آیین های نوروز-حاجی فیروز، آتش افروز

 

 مراسم استقبال از نوروز، بسیاری پیش از فرا رسیدن سال نو آغاز می‌شد و همه حاکی از بشارت رسیدن بهار، سال نو و رستاخیز بود. انگیزه‌های دینی و ملی، هر دو دست به هم داده و این گونه شگفت، انتظار نوروز را با مراسم و جشن‌هایی پیش درآمد، درهم و همراه می‌کرد: چند روز به نوروز مانده در کوچه‌ها آتش افروز می‌گردد و آن عبارت است از دو یا سه نفر که رخت رنگ به رنگ می‌پوشیدند و به کلاه دراز و لباس شان زنگوله آویزان می‌کنند و به رویشان صورتک می‌زنند. یکی از آن‌ها دو تخته را به هم می‌زند و اشعاری می‌خواند:

آتش افروز آمده، سالی یک روز آمده
آتش افروز صغیرم، سالی یک روز فقیرم
روده و پوده آمده، هر چی نبوده آمده.
و دیگری می‌رقصید و بازی در می‌آورد.

در این وقت میمون باز، بند باز، و لوطی، خرس به رقص و غیره کارشان رواج دارد و ترانه‌های ذیل خوانده می‌شود:

فلفلی مرده؟ نمرده،
چشماش که وازه تخم گرازه
نون خورده و جون نداره دستش استخوان نداره
میل پشت بون نداره
امان از آش رشته بابام بزغاله کشته
ننم سر کار آشه دائیم قاشق تراشه
خانم می‌خوره می‌شاشه
دختر یه دندونه سوار پوس هندونه
هندونه یُرغه میره درخونه داروغه میره
شوورم زن کرده پشتشو بر من کرده
یه نون ازم کم کرده
این یدونه نون پرپری من بخورم یا اکبری؟

 

 

روزهایی پیش از عید، حاجی فیروز در کوی و برزن به راه می‌افتد. اغلب یک، دو نفر و یا بیشتر هستند. خودشان، صورت و گردن و دست‌ها را سیاه کرده و لباس سرخ و شلیته می‌پوشیند و کلاه مخروطی شکل مقوا ساخته بر سر می‌نهند و با دایره ای که به دست دارند ضرب گرفته و می‌خوانند:

حاجی فیروزه، سالی یه روزه و انعامی‌ دریافت می‌کنند. در خراسان و روستاهای اطراف آن، حاجی فیروز را جیگی جیگی نه نه خانم می‌گویند و این عنوان اشعار و ترانه بلندی است که همراه با ضرب دایره می‌خوانند. همین ترانه را در مراسم ختنه سوران نیز می‌خوانند.

در همین عصر، یعنی زمان «عباسیان» در ایام نوروز و به احتمال جشن‌های دیگر ایرانی، مراسم کارناوال یا جشن‌های سیار بر پا می‌شده است. در ایران در دوران آل بویه، نیز در بغداد و قاهره، از چنین مراسمی گزارش‌هایی لا به لای اوراق تاریخ ملاحظه می‌شود.

ابن معمار در نوروز سال 346 ( = 974 م ) اشاره می‌کند که مردم در مصر نمایش سیار بسیار با شکوهی برگزار کردند. این نمایش توسط بازاریان انجام شد که از جمله فیل‌هایی را با تزئین‌هایی بسیار جالب توجه آراسته و ضمن بازی‌ها و نمایش‌هایی گوناگون، مسافت مبدأ تا مقصدشان را که قاهره بود، در طول سه روز طی کردند.

 

 

ویدیو مرتبط :
حاجی فیروز وعمو نوروز

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

مرد آتش افروز قربانی آتش شد

 

 

مردی كه در پی آتش زدن خودروی مدیر یك بانك، مرگ یكی از دوستانش را رقم زده و تحت تعقیب پلیس بود، پس از یك سال در خانه اش در شهریار شناسایی و دستگیر شد. عامل حادثه وقتی مطلع شد همسرش با دستور مدیر بانك برای ادامه همكاری باید به بانك دیگری منتقل شود، به انگیزه انتقامگیری، این حادثه تلخ را رقم زد.

مردی كه قصد انتقام از مدیر یك بانك را داشت، مرگ دوست خود را رقم زد.

رسیدگی به این پرونده هنگامی در دستور كار كارآگاهان جنایی آگاهی اسلامشهر قرار گرفت كه ساعت ۵ بامداد روز دهم آبان سال گذشته زنی با مركز فوریت های پلیسی ۱۱۰ اسلامشهر تماس گرفت و از وقوع یك حادثه آتش سوزی خودرو و آتش گرفتن مردی در این سانحه در یكی از شهرك ها خبر داد. ماموران كلانتری بلافاصله به محل حادثه اعزام و متوجه شدند یك خودروی پراید آتش گرفته ولی خبری از مرد مصدوم نیست. دقایقی بعد ماموران آتش نشانی با حضور در محل حادثه به اطفای حریق پرداختند و در ادامه صاحب خودرو كه در آن حوالی سكونت داشت، شناسایی شد. به این ترتیب شاهد حادثه و مالك خودرو برای ادامه تحقیقات به پلیس آگاهی اسلامشهر انتقال یافتند.

اظهارات شاهد حادثه

شاهد حادثه كه زنی جوان بود، در اظهاراتش گفت: صبح زود در حال رفتن به خانه یكی از اقوام بودم تا در تهیه غذای نذری كمكشان كنم كه در میانه راه مردی را دیدم كه یك خودروی پراید پارك شده در خیابان را یكباره آتش زد. مرد آتش افروز قصد فرار داشت اما شعله های آتش خودش را هم فرا گرفت.

فرار مصدوم از محل حادثه

شاهد حادثه یادآور شد: فریادزنان همسایه ها را صدا زدم كه در همین موقع راننده یك خودروی ماكسیما كه در آن حوالی حضور داشت، از خودرو پیاده و به مرد مصدوم نزدیك شد و با خاموش كردن آتش، او را سوار خودرویش كرد و هر دو از آن محل دور شدند. ماموران با شنیدن اظهارات زن جوان به چهره نگاری رایانه ای از ۲ مرد فراری پرداختند. ماموران تصاویر به دست آمده را به صاحب خودرو ـ شاكی ـ نشان دادند كه وی تصویر یكی از آنها را شناسایی و عنوان كرد، او امیرمحمد، شوهر یكی از كارمندان بانك محل خدمت من است. طبق ضوابط كاری زن كارمند باید به شعبه دیگری منتقل می شد، ولی شوهرش مخالف این كار بود و چند بار نیز مرا به مرگ تهدید كرد.

فرار عامل حادثه

با به دست آمدن این اطلاعات، ماموران به جستجوی امیرمحمد ـ متهم فراری ـ پرداختند كه متوجه شدند او خانه اش را ترك كرده و ناپدید شده است. در حالی كه جستجو برای دستگیری این مرد ادامه داشت، گزارشی در اختیار كارآگاهان جنایی آگاهی اسلامشهر قرار گرفت، مبنی بر این كه مصدوم فراری بعد از ۱۲ روز در یكی از بیمارستان های كرج بر اثر سوختگی جان باخته است.

پایان یك سال فرار

با مشخص شدن این موضوع، روند رسیدگی به پرونده وارد مرحله جدیدی شد و كارآگاهان جنایی آگاهی اسلامشهر با دستور قضایی آذرپور، بازپرس شعبه اول دادسرای اسلامشهر، تحقیقات برای دستگیری فرد مظنون را ادامه دادند، ولی موفق به یافتن او نشدند تا این كه پس از یك سال، روزهای پایانی هفته گذشته ماموران سرنخ هایی به دست آوردند كه نشان می داد متهم فراری برای دیدن خانواده اش به خانه اش در شهریار بازگشته است. با به دست آمدن این اطلاعات، ماموران او را دستگیر كردند و پس از انتقال متهم به پلیس آگاهی اسلامشهر، وی در بازجویی به جرم خود اعتراف كرد.

اعتراف متهم

روز گذشته امیرمحمد ـ متهم ـ در شعبه اول بازپرسی دادسرای اسلامشهر در اظهاراتش به بازپرس آذرپور گفت: وقتی اطلاع یافتم با دستور مدیر بانك همسرم باید به محل دیگری انتقال یابد، بشدت ناراحت شده و به او اعتراض كردم، ولی او حاضر نشد مانع جابه جایی محل كار همسرم شود. بنابراین از مدیر بانك كینه به دل گرفته و خودروی او را به آتش كشیدم كه در این هنگام دوستم به علت بی احتیاطی دچار آتش سوزی شد و پس از ۱۲ روز بر اثر شدت جراحات جان باخت. بنابراین گزارش، متهم با قرار قانونی روانه زندان شد. تحقیقات تكمیلی از وی ادامه دارد...../ گزارش : جام جم آنلاین