استکهلم؛ جایزه اوباما به آزیتا

هفته نامه تماشاگران امروز - رسول مجیدی: هفته گذشته بالاخره سنای آمریکا پیشنهاد رییس جمهوری این کشور را تایید و آزیتا راجی را به عنوان سفیر ایالات متحده آمریکا در سوئد معرفی کرد. حالا راجی اولین سفیر ایرانی الاصل تاریخ آمریکاست. او همچنین اولین سفیر زن آمریکا در خاک سوئد هم محسوب می شود.

همه اینها نشان از یک نقطه عطف تاریخی در مسائل دیپلماتیک آمریکا دارد. سنای این کشور حدود یک سال و چهار ماه از تایید حکم سفیری خانم راجی طفره رفته بود و حالا با تایید او، حسابی توجه ناظران را برانگیخته است؛ اما خانم راجی کیست و چرا سنا در این مدت مخالف سفر او به سوئد بود؟

آزیتا راجی را بهتر بشناسیم

آزیتا راجی متولد ایران است. او هفتم مهر ماه 1340 در تهران به دنیا آمده و تا سنین نوجوانی در همین شهر بزرگ می شود. او بعدا برای تحصیل در مقطع دبیرستان به لوزان سوییس می رود. آنطوری که سایت کاخ سفید گزارش داده راجی در همین سال ها به خوبی ورزش اسکی و البته شطرنج را یاد می گیرد.


بعدا و با وقوع انقلاب اسلامی در سن 17 سالگی به همراه خانواده به آمریکا مهاجرت می کند. آزیتا که به نظر بچه درس خوانی بوده به صورت همزمان در دو رشته معماری و زبان فرانسه مشغول تحصیل می شود؛ آن هم در دانشگاه معتبر کلمبیا.

او بعدها مدرک فوق لیسانس در رشته مدیریت کسب و کار را هم از همین دانشگاه می گیرد و در سال 1988 به صورت رسمی شهروند آمریکا می شود. راجی بعدها با یکی از مدیران شرکت معتبر گلدن ساکس ازدواج می کند و دارای پنج فرزند دختر می شود. او هم اکنون هفت نوه هم دارد. نزدیکی او به افراد سیاستمدار درست بعد از فارغ التحصیلی اش از دانشگاه در سال 1991 آغاز می شود. او که بیزنس خوانده بود در کمیته های فرعی بانک جهانی شروع به کار می کند و بعدها مشاور سرمایه گذاران می شود.

سایت کاخ سفید درباره او می نویسد: «خانم راجی استراتژیست بازرگانی و یکی از مدیران پیشین بازار بورس نیویورک بود که تخصص و تجربه اش در بازارهای مالی و اقتصادی جهانی و تفکر استراتژیکش را در بسیاری از وظایف رهبری در بخش خصوصی به کار گرفته.»

بد نیست بدانید یکی از شغل های مهم سفیر جدید آمریکا در سوئد، معاونت شرکت مشهور خدمات مالی و بانکداری «جی پی مورگان» بوده است.

چطور با اوباما آشنا شد؟

در آمریکا معمولا رسم بر این است که سفرا از میان حامیان مالی اصلی رییس جمهور انتخاب شوند. به خصوص سفرای اعزامی به کشورهایی که آمریکا با آنها تنش خاصی ندارد. انتخاب آزیتا راجی هم برای حضور در سفارت سوئد از این قاعده مستثنا نیست؛ این سرمایه دار و فعال برجسته بازارهای مالی آمریکا،در سال 2012 در جریان رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا با جمع آوری نزدیک به چهار میلیون دلار کمک مالی برای کارزار باراک اوباما، دومین حامی مالی بزرگ رییس جمهور کنونی آمریکا بود.

 راجی در آن سال مسئول صندوق مالی پیروزی در ایالت های مورد تردید بود؛ ایالت هایی که تا روز انتخابات مشخص نیست به کدام یک از دو حزب دموکرات یا جمهوریخواه رأی می دهند و بیشترین تبلیغات در آنها انجام می شود.


او همچنین در سال 2008 کمک های مالی قابل توجهی به کمپین اوباما کرده بود. خانم راجی درست از همان سال 2008 عضو هیات مشورتی کمیته ملی حزب دموکرات شده بود و در واقع از همان زمان با اوباما آشنا شده بود.

روزنامه سوئدی «اس ود» در رابطه با انتصاب خانم راجی به عنوان سفیر آمریکا در سوئد می نویسد: «راجی سوابق دیپلماتیک درخشانی ندارد و این اصلا غیرمعمول نیست که پست سفارت در کشورهای دوست مانند سوئد به عنوان پاداش و جایزه به افرادی داده شود که در مبارزات انتخاباتی بیشترین پول را به کیسه رییس جمهور سرازیر کرده اند.»

چرا اوباما یک سفیر زن را به سوئد فرستاد؟

همانطور که گفته شد آزیتا راجی اولین سفیر زن ایالات متحده آمریکا در سوئد است. بر اساس گزارش رسانه های سوئدی، باراک اوباما در سال 2013 و در جریان سفرش به این کشور تصمیم می گیرد تا یک سفیر زن را به استکهلم بفرستد. ظاهرا او با مشاهده اینکه نیمی از وزرای دولت سوئد زن هستند، برابری جنسی در این کشور را تحسین کرده بود و به این فکر می افتد که برای اولین بار یک زن را راهی سوئد کند.

چه کسی با حضور راجی در استکلهم مخالف بود؟

باراک اوباما در آبان سال 93 آزیتا راجی را برای حضور در سفارت آمریکا در پایتخت سوئد به سنا معرفی کرد. با این همه، جمهوریخواهان که دل خوشی از کمک های مالی راجی به کمپین انتخاباتی اوباما نداشتند با حضور او در استکهلم مخالف بودند. مهمترین چهره ای که مخالف حضور این زن ایرانی الاصل در سوئد بود تد کروز نام داشت؛ سناتوری که یکی از نامزدهای اصلی جمهوریخواهان برای انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 است و رقابت نزدیکی با دونالد ترامپ دارد.


تد کروز تا روز جمعه هفته پیش هرگز حاضر به موافقت با اعزام آزیتا راجی به سوئد نشد و نزدیک به یک سال و نیم بر نظرش پافشاری کرد. فیل نوواک، سخنگوی آقای کروز در روز جمعه دلیل کوتاه آمدن این سناتور سرسخت جمهوریخواه را به رسانه ها توضیح داد؛ دلیلی که جالب به نظر می رسد: «سنا بالاخره لایحه پیشنهادی آقای کروز مبنی بر نام گذاری میدان مقابل سفارت چین در واشنگتن به نام «میدان لیوژیابو» را تایید کرد و آقای کروز هم دست از مخالفتش کشید.»

بد نیست بدانید لیوژیابو، فعال چینی و برنده جایزه صلح نوبل است که به اتهام تلاش برای سرنگونی دولت این کشور در زندان پکن به سر می برد. جالب اینجاست که اوباما اعلام کرده این رأی سنا را وتو خواهد کرد.