مشکلات رایج باروری در مردان

صبح بخیر: در سال های اخیر، خیلی از زوج ها باردار نمی شوند یا دیر باردار می شوند. حدود 30 درصد این امر به مشکلات باروری در مردان مربوط است. 30 درصد نیز در نتیجه مشکل باروری زنان است و باقی آن دلایل متفاوت دارد.

اگر حدود 35 سال سن دارید و یک سالی هست برای بچه دار شدن  اقدام کرده اید اما هنوز هیچ خبری نیست، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر مشکل ناشی از اشکالات باروری در زن یا مرد باشد، بیشتر مواقع به راحتی برطرف می شود و خانم می تواند باردار شود.


برای تشخیص مشکلات باروری در مردها باید به متخصص اورولوژی مراجعه کنید تا توصیه های درمانی درست دریافت کنید. البته شاید لازم باشد به متخصص ژنتیک هم مراجعه کنید. گاهی ممکن است عدم باروری مرد در نتیجه مشکلات ژنتیکی باشد.

برای اینکه با رایج ترین دلایل عدم باروری مردها آشنا بشوید بهتر است ادامه مطلب را مطالعه کنید.

•    سبک زندگی

همیشه انتخاب های سالم باعث می شوند تا باروری سالمی هم داشته باشید. اما اگر کارهای زیر را انجام می دهید ممکن است در معرض ناباروری قرار داشته باشید:

•    سیگار کشیدن
•    نوشیدن مشروبات الکلی
•    استفاده از مواد مخدر
•    مصرف داروهای بدنسازی (استروئید)
•    مصرف داروهای حاوی تستوسترون
•    تحت درمان سرطان بودن
•    تغذیه ضعیف داشتن
•    اضافه یا کمبود وزن داشتن
•    در معرض مواد سمی همچون آفت‌کش یا سرب قرار داشتن

اگر در معرض هر کدام از این مواد قرار داشتید حتما باید با پزشک در این رابطه صحبت کنید. در ادامه مراحلی را معرفی کرده ایم که مردها با رعایت و انجام آنها می توانند از باردار شدن همسر خود مطمئن شوند.


•    انسداد

تعداد کمی از مردها در مجرای انزال خود دچار گرفتگی و انسداد هستند که مانع از ورود اسپرم به داخل مایع منی می شود. اگر اپیدیدیم یا لوله برنده منی مسدود یا آسیب دیده باشد، احتمال دارد که اسپرم نتواند خود را به تخمک زن برساند. مسایلی همچون عفونت، زخم، مشکل ارثی یا وازکتومی می توانند دلیل این انسداد باشند.

نشانه ها: ندارد

راهکار ممکن: عمل جراحی برای باز کردن گرفتگی یا برداشتن وازکتومی. یا جراحی برای برداشتن اسپرم به منظور کاشت آمایشگاهی اسپرم در تخمک (IVF).

•    واریکوسل

واریکوسل در واقع رگ بزرگ شده و باد کرده شبیه واریس در پا است که در کیسه بیضه مردان به وجود می آید. واریکوسل روی تولید اسپرم تاثیر منفی دارد.

نشانه ها: بعضی از مردها درد بیضه دارند و برخی دیگر شاید هیچ نشانه ای نداشته باشند. برای تشخیص آن به آزمایش های اولتراسوند یا تست فیزیکی نیاز است.

راهکار ممکن: عمل جراحی برای ترمیم واریکوسل، تلقیح مصنوعی یا کاشت آزمایشگاهی اسپرم در تخمک

•    اسپرم غیرطبیعی

اگر تعداد اسپرم ها کم باشد یا اصلا مرد اسپرم نداشته باشد، حرکت اسپرم ضعیف یا کند باشد یا شکل و اندازه اسپرم نامعمول باشد، شاید نتوان اسپرم مرد را به صورت آزمایشگاهی هم در تخمک زن کاشت.

نشانه ها: ندارد

راهکار ممکن: داروهای باروری، تلقیح مصنوعی یا اسپرم اهداکننده (یا اسپرم خود شما اگر تعداد، اندازه و حرکت آنها خیلی هم غیرطبیعی نیست) یا تزریق اسپرم اینتراسیتوپلاسم (ICSI).

•    آنتی بادی ضداسپرم

بدن مرد می تواند نوعی آنتی بادی تولید و ترشح کند که اسپرم ها را از بین می برد. این اتفاق بیشتر پس از وازکتومی، گره بیضه (که بیضه داخل کیسه بیضه پیچانده می شود)، عفونت یا شوک عاطفی رخ می دهد.

نشانه ها: ندارد

راهکار ممکن: تلقیح مصنوعی، فناوری های کمک باروری (ART) یا تزریق اسپرم اینتراسیتوپلاسم (ICSI). داروهای استروئید همچون «پرد نیزون» اصولا برای از بین بردن آنتی بادی ضد اسپرم استفاده می شوند اما بسیاری از پزشکان آن را تجویز نمی کنند زیرا عوارض جانبی این دارو بسیار زیاد است و برای مدت طولانی در بدن می ماند.


•    مشکلات نامشخص باروری

شاید پزشک نوعی اشکال نامعلوم باروری را در مرد تشخیص دهد. برخی از کارشناسان اعتقاد دارند، سم های محیطی می توانند روی باروری تاثیر منفی بگذارند اما هنوز رابطه مستقیمی برای این امر پیدا و مشخص نشده است.

نشانه مشخص: ندارد

راهکار ممکن: داروهای باروری به همراه تلقیح مصنوعی یا روش های ART همچون IVF می توانند کمک کننده باشند.

صبح بخیر: در سال های اخیر، شاهد باردار نشدن یا دیر باردار شدن خیلی از زوج ها جوان هستیم. حدود 30 درصد این امر به مشکلات باروری زنان مربوط است. 30 درصد نیز در نتیجه مشکل باروری مردان است و درصد باقی مانده در اثر مشکلات مشترک هر دو طرف یا مسایل دیگر است.

اگر یک سالی هست برای بچه دار شدن  اقدام کرده اید اما هنوز هیچ خبری نیست (یا 6 ماه اگر بالای 35 سال سن دارید)، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر مشکل ناشی از اشکالات باروری در زن یا مرد باشد، بیشتر مواقع به راحتی برطرف می شود و خانم می تواند باردار شود.


برای تشخیص مشکلات باروری شاید لازم باشد به متخصص ژنتیک مراجعه کنید. گاهی ممکن است عدم باروری زن در نتیجه مشکلات ژنتیکی باشد و این پزشکان در جهت مداوا و برطرف شدن مشکل، توصیه های مناسبی دارند.

برای اینکه با رایج ترین دلایل عدم باروری زنان آشنا بشوید بهتر است ادامه مطلب را مطالعه کنید.

• ایندومتروز

ایندومتروز در واقع، در اثر به‌ وجود آمدن‌ نابجاى بافت‌هاى درون‌ رحمی در خارج از رحم و به‌ ویژه‌ در تخمدان‌هاى زن به وجود می آید. ‌

نشانه ها: بعضی از خانم ها هیچ نشانه ای بروز نمی دهند. امابرخی از آنها پریود یا مقاربت های دردناک، خونریزی شدید یا لکه های غیرمعمول و درد لگن خاصره دارند.

درمان: جراحی و برداشتن بافت درون زهدانی، داروهای باروری با تلقیح مصنوعی، جراحی و برداشتن بافت های غیرطبیعی یابازکردن هر گونه گرفتگی در لوله رحم یاART

درصد موفقیت: تا 40 درصد زنان پس از جراحی و مراقبت های پس از آن، باروری خود را به دست می آورند و باردار می شوند. مصرف داروهای باروری باعث افزایش تولید تخمک می شود و با تلقیح مصنوعی بین 9 تا 15 درصد موفقیت در پی دارد. پس از ART (کشت تخمک در بیرون از بدن) نیز تا 35 درصد احتمال بارداری وجود دارد.

• مشکل تخمک گذاری

مشکل تخمک گذاری به دلایل مختلف همچون مشکلات هورمونی به وجود می آید که مانع از تولید تخمک و رشد آن در تخمدان می شود.

 نشانه ها: پریود نشدن یا داشتن دوره های نامنظم پریود و خون ریزی بسیار زیاد یا بسیار کم که طبیعی نیستند.


درمان: مصرف داروهای باروری و IVF

درصد موفقیت: حدود 40 درصد زنان که کلومیفن سیترات برای تخمک گذاری مصرف می کنند، عموما پس  از یک دوره درمان (حدود سه تا شش ماه) باردار می شوند. هنگامی که داروهای باروری با تلقیح مصنوعی همراه می شود درصد بارداری حدود 9 تا 15 درصد است. پس از ART (کشت تخمک در بیرون از بدن) نیز تا 35 درصد احتمال بارداری وجود دارد.

• تخمک ضعیف

تعداد و کیفیت تخمک هایی که تولید می شوند با بالا رفتن سن کم می شوند و ممکن است منجر به عدم بارداری شود.

نشانه ها: ندارد

درمان: روش IVF با استفاده از تخمک یا جنین اهداکننده

درصد موفقیت: زنانی که از روش IVF با استفاده از تخمک یا جنین اهداکننده بهره می گیرند تا 50 درصد شانس بارداری دارند.

• سندروم تخمدان کیست‌دار

سندروم تخمدان کیست‌دار (PCOS)، شرایطی است که غده های کوچک در تخمدان هستند به اندازه کافی رشد نمی کنند تا به اصطلاح برسند و تخمک تولید کنند. این امر در نتیجه مشکلات هورمونی  و مدل های تخمک گذاری غیر قابل پیش بینی به وجود می آید.

نشانه ها: پریود نامنظم، رشد غیرمعمول موها، اکنه و اضافه وزن زیاد


درمان: روش صحیح زندگی (از نظر رژیم و ورزش)، داروهای باروری و IVF. داروی دیابت که «متفورمین» نامیده می شود نیز می تواند در برخی خانم ها منجر به تخمک گذاری منظم شود.

درصد موفقیت: بسیاری از افرادی که اضافه وزن دارند با کم کردن 5 تا 10 درص از وزن خود دوباره تخمک گذاری منظم پیدا می کنند. 40 درصد زنانی که دارو مصرف می کنند نیز احتمال بارداری دارند.

• مشکلات لوله رحم

گرفتگی یا آسیب دیدن لوله فالوپ می تواند از ورود اسپرم به داخل تخمدان جلوگیری کند. دلیل به وجود آمدن آن نیز می تواند ورم یا عفونت های مقاربتی (همچون کلامیدیا) یا جراحی های ناباروری باشد.

نشانه ها: ندارد

درمان: جراحی برای باز کردن لوله رحم، IVF در صورتی که جراحی موفق نبود یا لوله خیلی آسیب دیده باشد و ترمیم نشود.

درصد موفقیت: احتمال بارداری بسیار متغیر است: بین 5 تا 60 درصد. درصد موفقیت به مکان رشد و ایجاد گرفتگی در لوله رحم یا میزان آسیب دیدگی بافت ها بستگی دارد. زوج هایی که IVF را امتحان می کنند، بین 10 تا 40 درصد شانس بارداری دارند. البته این مساله هم به سن خانم بستگی دارد.

• مشکلات نامشخص دیگر

شاید پزشک نوعی اشکال نامعلوم باروری را در زن تشخیص دهد. برخی از کارشناسان اعتقاد دارند، سم های محیطی، وزن زیاد یا وزن بسیار کم و ورزش بیش از حد می توانند روی باروری تاثیر منفی بگذارند اما هنوز رابطه مستقیمی برای این امر پیدا و مشخص نشده است.

نشانه مشخص: ندارد

درمان: داروهای باروری به همراه تلقیح مصنوعی یا روش های ART

درصد موفقیت: داروهای باروری موجب افزایش تولید تخمک می شود و همزمان با تلقیح مصنوعی، بین 8 تا 17 درصد احتمال بارداری را افزایش می دهد. بین 10 تا 40 درصد زنان نیز با روش IVF احتمال بارداری دارند.