امتحان بدون استرس را تجربه کنید

 

 

 

 

● اضطراب امتحان چیست؟

 

اضطراب و استرس اموری کاملا طبیعی و بدیهی هستند . که همیشه عوارضی را در دوره امتحانات برای عده ای از دانش آموزان به همراه می آورند . نباید فراموش کنیم که اندکی اضطراب برای زندگی ضرورت دارد.آنچه مسلم است درجاتی از اضطراب و استرس می تواند مثبت باشد و احساس تهییج و به دست آوردن یک فرصت را به فرد دست دهد. مثل استرسی که باعث می شود یک ورزشکار در موقعیت مسابقه بهتر از تمرین عمل کند، یا فردی در شغل جدید خود با انرژی و عملکرد بهتری کار کند. اضطراب همیشه به عنوان یک مسئله مضر مطرح نشده بلکه از دیدی دیگر در می یابیم که داشتن اضطراب باعث تحت فشار قرار داده شدن ما و نتیجتاً تلاش و کوشش مضاعف ما برای رهایی از آن فشار بوده است که این همیشه به نفع ما تمام شده و در آخر باعث بهترشدنمان شده است . پس درجاتی از اضطراب لازم بوده و باعث بهبودی عملکرد ما می شود. این نوع اضطراب را تکلیف محور می گوییم.

 

اما اضطراب و استرس مفرط اثرات مضری را نیز برای فرد به دنبال خواهند داشت . زمانی که استرس و اضطراب منفی می شود، ما احساس می کنیم اوضاع از کنترل ما خارج است، تحت فشار هستیم و تمرکز خود را از دست داده ایم. میزان بالای اضطراب امتحان اثر ناتوان کننده بر فرد دارد و موجب می شود تا دانش آموز خود را ملزم در به دست آوردن موفقیت در سطح بالا و نیز نگرانی در مورد توانایی هایش برای رسیدن به آن کمال مطلوب ببیند.دامنه عوارض آنها هر دو بعد جسمی و ذهنی اشخاص را در بر می گیرد . از عوارض جسمی آن میشود به بی خوابی (شب های امتحان) ، کم اشتهایی ، بد خلقی ، گوشه گیری و از عوارض ذهنی آن به افت عملکرد ذهن در نتیجه کندشدن روند ذهن اشاره کرد.

 

واژه اضطراب امتحان نوعی حالت هیجانی ناخوشایند و مبهم است که با پریشانی، وحشت، هراس، تپش قلب، تعریق، سردرد و بی قراری، تکرر ادرار و تشویش همراه است.

 

● علل ایجاد اضطراب امتحان

 

چرا کودکی با امتحان خود نسبتاً خونسرد و آرام برخورد می کند و کودک دیگر شب امتحان دچار بی خوابی و بی قراری می شود، تمرکز خود را از دست می دهد، می خواند اما در حافظه اش نمی ماند و... .

 

به عقیده صاحب نظران سه دسته عوامل در اضطراب دخالت دارند:

 

● عوامل فردی و شخصیتی

 

اعتماد به نفس ارزش و اعتباری درونی است که یک فرد در زمینه های مختلف زندگی، تحصیلی، اجتماعی، جسمانی و هوش برای خود قایل است. افرادی که عزت نفس پایینی دارند، احساس خودکارآمدی پایین تری دارند، شکست ها و ناکامی های متعددی را تجربه کرده اند، یا اضطراب منتشر دارند بیشتر مستعد اضطراب امتحان هستند. افراد دارای اعتماد به نفس بالا برای برخورد شایسته با امتحان و مشکلات توانایی زیادی دارند.

 

یکی از عوامل مؤثر، فضا و محیطی است که دانش آموز در آن تحصیل می کند. برای مثال تفاوت هایی بین جمعیت روستایی و شهری در میزان اضطراب امتحان دیده شده است. آشنا یا غریب بودن ممتحن ها و وجود محدودیت زمانی نیز می تواند از عوامل مؤثر باشد

 

اضطراب امتحان تا حدود زیادی با افکار منفی و ارزیابی های بدبینانه از امتحان رابطه دارد و ممکن است موجب تغییر در اسنادهای دانش آموزان و دانشجویان شود . توبیاس (۱۹۸۵) اعتقاد داشت که اضطراب امتحان به دلیل عادت های مطالعه نامناسب و ناکارآمد است. با وجود این، افراد دارای اضطراب امتحان بالا مشکلاتی در تمرکز گزارش می کنند و به طور واقعی در مراحل پایانی و نزدیک به امتحان مطالعه کمی دارند (واگ و پاپس دورف، ۱۹۹۶) گاهی افرادی که ار اضطراب امتحان رنج می برند، افکار منفی و اغلب غیر واقعی از خود دارند، خود را فردی شایسته نمی دانند و به شدت از شکست می ترسند.

 

● عوامل خانوادگی

 

انتظارات و توقعات، چشم و هم چشمی ها،الگوی خشک و غیرقابل انعطاف و پرورش کودک، انتظارات بیش از حد والدین و تفکر کمال طلبانه آنها، تنبیه وسرزنش، عدم ارائه تشویق و تقویت مناسب، وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی پایین، جزء عوامل خانوداگی محسوب می شوند.

 

رقابت: مقصود رقابت های ناسالم و بیماری ۲۰ گرایی است که از جهت روانی پیامدهای زیانبار دارد.

 

● عوامل آموزشی

 

از علل آموزشگاهی می شود به این موارد اشاره کرد: انتظارات بیش از حد و نابجای معلم، درس و امتحان دشوار، ماهیت امتحان (مانند بعد رقابتی و مسابقه ای بالا در امتحان کنکور)، محدودیت های زمانی، محیط نامناسب امتحان، وجود عوامل مزاحم مثل سروصدا، نور نامناسب، گرمای محیط و....میزان شیوع اضطراب امتحان در مقطع ابتدایی کمتر از راهنمایی و در راهنمایی عموماً کمتر از دبیرستان است. ... . یکی از عوامل مؤثر، فضا و محیطی است که دانش آموز در آن تحصیل می کند. برای مثال تفاوت هایی بین جمعیت روستایی و شهری در میزان اضطراب امتحان دیده شده است. آشنا یا غریب بودن ممتحن ها و وجود محدودیت زمانی نیز می تواند از عوامل مؤثر باشد.

منبع:تبیان

ویدیو مرتبط :
چگونه استرس امتحان را کنترل کنیم؟ - قسمت هفتم

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

راهكارهاى رفع استرس سر جلسه امتحان

 

استرس و فشار روانی در زمان امتحان مسئله ای است که مربوط به سن خاصی نیست. در هر دوره‌ای از زندگی گذراندن امتحان می تواند موجب بروز استرس شود. افزایش مراجعه دانشجویان به درمانگاه در دوران امتحانات پایان ترم مبین شیوع این مسئله در بین دانشجویان است.

 

● استرس یا فشار روانی چیست

 

استرس به خودی خود نه مثبت است نه منفی و در حقیقت پاسخ طبیعی بدن در بحث ها، جدل ها، تهدیدها و تحریک ها است. پاسخ بدن به فشار روانی و استرس زمانی موجب ناراحتی می شود که:

 

مدت استرس طولانی باشد.

به دفعات زیاد تکرار شود.

همراه با فشار و تحریک باشد.ترشح هورمونی به نام آدرنالین در بدن در زمان وقوع حوادث به منظور تسریع در انجام، و بهتر انجام شدن کارها صورت می گیرد.

 

● تغییرات فیزیکی بدن در نتیجه ترشح این هورمون در بدن شامل:

۱) عرق کردن کف دست

۲) افزایش ضربان قلب

۳) احساس دلشوره داشتن

 

۴) برافروخته شدن صورت

۵) بی اشتهایی

۶) سردرد

 

۷) بی خوابی

۸) از دست دادن تمرکز

۹) حملات ترس

 

۱۰) اشکال در تنفس

۱۱) سرگیجه

 

الزاماً تمام علائم فوق با هم در شخصی که استرس دارد دیده نمی شود اما به طور خلاصه در صورتی که علائم سرگیجه و تپش قلب ظاهر شد نیاز به مراجعه به مراکز درمانی جهت کنترل آن است. غالب اوقات علائم استرس یا به صورت فیزیکی و یا به صورت روحی ظاهر می شود.بنابراین اشتباه است که سعی در درمان استرس نماییم و یا آن را به طور کامل از بین ببریم.چراکه: وجود آن لازم و ضروری است تا بتوانید با حداکثر انرژی تلاش نمایید.

 

اما برای اینکه بتوانید از آن بهتر نتیجه بگیرید باید:

۱) یاد بگیرید اتفاقاتی که در بدن شما می افتد از قبیل افزایش ضربان قلب و عرق کردن کف دست و دلشوره داشتن امری طبیعی است و آن را مثبت تلقی نمایید.

 

۲) بدانید در چه سطحی از این امر باعث تحریک بیشتر می شود و در چه سطحی شما را منفعل می کند.

 

۳) اگر متوجه شدید میزان استرس در شما زیاد است و شما را منفعل می کند، آن را در حد قابل قبول پائین بیاورید