فرهنگ و هنر
2 دقیقه پیش | تشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالستشریفات بهبود | تشریفات و خدمات مجالس | برگزاری مراسم عروسی | باغ عروسی تشریفات ۵ ستاره بهبود با مدیریت بهبود اصلانی صاحب سبک در اجرای دیزاین های ژورنالی و فانتزی ، اجرا ... |
2 دقیقه پیش | خواندنی ها با برترین ها (81)در این شماره از خواندنی ها با کتاب جدید دکتر صادق زیباکلام، اثری درباره طنز در آثار صادق هدایت، تاریخ فلسفه یونان و... آشنا شوید. برترین ها - محمودرضا حائری: در این شماره ... |
آشنایی با هنر سرافی دوزی
سرافی دوزی که از جمله هنرهای دستی سوزن دوزی است ، از هـنـرهای اصیل سیستان و بلوچستان است که از دیرباز در این استان مرزی رایج بوده و از نسلی به نسلی دیگر انتقال یافته است. صنایع دستی و سنتی سیستان و بلوچستان با ویژگیهای بارز خود شیفتگان بیشماری دارد و به اقصی نقاط جهان صادر میشود. اشکال هندسی بهکار رفته با رنگهای متنوع روی پوشاک زنان بومی سیستانی و بلوچ خود نمایانگر هنری خلاق زاییده ذهن پویای مردمان این دیار و بویژه زنان است.
جدای از این، مردان و زنان این دیار با پوشش محلی و سنتی نشان دادهاند که همچنان بر صیانت از میراث فرهنگی پایبند هستند. مردم این دیار در طول تاریخ با خلق آثار سنتی و دستی ضمن معرفی بیش از پیش استان، گامی مهم برای امرار معاش نیز برداشتهاند. صنایع دستی رایج در این دیار هم تامینکننده نیازهای خانواده و همراهی برای امرار معاش به شمار میآیند. دراین میان هستند هنرهای سنتی که نسبت به دیگر صنایع راه خود را در بازار گشوده و خریداران زیادی دارند و سوزندوزی از آن جمله است.
در سیستان و بلوچستان از سوزندوزی به بلوچدوزی نیز یاد میکنند. این هنر نزد ساکنان این دیار و بهویژه زنان از اهمیت زیادی برخوردار است.
این هنر زیبا به یاری دستان هنرمند و ماهر زنان و دختران بر پارچه شکل میگیرد و بعضا به فراخور اوضاع اقتصادی خانواده، تنها راه امرار معاش برخی زنان این استان است.
هنر سوزندوزی را دختران در سنین پایین از مادران خود فرا میگیرند. سوزندوزی هنری است که در قالب اشکال مختلف هندسی برگرفته از ذوق و تخیل مردان و زنان این سامان برای تزیین و آراستن خانه نیز به کار میرود. هماکنون در جامههای مردم محلی سیستان و بلوچستان اشکال هندسی مختلفی به چشم میخورد که بسیار زیبا و جالب توجه است.
ذوق و هنر زنان سیستان و بلوچستان در رشته سوزندوزی را میتوان روی پیش سینه و سر آستین پیراهن مشاهده کرد. زنان این دیار معمولا یک پیراهن بلند و شلوار گشاد به تن میکنند که روی این لباسها سوزندوزی شده است. عوامل مختلفی سبب شده تا متأسفانه این رشته شاخص دستخوش مشکلات شود. به گفته آنان، امروزه ماشینی شدن، بلای جان طرحهای سنتی شده و نگرانیهای زیادی را به وجود آورده است که باید چارهای اساسی اندیشیده شود. طرحهای سوزندوزی ماشینی معمولاً شبیه کارهای سنتی بوده و با رنگهای مختلف و با قیمت ارزان در بازار عرصه میشود.
سوزندوزی رایانهای
این روزها برخی طرحهای صنعتی سوزندوزی شده از کشورهای پاکستان، هند و افغانستان بهصورت بیرویه وارد استان میشود که مشکلاتی را برای سوزندوزان ایجاد کرده است. یکی از سوزندوزان بلوچ میگوید که سوزندوزی تنها راه امرار معاش خود و خانوادهاش است و بیش از پیش باید مورد حمایت قرار گیرد. به گفته وی، نبود برخی امکانات از جمله پارچه مناسب، نخ و تار و پود و مشتری از جمله مشکلات موجود است. سوزندوزی رایانهای موجود در بازار، هنر اصیل زنان سیستان و بلوچستان را تهدید میکند.
منبع:seeiran.ir
ویدیو مرتبط :
آموزش دور دوزی در هنر رشتی دوزی (خانم جعفری)
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
آشنایی با هنر سکه دوزی
سکه دوزی یکی از هنرهای دستی بلوچستان است که عموما خانوادههای بلوچ از آن جهتتزئین رویه ی رختخواب یا زینت گردن شتر در موقع عروسی استفاده میکنند و اغلب جهتزینت اطاق نیز به دیوار میآویزند.
هنر سکه دوزی در بلوچستان مانند سوزندوزی دارایسابقه یی طولانی است و تقریبا در تمامی مناطق روستائی استان رایج میباشد و تولید وعرضه ی آن جنبه محلی دارد و اگر داد و ستدی در این خصوص صورت بگیرد بیشتر در بینخود اهالی است. مرغوبیت محصولات سکه دوزی شده بستگی زیادی به مواد اولیه مرغوبدارد. مهمترین موادی که در ساخت محصولات سکه دوزی شده بکار میرود عبارت است از پارچه هائی که دارای برق و جلا میباشد (مانند جرسه)، دکمه،، آینه، پولک، خرمهره و امثالآن.
در گذشته به دلیل هم مرز بودن منطقه با کشورهای هند و پاکستان، اهالی بلوچستان این نوع مواد اولیه را ابتدا از هندوستان و سپس از پاکستان وارد میکردند و به همینجهت در مورد اصالت این هنر بومی استان شبه و شک فراوانی وجود داشت به طوری کهبعضی از محققین و کارشناسان این رشته آن را نشات گرفته از هنرهای دستی هند عنوانکردهاند در حالیکه به هیچ وجه چنین نیست و سکه دوزی هنری صد در صد بلوچی است ودارای اصالت بومی بوده و مختص منطقه ی بلوچستان میباشد و اگر مشابهت هائی بین اینهنر و انواع آن در کشورهای همجوار دیده میشود فقط به جهت وجوه اشتراک فراوانی است که اهالی بلوچستان ایران با اقوام ساکن در کشورهای مجاور از نظر قومیت، نژاد، زبان وفرهنگ دارند و لذا وجود این تشابهات در هنر دستی ساکنین این مناطق امری طبیعی است.
سکه دوزیها، دو نوع است یکی آنها که برای آویختن ساخته میشوند و اغلب مجموعه یی ازاشکال لوزی، مربع و مثلث دارند که برای این کار پارچه را به شکلهای مورد نظر انتخاب کرده بنا به سلیقه ی خود به طرز بسیار زیبایی روی آن دکمه های سفید میدوزند و در لابلایدکمه های دوخته شده آینه های کوچک و بزرگ و پولک قرار میدهند. و شکل بدیع بوجود میآورند.
محصولات تولیدی همان گونه که گفته شد بسیار جالب بوده و دارای اصالتمیباشد و این همان نوع سکه دوزی هایی است که هم اکنون در اغلب فروشگاههای سازمان صنایع دستی ایران عرضه شده و به فروش میرسد. اگر چه در حال حاضر قسمت اعظم مواد اولیه ی مورد نیاز این نوع تولید از داخل کشور تامین میگردد، ولی هنوز قسمتی از موادمورد نیاز این صنعت مانند آینه های بزرگ و کوچک و برخی از انواع پولکها به دلیل عدمتولید آنها در داخل، و فراوانی و ارزانی آن در پاکستان به صورت قاچاق از آن کشور واردمیشود.
در سالهای اخیر، سازمان صنایع دستی ایران به دلیل نقش این صنعت در اقتصاد منطقه و قابلیتهای آن در جهت ایجاد درآمد برای زنان و دختران روستائی به آن اهمیت بیشتری داده و جهت تشویق روستائیان بلوچ به فعالیت بیشتر در این رشته، اقدام به خرید تولیدات سکه دوزی شده ی صنعتگران استان نموده است.
مهمترین مراکز تولید و عرضه سکه دوزی، روستاهای اسکپه، پیپ، فنوج، چانف و آهوران از توابع شهرستان ایرانشهر است و سازمان صنایع دستی ایران در عین حال بر حسب امکاناتاقدام به خرید تولیدات صنعتگران این رشته از دیگر نقاط بلوچستان نیز میکند. در حالحاضر مدیریت صنایع دستی سیستان و بلوچستان در یک کارگاه در اردوگاه افاغنه ی زاهدان با تامین مواد اولیه مورد نیاز صنعتگران، راسا دست به تولید این نوع کالا زده و با نظارتمستمر سعی در بالا بردن کیفیت و ایجاد تنوع در طرحها، با حفظ اصالتهای بومی و فرهنگیمنطقه دارد.
نوع دیگر سکه دوزی که تولید آن جهت ارائه به بازار فروش چندان مقرون به صرفه نیست و معمولا جز در منازل خود اهالی در جائی دیگر یافت نمیشود، نوعی است که بیشتر روی رختخواب میاندازند و ساخت آن شکل بخصوصی دارد که بر روی قطعه یی بافته شده ازپشم به طول تقریبی ۳ متر و عرض ۵۰ سانت در متن طرح مورد نظر دکمه میدوزند، درلابهلای دکمه های خر مهره و آینه های ریز و درشت را جا داده اطراف آن را میپوشانند. و ازیک طرف سراسر طول محصول را با منگوله هایی از پشم زینت میدهند. این سکه دوزیهاسنتی بوده و تهیه ی آن برای خانوادههای بلوچ هزینه ی بسیاری در بر دارد زیرا مواد زینتیآن نسبت به آویزهای دیواری خیلی بیشتر است و گرانتر هم تمام میشود.
مرغوبیت ایننوع سکه دوزیها بستگی مستقیم با وضع مالی خانواده ی تولید کننده و سلیقه ی سازندهدارد و از طرفی دارا بودن تعداد بیشتر سکه در منزل هر فرد نیز معرف وضع مالی خوب آن شخص میباشد.
منبع:irandeserts.com