التهاب زبان (گلوسیت)؛ علل، نشانه ها و درمان بیماری التهاب زبان

التهاب زبان یا گلوسیت‌ شایع ترین بیماری زبان است

 

بیماری التهاب زبان یا گلوسیت

بیماری التهاب زبان چیست؟

شایع ترین بیماری زبان التهاب زبان یا گلوسیت‌ (Glossitis)، عبارت‌ است‌ از التهاب‌ حاد یا مزمن‌ زبان‌ در اثر دلایل گوناگون که گاهی‌ مسری‌ است‌. التهاب زبان یک بیماری سرطانی‌ نمی‌باشد. زبان‌ متورم‌ با رنگ‌ قرمز روشن‌، زخم‌ متورم‌ با رنگ‌ قرمز روشن‌، مویی‌شکل‌ شدن‌ زبان‌، گاهی‌ همراه‌ با سطحی‌ سیاه‌ و قرمز شدن‌ نوک‌ و گوشه‌های‌ زبان‌ از نشانه های بیماری التهاب زبان می باشد.

 

علل التهاب زبان

• از علل التهاب زبان آلرژی به خمیردندان، دهان شویه، خوشبوکننده دهان، رنگ آبنبات، پلاستیک دندان مصنوعی و یا نگهدارنده دندان مصنوعی و یا برخی از داروهای فشار خون می باشد.

• التهاب زبان یا گلوسیت گاهی به علت خشکی دهان، هنگامی که غدد تولید کننده بزاق از بین بروند (سندروم شوگرن) ایجاد می شود.

• عفونت به باکتری و یا ویروس (تبخال دهانی) نیز می تواند سبب بیماری التهاب زبان شود.

• آسیب ناشی از سوختگی، لبه های ناهموار دندان ها و آسیب های دندان پزشکی و یا ضربه های دیگر نیز از علل دیگر التهاب زبان است.

 

• التهاب زبان یا گلوسیت می تواند به دلیل کم شدن میزان آهن و یا برخی ویتامین های گروه B مثل کمبود ویتامین B12، B6 و B9 (فولات) ایجاد شود.

• اضطراب و افسردگی هم از دیگر دلایل عارضه التهاب زبان می باشد.

• بیماری های پوستی از قبیل: لیکن پلان دهانی، اریتما، آفت، پمفیگوس ولگاریس، سیفلیس و غیره نیز می تواند منجر به التهاب زبان شود.

 

 • بیماری التهاب زبان به وسیله محرک هایی نظیر: تنباکو، الکل، غذاهای داغ، ادویه جات و غیره ایجاد می شود.

• عفونت قارچی دهان می تواند سبب التهاب زبان شود.

•  التهاب زبان گاهی به علت پروتز دندان که باعث فشار بر لثه ها می شود - استفاده بیش از حد از مسواک و یا نخ دندان ایجاد می شود.

• مصرف زیاد نوشیدنی های اسیدی از دیگر علل ابتلا به بیماری التهاب زبان است.

 

التهاب زبان و عوامل تشدید کننده آن
ο سیگار كشیدن باعث تشدید بیماری التهاب زبان (گلوسیت) می شود.

ο بیماری التهاب زبان در مواجهه‌ شیمیایی‌ یا محیطی‌ با مواد شیمیایی‌ تحریك‌كننده‌ یا خورنده بدتر خواهد شد.

ο الكلیسم‌ و تغذیه‌ نامناسب‌ به‌ ویژه‌ كمبود ویتامین‌ها سبب تشدید بیماری التهاب زبان می شود.

ο اضطراب‌ یا افسردگی‌ باعث بدتر شدن التهاب زبان می شود.

ο از عوامل موثر در تشدید التهاب زبان بیماری دیابت‌ شیرین‌ است.

 

 علائم التهاب زبان عبارتند از:

از علائم التهاب زبان می توان به گلو درد اشاره کرد

 

♦ سخت جویدن و بلعیدن غذا و حرف زدن از علائم التهاب زبان است.

♦ نشانه دیگر التهاب زبان نرمی سطح زبان، زخم و نازک شدن آن می باشد.

♦ تغییر رنگ زبان نیز از علایم التهاب زبان است، اگر رنگ زبان بی رنگ باشد، به علت کم خونی کشنده رخ داده است. اگر رنگ زبان قرمز پررنگ باشد، به علت کمبود ویتامین های گروه ب رخ داده است.

 

♦ ورم زبان، احساس سوزش در دهان و نوک زبان نیز از علائم بیماری التهاب زبان است.

♦ نشانه ی دیگر التهاب زبان احساس خشکی در دهان، کاهش بزاق و کاهش بهداشت دهان است.

♦علامت دیگر التهاب زبان افزایش تشنگی است.

♦ گلودرد و  از دست دادن حس چشایی نیز از نشانه های التهاب زبان می باشد.

 

عوارض بیماری التهاب زبان

- از عوازض بیماری التهاب زبان، بسته شدن راه های هوایی برای نفس کشیدن است.

- سخت صحبت کردن، جویدن و بلعیدن از عوارض التهاب زبان می باشد.

 

التهاب زبان و راه های تشخیص آن

در تشخیص التهاب زبان گاهی آزمایش خون برای رد بیماریهای دیگر انجام می شود

 

◊ باید فرد توسط دندان پزشک معاینه شود.

◊ در التهاب زبان برجستگی های انگشت مانند در سطح زبان که به نام پاپیل (پرز) معروفند، ممکن است از بین رفته باشد.

◊  زبان متورم یا تکه های متورم در زبان در بیماری التهاب زبان دیده می شود.

◊  پزشک سوالاتی را در زمینه سابقه بیماری و روش زندگی از فرد خواهد پرسید تا علت التهاب زبان مشخص شود.

◊  در تشخیص عارضه التهاب زبان آزمایش خون برای رد بیماری های دیگر، ممکن است انجام شود.

 

درمان التهاب زبان

اگر به بیماری التهاب زبان مبتلا شدید از مصرف شکلات پرهیز کنید

 

¤ غذاهای‌ تحریك‌كننده‌ التهاب زبان می‌توانند شامل‌ شكلات‌، مركبات‌، غذاهای‌ اسیدی‌ (سركه‌ و ترشی‌جات‌)، آجیل‌ شور یا چیپس‌ سیب‌ زمینی‌ باشند که تا حد امکان از آن استفاده  نشود.

 

¤ روزانه‌ 3 بار یا بیشتر دهان‌ خود را با محلول‌ نمك‌ (نصف‌ قاشق‌ چایخوری‌ در 250 سی‌سی‌ آب‌ معادل‌ یك‌ بطری‌ نوشابه‌) بشویید این راه برای درمان التهاب زبان بسیار موثر است.

¤ اگر التهاب‌ زبان‌، ناشی‌ از یك‌ دندان‌ یا دندان‌ مصنوعی‌ خراب‌ باشد، باید به دندانپزشك‌ مراجعه کنید.

 

داروهای موثر در درمان التهاب زبان

- برای‌ درد خفیف‌ بیماری التهاب زبان می‌توانید از داروهای‌ بدون‌ نیاز به‌ نسخه‌ مثل‌ دهان‌ شویه های‌ بی‌حس‌كننده‌ یا استامینوفن‌ استفاده‌ كنید.

 - ممكن‌ است‌ برای‌ عفونت‌ و درد التهاب زبان، آنتی‌بیوتیك‌ها یا بی‌حس‌كننده‌های‌ موضعی‌ تجویز گردند.

 

در صورت ابتلا به بیماری التهاب زبان درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟

در بیماری التهاب زبان اگر دچار تب شدید حتما به پزشک مراجعه کنید

 

· عدم‌ بهبودی‌ علایم‌ التهاب زبان ظرف‌ 3 روز علی‌رغم‌ درمان

·  اگر درد بیماری التهاب زبان غیر قابل‌ تحمل‌ شود و با درمان‌ تسکین‌ نیابد.

· اگر دچار تب شدید

· ظهور بثور پوستی‌ در هنگام ابتلا به بیماری التهاب زبان

· اگر در هنگام مبتلا شدن به عارضه التهاب زبان دچار کاهش وزن شدید

· اگر در بیماری التهاب زبان، زبان‌ متورم‌ شود و مانع‌ بلع‌ گردد.

 

پیشگیری از بیماری التهاب زبان

برای پیشگیری از التهاب زبان باید به طور مرتب از نخ دندان استفاده کرد

 

º  رعایت بهداشت دهان عاملی در پیشگیری از التهاب زبان می باشد.

º  شرکت کردن در فعالیت های ورزشی

º تغذیه سالم به پیشگیری از التهاب زبان کمک می کند

º  پیشگیری از ابتلا به التهاب زبان با مرتب مسواک زدن و استفاده از نخ دندان

º نوشیدن زیاد آب برای پیشگیری از بیماری التهاب زبان موثر است زیرا که باعث ترشح کافی بزاق می شود و به کاهش رشد باکتری کمک می کند.

º برای پیشگیری از ابتلا به التهاب زبان از مصرف شکلات، مرکبات، غذاهای اسیدی (سرکه و ترشی)، آجیل های شور و یا چیپس سیب زمینی باید خودداری کنید.

º برای جلوگیری از ابتلا به التهاب زبان، با آب نمک روزانه سه بار و یا بیشتر، دهانتان را بشویید.

 

گردآوری: بخش سلامت صبح بخیر

منابع:

tebyan.net

noonoab.ir

ویدیو مرتبط :
علل بیماری پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده، علایم و راه های درمان آن

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

التهاب زبان (گلوسیت)

گلوسیت عبارت‌ است‌ از التهاب‌ حاد یا مزمن‌ زبان‌ در اثر علل‌ مختلف که گاهی‌ مسری‌ است‌. گلوسیت می تواند خود بخود یا در اثر سایر بیماریها رخ دهد. بعضی از علل التهاب زبان خطرناك و جدی هستند.

 

شرح بیماری
گلوسیت‌ عبارت‌ است‌ از التهاب‌ حاد یا مزمن‌ زبان‌ در اثر علل‌ مختلف. گاهی‌ مسری‌ است‌ ولی‌ سرطانی‌ نیست‌.

گلوسیت می تواند خود بخود یا در اثر سایر بیماریها رخ دهد. بعضی از علل التهاب زبان خطرناك و جدی هستند. نظیرآنمی پرنیسیوز و پمفیگوس و لگاریس و بعضی علل غیر خطرناك نظیر گاز گرفتن زبان .

باكترها، قارچها و ویروسها از علل گلوسیت هستند و از دیگر علل گلوسیت تماس با محركها و آلرژیهای غذایی نظیر غذاهای گرم ، نوشابه ها، غذاهای تند، تنباكو و الكل است و بالاخره داروها از علل مهم التهاب زبان هستند.

از عفونتها مهم عامل گلوسیت می توان از عفونت تب خال، سیفلیس، عفونت قارچی و عفونت استرپتوكوكی نام برد.

از آلرژی ها عامل گلوسیت میتوان از موارد: فرآورده های بهداشت دهان نظیر دهان شویه ها، نخ دندان ، محافظهای دهان، خلال دندان، آلرژی های دارویی و غذایی نام برد.

از موارد تحریك كننده و تروما (ضربه) كه سبب التهاب زبان می شود می توان از الكل، گازگرفتگی زبان ، سوختن زبان ناشی از غذای گرم یا تند و یا مایعات داغ، دندان مصنوعی و تنباكو نام برد.

 

علایم شایع:
هر یك‌ از موارد زیر:
زبان‌ متورم‌ با رنگ‌ قرمز روشن‌
زخم‌ متورم‌ با رنگ‌ قرمز روشن‌
مویی‌شكل‌ شدن‌ زبان‌، گاهی‌ همراه‌ با سطحی‌ سیاه‌
قرمز شدن‌ نوك‌ و گوشه‌های‌ زبان‌

 

 

علل:
عفونی‌ از جمله‌ هرپس‌
سوختگی‌
آسیب‌ ناشی‌ از دندان‌های‌ ناصاف‌، عدم‌ تناسب‌ دندان‌های‌ مصنوعی‌، تنفس‌ دهانی‌ یا گازگرفتگی‌ مكرر در حین‌ تشنج‌
سوء مصرف‌ الكل‌، دخانیات‌، غذای‌ گرم‌ یا چاشنی‌
سلامت‌ نامناسب‌ دندان‌
آلرژی‌ به‌ خمیر دندان‌، دهان‌ شور (به‌ ویژه‌ دهان‌ شور حاوی‌ پراكسید)، شیرینی‌، رنگ‌ یا مواد مورد استفاده‌ در كارهای‌ دندان‌پزشكی‌
كمبود ویتامین‌های‌ ب‌ در اثر پلاگر، كم‌خونی‌ كمبود ویتامین‌ ب‌12 یا كم‌خونی‌ كمبود آهن‌
واكنش‌های‌ مضر نسبت‌ به‌ داروها

از دیگر علل التهاب زبان:
آفت، كم خونی آهن، لیكن پلان ، پمفیگوس و لگاریس (بیماری خطرناك با تحریك سیستم ایمنی خود فرد ) كم خونی ناشی از نقص در جذب ویتامین B12 ، سندرم شوگرن كه در آن دهان خشك است.

 

عوامل خطر برای التهاب زبان چیست؟
سن بالا( پیری)- مصرف الكل، دندان مصنوعی ، سابقه ابتلاء پدر یا مادر به التهاب زبان ، سوء تغذیه، بهداشت بد دهان، مصرف سیگار یا تنباكو جویدنی و ضعف سیستم ایمنی می باشد.

چگونه خطر ابتلاء به التهاب زبان را كاهش دهیم:
1- اجتناب از مصرف مایعات داغ، غذاهای تند
2- مصرف رژیم غذایی متعادل
3- استفاده از دندان مصنوعی مناسب بطوریكه باعث آسیب به دهان و زبان شود.
4- عدم مصرف الكل
5- رعایت بهداشت مناسب دهان نظیر مسواك زدن و نخ دندان كشیدن
6- درمان عفونت هایی نظیر سیفلیس و عفونتهای قارچی دهان
7- متوقف كردن استعمال دخانیات و یا تنباكو جویدنی
8- تغذیه‌ نامناسب‌ به‌ ویژه‌ كمبود ویتامین‌ها
9- مواجهه‌ شیمیایی‌ یا محیطی‌ با موارد شیمیایی‌ تحریك‌كننده‌ یا خورنده‌
10- اضطراب‌ یا افسردگی‌
11- دیابت‌ شیرین

 

 

پیشگیری:
بهداشت‌ دهان‌ خوبی‌ داشته‌ باشید. دندان‌ها و زبان‌ را حداقل‌ 2 بار در روز مسواك‌ بزنید و هر روز از نخ‌ دندان‌ استفاده‌ كنید. مرتب‌ چكاب‌ دندانپزشكی‌ داشته‌ باشید.
سیگار نكشید.
با استفاده‌ از محافظ‌ سر در ورزش‌های‌ تماسی‌ یا دوچرخه‌ سواری‌، از آسیب‌ زبان‌ پیشگیری‌ كنید

عواقب مورد انتظار:
با درمان‌ معمولاً ظرف‌ 2 هفته‌ علاج‌پذیر است‌

عوارض احتمالی:
التهاب‌ زبان‌ در صورت‌ عدم‌ درمان‌ كافی‌ می‌تواند مزمن‌ شود

 

درمان:
آزمون‌های‌ تشخیصی می‌توانند شامل‌ بررسی‌های‌ آزمایشگاهی‌ خون‌ یا بیوپسی‌ برای‌ تشخیص‌ هر گونه‌ اختلال‌ زمینه‌ای‌ باشند.

درمان‌ متوجه‌ علت‌ زمینه‌ای‌ در كنار ابزارهای‌ كمك‌ به‌ خود خواهد بود.

بررسی‌ كنید كه‌ آیا بین‌ خوردن‌ غذاهای‌ خاص‌ و التهاب‌ زبان‌ همراهی‌ وجود دارد یا خیر. غذاهای‌ تحریك‌كننده‌ می‌توانند شامل‌ شكلات‌، مركبات‌، غذاهای‌ اسیدی‌ (سركه‌، ترشی‌جات‌)، آجیل‌ شور یا چیپس‌ سیب‌ زمینی‌ باشند.

روزانه‌ 3 بار یا بیشتر دهان‌ خود را با محلول‌ نمك‌ (نصف‌ قاشق‌ چایخوری‌ در 250 سی‌سی‌ آب‌ معادل‌ یك‌ بطری‌ نوشابه‌) بشویید.

اگر التهاب‌ زبان‌، ناشی‌ از یك‌ دندان‌ یا دندان‌ مصنوعی‌ خراب‌ باشد، با دندانپزشك‌ خود مشورت‌ كنید. تا زمان‌ رفع‌ علت‌، التهاب‌ بهبود نخواهد یافت‌.

داروها:
برای‌ درد خفیف‌ می‌توانید از داروهای‌ بدون‌ نیاز به‌ نسخه‌ مثل‌ دهان‌ شوهای‌ بی‌حس‌كننده‌ یا استامینوفن‌ استفاده‌ كنید.
ممكن‌ است‌ برای‌ عفونت‌ و درد، آنتی‌بیوتیك‌ها یا بی‌حس‌كننده‌های‌ موضعی‌ تجویز گردند.

فعالیت در زمان ابتلا به بیماری:
محدودیتی‌ وجود ندارد

رژیم غذایی:
غیر از پرهیز از غذاهایی‌ كه‌ التهاب‌ را تشدید می‌كنند، رژیم‌ غذایی‌ خاصی‌ ندارد. در طول‌ بهبودی‌ در حدامكان‌ از مایعات‌ فراوان‌ و رژیم‌ غذایی‌ كاملاً متعادل‌ استفاده‌ كنید. برای‌ به‌ حداقل‌ رساندن‌ درد، مایعات‌ را با نی‌ بنوشید. غذاهایی‌ كه‌ درد كمتری‌ ایجاد می‌كنند، عبارتند از شیر، ژلاتین‌ مایع‌، ماست‌، بستنی‌ و فرنی

درچه شرایطی باید به پزشك مراجعه نمود؟
ایجاد تب‌
عدم‌ بهبودی‌ علایم‌ ظرف‌ 3 روز علی‌رغم‌ درمان‌
اگر درد غیر قابل‌ تحمل‌ شود و با درمان‌ تسكین‌ نیابد.
ظهور بثور پوستی‌
كاهش‌ وزن‌
اگر زبان‌ متورم‌ شود و مانع‌ بلع‌ گردد.

منبع:7sib.ir