوند هم خودداری كنید. سر سفره هم منتظر ته‌دیگ برنج یا ماكارونی نشوید كه برای‌تان حسابی مضر است و با خوردن مقدار مناسب غذا و سالاد خودتان را سیر كنید. ماكارونی، برنج و نان جزء مواد غذایی حاوی كربوهیدرات هستند و بهتر است مقدار آن را كاهش دهید و غذاهایی را كه قندهای پیچیده دارند حذف كنید. برای اطمینان از شیوه تغذیه‌تان به پزشك مراجعه كنید. نان برشته هم نخورید.

بعضی از مردم به نادرست عقیده دارند، اگر نان برشته شود بهتر است؛ بر خلاف باور اغلب مردم، نان برشته با تغییر ساختارش، مقدار قند بیشتری دارد و قند خون را بالا می‌برد. مناسب‌ترین رژیم غذایی برای افراد دیابتی و غیر دیابتی پیروی از رژیم غذایی است؛ در این رژیم پنج گروه غذایی، نان و غلات و پروتئین به میزان مورد نیاز وجود دارد كه با كمك یك متخصص تغذیه می‌توانید سهم مشخصی از هر كدام از این مواد را در بشقاب‌تان جای دهید.

با رژیم به جنگ دیابت بروید

به نوشته دیلی‌میل، پژوهشگران معتقدند استفاده از رژیم غذایی كم كالری كه در آن سوپ و سبزیجات غیر نشاسته‌ای مثل بروكلی و اسفناج گنجانده شده، می‌تواند به درمان دیابت كمك كند. درواقع كمبود انرژی بدن افراد را مجبور به سوزاندن كالری‌های اضافی می‌كند و حاصل این كالری سوزی كه نه با نخوردن بلكه با تغذیه مناسب اتفاق افتاده، در نهایت كاركرد


ارگان‌های بدن را بهبود می‌بخشد. این پزشكان معتقدند كه با رژیم غذایی كم‌كالری می‌توان دیابت را درمان و بیماران را از مصرف دارو بی‌نیاز كرد و روند بیماری و پیشرفت آن را نیز كاهش داد. اگر تصمیم به پیروی از این رژیم گرفتید، مدام قند خون‌تان را چك كنید و البته قبل از شروع چنین رژیمی حتما با متخصص‌تان مشورت كنید. به نوشته دیلی‌میل، پژوهشگران معتقدند استفاده از رژیم غذایی كم كالری كه در آن سوپ و سبزیجات غیر نشاسته‌ای مثل بروكلی و اسفناج گنجانده شده، می‌تواند به درمان دیابت كمك كند.

درواقع كمبود انرژی بدن افراد را مجبور به سوزاندن كالری‌های اضافی می‌كند و حاصل این كالری سوزی كه نه با نخوردن بلكه با تغذیه مناسب اتفاق افتاده، در نهایت كاركرد ارگان‌های بدن را بهبود می‌بخشد. این پزشكان معتقدند كه با رژیم غذایی كم‌كالری می‌توان دیابت را درمان و بیماران را از مصرف دارو بی‌نیاز كرد و روند بیماری و پیشرفت آن را نیز كاهش داد. اگر تصمیم به پیروی از این رژیم گرفتید، مدام قند خون‌تان را چك كنید و البته قبل از شروع چنین رژیمی حتما با متخصص‌تان مشورت كنید.

ابن سینا چه می گوید؟

در طب سنتی افراد دارای مزاج گرم و سرد هستند كه به افراد دیابتی كه دارا ی طب سرد هستند، غذاهای گرم و برای افرادی كه طب گرم دارند، غذاهای سرد توصیه می‌شود. پس اگر مزاج‌تان سرد است و دیابت دارید، برای اینكه حال‌تان بهتر شود، ماست، دوغ، سوپ جو، كدو و اسفناج كمتری بخورید. اگر هم گرم مزاج هستید، علاوه بر مصرف غذاهای سرد، سراغ سماق، رب انار، آبغوره و سركه بروید و از خوردن ادویه‌های تند هم پرهیزكنید.

 اگرچه دارچین، آویشن و زیره قند را پایین می‌آورند اما برای افراد دیابتی گرم مزاج مناسب نیست. نمك هم طبیعتی گرم دارد و كاهش آن برای افرادی كه گرم‌مزاج هستند، توصیه می‌شود. مصرف گوشت هم در طب سنتی قوانین خودش را دارد؛ گوشت گوسفند با طبیعت گرم برای دیابتی‌های سرد مزاج و گوشت سرد ماهی هم برای دیابتی‌های گرم مزاج مناسب است.

در این بین، گوشت گاو خاصیت معتدل دارد و برای هر دو گروه مجاز است. فارغ از اینكه جزو كدام یك از این دو گروه باشید، مصرف تخم‌مرغ هم در صورتی‌كه چربی بالا نداشته باشید، به شما توصیه می‌شود.

تنظیم: نیلوفر جامه‌بزرگی

متخصص: دكتر مجید اصغری، متخصص طب سنتی ایران، عضو هیات علمی دانشگاه طب سنتی قم