21 نوامبر؛ روز جهانی فلسفه

مشهور است که نخستین بار سقراط واژه فلسفه را به کار برده است

 

30 آبان (21 نوامبر)؛ روز جهانی فلسفه

سازمان یونسکو 21 نوامبر برابر با 30 آبان را روز جهانی فلسفه نامگذاری کرده است. اولین مراسم بزرگداشت روز جهانی فلسفه در تاریخ ۲۱ نوامبر ۲۰۰۲ برگزار شد. این تصور که فلسفه می‌تواند نقش مهمی در رفاه انسانی، رویارویی با پیچیدگی‌ها و پیشبرد و ترویج صلح داشته باشد در مرکز اهمیت روز جهانی فلسفه قرار دارد.

 

فَلسَفه چیست؟

فَلسَفه (خِرَد دوستی) مطالعهٔ مسائلی کلی و اساسی، دربارهٔ موضوعاتی همچون هستی، واقعیت، آگاهی، ارزش، خِرَد، ذهن و زبان است. تفاوت فلسفه با دیگر راه‌های پرداختن به چنین مسائلی، رویکرد نقّادانه و معمولاً سازمان یافتهٔ فلسفه و تکیه آن بر استدلال‌های عقلانی و منطقی است. در تعابیر غیرتخصصی به طور گسترده‌تر فلسفه به بنیادی‌ترین عقاید، مفاهیم و رویکردهای یک فرد یا گروه اشاره دارد.

واژه فلسفه ریشه در کلمه یونانی آرخه به معنی بذر دارد. در واقع فلسفه به دنبال کشف ماده المواد عالم است که جهان هستی از چه چیز به وجود آمده است. همچنین واژهٔ فلسفه به معنای دوستداری خِرَد نیز هست و ریشهٔ یونانی (به یونانی: φιλοσοφία) دارد که سپس به عربی و فارسی راه یافته است. مشهور است که نخستین بار سقراط واژه مذکور را به کار برده است؛ زمانی که از او پرسیدند: «آیا تو فردی خِرَدمند هستی؟» وی پاسخ داد: «نه، اما خِرَددوست (Philosopher) هستم.».
اگرچه فلسفه پژوهشی تخصصی است؛ اما ریشه اش در نیازهای مشترک مردمی است که هرچند فیلسوف نیستند، به این نیازها آگاهند.

 

تعاریف گوناگونی از فلسفه
تعاریف گوناگونی برای فلسفه وجود دارد از جمله:
- ویتگنشتاین می‌گوید: فلسفه نبردی است علیه افسون‌زدگی ذهن توسط زبان.
- ارسطو: فلسفه علم به موجودات است از آن سو که وجود دارند.
- در تاریخ فلسفه اسلامی: فلسفه عبارت است از علم به موجود بماهو موجود. (که همان نظر ارسطوست- البته به یاد داشته باشیم در مفاهیم عقلی، تقلید ممکن نیست. یعنی اگر دو شخص از راه عقل به چیزی دست یافتند، نمی‌توان گفت که یکی ازدیگری تقلید کرده، بلکه هر دو یک مفهوم را درک کرده‌اند)

- کانت: فلسفه شناسایی عقلانی است که از راه مفاهیم حاصل شده باشد.
- افلاطون: فلسفه لذتی گرامی است. خاستگاه فلسفه حیرت در برابر جهان است.
- فیشته: فلسفه علم علم یا علم معرفت است.
- هربارت: فلسفه تحلیل معانی عقلی است.
- فلسفه مدرن: فلسفه یک روش سیّال و تغییر پذیر در مطالعه پدیده‌ها و افکار است.

 

حوزه‌های تحقیق
فلسفه به بسیاری از رشته‌های فرعی تقسیم شده است که می‌توان از معرفت‌شناسی، منطق، متافیزیک، اخلاق و زیبایی شناسی و غیره نام برد. برخی از حوزه‌های عمده مطالعه به صورت جداگانه در زیر آمده است.

- معرفت‌شناسی: معرفت‌شناسی به ماهیت و دامنه دانش مربوط می‌شود، همانند روابط بین حقیقت، باور و نظریه‌های توجیه.

منطق: منطق مطالعه اصول استدلال درست است.

مابعدالطبیعه یا متافیزیک: متافیزیک مطالعه ویژگی‌های عمومی واقعیت همانند وجود، زمان، رابطه بین ذهن و بدن، اشیاء و خواص آنها، کل و اجزای آن، وقایع، فرایندها، و علت و معلول است.

اخلاق: اخلاق و یا «فلسفه اخلاق» در درجه اول با سؤال «بهترین راه برای زندگی» روبرو است، و ثانیاً با این سؤال که «آیا این سؤال را می‌توان پاسخ داد».

فلسفه سیاسی: فلسفه سیاسی به مطالعه دولت و رابطه افراد (یا خانواده و قبیله) با جوامع و از جمله دولت می‌پردازد.

زیبایی شناسی: زیبایی شناسی به زیبایی، هنر، لذت، ارزش‌های حسی، عاطفی، ادراک، و مسائل مربوط به ذوق و احساسات می‌پردازد.

منبع : fa.wikipedia.org

ویدیو مرتبط :
21 نوامبر روز جهانی تلویزیون

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

21 نوامبر؛ روز جهانی تلویزیون

مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۹۶م، 21 نوامبر را روز جهانی تلویزیون تعیین کرد

 

30 آبان (21 نوامبر)؛ روز جهانی تلویزیون

نامگذاری روز جهانی تلویزیون
روز جهانی تلویزیون، مصادف با روز بیست و یکم نوامبر در تقویم تاریخ میلادی می‌‏باشد.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۶م، بیست ‌و یکم نوامبر را به‌‏عنوان «روز جهانی تلویزیون» تعیین کرد. سازمان ملل متحد هدف از چنین اقدامی را ترغیب کشورها به تبادل برنامه‌های تلویزیونی به‌ویژه برنامه‌هایی اعلام کرد که برای گسترش صلح، توسعه‌ی اجتماعی و اقتصادی و تقویت مسائل فرهنگی جامعه ساخته می‌شود.

 

مخترع تلویزیون
تلویزیون، سامانه‌ای ارتباطی برای پخش و دریافت تصاویر متحرک و صداها از مسافتی دور است. همچنین دستگاه گیرنده در این سامانه، تلویزیون نام دارد. امروزه در ایران، به مجموعه فراهم کننده و پخش کننده برنامه‌های تلویزیونی، سیما گفته می‌شود.
از جان لوگی برد دانشمند و مخترع اسکاتلندی به عنوان مخترع تلویزیون یاد می‌شود، گرچه دانشمندان و مخترعان بسیار دیگری مانند پائول نیپکو، بوریس روزینگ، ولادیمیر زورکین و فیلو فارنزورث از اواخر سده ۱۹ میلادی در توسعه و تکمیل فناوری تلویزیون نقش موثر داشته‌اند.

 

تاریخچه ورود تلویزیون به ایران

تا قبل از سال ۱۳۳۷ هنوز چیزی به نام تلویزیون به خانه مردم ایران راه پیدا نکرده بود. تا آن زمان این رادیو بود که بدون حضور رقیبی جدی برای خودش یکه‎تازی می‌کرد، اما از سال ۱۳۳۷ داستان متفاوت شد. از آن سال بود که دیگر سر و کله دستگاه شگفت‌انگیزی که بعد‌ها به آن لقب جعبه جادو دادند، پیدا شد.

البته گویا قبل از سال ۱۳۳۷ هم برای راه‌اندازی تلویزیون تلاش‌هایی شده بود اما آن تلاش‌ها در ‌‌نهایت به سرانجامی نرسیدند: «فکر راه‎اندازی تلویزیون در ایران به سال ۱۳۳۵ بر می‌گردد. جوانی به نام آقای کازرونی، اهل اصفهان که از یک خانواده ثروتمند بود و در خارج کشور، کارگردانی سینما خوانده بود به این فکر افتاد که در ایران تلویزیون تاسیس کند و از این طریق یک منبع درآمد مطمئنی را برای خود ایجاد کند. حتی با شرکت‌های خارجی‌ای که فرستنده‌های تلویزیونی تولید می‌کردند وارد مذاکره شد اما این صحبت‌ها به نتیجه نرسید و توافقی انجام نشد...»

انگار قرار بود سند این کار به نام و به کام فردی دیگر زده شود. آن فرد «حبیب‌الله ثابت پاسال» بود؛ بازرگانی که با پیش‌دستی، زود‌تر از بقیه آستین‌هایش را بالا زد و توانست تاسیس تلویزیون در ایران را به نام خود ثبت کند.

 

حبیب‌الله ثابت پاسال، سرمایه‌دار بخش خصوصی، تأسیس یک فرستنده تلویزیونی را به دولت وقت پیشنهاد داد و دولت نیز پیشنهاد او را پذیرفت و برای آن که کار جنبه قانونی داشته باشد، مجلس شورای ملی در تیر ماه سال ۱۳۳۷، ماده‌ای با چهار تبصره به تصویب رساند که به موجب آن، اجازه داده شد فرستنده تلویزیونی در تهران زیر پوشش وزارت پست و تلگراف و تلفن ایجاد شود. این فرستنده تا پنج سال از پرداخت مالیات معاف بود وتمام برنامه‌های آن از مقررات اداره کل انتشارات پیروی می‌کرد.

سرانجام نخستین فرستنده تلویزیون ایران در ساعت ۵ بعد از ظهر جمعه ۱۱ مهر ماه سال ۱۳۳۷، اولین برنامه خود را پخش کرد.

 

تلویزیون، نقش مهمی در انتشار اطلاعات و دانستنی‌ها ایفا می‌کند

 

ایدئولوژى حاكم بر تلویزیون
تلویزیون به عنوان وسیله اى براى شكل دادن افكار عمومى، با زیر پوشش قرار دادن معضلات اجتماعى و مسائل مربوط به سیاست داخلى و خارجى و همچنین با عرضه برنامه هاى تفریحى و نمایشى اش، نقش خود را مى نمایاند، بدون توجه به نوع برنامه اى كه از آن پخش مى شود; مجله هاى خبرى، موسیقى ها، مسابقه هاى تلویزیونى، نمایش مجموعه ها و مانند آن.
این وسیله ارتباطى در هر حال، ملزم به ارائه یك پیام ایدئولوژیك است. تعدّد و گوناگونى روش ها و فنونى كه به وسیله برنامه سازان به كار گرفته مى شود در واقع بیانگر مجموعه اى از اصول و گرایش هاى ایدئولوژیك حاكم بر تلویزیون و یا به تعبیر دیگر، مبیّن آن وظایف اصلى است كه در زمینه ایدئولوژى از سوى طبقه حاكم بر تلویزیون تعیین مى شود. این ایدئولوژى منعكس كننده وضع ملّى، فرهنگى و سیاسى خاص هر كشور است.

 

تلویزیون، تأثیر‌گذار‌ترین رسانه

بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند امروزه تلویزیون عضوی از خانواده است و برخی آن را بیگانه‌ای می‌دانند که خود را بر خانواده تحمیل کرده است. بهر ترتیب اکنون در سراسر گیتی، تلویزیون در کانون خانواده حضوری پررنگ و مؤثر دارد، روابط اعضای خانواده تحت تأثیر آن دگرگون و کارکردهای خانواده دچار تغییر و تحول جدی شده است. این رسانه در مواردی رقیب والدین و در مواردی یاریگر و همراه آنان است. گاه کارکردهای نهادهای رسمی را به چالش می‌کشد و گاه در نقش نهادی میانجی و واسط، به هم‌افزایی کارکردها کمک شایانی می‌کند.

 

به هر حال تلویزیون به تأثیر‌گذار‌ترین رسانه در عصر ما مبدل شده است. تلویزیون عرصه‌ای برای نمایش تصاویر، فرم‌ها و سبک‌هایی است که انسان را احاطه کرده است. تلویزیون، مردمی‌ترین و پرمخاطب‌ترین مدیوم برای ارتباطات و اطلاع‌رسانی است چرا که به‌راحتی مطالب را به مخاطبان از هر گروه سنی و قشری که باشند، ارائه می‌دهند.

 

تماشای تلویزیون و دریافت اطلاعات از طریق این رسانه به سواد نیاز ندارد و به‌‏همین دلیل، این رسانه در کشورهای عقب‌مانده و در حال توسعه بیش‌‏تر کاربرد دارد. تلویزیون، نقش مهمی در انتشار اطلاعات و دانستنی‌ها ایفا می‌کند و وسیله‌ای قدرتمند برای شکل‌دهی به شرایط و خواسته‌های بشری محسوب می‌شود.

 

به‌‏واسطه‌‏ی چنین ویژگی‌‏هایی، یونسکو مأمور شده است که از فعالیت شبکه‌های تلویزیونی مستقل و هم‌چنین تولید برنامه‌هایی که به صلح، توسعه‌ی اجتماعی و اقتصادی و تقویت مسائل فرهنگی جامعه منجر می‌شود، حمایت به‌‏عمل آورد. از این‌‏رو، همه‌‏ساله هم‌‏زمان با این روز، گردهمایی روز جهانی تلویزیون در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار می‌شود. در این گردهمایی، صاحبان شبکه‌های تلویزیونی و اهالی رسانه از سراسر دنیا دور هم جمع می‌شوند.

 

گردآوری: بخش فرهنگ و هنر صبح بخیر

 

منابع :

tebyan.net

fa.wikipedia.org

tarikhirani.ir