اگر همیشه «سردرد» دارید ...

انجمن بین المللی سردرد، سردردها را به 3 گروه کلی تقسیم کرده است؛ گروه اول، سردردهای اولیه هستند که سردردهای میگرنی، عصبی و ... جزو سرشاخه های آن محسوب می شوند.

هفته نامه سلامت - دکتر فرهاد عصارزادگان*: انجمن بین المللی سردرد، سردردها را به 3 گروه کلی تقسیم کرده است؛ گروه اول، سردردهای اولیه هستند که سردردهای میگرنی، عصبی و ... جزو سرشاخه های آن محسوب می شوند. در این نوع از سردردها معمولا علت مشخصی برای بروز سردرد پیدا نمی شود.

گروه دوم سردردهای ثانویه هستند. در این نوع از سردردها معمولا علت مشخص است و با برطرف کردن علت زمینه ای، سردرد بهبود می یابد، مثل سردردی که ناشی از خونریزی مغزی است و با درمان و جذب خونریزی، تسکین پیدا می کند یا سردردی که ناشی از کاهش قند خون است و با خوردن غذا برطرف می شود.

گروه سوم نیز سردردهایی هستند که به نورالژیا معروفند و با دردهای خنجری در سر و صورت همراهند. سردردهای محیطی در گروه دوم سردردها قرار می گیرند که به آن می پردازیم.

سردرهای ناشی از کاهش قند خون

وقتی فردی برای مدتی طولانی گرسنه مانده و غذا نخورده باشد، به طور طبیعی قند خونش کاهش می یابد. از آنجا که سلول های مغزی بیشتر از قند استفاده می کنند، در نتیجه با کمبود آن مواجه می شوند و این امر با بروز سردرد در فرد نمایان می شود. سردرد ناشی از کمبود قند خون را به راحتی می توان با خوردن یک ماده غذایی برطرف کرد.

سردردهای ناشی از هوای آلوده

سردرد محیطی دیگری که به خصوص در فصول سرد سال که جابجایی هوا کمتر است و آلاینده ها نزدیک به سطح زمین تجمع می کنند، شایع است، سردرد ناشی از آلودگی هواست. آلودگی در شهرهای بزرگ مربوط به وجود سرب در فضاست.

سرب، ماده ای است که از طریق استنشاق وارد بدن می شود و سپس از طریق خون به سلول های مغزی می رسد و باعث کاهش تمرکز و سردرد خواهد شد. این نوع از سردرد نیز با ورود به هوای پاک و استنشاق اکسیژن آزاد برطرف می شود.

سردردهای ناشی از سرما

سردردی هم وجود دارد که در اثر قرار گرفتن فرد در محیط سرد یا هنگام خوردن آب سرد و بستنی ایجاد می شود. البته این نوع از سردرد مانند آلودگی هوا نیست و تعداد افرادی که در اثر سرما دچار سردرد می شوند، کمتر از افرادی است که در اثر هوای آلوده از سردرد شکایت دارند.

افرادی که در هوای سرد دچار سردرد می شوند، باید از سینوس هایشان مراقبت کنند و آنها را گرم نگه دارند. آنها می توانند این کار را با استفاده از هدبند یا کلاه پشمی انجام دهند یا حتی الامکان در روزهای بسیار سرد از خانه خارج نشوند.

گرچه در تقسیم بندی جدید سردرد، سردردهای ناشی از سرما در گروه سردردهای اولیه قرار می گیرند ولی در ماهیت سردرد تفاوتی ایجاد نمی کند.

سردردهای ناشی از ترک چای و قهوه

کاهش مصرف کافئین یا قهوه و حتی مصرف بعضی از داروهای حاوی ترکیبات شیشه و ... نیز مواردی هستند که سردرد ایجاد می کنند. کافئین موجود در چای می تواند آثار درمانی در سردرد داشته باشد. حتی بعضی از داروهای مسکن نیز حاوی کافئین هستند. افرادی که با نخوردن چای دچار سردرد می شوند، معمولا حجم بالایی چای مصرف می کنند و در نتیجه به طور غیرمستقیم هر روز مقدار زیادی مسکن از نوع کافئین استفاده می کنند و وقتی چای قطع می شود دچار محرومیت از کافئین و سردرد می شوند.

بهترین برخورد با سردردهای محیطی

در این نوع از سردردها معمولا عامل خارجی پیدا می شود اما گاهی بیمار نمی تواند علت سردرد را تشخیص دهد و مشکل باقی می ماند. اغلب این بیماران برای یافتن علت سردرد به پزشکان مختلف مراجعه می کنند و هزینه زیادی را متقبل می شوند در حالی که با کمی دقت می توانند با دوری از عامل ایجاد کننده سردرد را مهار کنند.

درمان سردردهای محیطی بسیار آسان است و درمان اختصاصی وجود ندارد. تنها راه موثر، اجتناب از عامل محرک و گاهی هم مصرف مسکن است. رعایت توصیه های زیر نیز می تواند سودمند و موثر باشد:

1- از قرار گرفتن زیر لامپ های پرنور به مدت طولانی اجتناب کنید. نور اتاق باید مناسب باشد. هنگام خواب حتما اتاق را کاملا تاریک کنید. نور آفتاب هم باعث سردرد می شود. کارگران یا افرادی که به مدت طولانی مجبورند زیر نور آفتاب قرار گیرند، بهتر است از کلاه هایی با لبه صاف و نازک استفاده کنند.

2- عطر و ادکلن به خصوص عطرهایی که رایحه تندی دارند ممکن است باعث سردرد شوند. استفاده از مواد خوشبو کننده قوی را کنار بگذارید.

3- اگر رژیم سخت گرفته اید و سردرد دارید، بدانید که قند خون تان پایین آمده و باید به سرعت جایگزین شود. رژیم غذایی حتما باید با دستور پزشک باشد. کسانی که به دلیل مشغله کاری برنامه منظم غذایی ندارند نیز ممکن است دچار کاهش گلوکز و سردرد شوند.

4- در صورتی که تصمیم گرفته اید مصرف چای و قهوه را پایین آورید این کار را یکباره انجام ندهید. کاهش مصرف چای و قهوه باید تدریجی باشد.

5- مصرف یا قطع قرص های ضد بارداری گاهی باعث بروز سردرد می شود. در این مواقع حتما باید با پزشکان مشورت کنید.

6- دود سیگار یکی دیگر از عوامل محرک سردرد است. نیکوتین باعث انقباض عروق و ایجاد سردرد می شود.

7- استرس عامل مهم دیگری است که باعث سردرد می شود. عوامل استرس زا همراه ما است و اجتناب از آن تقریبا غیرممکن ولی کنترل و مدیریت آن امکانپذیر است.

*متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشی شهید بهشتی

اگر همیشه با کودک خود جنگ و دعوا دارید !

آتش بس! با فرزند خود صلح کنید
 اگر همیشه با کودک خود جنگ و دعوا دارید، از این ایده های صلح استفاده کنید شاید آرامش به خانه شما هم بازگردد. به طور مثال، اگر کودک اتاق به هم ریخته ای دارد و همیشه از بیرون یا مدرسه که می آید همه لباس ها و کیف خود را روی زمین پرت می کند، لازم نیست مدام با او دعوا کنید که باید اتاقت را جمع و جور کنی، لباس هایت را از رخت آویز آویزان کنی، جوراب هایت را داخل سبد بیندازی، کیفت وسط اتاق نباشد و ... .این بحث ها همیشه بین مادر و فرزند هست و هیچ گاه هم به نتیجه نمی رسد. کودک به جای حرف گوش دادن، در روی شما می ایستد و می گوید این اتاق من است و دوست دارم به هم ریخته باشد. دوست دارم لباس هایم را روی زمین پرت کنم.


از آنجا که اصولا واکنش های رایج والدین همچون فریاد کشیدن، غر زدن و تهدیدهای توخالی فقط باعث بدتر شدن اوضاع می شوند، بهتر است از روش های هوشمندانه زیر بهره بگیرید.

واکنش شما: بزرگ کردن هر کار زشت کوچک

استراتژی هوشمندانه تر: تشخیص اینکه چه چیزی ارزش دعوا دارد
بهترین و هوشمندانه ترین روش در مقابل رفتارهای بد کودک این است که تشخیص دهید کدام رفتار او ارزش جنگ و دعوا دارد. سعی کنید در مورد مسایل کوچک زبان به دندان بگیرید و جو خانه و رابطه خود با فرزندتان را برای هیچ و پوچ خراب و ناآرام نکنید.

تاکتیک مفید: در طول یک روز، همه کارهای فرزند خود که موجب ناراحتی و غر زدن شما می شود را یادداشت و سه تا از آنها را انتخاب و روی آنها تمرکز کنید. اگر به کارهای اشتباه بیشتری از او گیر بدهید، ممکن است در روی شما بایستد. وقتی فقط روی سه موضوع فوکوس می کنید، بسیار سریع تر و راحت تر می توانید برای حل آنها راهکار پیدا کنید. به طور مثال، می توانید حلقه بسکتبالی در اتاق کودک نصب کنید و زیر آن سبد بگذارید تا لباس های کثیف خود را داخل آن پرتاب کند. به این ترتیب، به حالت بازی، همه لباس های کثیف را داخل سبد لباس چرک ها می اندازد.

واکنش شما: نشان دادن نتایج رفتار زشت

استراتژی هوشمندانه تر: همیشه سوپرایزی در آستین داشته باشید
در حالت کلی، والدین دوست دارند که فرزند از پیامد رفتارهای زشت خود مطلع شود. اما اضافه کردن یک سوپرایز می تواند به طور خوشایندی برای پایان دادن به بحث های بی پایان موثر واقع شود. به جای اینکه برای هزارمین بار کیف مدرسه او را جمع کنید و داخل کمد بگذارید و مدام هم اعتراض کنید، این بار کار متفاوتی انجام دهید. کیف او را داخل کمد خود قایم کنید. هنگامی که کودک به دنبال دفتر و کتاب خود برود، آن را نخواهد یافت و از شما می پرسد که کیفش کجاست؟ خیلی خونسرد در پاسخ از او بپرسید که کجا کیفش را انداخته است؟

این روش برای والدین بسیار زیرکانه است. وظیفه والدین آرام کردن شرایط و درست کردن اوضاع است اما با این کار به کودک اجازه می دهید تا کمی ترس و گیج شدن را تجربه کند. چندین دقیقه (15 دقیقه) او را در این شرایط باقی بگذارید. سپس به او بگویید که همه رفتارهای ناشایست عواقب بدی هم دارد. اگر دوباره کودک رفتارهای زشت خود را ادامه داد، به طور مثال به مدت یک هفته او را از بازی های ویدئویی یا کامپیوتری محروم کنید.

واکنش شما: همیشه و همه جا بحث کردن

استراتژی هوشمندانه تر: اعلام آتش بس
این ذات آدمی است: همه ما دوست داریم که در لحظه به بحث و مشاجره پایان دهیم. اما بهترین کار این است که در همان لحظه عصبانیت یا ناراحتی حرفی به زبان نیاوریم. به طور مثال، مادری که سه فرزند کوچک دارد در انتهای روز با خستگی و ناامیدی داد می زند که اگر وسایل خود را جمع نکنید همه آنها را در کیسه زباله می اندازم. این تهدید توخالی است و کودک هم این را متوجه می شود.

بهتر است، اجازه دهید چند روز سپری شود تا هر دو طرف آرام شوید. فرزند خود را برای صرف شام با خود بیرون ببرید. سعی کنید اگر ممکن است موبایل با خود همراه نداشته باشید. وقتی به مقصد رسیدید، به او بگویید: «ما هر دو می دانیم بین ما مشکلاتی وجود دارد». اجازه دهید کودک هم حرف های خود را بگوید. برای حرف های او ارزش قایل و به او یادآور شوید بحث و دعوا کردن سر مسایل مختلف شایسته هیچ کدام از شما نیست. به او پیشنهاد کنید تا با هم راهکاری پیدا و مسایل را برطرف کنید و برای برنامه های خود نیز زمان تعیین کنید. با هم دست بدهید و پس از صرف شام، با خوشحالی به خانه بروید.

واکنش شما: دور شدن از فرزند هنگامی که به شما نزدیک می شود.

استراتژی هوشمندانه تر: از نظر فیزیکی به او نزدیک شوید.
بسیاری از والدین از اتاقی دیگر – مثلا آشپزخانه – با کودک خود بحث و گفت‌وگو می کنند. اما باید توجه داشته باشید وقتی از راه دور با کودک صحبت می کنید او احساس می کند که شما حرفی را به او تلقین می کنید و این مکالمه دوطرفه نیست. بهترین روش این است که وقتی فرزند نوجوان شما می خواهد حرف بزند در مقابل او و با هم چشم در چشم باشید.

واکنش شما: نشان دادن اینکه که رئیس چه کسی است

استراتژی هوشمندانه تر: معامله کردن

اگر با کودک خود معامله کنید به هیچ عنوان بی عرضه به نظر نمی رسید. بچه ها اصولا قوانینی که خودشان در وضع آنها نقش داشته اند را دوست دارند. در این جا اگر کمی هم بلوف بزنید، بد نیست. به طور مثال، اگر می خواهید کودک ساعت 10 شب بخوابد، برای توافق کردن با هم از ساعت 8:30 آغاز کنید و اجازه دهید کودک سر زمان خواب با شما چانه بزند. مسلما شما هدف نهایی خود را می دانید و به همین منظور، وقت چک و چانه زدن های کودک به ساعت 10 رسید، دیگر بحث را تمام کنید. هرگز در مورد کاری که نمی توانید به فرزند خود اجازه انجام آن را بدهید، با او وارد معامله نشوید.

مطالعات دانشگاه ویرجینیا ثابت کرده است کودکانی که با آرامش با والدین خود بحث می کنند، در بزرگسالی کمتر به مصرف مواد مخدر و الکل روی خواهند آورد.

سه روشی که هرگز جواب نمی دهد (بنابراین خیلی تلاش نکنید)

•  تمسخر یا متلک انداختن: والدین تصور می کنند با طعنه زدن به کودک یا متلک انداختن به او می توانند او را به انجام کاری مجبور کنند. اما باید بدانید این روش به هیچ وجه جوب نمی دهد و شاید برعکس، باعث شود تا فرزند در روی شما بایستد و حرفی بزند که موجب ناراحتی بیشتر شما بشود.

اگر انتظار احترام دارید خودتان هم باید به آنها احترام بگذارید.

• یادآوری خاطرات: بیان داستان ها و خاطراتی که مثلا شما وقتی در سن فرزند خود بودید، چه می کردید بسیار کلیشه ای و بی ارزش هستند. آنها فقط ارزش و قابل اعتماد بودن شما را کاهش  می دهند.

• لقب گذاشتن روی فرزند: هنگامی که کودک خود را با لقب های منفی صدا می کنید (هی تنبل، چطور این کار را انجام می دهی؟) به هیچ عنوان عقلانی و درست نیست. از نظر روانشناسی، شما با این کار وارد منطقه خطرناکی می شود. شنیدن مداوم این کلمات و لقب ها می تواند در روح و ناخودآگاه کودک نفوذ کند و او واقعا به همان آدمی تبدیل شود که شما از روی ناراحتی به وی نسبت داده اید. درست است که شما هم خسته می شوید اما باید به عواقب کارهایی که انجام می دهید، خوب فکر کنید.


منبع:bartarinha.ir