آخرین مطالب

فرهنگ و هنر

2 دقیقه پیش	تشریفات بهبود \| تشریفات و خدمات مجالس تشریفات بهبود \| تشریفات و خدمات مجالس \| برگزاری مراسم عروسی \| باغ عروسی تشریفات ۵ ستاره بهبود با مدیریت بهبود اصلانی صاحب سبک در اجرای دیزاین های ژورنالی و فانتزی ، اجرا ...
2 دقیقه پیش	خواندنی ها با برترین ها (81) در این شماره از خواندنی ها با کتاب جدید دکتر صادق زیباکلام، اثری درباره طنز در آثار صادق هدایت، تاریخ فلسفه یونان و... آشنا شوید. برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره ...


«محمدعلی کلی»؛ اسطوره‌ای که سینما برای او کم نگذاشت ... کمال تبریزی: تلویزیون باید عذرخواهی کند جدیدترین فیلم های سینمایی دنیا اینجاست (16) سینماگران برای امام خمینی چه کردند؟ شعر حكمت؛ خاكستر یا توتیا	خدا صبر بدهد آقای وزیر «درود بر سزار»، شوخ و شنگ و قشنگ امید تلویزیون فقط به این ستاره هاست جمشید هاشم‌پور: به خاطر تیپم ممنوع الکار شدم فیلم‌بازی با برترین ها (16)

جاذبه های گردشگری : قلعه والی ایلام

قلعه والی ایلام

در حال حاضر قلعه در ضلع شمالی خیابان پاسداران ایلام قرار دارد و مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته‌است.

معرفی قلعه والی:

قلعه والی در زمینی به مساحت ۱۷/۴۶۸۷ متر مربع احداث گردیده‌است که از این مقدار زمین، فضای سبزی به مساحت ۴/۱۷۹۲ متر مربع در ضلع جنوبی باقی مانده‌است. قلعه نمای جنوبی و شکلی تقریباً ذوزنقه‌ای دارد این قلعه زیر بنایی برابر ۰۱/۱۴۶۶ متر مربع دارد و مساحت حیاط درونی آن برابر ۴/۱۳۶۳ متر مربع است.قلعه والی در زمان ساخت در فضایی کاملاً باز ساخته شده ولی با پیش رفت شهرنشینی اطراف آن با ساختمانهای مسکونی و اداری محصور گردید. موقعیت قلعه به نحوی است که از سمت شمال با کوچه‌ای شش متری و از سمت غرب با خیابانی هشت متری از ساختمانهای مسکونی اطراف خود جدا شده‌است. از شرق نیز با ساختمان اداری اداره کل امور اقتصاد و دارائی ایلام محصور شده شده‌است و از جنوب به خیابان پاسدارن منتهی می‌شود. در ضلع شمالی قلعه تالار (شاهنشین)زیبایی وجود دارد که ابعاد و اندازه داخلی آن بزرگتر از سایر اتاقها می‌باشد. در وسط تالار حوض کوچکی قرار دارد که اطراف و داخل آن با سنگ مرمر مزین شده بود و در زمان بازسازی با کاشی‌های رنگی تزئین گردید. این حوض در اطراف چشمه‌ای که در آن زمان پر آب بوده ساخته شده ولی به مرور زمان این چشمه خشک و کم آب شده بود و برای اینکه حالت نمادین چشمه حفظ شود در باسازی قلعه با اجرای لوله کشی این قسمت نیز مرمت گردید تا به دست فراموشی سپرده نشود. وجود نرده‌های مشبک آجری به رنگ فیروزه‌ای، تراس‌های سرپوشیده ضلع جنوبی همراه با پنجره‌های مشبک با شیشه‌های الوان، اورسی‌های قلعه، ستونهای دایره‌ای، سرستونهای منقوش در ایوان، قوسهای کمانی و تزئینی و کاربندی بالای آن با کاشی‌های رنگی، درختان بلند و کهنسال کاج و حوض مستطیل شکل در صحن جلوی قلعه چشم انداز کاملاً زیبایی به قلعه و معماری آن داده‌است.

تاریخچه و موقعیت :

قلعه والی یکی از بناهای فرهنگی-تاریخی عظیمی است که در ضلع شمالی خیابان پاسداران قرار دارد. این بنای تاریخی که یادگاری از ادوله و زمان‌های پیشین و در نوع خود بی نظیر است. در سال ۱۳۲۶ قمری به دستور غلام رضا خان والی فیلی در محله‌ای بنام حسین آباد فیلی که به ده بالا مشهور بوده، احداث گردید. غلامرضاخان والی این محل و بنا را برای اسکان خود در فصل تابستان انتخاب کرده و آن را بر روی تپه‌ای نه چندان بلند احداث کرد و با توجه به آن، ارتفاع فعلی کف حیاط از اطراف آن محدوده ۵/۳ تا ۴ متر است.

در مورد تاریخچه قلعه والی چنانچه از سنگ نوشته‌ای که در تخت خان (محله‌ای در ۱۵ کیلومتری شمال شرقی صالح آباد-ایلام) پیداست چنین آمده که غلام رضاخان بعد از ذکر چندین سطر از کارهای انجام شده خود می‌نویسد: امر به ساختن قلعه حسین آباد فیلی که مشهور به ده بالا است نمودم قلعه حمام و باغ به معماریت حاج درویش علی کرمانشاهی و حجاری رضاقلی در سال ۱۳۲۵ قمری به اتمام رسید.

باز سازی قلعه:

قلعه والی در زمان جنگ تحمیلی تا حدود ۵۰٪ تخریب شد که در سال ۱۳۶۷ با همکاری سازمان میراث فرهنگی بعد از دو سال تلاش بی وقفه در سال ۱۳۶۹ بازسازی آن به اتمام رسید و در اختیار مدیریت میراث فرهنگی استان ایلام قرار گرفت و در جریان بازسازی سعی بر آن شد که معماری و سبک دیرینه آن حفظ و تغییراتی در آن داده نشود ولی با توجه به این مسئله، تغییراتی جزئی از قبیل کارگزاری تیرآهن در سقف ایوانهای قلعه، سقف خرپشته‌ها و در اجرای طاق ضربی آنها، حذف و یا اضافه کردن دیوار در اتاقها و غیره داده شد.

در اجرای سقف کلیه اتاقه، از ملات گچ و آجر استفاده شده و در آنها از انواع و اقسام قوسهای بار بر و غیر بار بر(تزئینی) استفاده شده‌است. اسامی این قوسها عبارتند از : قوس جناقی، قوس نیم دایره (حلالی) و قوس سه قسمتی. قوس سه قسمتی فقط جهت نما سازی استفاده شده و بار بر نیست و برای بار بری قسمت‌هایی که در آن از این نوع قوس استفاده قوسی پنهان که در دل دیوار جاسازی شده‌است استفاده گردید.کلیه این قوسها از نظر اجرایی به سبک قوس رومی اجرا شده‌اند و اطراف آنها با شکستگی در آجر ه، برجسته نشان داده شده و همراه با کاشی‌های ریز رنگی تزئین شده‌اند. قوسهایی که به این سبک(سبک رومی) اجرا شده‌اند از مقاومت بالایی در مقابل فشارهای وارده بر خوردار هستند.

قلعه والی ایلام

در اجرای پوشش سقف اتاقه، هدف بوجود آوردن سقفی تقریباً گنبدی شکل و پشت بامی تخت و یکنواخت بوده‌است برای این امر ابتدا قوس‌های جناقی بر روی پایه‌های ۷۵ سانتیمتری اجرا شد سپس برای اینکه سقف از داخل به شکل گنبدی مانند دیده شود، با استفاده از سه کنج سازی و یا طاق چشمه در اطراف قوسهای جناغی، نمای داخلی سقف به صورت گنبدی شکل اجرا شد. در قسمت بالای دیوار فاصله بین قوسها را با خورده‌های آجر و مواد سبک پر کرده و بدین ترتیب سقفی گنبدی شکل و پشت بامی تخت بوجود آمد. کلیه دیوارهای قلعه بار بر بوده که با طاق نماهایی با ابعاد یکسان و قوسی نیم دایره تزیین شده‌اند. پوشش کلیه کف اتاقها، داخل حیاط و پشت بام قلعه آجر فرش و ملات گل و آهک بوده که در بازسازی با ملات ماسه وسیمان جایگزین گردید. برای جلو گیری از نفوذ رطوبت به داخل قلعه در هنگام بازسازی بدین ترتیب اقدام شد که ابتدا لایه‌های قبلی که شامل آجر فرش و ملات کاه و گل بود برداشته شد، سپس روی بام قیر اندود شد و بر روی لایه قیر آسفالت به ضخامت سه سانتیمتر و یک لایه ایزوگام و آسفالت اجرا گردید و برای حفظ شکل پیشین قلعه بر روی آنها یک لایه آجر فرش کشیده شد.

ویژگی‌های معماری قلعه والی :

اکثر اتاق‌های قلعه تبادل داخلی داشته و تودرتو بنا شده‌اند، قلعه دارای ۲۰ اتاق بزرگ، پنج اتاق کوچک، چهار ایوان و دو تراس کوچک در ضلع جنوبی است. ضلع شرقی و غربی قلعه کاملاً با هم قرینه بوده و با کف حیاط اختلاف ارتفاعی حدود ۸۰ سانتیمتر دارند و با چهار پله سنگی با کف اتاقها و ایوان‌ها ارتباط دارند. قلعه با سه راه پله با چرخشی ۹۰درجه به پشت بام متصل می‌شود. قلعه دو برج نگهبانی به صورت نیم دایره در راس ضلع شمال شرقی و شمال غربی دارد و اطراف آن کنگره‌هایی جهت قرار گرفتن نگهبان‌ها برای دیده بانی وجود دارد. در داخل راهروها محلهایی به صورت طاق نما در دیوار احداث گردیده که محل استقرار نگهبانان بوده‌است. در راهرو مدخل ورودی ضلع شرقی، همچنین داخل اتاق شاهنشین و قسمت ورودی نگهبانی، سقف‌ها با کاشی‌های رنگی کار بندی و به وسیله گچبری‌های زیبایی تزیین شده‌اند در این قلعه شش زیر زمین در سه ضلع شمال، غرب و شرق وجود داردکه ارتفاع آنها تا زیر سقف دو متر است و روشنایی آنها به وسیله پنجره‌های مشبک آجری و رنگی از داخل حیاط تامین می‌گردد. عمده مصالح به کار رفته شده در ساختمان قلعه آجر و در مواردی از سنگ بوده‌است همانند کرسی چینی قلعه، دیوارهای حائل در ضلع جنوبی و استفاده از سنگ نما در ازاره داخل حیاط. در بازسازی قلعه در سقف‌ها و قوس ه، از ملات گچ، و در دیواره‌ها و زیر آجر فرشها از گل و آهک و در مواردی از ملات ماسه و سیمان استفاده شده‌است.

قلعه مذکور سه در ورودی در سه ضلع جنوب شرق و غرب دارد. ورودی اصلی قلعه در ضلع جنوبی قرار گرفته که با ۱۱ پله۲۰ سانتیمتری به داخل اتاق نگهبانی و سپس با هشت پله دیگر به کف حیاط مرتبط می‌شود. ورودی قلعه به سبک یونانی بنا شده بود. دیگر درهای قلعه به صورت خصوصی بوده و یا برای تردد مهمانها احداث شده‌اند که با راهروهایی سرپوشیده به داخل حیاط قلعه مرتبط می‌شوند، در منتها الیه دربها دو هشتی وجود دارد که نور تعدادی از اتاقها از آنجا تامین می‌شود این هشتی‌ها که در داخل یکی از آنها حوض کوچکی وجود دارد به هشت ضلع تقسیم می‌شوند. شکستگی در آجرها و اجرای طاق نماهایی در دیوار، اجرای انواع قوس بر سرنعل درگاه‌ها و ترئینات آجری بالای آنها زیبایی خاصی به هشتی‌ها داده‌است.

آینه کاری در قلعه والی ایلام

آینه کاری در سقف اتاقها معمول بوده که بقایایی از آن در یکی از اتاقهای ضلع غربی که به نحو بسیار زیبای اجرا گردیده بر جای مانده‌است. گچبری بر روی دیوارها و سقف اتاق شاهنشین به صورت نقوشی از گل و گیاه اجرا گردیده‌است. سنگ ازاره نمای بیرونی دیوار از سنگهای تراشیده شده مستطیلی شکل است که حالت برجسته نقشهای اسلیمی مختلف آن، در نمای دیوار بکار رفته شده‌است.

منبع:alamto.com

ویدیو مرتبط :
ایلام- قلعه والی (موزه مردم شناسی)

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

معرفی مکان های تاریخی و جاذبه های گردشگری ایلام

ایلام‌ در فاصله‌ ۷۱۰ كیلومتری تهران واقع‌ شده‌ است‌. شهر ایلام‌ در میان‌ حصاری از كوه‌ها و ارتفاعات ‌جنگلی استقرار یافته‌ و آب‌ و هوای معتدل‌ كوهستانی دارد. بهار آن‌ نیز جلوه‌ای زیبا و دلپذیر دارد.

حسین‌ قلی خان‌ كه‌ ظاهرا قدرتمندترین‌ والی پشتكوه‌ بود، در محل‌ فعلی شهر ایلام‌، خانه‌های اعیانی، اردوگاه‌ و عمارت‌ را بنا كرد كه‌ عملا به‌ مركز تابستانی والیان‌ پشتكوه‌ تبدیل‌ گردید. سال‌ها این‌ محل‌ به‌نام‌ حسین‌ آباد والی معروف‌ بود تا در زمان‌ پهلوی اول‌ در خرداد ماه‌ ۱۳۲۵ شمسی و با توجه‌ به‌ سابقه‌ تاریخی و تصویب‌ فرهنگستان‌ ایران‌ «ایلام‌« نامیده‌ شد.

آسیاب‌های آبی قدیمی‌
در محدوده‌ استان‌ ایلام‌، بقایای ده ها آسیاب‌ قدیمی مشهود است‌ كه‌ تعدادی از آنها در حال‌حاضر نیز مورد بهره‌ برداری قرار می گیرند. اهم‌ این‌ آسیاب‌های قدیمی و تاریخی عبارتند از: آسیاب‌های قبا، كاظم‌ بگه‌ تنوره‌ خان‌، كلای، چگاوزنه‌، یوسف‌، قبادبگ‌، باوی گمار، گریان‌، خندان‌ و آسیاب‌ نادریژ در مناطق‌ ایلام‌ و بانقلان‌، آسیاب‌های موسی، حلاج‌ آباد، چم‌آب‌ در منطقه‌ چم‌ آب‌ و آسیاب‌های دیزله‌، چم‌سارد، رحمان‌، چم‌بور، ملكشاهی، میراختیار، بولی ها، كوله‌، سرنی، میمه‌، گلان‌، شیخ‌ مكان‌ و سراب‌ كلان‌ در مناطق‌ چوار و صالح‌آباد، دره‌ شهر، شیروان‌ و چرداول‌.

سنگ‌ نوشته‌ آشوری (گل‌‌گل‌)
یکی از آثار تاریخی ایلام گل گل می باشد.سنگ‌ نوشته‌ گل‌‌گل‌ ملكشاهی در كنار روستای گل‌گل‌ در فاصله‌ ۲۵ كیلومتری شهر ایلام‌ بر دیواره‌ كوهی حك‌ شده‌ است‌. این‌ سنگ‌‌نبشته‌ به‌ دوران‌ آشور بانیپال‌ مربوط‌ است‌ و حدود ۳ هزار سال‌ قدمت‌ تاریخی دارد. بر روی سنگ‌ نوشته‌، نقش‌ پیكره‌ یك‌ سرباز آشوری با كلاه‌ خود، ماه‌ وستاره‌ در بالای سر آن‌ در حالیكه‌ پیكانی در دست‌ دارد، مشاهده‌ می شود. در قسمت‌ تحتانی این‌ سنگ‌ نوشته‌چند جمله‌ با خطوط‌ میخی حك‌ گردیده‌ است‌.

مکان های تاریخی ایلام -سنگ نوشته گل گل از آثار تاریخی ایلام

سم‌ دُل‌ دُل‌
در تنگ‌ گراب‌ (نزدیكی شهر ایلام‌) تلی از قلوه‌ سنگ‌ها به‌ حالت‌ نعل‌ اسبی به‌ صورت‌ چینه‌ایخشك‌ روی هم‌ انباشته‌اند و در كف‌ محوطه‌ داخلی آن‌ تخته‌ای از سنگ‌ روی زمینی قرار گرفته‌ كه‌ قسمت‌ بالای آن‌ كاملا نمایان‌ است‌. آثار سم‌ اسبی بر روی سنگ‌ نقش‌ بسته‌ و بومیان‌ محل‌ معتقدند كه‌ این‌ اثر، نظرگاه‌ سنگی و جای سم‌ اسب‌ یكی از امامان‌ شیعه‌ است‌ كه‌ از محل‌ عبور كرده‌ است‌.

گورستان‌ چنار
یکی از مکان های تاریخی ایلام گورستان چنار نام دارد.این‌ گورستان‌ باستانی در ناحیه‌ چنارباش‌ ایلام واقع‌ شده‌ و به‌ هزار سال‌ قبل‌ از میلاد تعلق‌دارد. در این‌ ناحیه‌، تعدادی گور كشف‌ گردیده‌ كه‌ بنا به‌ رسم‌ آن‌ زمان‌، مردگان‌ آن‌ درون‌ خمره‌های كوچك‌ و بزرگ‌دفن‌ شده‌ بوده‌اند و لوازم‌ و اشیا مرده‌ نیز در كنار او در داخل‌ خمره‌ قرار داشته‌است‌.

تپه‌ وركبود
تپه‌ وركبود در نزدیك‌ رود كشكان‌ و در حدود ۲۰ كیلومتری شمال‌ غربی ایلام‌ قرار دارد. باستان‌ شناسان‌ در گودال‌ قائمی كه‌ در این‌ تپه‌ حفر كرده‌اند، به‌ تعداد زیادی گور دست‌ یافته‌اند كه‌ تعدادی از آن‌هابا قلوه‌ سنگ‌های نامنظم‌ پوشیده‌ شده‌ بود و قلوه‌ سنگ‌های بزرگی هم‌ در جوانب‌ گورها، برای استواری سقف‌گورها، چیده‌ شده‌ بود. اشیاء فلزی به‌ دست‌ آمده‌ از این‌ تپه‌، از جنس‌ مفرغ‌ و آهن‌ می باشند.تپه ورکبود جز مکان های تاریخی ایلام به شمار می رود.

تالاب سیاب دریوش
این تالاب در جنوب غربی بخش ملکشاهی واقع شده است. مساحت آن در حدود چهار (4) هکتار وارتفاع آن 2740 متر از سطح دریا های آزاد می باشد. حداقل درجه حرارت در این تالاب 14 درجه سانتی گراد و متوسط بارندگی سالیانه آن بیش از 600 میلی‌متر است. تالاب فوق الذکر دارای آب دایمی و شکل آن دایره ای می باشد. به دلیل قرار گیری در ناحیه کوهستانی جزو منطقه سردسیری و ییلاقی استان محسوب می شود.

آبشار گچان
آبشار گچان در 15 کیلو متری شمال شهر ایلام و در میان تنگ که خود یکی از تفرجگاه های ایلام است قرار دارد. در این منطقه که کوه های زیبا و معظم مانشت و قلارنگ به همراه گچان گویی به هم رسیده اند منظره بسیار زیبایی را ایجاد کرده است. به گونه ای که در فصول بهار، تابستان و پاییز و حتی زمستان بعلت دسترسی تقریبا راحت آن پذیرای خیل عظیم دوستداران طبیعت است.

مکان های گردشگری ایلام - آبشار گچان از جاذبه های گردشگری ایلام

تالاب زمزم
تالاب زمزم در 74 کیلومتری شرق شهر ایلام واقع گردیده است. مساحت آن در حدود یک هکتار و ارتفاع آن ازسطح دریاهای آزاد 675 متر است. آب آن به صورت چشمه و دارای آب دایمی است. پوشش گیاهی اطراف آن چشم انداز زیبایی را بوجود آورده و زیستگاه بسیار مناسبی برای حیات وحش فراهم نموده است.

جاذبه های گردشگری ایلام- تالاب زمزم از مکان های گردشگری ایلام

سرخ خانی
کوه سرخ خانی درناحیه چرداول و در فاصله 33 کیلومتری شمال شرقی ایلام واقع شده است.

سرکب
کوه سرکب در ناحیه میشخاص و در فاصله 8 کیلومتری جنوب شرقی ایلام واقع شده است. ارتفاع کوه سرکب 2120 متراست و جزو رشته کبیرکوه از کوهستان زاگرس بشمار می رود و رودخانه آب آفتاب از این کوهستان سرچشمه می گیرد.

گورستان‌ كان‌ گنبد
گورستان‌ كان‌ گنبد در ۳۰ كیلومتری جنوب‌ شرقی ایلام در دامنه‌ یكی از پشته‌های كوه‌شاه‌ نخجیر از رشته‌های فرعی كبیركوه‌ واقع‌ شده‌ است‌. گورها عمدتا در بالا و دامنه‌ آن‌ مشاهده‌ می شود.

تالاب چکر
در غرب شهرستان ایلام و در منطقه بولی و در ناحیه چکر تالاب زیبای چکر قرار دارد. مساحت آن در حدود 3 هکتار و ارتفاع آن 600 متر است. عمق آن در حدود 2.5 متر است. این تالاب در منطقه گرمسیری قرار دارد ولی آب آن دایمی است. عمق آن بستگی به میزان بارش در طول سال دارد. منبع آب آن نزولات جوی و چند چشمه جوشان می باشد .متوسط دمای آن 24 درجه سانتی گراد است. نیزارهای اطراف آن به همراه طبیعت بکر زیبای اطراف آن واقعا دلنشین است.

جاذبه های گردشگری ایلام - تالاب چکر از مکان های گردشگری ایلام

کبیرکوه
کبیرکوه به مجموعه کوه های بلندی است که خود قسمتی از رشته کوه بزرگ زاگرس است گفته می شود. این رشته از دیوارهای جنوبی دره رودخانه آب آفتاب و کنجان چم شهرستان مهران شروع شده و رو به رودخانه کرخه در دهستان الوار گرمسیری از شهرستان خرم آباد لرستان ادامه می یابد. دامنه های شمال و شمال شرقی آن به دره های رودخانه سیمره، کرخه و دامنه های جنوب و جنوب غربی آن به مرز ایران و عراق منتهی می شود.

دره کنجان چم تا دره رودخانه کرخه 175 کیلومتر و عرض آن در حد فاصل رودخانه سیمره یا کرخه تا مرز ایران و عراق بین 45 تا 80 کیلومتر است. این کوهستان پهنه ای به وسعت 9500 کیلومتر مربع را زیر پوشش قرارداده است.

این رشته کوه از شاخه های بسیاری تشکیل یافته که به سمت غرب و جنوب غربی از ارتفاع آن ها کاسته می شود و بلند ترین آنها که خط الرأس رشته مزبور را تشکیل می دهند در بخش شرقی آن واقع شده اند. بلندترین این کوه ها، قله ای به نام کبیرکوه است که 2790 متر ارتفاع دارد و در 18 کیلومتری شرق روستای ارکواز واقع شده است. از این رشته که کوهستان وسیعی را تشکیل داده است رودخانه های فراوانی سرچشمه می گیرند. و اکثرا به خاک عراق وارد می شود و تعداد دیگری ازرودخانه ها نیز به رودخانه سیمره و کرخه می پیوندند.
برای صعود به بلندترین قله این کوه می توان از راه اتومبیل رو ایلام به دره شهر و از طریق روستای بهرام خانی و راه کولم به روستای گوران و پس از طی گردنه پینه به خط الرأس رشته مزبور دست یافت به طول 12.5 کیلومتر طی کرد تا به قله رسید.

جاذبه های گردشگری ایلام - کبیرکوه از مکان های گردشگری ایلام

اهوران
کوه اهوران در 83 کیلومتری شمال شرقی ایلام واقع شده است . ارتفاع این کوه 2120 متراست. این کوه از دره جزمان رود در غرب شروع شده و به طول 24 کیلومتر رو به سوی جنوب شرقی کشیده می شود و در آن جا به کوه های کولیته و کازه تر می پیوندد.