اهدای خون سالم اهدای زندگی

 

مقدمه ای بر تاریخچه اهدای خون

در مرداد سال 1353 شمسی سازمان انتقال خون ایران با هدف سامان بخشیدن به وضع آشفته خون رسانی و به منظور ترویج فرهنگ اهدا، تهیه و تأمین خون و فرآورده های سالم و مطمئن و رایگان برای رفع نیاز بیماران نیازمند، به  خصوص مبتلایان به تالاسمی، هموفیلی و لوسمی به وجود آمد.

 

از آن تاریخ به بعد، سالروز تأسیس این سازمان در نهم مرداد ماه، به عنوان روز اهدای خون نام گذاری شده است. جمع آوری خون از داوطلبانِ اهدای خون، و آماده سازی آن برای نجات بیماران و مصدومین، ایجاد پایگاه در بیمارستان ها و واحدهای سیار و ثابت جهت تهیه خون، ثبت اطلاعات لازم به منظور دعوت برای اهدای خون به هنگام ضرورت و توزیع خون و فرآورده های آن به مراکز درمانی و بیمارستان ها و ..... از جمله کارهای سازمان انتقال خون ایران می باشد.

 

طبق گفته کارشناسان، هر فرد بالغ (بین 17 تا 65 سال) با وزن متوسط پنجاه کیلوگرم، حدود پنج و نیم تا شش لیتر خون دارد و با اهدای 250 سی سی تا 450 سی سی از خون خود، نه تنها سلامتی خود را به مخاطره نمی اندازد،بلکه ضمن کمک به سلامتی خود،نجات بخش زندگی دیگری نیز خواهد شد.

 

اهدای خون همچنین می تواند در کشف بیماریهای نهفته در اهدا کنندگان خون کاملاً مؤثر باشد. هر فرد سالم  می تواند در هر سال تا چهار بار با فاصله هشت هفته (دو ماه) خون اهدا کند.

مهمترین هدف انتقال خون در ایران تأمین خون و فرآورده های سالم آن با بهترین كیفیت استاندارد مطابق با موازین تعیین شده بین المللی برای بیماران و نیازمندان و همچنین ترویج طب انتقال خون است.

اهداف سازمان انتقال خون به شرح ذیل می باشد:
- مشاركت در مراقبت از بیماران
- تأمین خون سالم و كافی
- بسیج اهدا كنندگان داوطلب
- همكاری با بیمارستان ها در حل مشكلات انتقال خون
- گسترش شبكه پایگاههای انتقال خون و…

خدمات سازمان انتقال خون شامل :

جمع آوری و توزیع خون و فرآورده های آن از طریق مراكز اهدا خون در سراسر كشور است. این سازمان تنها مركز ارائه دهنده خون و فرآورده های خونی به بیمارستان ها و دیگر مراكز درمانی است.

انتقال خون چیست؟

انتقال خون در پزشكی جنبه حیاتی دارد و در موارد خاص توسط پزشك معالج تجویز می گردد.
خون به اجزاء متفاوتی قابل تجزیه است كه ممكن است به تنهایی یا به طور كامل در شرایط مختلفی به بیماران تزریق گردد.

اجزاء خون به طور عمده عبارت اند از:
گلبول های قرمز ( برای كم خونی ها یا خونریزی ها) ،پلاكت ها ( برای بیماری های خونریزی دهنده، هنگامی كه شمارش پلاكتی كاهش یافته است)  وپلاسما ( كه برای تأمین پروتئین های خون به كار می رود).

فواید اهدای خون چیست؟

مهمترین فایده اهدای خون، نجات زندگی و كسب رضایت الهی و از فواید دیگر اهدای خون  آگاهی از سلامت جسمانی می باشد كه از طریق كنترل های زیر انجام می پذیرد:
*ضربان قلب
*فشار خون
*دمای بدن
*تشخیص كم خونی و نوع گروه خونی.

آیا انتقال خون ایمن است؟
سازمان انتقال خون در ایران كلیه اهداء كنندگان را مورد بررسی قرار می دهد تا ایمنی اهداء كنندگان و دریافت كنندگان تأمین گردد. تمامی خون های اهداء شده ، در آزمایشگاههای سازمان برای اطمینان از سلامت تحت آزمایشات ذیل قرار می گیرد:
1-HIV ( ایدز)
2- هپاتیتB
3- هپاتیتC
4- سیفلیس
5- گروه بندی خون

هنگام اهداء خون ، اهداء كننده باید به سؤالاتی كه در مورد وضعیت سلامت وی پرسیده می شود پاسخ دهد. این سؤالات برای تشخیص و بررسی اهداء كنندگان پر خطر طرح شده است.

 

 

برخی شرایط اهداء خون:

 - حداقل سن 17 سال و حداكثر سن 65 سال
- حداقل وزن 50 كیلوگرم
- فواصل اهداء خون هر 8 هفته یك بار است؛ مشروط بر این كه تعداد دفعات اهداء در طول یك سال از 4 بار تجاوز ننماید.
- عدم كم خونی كه با انجام آزمایش مشخص می شود.

- در صورت وجود سابقه موارد زیر در فرد اهداء كننده ، حتماً پزشك انتقال خون باید در جریان امر قرار بگیرد:

*مصرف برخی داروها
*آلرژی های مهم مانند آسم، تب یونجه و ...
*فشارخون بالا
*دیابت
*بیماری های قلبی، ریوی، كلیوی و كبدی
*سابقه تزریق خون و فرآورده های آن
* خالكوبی و حجامت
*سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی
*سابقه صرع یا تشنج
*سابقه تماس جنسی مشكوك
*سابقه جراحی در شش ماه اخیر
*دوران حاملگی و شیردهی

اهدای اتولوگ چیست؟

روشی است كه در آن بیمار خون خود را اهداء می كند و خون تا زمانی كه وی به آن احتیاج دارد در شرایط مناسبی نگهداری می شود. اتولوگ برای بیمارانی كه جهت عمل های جراحی اختیاری آماده می شوند، قابل انجام است. در این روش بیمار باید توسط پزشك معاینه شود تا از سلامت خود اطمینان حاصل نماید. بیمارانی كه از خون خود استفاده می كنند ایمن ترین خون ممكنه را به خود تزریق می كنند. خطرات احتمالی ( به واسطه اجزاء خون مانند گلبول های سفید، پلاكت ها و پروتئین سرم ) با تزریق خون اتولوگ حذف می شود.

قبل از اهدای خون ، اهداء كنندگان چه كارهایی باید انجام دهند؟
اهدای خون تجربه لذت بخشی است ؛ پس باید به خاطر داشته باشید: قبل از اهدای خون یك غذای مناسب بخورید و میزان آب بیشتری نسبت به روزهای گذشته میل كنید. اگر ممكن است از خوردن آسپرین به مدت 48 ساعت قبل از اهدای خون خودداری فرمائید.

نام و مقدار داروهای مصرفی خود را به یاد داشته باشید.خوردن دارو از اهدای خون جلوگیری نمی كند ولی علت مصرف آن ممكن است از اهدای خون جلوگیری نماید.

مراحل اهدای خون:
اهدای خون یك روند ساده و ایمن است و تقریباً 45 تا60 دقیقه زمان لازم دارد. وسایل مورد استفاده ، یكبار مصرف و استریل هستند . ابتدا فرم ثبت نام توسط بیمار تكمیل می گردد سپس بیمار به چند سؤال در ارتباط با سلامتی خود پاسخ می گوید و معاینه بالینی ساده شامل: اندازه گیری فشارخون، دمای بدن و نبض به علاوه یك نمونه خون برای تشخیص كم خونی از بیمار انجام می شود. اهداء كننده روی تخت دراز كشیده و محل خونریزی توسط ماده آنتی سپتیك ، ضدعفونی می شود. و سپس در عرض 6 تا10 دقیقه خونگیری به عمل می آید.

مصرف كنندگان اصلی خون و فرآورده های آن در ایران

1 – بیماران تالاسمی
2 – بیماران مبتلا به انواع هموفیلی
3 – بیماران دیالیزی
4 – بیماران نیازمند به جراحی های بزرگ ( قلب ، كلیه ، مغز استخوان ، و زنان )
5 – مبتلایان به بیماری های خونریزی دهنده
6 – نوزادان مبتلا به زردی ناشی از ناسازگاری خون مادر و جنین
7 – پیوند اعضاء
8 – سوختگی های شدید
9 – كم خونی های مزمن
10 – انواع سرطان ، به خصوص در مرحله شیمی درمانی

دستورالعمل برای اهداء كنندگان بعد از اهدای خون :
1 -  چند ساعت بعد از اهدای خون میزان مایعات بیشتری نسبت به قبل بنوشید. ( بدون الكل )
2 – بعد از اهدای خون غذای سالمی میل كنید.
3 – برای نیم الی یك ساعت بعد از اهدای خون سیگار نكشید.
4 – اگر در محل اهدای خون خود ( بازو) خونریزی وجود دارد دست خود را 3 تا 5 دقیقه بالا بگیرید و فشار دهید.

5 – اگر حالت غش یا گیجی دارید به صورتی بنشینید كه سر شما بین زانوهایتان قرار گیرید. و یا به نحوی دراز بكشید كه سر شما پایین تر از بدنتان قرار بگیرد.

6 – فعالیت های معمول خود را می توانید بعد از نیم ساعت از سر بگیرید. در هر حال از هرگونه فعالیت شدید در ادامه روز خودداری كنید.

7 – اگر بعد از اهدای خون حال خوبی نداشتید ،  می توانید با مركز انتقال خون محل خود تماس بگیرید و با پزشك یا پرستار حاضر در مركز مشاوره كنید.

8 – اگر خونمردگی یا خونریزی در زیر پوست مشاهده شد ، در 24 ساعت اول بعد از اهداء ، از كمپرس سرد برای محل مذكور استفاده كنید. بعد از 24 ساعت اول ، استفاده از كمپرس گرم در رفع علائم كمك می كند.

منبع:tebyan.net،shc.sums.ac.ir

ویدیو مرتبط :
اهدای خون ، اهدای زندگی

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

سلطان خون جهان در78 سالگی همچنان خون می دهد/ حکایت 51سال اهدای خون

شیراز - خبرگزاری مهر: سلطان اهدای خون جهان در سن 78 سالگی همچنان مانند روزهای اول برای اهدای خون انگیزه دارد، وی پس از 51 سال خون دهی نامش در دنیا به عنوان نجات بخش ترین انسان ثبت شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، دکترسید محمد حسن شیخ الاسلامی ساکن شیراز با اینکه رکورددار اهدای خون درجهان است و نامش در دنیا به عنوان نجات بخش ترین انسان ثبت شده، اما هنوز هم رفتار وبرخوردش با افراد گرم وصمیمی است و آدم زمانی که با این پدربزرگ دوست داشتنی حرف میزند با خودش آرزو می کند، ای کاش انسانهای مثل دکتر شیخ الاسلامی عمری طولانی داشته باشند تا بقیه بتوانند از تجربیات آنها بیشتر وبیشتر استفاده کنند.

دکتر شیخ الاسلامی درسال 1314 در شهرستان شوشتر متولد شده، وی در طول دوران تحصیلی خود تجربیات متفاوتی مانند دانشکده افسری، درس طلبگی و در نهایت پزشکی بادرجه فوق تخصص خون وایمن شناسی از دانشگاه لندن را پشت سر گذاشته است.

دکتر شیخ الاسلامی

 

اما آن چیزی که باعث شده این استاد بزرگ به واسطه آن تندیس عشق و ایثار را از سازمان انتقال خون کشوردریافت کند و مورد تقدیر رئیس جمهور قرار گیرد، رکوردهای اهدای خون است که دکتر شیخ الاسلامی در طول زندگی پربار خود آنها را کسب کرده است.

اهدای خون برای اولین بار در22 سالگی/ اهدای خون به مادر و کودک

دکترسید محمد حسن شیخ الاسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر 78 سال سن دارم، حدود 51 سال قبل در سن 22سالگی با اهدای خون به مادر وکودکی تازه متولد شده به عرصه اهدای عصاره حیات بخش جان به دیگر انسانها قدم نهادم.

سلطان خون جهان ادامه داد: انگیزه من برای اهدای خون برای اولین بار فقط نجات جان دو انسان بود و هیچ وقت فکر نمی کردم که روزی به جایگاه فعلی برسم اما اهدای خون در 22سالگی باعث شده تا با خدای خودم ارتباطی قوی برقرار کنم به گونه ای که که در طول این سالیان از خدا درخواست کرده ام که به من نیرو وتوان لازم رابدهد تا درزمانی که زنده و سلامت هستم بتوانم خون خود را به سایر انسانها اهداکنم.

دارنده تندیس عشق وایثار اضافه کرد: رکورددار بودن من در چندین زمینه اهدا خون نیزلطف خداوندو دعای خیر بیمارانی است که در طول سالیان گذشته محکوم به مرگ بودند اما با اهدای خون من زندگی دوباره ای پیدا کردند.

وی افزود: از سوی دیگر اهدای خون فواید علمی، پزشکی وبهداشتی فراوانی را نصیب اهداکنندگان مستمر می کند و باعث می شوداین افراد به بسیاری از بیماریهای قلبی، روانی، سکته های مغزی، دیابت ، فشارخون، پرخونی دچار نشوندو در طول عمر طبیعی خود اززندگی سالم توام با خوش خلقی و شادابی برخوردار باشند.

بیش از 191 بار خون دهی/ خون دهی 13 سال فراتر از مرز حداکثری اهدای خون

دکتر شیخ الاسلامی درادامه به رکوردهای اهدا خون خود اشاره کرد و بیان داشت: تا سال جاری بیش از 191 بار ودر هر دفعه 500سی سی خون به بیماران اهدا کرده ام که این مقدار خون برابربا 95.5لیتر خون ومعادل 19.1 برابر کل خون یک انسان کامل و سالم است و با احتساب این موضوع که هراهدا کننده خون حداقل سه نفررا از مرگ نجات می دهد خون اهدایی من تاکنون ناجی  نزدیک به 600 نفر شده است.

سلطان خون جهان یادآور شد: براساس موازین بین المللی مرز سنی اهدا خون در جهان 16 تا 65 سالگی است که من براساس برنامه های جاری و مداوم وباتوصیه پزشکان بعد از این سن نیز هر چهار ماه یکبار خون خود را اهدا می کنم و در واقع 13 سال فراتر از مرز حداکثری اهدا خون این عمل را انجام می دهم که این موضوع نیز درجهان  بی نظیر است و یک رکورد محسوب می شود.

اهدای خون 16 ماه پشت سر هم

دارنده تندیس عشق وایثار، اهدا خون در دوران جنگ تحمیلی به مدت 16 ماه پشت سرهم و بدون وقفه (حتی در ماه رمضان)و در هروعده 500 سی سی را از دیگر رکوردهای ثبت شده خود در جهان عنوان کرد.

وی حمایتها وتشویق های همسرش را یکی از دلایل موفقیت خود درزمینه اهدا خون دانست واظهارداشت: خانواده همیشه حامی و روحیه دهنده اصلی من در این زمینه بودند ودر حال حاضر نیز تمام فرزندانم حتی آنهایی که درخارج کشور سکونت دارند ازاهداکنندگان خون هستندو به طور حتم درآینده نیز نوه های من این راه را ادامه می دهند.

دکتر شیخ الاسلامی 51 سال گذشته که خون خود را به بیماران اهدا کرده را جزء خاطرات شیرین زندگیش دانست وابراز داشت: هرزمان که به بیمارستان می روم و شاهد مرخص شدن مریضی هستم ناخودآگاه لبخندی برروی لبانم نقش می بندد وبا خود می گویم شاید این فرد یکی از کسانی باشد که خون من اورا ازمرگ نجات داده است.

سلطان خون جهان یادآورشد: در دوران جنگ تحمیلی  به عنوان یکی از نیروهای سازمان انتقال خون شیراز خدمت می کردم زمانی که از طریق رسانه ها اعلام  میشد که در جبهه نیاز به خون است مردم با سنین مختلف برای اهدا خون در پشت درب های سازمان انتقال خون صف می کشیدند که این موضوع نیز همیشه یکی از خاطرات شیرین وماندگار در زندگیم است.

اهدای خون باعث نزدیک شدن انسان به خدا می شود

دارنده تندیس عشق وایثارهمچنین تصریح کرد: در انتقال خون یک معادله وجود دارد که به آن معادله مقدس گفته می شود بدین ترتیب که نیم ساعت از وقت به علاوه بخشی از خون شما مساوی با نجات یک انسان است و این موضوع زمینه ساز نزدیک تر شدن به خدا می شود از این رو تمام افراد دنیا با هر تفکر، مذهب و ایده اگر دوست دار ارتبط نزدیک تر با خدای خود هستند می توانند با اهدا خون این رابطه را ایجادکنند.

وی تاکید کرد: افراد در تفکرات مذهبی خود معتقد هستند کار خیر اگرمخفی باشد پاداش بزرگتری از خدا دریافت می کنند که اهدا خون به واقع مصداق واقعی این نوع عمل خیر است زیرا که نه اهدا کننده می داند با خون خود به چه کسی حیات بخشید و نه گیرنده خون می داند نجات بخش زندگیش کیست./خبرگزاری مهر