فرهنگ و هنر


2 دقیقه پیش

تشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالس

تشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالس | برگزاری مراسم عروسی | باغ عروسی تشریفات ۵ ستاره بهبود با مدیریت بهبود اصلانی صاحب سبک در اجرای دیزاین های ژورنالی و فانتزی ، اجرا ...
2 دقیقه پیش

خواندنی ها با برترین ها (81)

در این شماره از خواندنی ها با کتاب جدید دکتر صادق زیباکلام، اثری درباره طنز در آثار صادق هدایت، تاریخ فلسفه یونان و... آشنا شوید. برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره ...

محوطه تاریخی طاق بستان



 

 

مجموعه تاریخی طاق بستان

 


محوطه تاریخی طاق بستان در دامنه کوهی به همین نام و در کنار چشمه ای در شمال شرقی حاشیه کنونی شهر کرمانشاه واقع شده است دراین محوطه ، آثاری از دوره ساسانی وجود دارد که شامل سنگ نگاره اردشیر دوم و دو ایوان سنگی بنام های ایوان کوچک و بزرگ است .


. ایوان کوچک د رسمت چپ سنگ نگاره ادشیر دوم و ایوان بزرگ در سمت راست ایوان کوچک قرار دارد .یاحان ، مورخین و جغرافی نویسان دوره اسلامی ضمن توصیف سنگ نگاره های طاق بستان ، از این محوطه با نام های متفاوتی یاد کرده اند ، بطوریکه ابن فقیه و ابن رسته این مکان را « شبدیز » و یاقوت آن را « قصرشیرین » نامیده است ، همچنین حمدالله مستوفی آنجا را « طاق وسطام » عده ای دیگر آن را « طاق بهستون » ، « طاق بیستون » و « تخت بستان » نامیده اند .

 

اهالی محل نیز محوطه را با نام « طاق وسان » و « طاق بسان » می شناسند زیرا « سان » در لفظ محلی به معنی سنگ است و به این ترتیب « طاق وسان » یعنی طاقی که در سنگ کنده شده است . امروزه نیز در اکثر محافل ایران شناسی از این مکان با نام « طاق بستان » یاد می شود بنای معروف به معبد آناهیتا در مرکز شهر کنگاور بر سر راه همدان به کرمانشاه واقع شده است .این بنا بر روی تپه طبیعی با حداکثر ارتفاع 32 متر نسبت به سطح زمین های اطراف ساخته شده است .

 

نقشه بنای کنگاور چهار ضلعی و به ابعاد 209*224 متر می باشد که هر ضلع آن به شکل صفه ای به قطر 18 متر است . این صفه ها با لاشه سنگ و ملاط گچ ساخته شده اند که نمای بیرونی آن ها به وسیله سنگ های بزرگ تراشیده شده ای به صورت خشکه چین پوشش داده شده و گاهی برای اتصال برخی از بلوک ها ، از بست های آهنی و سربی استفاده کرده اند . در قسمت جنوبی بنا ، پلکان دو طرفه ای به درازای 154 متر وجود دارد که هر دوتا پنج پله در یک بلوک سنگی ایجاد شده است .

 

در وضع موجود تعداد سنگ پله ها در پلکان شرقی 26 پله و د رپلکان غربی 21 پله می باشد ولی با توجه به ارتفاع دیوار که 20/8 متر از آن باقی مانده به طور یقین تعداد پله ها بیشتر از این بوده است . در بخش شمال شرقی بنا نیز دو ردیف موازی سنگ های تراشیده بکار رفته که بر وجود ورودی به عرض 2 متر در این بخش از بنا دلالت دارد . در مرکز بنا ، صفه ای با جهت شرقی ، غربی ساخته شده که 93 متر درازا و 30/9 متر پهنا و بین 3 تا 5 متر ارتفاع دارد .

 

این صفه با لاشه سنگ های بزرگ که حداقل یکی از سطوح آن صاف بوده ساخته شده است و نمای آن با ملاط گچ پوشیده شده که جز در برخی از سطوح پائین دیوار نشانی از آن نمانده است .بر روی صفه های چهارگانه این بنا به جز فاصله بین دو رشته پلکان جنوبی ، یک ردیف ستون قرار گرفته است . این ستون ها کوتاه و قطورند . بلندی هر ستون که شامل پایه ، ساقه و سرستون می باشند 54/3 متر و قطر هر یک از ساقه ستون ها که استوانه ای شکل می باشند 144 سانتی متر است .

 

 

مجموعه تاریخی طاق بستان

 

 

در مورد کارکرد این بنا در میان محققین اختلاف نظرهایی وجود دارد . بطوریکه عده ای از نویسندگان این بنا را معبدی برای الهه آناهیتا دانسته اند . آناهیتا ایزد بانوی ، آب های روان ، زیبایی ، فراوانی و برکت در دوران پیش از اسلام بوده است .ولی برخی دیگر از محققین به تبعیت از نوشته های مورخین ایرانی و عرب سده سوم هجری به بعد کارکرد این بنا را کاخی ناتمام برای خسروپرویز معرفی کرده اند .

 

از نظر زمان ساخت نیز عده ای این بنا را به اواخر سده سوم و آغاز سده دوم پپیش از میلاد نسبت داده اند ، عده دیگر آن را به سده یکم پیش از میلاد و سیف الله کامبخش فرد کاوشگر بنا ، آن را به سه دوره هخامنشی ، اشکانی و ساسانی نسبت می دهد ولی مسعود آذرنوش کاوشگر دیگر بنا آن را کاخ ناتمامی از خسروپرویز در اواخر دوره ساسانی می داند .بیسُتون،بیسِتون،بیسْتون،بهیسْتون نام امروزی یک صخره برافراشته در شمال یک راه باستانیِ پر رفت و آمد که محل عبور کاروانها و نظامیان از بابل و بغداد به سوی کوههای زاگرس و همدان(اکباتانَ) بود،می باشد.


بیستون در ۳۴ درجه و ۳۵ دقیقه شمال عرضِ جغرافیایی و ۴۵درجه و ۲۷ دقیقه شرقِ طول جغرافیایی در فاصله حدودا ۳۲ کیلومتری شرق شهر کرمانشاه قرار دارد. همچنین نام روستایی که در نزدیکی این صخره قرار دارد هم بیستون می باشد.نام پارسی باستان این کوه بَغستانَ و بگستانَ به معنی جایگاه خدایان و در نوشته های یونانی بگیستانُن(اُروس) می باشد.در آثار جغرافیدانان عرب سده های میانی مثل ابن حَوقل،اصطخری و یاقوت هم این کوه بَهِستون ، بِهِستون(ستونهای خوب) و بهیستان آمده است. در مجموع دگرگونی این واژه بدین گونه است:بَغستانَ-بگستانَ-بهستون-بهستان-بیستون.بیستون به علت شرایط جغرافیایی همیشه از آغاز زندگی بشر تا به امروز مورد توجه بوده و آثاری از هر دوره ای از تاریخ را در خود جای داده است.

 

 

 

 


ویدیو مرتبط :
طاق بستان ( طاق وه سان ) کرمانشاه

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

آشنایی با محوطه تاریخی زندان سلیمان - آذربایجان‌غربی



 زندان سلیمان,محوطه تاریخی زندان سلیمان

کوه زندان سلیمان یا دیو سلیمان، کوه مخروطی شکل درون تهی است که در 3 کیلومتری غرب محوطه باستانی تخت سلیمان در نزدیکی شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی قرار دارد.

این کوه مخروطی هزاران سال پیش بر اثر وقوع آتش‌فشان بوجود آمده است و ساکنین منطقه تخت سلیمان تکاب این کوه زیبا و شگفت انگیز را زندان سلیمان یا زندان دیو می‌نامند و بر این باورند که حضرت سلیمان دیوهایی را که از فرمانش سرپیچی می‌کردند در این کوه زندانی می‌کرد.

این کوه پدیده‌ای بسیار جالبی است که حاصل میلیون‌ها سال فعالیت چشمه‌جوشان آرتزینی می‌باشد. منشاء آن نیز آبهای زیرزمینی بوده است.

  زندان سلیمان,محوطه تاریخی زندان سلیمان

طریقه بوجود آمدن این کوه عظیم به این صورت است که چشمه در ابتدا دریاچه‌ای در اطراف خود بوجود می آورد و آهک و املاح معدنی دیگر در اطراف دریاچه رسوب می کند و آب از اطراف آن سرازیر می شود و مجددا رسوب می‌دهد و این سیر سالیان سال ادامه می یابد تا اینکه چشمه‌ اولیه به صورت یک کوه مخروطی درمی‌آید.

پس از بوجود آمدن این کوه دهانه چشمه به دلایلی مسدود شده و آب درون کوه به مرور فرو می نشیند و کوه به شکل امروزی خود درمی‌آید.

در اطراف این کوه چشمه‌های متعدد آب گرم هنوز در حال فعالیت هستند و بطور کلی این ناحیه از نظر زمین شناسی بسیار پیچیده و خاص است. در طول تاریخ اقوام مختلفی نظیر ماناها (در هزاره اول قبل از میلاد مسیح) در دامنه‌ این کوه ساکن بوده‌اند.

   زندان سلیمان,محوطه تاریخی زندان سلیمان

 همچنین اهالی متعقدند این چشمه‌ها به علت وجود املاح معدنی کوه زندان خاصیت متعدد درمانی دارد. ارتفاع این کوه میان تهی مخروطی شکل از سطح زمین مجاور بین 97تا100متر است و در مرکز ان گودالی به قطر دهانه 65 متر وعمق 80 متر وجود دارد.

در طوقه این مخروط بقایای معبد مقدسی مربوط به هزاره اول قبل از میلاد وجود دارد که در دهه چهل توسط هیات باستان‌شناسی آلمانی مورد کاوش و مطالعه قرار گرفته است.

بعد از رونق آتشکده آذر گشنسب دوره ساسانی تا مدتی از کوه زندان سلیمان و تعدادی از واحدهای معماری آن به عنوان قلعه نگهبانی استفاده می‌شد.

آتشکده اذر گشنسب مهمترین آتشکده ساسانیان و به عنوان پایتخت مذهبی ایرانیان در مجموعه باستانی تخت سلیمان قرار دارد و یکی از سه آتشکده مهم زرتشتیان محسوب می شود.

برخی از باستان شناسان وکاوشگران اماکن تاریخی متعقدند این کوه اصلا سابقه آتش‌فشانی نداشته است، بلکه در ابتدا دریاچه‌ای شبیه دریاچه تخت سلیمان بوده که بعدها آب آن خشک شده و به صورت فعلی درآمده است.

همچنین در ارتفاع 65 متری این کوه دیواری مانند کمربند پس از حفاری مشاهده شده که طول آن در حدود 800 متر است.

زندان سلیمان در حالت کلی ساختار رسوبی مشابهی شبیه وضعیت فعلی مجموعه تخت سلیمان دارد. این کوه در زمان مانایی‌ها درحدود سالهای 660تا 830 قبل از میلاد به عنوان عبادتگاه استفاده می شده است و در دهه 60میلادی به منظور بررسی و مطالعه ساختار درونی گودال کوه زندان سلیمان یک هیات باستان شناسی آلمانی از سمت شمال شرقی دامنه آن تونلی حفر کردمد که بعد از آن عملیات مجدد مسدود گردید.

مجموعه میراث فرهنگی وگردشگری تخت سلیمان در42 کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب در جنوب اذربایجان غربی به عنوان اثر ملی کشور در آثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

  زندان سلیمان,محوطه تاریخی زندان سلیمان

 محوطه تاریخی زندان سلیمان

 

 زندان سلیمان,محوطه تاریخی زندان سلیمان

  محوطه تاریخی زندان سلیمان

 زندان سلیمان,محوطه تاریخی زندان سلیمان

  محوطه تاریخی زندان سلیمان

 زندان سلیمان,محوطه تاریخی زندان سلیمان

  محوطه تاریخی زندان سلیمان

 زندان سلیمان,محوطه تاریخی زندان سلیمان

  محوطه تاریخی زندان سلیمان

 زندان سلیمان,محوطه تاریخی زندان سلیمان

  محوطه تاریخی زندان سلیمان

 زندان سلیمان,محوطه تاریخی زندان سلیمان

  محوطه تاریخی زندان سلیمان

 زندان سلیمان,محوطه تاریخی زندان سلیمان


منبع:hamshahrionline.ir