روز جهاد کشاورزی

 

 

روز جهاد کشاورزی

براساس منابع سازمان خواربار جهانی ساختار اصلی تولیدات كشاورزی جهان متكی بر 66 محصول كشاورزی شامل 41 محصول زراعی و 25 محصول دامی می باشد. البته این بدان معنا نیست كه تنها 66 محصول كشاورزی در دنیا تولید می شود. بلكه این تعداد محصول به عنوان محصولات اصلی در ساختار كشاورزی دنیا مطرح می باشند. براساس اطلاعات موجود از بین 231 كشور دنیا، تقریبا 3/1 آنها در امر تولیدات كشاورزی پیشتاز بوده به نحوی كه در تولید یك تا چند محصول كشاورزی، رتبه های اول تا دهم دنیا را به خود اختصاص داده اند در این زمینه جمهوری اسلامی ایران از جایگاه مناسبی در تولیدات كشاورزی دنیا برخوردار است.

كشاورزى، اساس توسعه و پیشرفت
یكى از عناصر مهم در به وجود آمدن تمدن‏هاى بزرگ، كشاورزى بوده است. ازاین‏ روست كه دانشمندان علوم جامعه ‏شناسى و تمدن گفته‏ اند كه تمدن‏هاى بزرگ، در كنار رودها و زمین‏هاى حاصل‏خیز ایجاد شده‏اند.
ایران اسلامى نیز به عنوان كشورى صاحب تمدن كهن، داراى پیشینه درخشان در زمینه كشاورزى بوده است.

یكى از راه‏كارهاى مهم برون‏ رفت از بحران‏هاى اجتماعى مانند بی‏كارى و ایجاد فرصت‏هاى شغلى، كشاورزى است.در بیان اهمیت بخش كشاورزى در اقتصاد یك كشور، كافى است بدانیم كه بخش كشاورزى، 80 درصد نیازهاى غذایى جمعیت كشور را تأمین می‏كند و یك چهارم اشتغال كشور در گرو این بخش است.

امروزه كشاورزى به عنوان یك رشته علمى و مجهز به فن‏آورى روز، نقش اساسى در رشد همه‏ جانبه كشور و استقلال آن ایفا می ‏كند كه این مهم، با تربیت نیروهاى متخصص و متعهد امكان‏پذیر است.

 

وضعیت كشاورزی در ایران از دید آمار و ارقام:

براساس اطلاعات فائو، ایران در تولید یك سوم از تعداد محصولات اصلی دنیا دارای رتبه های اول تا دهم جهان بوده كه سهم محصولات باغی 15 و محصولات زراعی 7 محصول  می باشد.

ایران با داشتن 15 محصول باغی مهم دارای مقام جهانی، از نظر تنوع تولید محصولات باغی، بعد از كشورهای چین، امریكا. مشتركاً با تركیه رتبه سوم دنیا را از آن خود كرده است.

 

از نظر صادرات محصولات كشاورزی ایرن نیز در صادرات 10 محصول دارای رتبه های اول تا دهم جهان است با این توضیح كه براساس منابع فائو، تجارت جهانی محصولات كشاورزی دنیا متكی بر صادرات و واردات 35 محصول اصلی بوده و از بین كشورهای جهان 64 كشور صادر كننده محصولات زراعی و 55 كشور صادر كننده محصولات باغی می باشند.

 

همچنین محصولات ارزشمند دیگری نظیر زعفران، زرشك و زیره نیز در ایران تولید می شود، كه به دلیل قرار نگرفتن در شمار محصولات اصلی كشاورزی از نظر فائو، در این طبقه بندیها لحاظ نشده است و ایران در واقع جزو بزرگترین تولید كنندگان دنیا در تعدادی از این محصولات نیز می باشد.

 

روز جهاد کشاورزی

 

كشاورزی در بسیاری از كشورها محور توسعه قرار گرفته و در ایران نیز این بخش از اهمیت بسزایی برخوردار است. بررسیهای انجام شده نشان می دهد علی رغم همه تلاشها به دلیل وجود مشكلات ساختاری، توسعه این بخش با تنگناهایی مواجه است.

 

از سوی دیگر كارشناسان معتقدند این بخش می تواند نقش عمده ای در رونق اقتصادی داشته باشد و محصولات آن می تواند جایگزین مناسبی برای صادرات نفت باشد.

پس از انقلاب اسلامی ایران هدف و تلاش مسئولان در این راستا قرار گرفت كه كشور در تولید محصولات كشاورزی و بویژه محصولات راهبردی مانند: گندم به خودبسندگی كامل برسد. ولی در عمل با آغاز جنگ تحمیلی، توان برنامه ریزی از برنامه ریزان بخش كشاورزی گرفته شد.

 

در طول سالهای دفاع مقدس بیشتر تلاش دست اندركاران بخش كشاورزی حمایت از تولید محصولات كشاورزی و تهیه نهاده ها برای كشاورزان بود. در این دوره با توجه به موقعیت ویژه كشور از نظر مخارج جنگ تحمیلی، بازبخش كشاورزی به سبب دارا بودن پتانسیلهای خود اتكایی به منابع داخلی توانست این دوران بحران را به خوبی طی كند.

 

پس از پایان جنگ و شرایط بحران نگاه مسئولان نظام به تدوین و به كاركیری برنامه های توسعه برای كل اقتصاد و بویژه بخش كشاورزی جلب شد. به طبع، با پیدا شدن این تفكر كه بخش كشاورزی شرایط ویژه ای داشته و نیز در نظر گرفتن این نكته كه در صورت به دست آوردن اطلاعات دقیق می توان برنامه ریزیهای دقیق كرد، روشهای خاصی در برنامه ریزی در بخش كشاورزی ایران پدید آمد.

منبع:www2.irna.ir

ویدیو مرتبط :
جهاد کشاورزی

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

14 دی؛ روز جهاد کشاورزی

بخش کشاورزی تامین کننده مهم ترین نیاز جامعه به شمار می رود

14 دی؛ روز جهاد کشاورزی

14 دی ماه روز جهاد کشاورزی نامگذاری شده است.

 

وزارت جهاد کشاورزی

جهاد سازندگی نهادی انقلابی است که در تاریخ ۲۷ خرداد ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی (ره) برای رسیدگی به مناطق محروم و دورافتاده ایران تاسیس شد. اما بعد ها به منظور رفع نابسامانی‌ها و نارسایی‌ها در بخش کشاورزی براساس قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جهت اصلاح نظام اداری، کاهش تصدی‌های غیر ضروری، ارتقای بهره‌وری و کارایی نیروی انسانی و مدیریت دستگاههای اجرایی، حذف موازی کاری‌ها و تجمع امور کشاورزی، دام، توسعه و عمران روستایی لایحه ادغام وزارت جهاد سازندگی و وزارت کشاورزی و تشکیل وزارت جهاد کشاورزی توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی تهیه شد و در تاریخ ۲۶ مرداد ۱۳۷۹ با قید یک فوریت به مجلس شورای اسلامی رفت. این لایجه در تاریخ ۶ دی ۱۳۷۹ به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید و در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۷۹ توسط شورای نگهبان تایید شد و وزارت جهاد کشاورزی تشکیل شد.

 

در حال حاضر سالها از صدور آن فرمان تاریخی می گذرد و جهاد سازندگی با توجه ضرورتهای کشور به جهاد کشاورزی تغییر نام پیدا کرده اما حل مشکلات بخش کشاورزی با مدیریت جهادی به جای خود باقی است که دراین زمینه باید تلاش ها چند برابر شود تا هدف نهایی معمار کبیر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی در خود کفایی بخش کشاورزی و عمرانی و آبادانی روستاها به طور کامل محقق گردد.

 

بخش کشاورزی در حال حاضر شرایط خوبی ندارد

بخش کشاورزی در شرایط حاضر از حال و روز خوبی برخوردار نمی باشد تغییر کاربری گسترده اراضی زراعی به مصارف غیر تولیدی ، تولید پایین درواحد سطح، کاهش بهره وری ، سنتی بودن عوامل تولید، فقدان نقدینگی، سرمایه گذاری بسیار پایین، فقدان سیستم بازاریابی و بازار رسانی منسجم در عرضه محصولات تولیدی، بیکاری گسترده فارغ التحصیلان بخش کشاورزی و در مقابل نبود نوآوری در مزارع تولیدی، هزینه های بسیار بالای تولید، عدم انگیزه جوانان روستایی برای ادامه فعالیت آبا و اجدادی شان و دهها مشکل ریز و درشت دیگر سبب شده اند تا بخش کشاورزی از رشد و شتاب فزاینده ای در اقتصاد کشور برخوردار نباشد و همین امر سبب شده تا حداقل در یک دهه اخیر شاهد کاهش معنی دار جمعیت جوامع روستایی و تعداد بهره برداران در بخش کشاورزی باشیم.

 

به دلیل آنکه بخش کشاورزی تامین کننده مهم ترین نیاز جامعه به شمار می رود بنابراین در برنامه های توسعه و همچنین در تصمیم گیری های سیستمی و برنامه ای باید همواره در راس و صدر تمامی برنامه ها قرار گیرد نه آنکه در رده های میانی و یا پایانی قرار گیرد. اگر نگاهی گذرا به تاریخ کشورمان انداخته شود به این نکته مهم پی خواهیم برد که کشور ایران همواره مهد تولید انواع و اقسام محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلات و آبزیان بوده است و به دلیل 4 فصل بودن آن این مزیت و قابلیت تاکنون حفظ شده است که در این راه فقط و فقط باید تولیدکنندگان این بخش که همان کشاورزان سختکوش بی ادعا می باشند حمایت شوند. بخش کشاورزی، برخلاف بخش های دیگر برای بقا، ماندگاری و رشد و توسعه نیاز به حمایت های مستقیم دارد و این حمایت ها باید واقعی باشد.

 

با نگاهی به اقتصاد کشورهای مختلف جهان به این واقعیت بسیار مهم می رسیم که بیشترین یارانه های سالانه به بخش های تولیدی در زمینه کشاورزی داده می شود و این بخش مورد توجه جدی دولت ها و بخصوص دولت ها در کشورهای پیشرفته جهان قرار دارد. در اهمیت بسیار بالای بخش کشاورزی هیچ شک و شبه ای وجود ندارد اما آیا تولیدکنندگان این بخش که همان کشاورزان و روستاییان هستند به عنوان عاملان اجرایی بخش کشاورزی به همین میزان دارای اهمیت و اولویت می باشند که در پاسخ باید گفت آنچه از شواهد و قرائن موجود بر می آیدآن است که از کشاورزان حمایت های جدی به عمل نمی آید که نمونه عمده آن هزینه های بالای تولید و قیمت پایین محصولات تولیدی است که هر ساله همچون پتکی سنگین بر سر کشاورزان فرو می آید و آنها را نسبت به تولید بی انگیزه و حتی فراری می دهد.

 

امروزه در توسعه بخش کشاورزی تمامی توجهات به تولید کنندگان عمده می باشد

 

امنیت و استقلال غذایی برای هر کشوری مقدم بر دیگر استقلال ها از جمله سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است چرا که اگر کشوری نتواند غذای خود را خودش تولید کند ذاتاً کشوری وابسته است و از آنجائیکه کشورمان بدلیل انقلابی بودن و تحقق شعار استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی در آن نزدیک به 4 دهه مورد بغض کشورهای استکباری قرار گرفته است بنابراین باید مؤلفه های افزایش تولید در بخش کشاورزی در آن بیش ازپیش تقویت شوند تا شاهد به ثمر نشستن تلاش های کشاورزان در تحقق استقلال و امنیت غذایی با عزم و همت جهادی به معنای واقعی کلمه باشیم.

 

امروزه با توجه به فشارهای ناجوانمردانه ای که به کشورمان وارد می شود تحقق اقتصاد مقاومتی بیش از پیش احساس می شود که مهم ترین راهکار در این زمینه افزایش تولیدات در بخش کشاورزی و ارز آوری از این طریق است که کشورمان به دلیل چهارفصل بودن دارای قابلیت ها و توانمندی های شگرفی در این زمینه است.

در هر صورت باید به این نکته اذعان کرد بخش کشاورزی علیرغم تلاش های فراوان و گسترده ای که برای به حداکثر رساندن تولید در این بخش صورت گرفته اما هنوز از ظرفیت های بالقوه و بالفعل فراوانی برخوردار است که می تواند تولیدات آن را به 2 تا 3 برابر میزان فعلی افزایش یابد که در این صورت بخش کشاورزی قادر خواهد بود به تنهایی بخش قابل توجهی از نیازهای ارزی کشور را با صادرات در بخش های زراعت، باغبانی ،دام و آبزیان و صنایع غذایی مختلف پاسخگو باشد.

 

در دهه های اخیر برنامه های مختلفی برای افزایش تولیدات بخش کشاورزی صورت پذیرفته است برنامه هایی همچون طرح های افزایش تولید محصولات استراتژیک، برنامه توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی، برنامه توسعه جامع روستاها برنامه ایجاد مراکز خدمات مشاوره ای کشاورزی در روستاها، برنامه تسریع انتقال یافته ها به کشاورزی، برنامه مشترک طرح های تحقیقاتی و ترویجی ، برنامه آموزشی مدرسه در مزرعه و دهها برنامه ریز و درشت ملی ، استانی و منطقه ای دیگر اجرا شده ، اما برای یک بار هم شده برای افزایش تولیدات این بخش و هم چنین حمایت از تولیدکنندگان این بخش برنامه جامع حمایت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی به اجرا در آید تا با اجرای این برنامه کشاورزان با حمایت های همه جانبه ای که برای خود احساس می کنند بتوانند علاوه بر تامین نیازهای داخلی سبب افزایش روز افزون صادرات در این بخش شوند.

 

امروزه در توسعه بخش کشاورزی تمامی توجهات به تولید کنندگان عمده می باشد که تولیدات آنها در سطوح بالا و به صورت صنعتی می باشد اما در این رهگذر به تولیدکنندگان بخش کشاورزی هم باید توجه ویژه شود چرا که این تولیدکنندگان بخش عمده ای از تولید بخصوص در محصولات استراتژیک از جمله برنج وگندم را تشکیل می دهند که در صورت بی توجهی و برداشت چتر حمایت از سر آنها چه بسا باعث افزایش تبدیل اراضی زراعی به مصارف غیر تولیدی خواهند شد.

 

آنچه امروزه کشور، کشاورزی کشور و کشاورزان کشور به آنها نیاز دارند هموار نمودن عرصه تولید برای کشاورزان و حمایت همه جانبه از آنهاست و بیان ارقام و آمار رنگارنگ  توسط مسئولان هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد و برای اثرگذاری در این بخش باید آستین های همت را بالا زد و این امر فقط مختص کارکنان ، کارشناسان و مدیران بخش کشاورزی نیست بلکه همه مسئولان در هر جایگاهی که قراردارند از دهیار یک روستا گرفته تا بخشدار، فرماندار ، نمایندگان شهرستان در مجلس شورای اسلامی ، مدیران ارشد اجرایی هر استان و سپس مدیران و برنامه ریزی در سطوح ملی باید با عزم  وهمت جهادی پای کار حاضر شوند تا توسعه بیش از پیش بخش کشاورزی که با غذای مردم سرکار دارد محقق شود و در این راه شعار و فرمان تاریخی امام راحل در 29 خرداد سال 1358 با عنوان همه با هم جهادسازندگی هیچگاه فراموش نشود، چرا که این شعار هم در توسعه بخش کشاورزی وهم در رفع محدودیت های روستایی و هم در هشت سال دفاع مقدس برگ های زرینی را در تاریخ کشورمان رقم زد.

 

هرچند این شعار این روزها با عنوان جهاد کشاورزی در آرم تمامی دستگاههای مرتبط با بخش کشاورزی خودنمایی می نماید اما، آنچه در این بین اهمیت دارد کار ، تلاش و مدیریت جهادی است که می تواند گره گشای امور باشد و همانگونه که مقام معظم رهبری تاکید فرموده اند در کار کشاورزی همین طور که اسم شما جهاد کشاورزی است ، جهادی حرکت کنید.

 

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر صبح بخیر

 

منابع :

basironline.com

fa.wikipedia.org