مامان! این دفعه تو اشتباه كردی!

صبح بخیر:  بزرگ‌كردن  كودك دركل كار سختی است. تربیت كودك در هر سنی شرایط مخصوص به‌خود را دارد. تا زمان خردسالی و قبل از رفتن به دبستان معمولا تربیت او برای پدر و مادر ساده‌تر است چون هنوز كودك وارد اجتماع نشده است و با همسالانش ارتباط چندانی ندارد اما زمانی كه كودك بزرگ‌تر شده و به مدرسه می‌رود مسائلش هم تغییر می‌كند. در این دوره اغلب هنوز كودك كاملا تحت‌تاثیر والدینش است. این نكته در كنار فواید و نكات مثبتی كه دارد می‌تواند‌ گاه باعث مشكل هم بشود. اشتباهات والدین در این سن می‌تواند روی تربیت كودك كاملا تاثیرگذار باشد.

---

به غیراز پدر و مادر‌هایی كه چاق بودن فرزندشان را دوست دارند و تپل بودنش برای‌شان دوست‌داشتنی است خیلی از والدین وقتی با چاق بودن فرزندشان مواجه می‌شوند سعی می‌كنند آن را انكار كرده و طبیعی قلمدادش كنند. بعضی‌ها هم فكر می‌كنند فرزندشان بزرگ‌تر كه بشود از شر این چاقی‌‌ رها خواهد شد. بعضی هم با گفتن جملاتی شبیه این‌كه فرزندم استخوان‌بندی‌اش درشت است یا مدل بدنش این‌طور است، سعی می‌كنند این چاقی را توجیه كنند؛ رفتاری كه به گفته كار‌شناسان كاملا اشتباه است. بسیاری از تغییرات فیزیكی در بدن در‌‌ همان سن دبستان اتفاق می‌افتد و می‌تواند تحت‌تاثیر این چاقی قرار بگیرد. بهتر است از همین سن به فرزندتان ورزش كردن و تغذیه سالم را آموزش دهید. به خاطر بالا رفتن میزان چاقی دوران كودكی امروزه بسیاری از بیماری‌ها مانند فشارخون، دیابت نوع 2 و بالا بودن چربی خون شیوع بیشتری پیدا كرده‌ و حتی در كودكان هم دیده می‌شوند. اگرچه آگاهی بیشتری در مورد چاقی كودكان وجود دارد اما همچنان والدین متوجه این مشكلات و عوارض چاقی كودكان نیستند و سعی در انكار آن دارند. اگر فرزندتان اضافه وزن دارد سعی كنید مراقب سایزش باشید اما به هیچ وجه او را مواخذه نكنید، مهم‌ترین نكته برای كودك سلامتش است و سلامت روانی هم باید مورد توجه والدین باشد. ممكن است برخورد اشتباه والدین با چاقی باعث ایجاد اختلالات تغذیه‌ای در كودك و بیماری‌هایی مانند بولمیا یا آنوركسی شود. توجه داشته‌باشید به هیچ وجه كودك را تنها مخاطب قرار ندهید و سعی كنید هر برنامه‌ای كه برای مقابله با چاقی دارید برای همه خانواده درنظر بگیرید تا كودك احساس تنهایی نكند و سبك زندگی خانواده هم یكدست و سالم باشد.

---

 خیلی از والدین نه حواس‌شان به چیزهایی كه می‌گویند هست و نه نحوه گفتن آن را به خاطر دارند، درحالی‌كه كودك همه این حرف‌ها را می‌شنود و به خاطر می‌سپارد. خیلی از اوقات والدین فكر می‌كنند درحال كمك كردن به كودك و آموزش او هستند اما در واقع بیشتر دارند به او انتقاد می‌كنند یا به رفتار‌هایش نق می‌زنند. كاملا مراقب باشید كه چه چیزی را باید و چطور به كودك بگویید. در مواقع لزوم در كنار امر و نهی‌ها و گوشزد كردن انتقادات، حتما در زمان انجام كارهای مثبت كودك، او را تشویق كنید و علت این تشویق را به او بگویید تا كودك متوجه شود شما به چه علت از او راضی هستید. فقط زمانی كودك را تشویق كنید كه واقعا به كاری كه او انجام داده است اعتقادی ندارید. كودك تصنعی بودن آن را می‌فهمد و ارزش تشویق برایش از بین می‌رود. حواس‌تان باشد كه كودك را بیش از حد هم تشویق نكنید. ممكن است كودك فكر كند این تشویق‌ها خالصانه و واقعی نیست.

---

بهترین روش برای این‌كه فرزندتان دیگر به حرف‌های‌تان گوش نكند این است كه خودتان به چیزهایی كه می‌گویید عمل نكنید.

ممكن است چند سال دیگر و با بزرگ شدن فرزندتان او شروع به انتقاد از شما كند و كار‌های‌تان را قبول نداشته باشد اما در این سن شما الگوی فرزندتان هستید. فرقی نمی‌كند كه حرف‌های‌تان در مورد سیگار كشیدن باشد یا ورزش كردن یا حتی آرام بودن و استرس نداشتن، تا وقتی خودتان برخلاف توصیه‌تان رفتار می‌كنید نصیحت كردن هیچ فایده‌ای ندارد و حتی می‌تواند تاثیر معكوس نیز داشته باشد و باعث شود تا فرزندتان دیگر بقیه حرف‌های‌تان را هم جدی نگیرد.

---

والدین گاهی فراموش می‌كنند فرزندشان چقدر توان و انرژی دارد. ممكن است او را با خودشان مقایسه كنند یا حتی بخواهند كارهایی كه خودشان دوست دارند یا آرزو داشتند در كودكی آن‌را انجام می‌دادند را فرزندشان انجام دهد. به همین دلیل پیش می‌‌آید بچه‌هایی را ببینیم كه مدام از این كلاس درس به آن كلاس موسیقی و از این باشگاه ورزشی به كلاس ورزشی دیگری در رفت‌وآمدند، علاوه‌بر این‌ها والدین كودك را مجبور می‌كنند بعد از همه این كلاس‌ها، درس‌های مدرسه را هم با دقت بیشتری بخواند. انجام این كار‌ها ممكن است باعث زده شدن كودك شود و بی‌علاقگی او را به این فعالیت‌ها به‌دنبال داشته باشد. در سال‌های تحصیلی ابتدایی كودك هنوز علاقه‌مندی‌هایش را نشناخته است و استعدادیابی كودك كار خوبی است اما به هیچ‌وجه نباید این‌كار را با برنامه‌ریزی بیش از حد و درگیر كردن كودك بیش‌ازاندازه توانش انجام داد. به خاطر داشته باشید بچه‌های مختلف استعداد‌های متفاوت دارند و قرار نیست كودك در همه رشته‌ها تبحر داشته باشد یا در همه كلاس‌هایی كه كودكان دیگر شركت می‌كنند، شركت كند. تعادل را در مشغول نگه داشتن كودك همواره درنظر بگیرید و اجازه بدهید تا كودك خودش هم در این تصمیم‌گیری‌ها شركت و در برنامه‌ریزی به شما كمك كند.

---

این‌كه كودك در مدرسه توسط هم‌سالانش مورد اذیت واقع شود ‌گاه ممكن است از چشم والدین مخفی بماند. در بسیاری از موارد هم والدین این مسئله را یك مشكل كودكانه می‌دانند كه بهتر است بین خود آن‌ها حل شود و نیازی به دخالت بزرگ‌تر‌ها ندارد، درحالی‌كه اینطور نیست. اذیت كردن در بین بچه‌های دبستانی بسیار شایع است و این مشكل می‌تواند عوارضی را برای كودكی كه مورد ظلم یا اذیت واقع شده است، به‌دنبال داشته باشد. دردهای عجیب و استرس و همچنین ترس از حضور در مدرسه و بی‌علاقگی به مدرسه شایع‌ترین عوارض این مشكل هستند. اگر فرزندتان از این رفتار‌ها شكایت داشت یا خودتان حس كردید كه ممكن است در مدرسه توسط بقیه همكلاسی‌هایش اذیت شده باشد اصلا از این موضوع ساده نگذرید. سعی كنید حتما با مسئولان مدرسه تماس بگیرید و آن‌ها را در جریان این مشكل قرار دهید. سعی كنید بدون آن‌كه كودك‌تان حس كند وارد حریم خصوصی‌اش شده‌اید، روابط او را تحت‌نظر داشته باشید و مراقب آسیب‌هایی كه به او وارد می‌شود، باشید.

---

خوش‌تان بیاید یا نه، فرزندتان در حال بزرگ شدن است و به‌زودی به دوران بلوغ خواهد رسید. دوران بلوغ آغاز تغییرات روحی و بدنی زیادی برای فرزندتان است كه این تغییرات و ‌آگاهی نداشتن فرزندتان در مورد آن‌ها می‌تواند باعث اضطراب، خجالت یا مشكلات دیگری شود. بهتر است به موقع در مورد این تغییرات با او حرف بزنید و راهنمایی‌اش كنید. ۱۰ تا ۱۱ سالگی بهترین سن برای حرف زدن درباره بلوغ است. بهتر است این حرف زدن را به تاخیر نیندازید و به‌تدریج و با بزرگ شدن فرزندتان با او در مورد بزرگ شدن و اتفاقات آن حرف بزنید.

---

بسیاری از والدین تا زمانی كه فرزندشان علائم بیماری را نشان ندهد او را برای بررسی پیش پزشك نخواهند برد. بعد از دوران خردسالی و نوپایی كه واكسیناسیون‌ها باعث معاینات منظم كودك می‌شود در سنین دبستان اغلب والدین فكر می‌كنند، فرزندشان به معاینه توسط پزشك احتیاجی ندارد. درحالی‌كه در این سنین ممكن است بیماری‌هایی به‌وجود بیاید كه با مراجعه سالانه و منظم به پزشك می‌توان به موقع آن‌ها را تشخیص داد و از پیشرفت‌شان پیشگیری كرد. رشد فرزندتان تا دوران بلوغ باید توسط متخصص اطفال سالانه بررسی شود. تغذیه مناسب، توصیه‌های سلامت و بررسی بیماری‌های مادرزادی كه در سنین بالاترخود را نشان می‌دهند همه از نكاتی هستند كه در این معاینات سالانه به آن‌ها پرداخته می‌شود. نكته‌ای كه اغلب توسط والدین مورد غفلت قرار می‌گیرد.