گنبد هارونیه تنها اثر بر جای مانده از توس قدیم

تنها ثر بر جای مانده از توس قدیم بنای آجری است معروف به گنبد هارونیه که در دهه های اخیر به همت انجمن ثار ملی و میراث فرهنگی خراسان مرمت و باز سازی شده است مردم این بنا را زندان هارونیه می نامند و در متون وسفر نامه ها از آن مسجد توس آرامگاه و خانقاه غزالی نام برده شده است.

هارونیه كه احتماﻷ مدرسه یا خانقاهی مربوط به سدﺓ هشتم می‌باشد سنگ یادبودی بنام محمد غزالی در وسط محوطه كارگذاشته شده است. چون آرامگاه « مام محمد غزالی » در توس می باشد و محل آن دقیقاً روشن نیست ، در مجاورت این بنا به یادبود این دانشمند ، سنگ مزاری نصب شده است .

این ساختمان زیر زمینی دارد كه عقیده عمومی مردم این است كه به عنوان زندان از آن استفاده می شده است. تحقیقات اخیر نشان داده که هارونیه صرفا آرامگاه یا خانقاهی است گه در سده های هفتم یا هشتم هجری هم پهلو با یک بنای مذهبی دیگر و بر روی خرابه های ابنیه کهن ساخته شده است این بنا مشتمل بر یک فضای وسیع مربع گنبد دار به ارتفاع حدود25 متر و وسعت 12*12 متر است در انتهای بنا سه حجره با اتاقک با تزئیناتی شامل گچبری قرار دارند تزدینات خارجی آن منحصر به قابهای عمودی وستون نماهای طرفین ورودی می باشد.

راه پله هایی دارد كه می توان به طبقه دوم بنا رفت فعلاً آن را بسته اند ولی در دوران كودكی من باز بود و طبقه دوم را نیز چند بار دیده ام فضای بسیار كوچكی دارد. محل جدیدی كه به تازگی در این محوطه توسط باستان شناسان پیدا شده ، می گویند مدرسه یا مسجد بوده است

ویدیو مرتبط :
ترمیم اسکار پوستی(اثر برجای مانده زخم)

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

کلیسای زیبای ایاصوفیه، باارزش ترین اثر باقی مانده از دوره بیزانس

 کلیسای زیبای ایاصوفیه، باارزش ترین اثر باقی مانده از دوره بیزانس
ایاصوفیه یا حاجیاسوفیا با ارزش ترین اثر باقی مانده از دوره بیزانس است و از هنرهای موجود در آن موزاییک هایی است که تصاویری از حضرت مریم و حضرت عیسی(ع) در آنها نقش بسته است.

 

 

عیسی مسیح در حال اهدا آمرزش با یک دست است و خطبه‌ای در دست دیگرش قرار دارد. در سمت راست مریم مقدس، جان دوم کامننوس در لباس مجللی مملو از جواهرات ایستاده‌ و در دست خود کیفی حاوی جواهر که سمبل نذر سلطان به کلیسا است دارد. ملکه آیرین نیز در لباس مجلسی در حال ارائه مدرکی در سمت چپ مری مقدس ایستاده ‌است.
این بنا توسط ریاضیدان ها و فیزیکدان های مشور طراحی و در 5 سال توسط 10 هزار کارگر و صد استاد فاخر در سال 532 میلادی احداث شده است. معماری گنبد عظیم آن مثل این است که به نور تکیه دارد و تحسین تاریخ دانان و معماران و محافل علمی را برانگیخته است.

ایاصوفیا را فرمانروا به همراه کشیش اوتی چیوس در 27 دسامبر 537  در مراسمی بزرگ افتتاح کردند. کلیسای ایاصوفیا از آن به بعد محل عبادت ارتدوکس های استانبول و همچنین محل اجرای مراسم امپراتوری از جمله کروناسیون بود. کلیسا همچنین محل یتیم خانه، محل اعتراف خطاکاران و گناهکاران و همچنین بازدیدکنندگان از سرتاسر جهان بود که به شدت مورد توجه آنها قرار می‌گرفت.
پس از تسخیر استانبول در انتهای جنگ صلیبی چهارم، ایاصوفیا مورد تجاوز و بی حرمتی مسیحیان لاتین قرار گرفت، بسیاری از یادگارهای باستانی و آثار مقدس منجمله سنگ قبر عیسی مسیح، تصویر شیردهی مریم مقدس، کفن عیسی مسیح، استخوان های برخی از امامان مسیحی دفن شده در ایاصوفیا دزدیده شده و به کلیساهای غرب فرستاده شدند. در طول تصرف استانبول توسط لاتین ها ایاصوفیا تبدیل به کلیسای کاتولیک های رم شد .
پس از تصرف استانبول توسط ترک‌های آتامان در سال 1450، ایا صوفیا، به مسجد ایاصوفیا تبدیل شد. سلطان محمدفاتح در همان روز فتح استانبول فرمان تبدیل کلیسای ایاصوفیا به مسجد را صادر کرد و سه روز پس از فتح استانبول، ضمن برپا داشتن مراسم نماز جمعه در ایاصوفیا به امامت آق شمس الدین، خطبه به نام پادشاه فاتح عثمانی خوانده شد.

بالاخره در سال 1935 نخستین رئیس جمهور ترکیه مصطفی آتاترک، این بنا را به موزه تبدیل کرد. این ساختمان زیبا از هر قرنی و از هر نابغه ای اثری دارد. از دوره بیزانس گرفته تا معمار ترک، سینان که اولین معماری بود که اصول زلزله را در کارهایش به کار می گرفت؛ از معماران سوییس تا خطاط های برجسته اسلامی.

این اثر از ده ها کشور و شهر آنتیک اثر دارد و تاریخ تصویری بیش از 15 قرن است و از هر دوره مثلا جنگ های صلیبی یا ترکی اسلامی نشانه هایی دارد و در آن فرهنگ اسلامی و مسیحی در هم آمیخته و با گنبد شاهکار آن بیننده را غرق در نور و آرامش می کند و هنوز که هنوز است در مورد اسرار آن کتاب ها نوشته می شود.
منبع: khabaronline.ir