کودکان


2 دقیقه پیش

با بطری نوشابه برای پسر کوچولو هواپیما بسازید

به جای خریدن اسباب بازی های گران قیمت ، می توانید با استفاده از ابزاری که در خانه در اختیار دارید اسباب بازی هایی با کمک فرزندان خود بسازید که هم در هزینه ها صرفه جویی می ...
2 دقیقه پیش

از رایحه درمانی نوزادان بیشتر بدانید

آیا شما می خواهید برای مراقبت از نوزاد خود، یک رویکرد جامع تری را انتخاب کنید؟ آیا شما به عنوان یک پدر و مادر به دنبال درمان های طبیعی برای بچه های کوچک خود هستید؟ آیا می ...

سن مناسب پرورش خلاقیت در کودکان



پرورش خلاقیت در کودکان,سن  پرورش خلاقیت در کودکان,خلاقیت در کودکان

بدون شک یکی از بزرگ ترین دغدغه های بسیاری از والدین در زمانه کنونی، تربیت فرزندانی خلاق و باهوش است؛ فرزندانی که هوش سرشاری داشته باشند و بتوانند مدارج عالی تحصیلی را به بهترین شکل ممکن طی کنند. با وجود تغییرات چشمگیر در دروس فعلی مدارس و فراهم بودن امکانات آموزشی و در دسترس بودن انواع فناوری ها برای افزایش هوش و خلاقیت کودکان، هنوز والدین نمی دانند چگونه می توانند فرزندی خلاق تربیت کنند.

 

نمی دانند که خلاقیت را می توان از چه سنی پرورش داد و چقدر با هوش کودک مرتبط است. هرچند پاسخ به این سوالات در یک مطلب نمی گنجد، اما درباره پرورش تفکر خلاق در کودک که اصلی ترین گام در پرورش خلاقیت است، پای صحبت های یکی از کارشناسان نشستیم.


تفکر خلاق
اگر بخواهیم تفکر خلاق را معنا کنیم، باید بگوییم که وقتی از مجموعه اطلاعات و داده ها یک فکر جدید و نو ارائه شود، تفکر خلاق حاصل شده است. در واقع مجموعه ای از افکار رها شده که به تنهایی ثمری ندارد یا کیفیت بالایی ندارد، به اشکال جدیدی تبدیل می شود که نتیجه بخش و مفید است.دکترپیمان هاشمیان، فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان و استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با بیان این نکته به خراسان، می گوید: تمامی اختراعات، حاصل تفکر خلاق است یعنی فکر جدیدی که در یک مجموعه به تولید شیء جدیدی منجر شده است.

 

گاهی تفکر خلاق به نوآوری منجر می شود؛ یعنی از داده ها و مصالح موجود استفاده جدیدی می شود. برای داشتن تفکر خلاق به زمینه هایی نیاز است. طبیعی است که هر کودکی با سطحی از هوش، توانمندی، استعداد و علاقه به دنیا می آید و شیوه پرورش تفکر خلاق در کودکان متفاوت است اما می توان زمینه های بروز تفکر خلاق را در کودکان فراهم کرد.

۵ سالگی، اوج تفکر خلاق
از آن جا که کودکان پیش از ۵ سالگی توجه و تمرکز کمتری دارند، رشد خلاقیت در بیشتر کودکان از ۵ سالگی به بعد آغاز می شود اما هستند کودکان خلاقی که از ۲ سالگی کارهای خلاقانه انجام می دهند و البته هوش بالاتری نسبت به همسالان خود دارند. بنابراین والدین از ۵ سالگی به بعد با اتخاذ شیوه های متعدد می توانند امیدوار باشند که خلاقیت در کودکشان پرورش پیدا کند. برخلاف تصور بسیاری از والدین درباره این که برای افزایش خلاقیت کودک نیاز به سرمایه گذاری مالی وجود دارد، در این راستا فقط لازم است کودک درباره اشیای موجود در محیط پیرامون خود اطلاعات کافی داشته باشد و اجازه یابد آن چه کنجکاوی اش را تحریک کرده است، در اختیار داشته باشد. سپس والدین می توانند نحوه استفاده های متنوع از یک شیء را به او آموزش دهند.

 

او باید بتواند از یک اسباب بازی به اشکال مختلف استفاده کند و با یک فکر رها شده و آزاد با اسباب بازی های خود بازی کند، گاهی لازم است والدین چگونگی کار با اشیا را به کودک نشان دهند و از او سوالاتی درباره سایر کاربردهای آن بپرسند. دکترهاشمیان با اشاره به این که کار با کاردستی یا لگو در بروز خلاقیت کودکان نقش مهمی دارد، تاکید می کند: همراهی با بازی کودکان در این سن بسیار مهم است.

 

والدین می توانند در ساخت اشکال هندسی به کودک کمک کنند یا از او بخواهند درباره آن چه ساخته است یک داستان بگوید یا یک داستان برای او تعریف کنند و بخواهند آن را طبق علاقه خود تغییر دهد.نقاشی کردن هم یکی از بهترین راه های افزایش خلاقیت کودکان است؛ تشویق کودکان به نقاشی کردن، در شکل گیری نوع جدیدی از طرز تفکر درباره محیط پیرامون و ترسیم آن چه در ذهن دارند، بسیار موثر است. استفاده از هنرهای تجسمی، پازل، جداول ترسیمی هم بسیار سودمند است.

تخیل و خلاقیت
خوب است بدانید کودکان از ۳ تا ۵ سالگی خیال پرداز می شوند و قوه تخیل خود را به کار می گیرند. بعضی از والدین در مواجهه با خیال پردازی کودکان نگران می شوند در صورتی که این امر در فرآیند رشد و تکامل کودک کاملا طبیعی است. بنابراین بهتر است تخیلاتی را که کودک به زبان می آورد، گوش کنند و با طرح سوالاتی تفکر و عمل کودک را تقویت کنند.

 

در این صورت کودک همیشه یک مدل بازی نمی کند، نقاشی نمی کشد و شکل درست نمی کند، در موارد بسیاری والدینی که از بی حوصلگی، کسالت و بی انگیزه بودن کودکان خود گلایه می کنند، در واقع نتیجه بی توجهی خود را نسبت به تخیلات کودک می بینند. اگر والدین درباره تخیلات کودک به موقع وارد عمل شوند و او را تشویق به اجرای کارهای خلاقانه و ایده هایی که دارد بکنند، کودک خود راه حل هایی برای پر کردن وقتش پیدا می کند.


حل تعارض با تفکر خلاق
در موارد بسیاری حل تعارضات کودک در درون خانواده با تفکر خلاق امکان پذیر است. این فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان با بیان این که با ارائه تصاویر و نقاشی های ناقص به کودکی که در خانواده مورد غفلت یا آزار روانی قرار گرفته است می توان به وی کمک کرد، توضیح می دهد: تکمیل نقاشی و گفتن داستان درباره آن توسط کودک به تفکر خلاق در وی می انجامد و کودک می تواند آن چه را باعث رنجش وی شده است به طور غیرمستقیم بیان کند. این شیوه یکی از بهترین شیوه های درمانی کودکان آسیب دیده و دچار تعارض است. در واقع کارشناسان با رشد تفکر خلاق در کودک، تلاش می کنند کودک خلاقانه با تعارض هایی که با آن مواجه بوده است، روبه رو شود و آن را پشت سر بگذارد.

زمینه های پرورش تفکر خلاق
همان طور که ذکر شد همه کودکان با توانمندی، هوش و قریحه به دنیا می آیند و قابلیت خلاق بودن را دارند اما این والدین هستند که گاه با غفلت و جدی نگرفتن موضوع مانع از بروز آن می شوند. رشد اعتماد به نفس کودک، تشویق به داشتن پشتکار و اراده، افزایش انگیزه کودک، بروز ثبات هیجانی، تعیین اهداف، ریسک پذیری مناسب، قابلیت انعطاف پذیری و تلاش برای افزایش توجه، تمرکز و هوش کودک از جمله راهکارهایی است که کودک برای افزایش خلاقیت به آن نیاز دارد.

 

گاهی والدین نمی دانند تمرکز و توجه تا چه اندازه در بروز خلاقیت موثر است و فقط موفقیت را نشانه خلاق بودن می دانند در صورتی که یک کودک خلاق حتی در شکست ها، خلاقانه رفتار می کند و می داند چگونه با آن کنار بیاید. یکی از بهترین راه ها برای افزایش خلاقیت کودک این است که او بتواند برای حل یک مشکل یا روبه رو شدن با یک وضعیت خاص، ایده جدیدی را مطرح کند بتواند راه های متفاوتی را نام ببرد و بداند هر راه به کجا منتهی می شود و پیامد هر یک چیست. چنین کودکی با رو به رو شدن با یک وضعیت بغرنج، موضوع را تمام شده تلقی نمی کند و می تواند راهکارهای متفاوتی ارائه کند.

یک راهکار عملی
اگر می خواهید تفکر خلاق در کودکتان پرورش یابد، از ۲ تا ۵ سالگی پاسخ سوالات کودک را به تمامی ارائه نکنید و اجازه بدهید خودش درباره پاسخ ها فکر کند. این کار باعث می شود کودک فکر کند و به یک پاسخ واحد قانع نشود. نکته این جاست که در بیشتر موارد کودکان راه حل ها و پاسخ های بسیار خوب و مناسبی ارائه می دهند. بنابراین سعی نکنید جواب سوالات کودک را بلافاصله و با شرح جزئیات ارائه دهید.

 

لازم است پس از ابراز خلاقیت کودک، وی را ارزیابی کنید زیرا هوش هیجانی و هوش عملی نقش موثری در بروز خلاقیت کارآمد دارد. گاهی ممکن است کودک خلاق باشد اما دست به کارهای خطرناک بزند. بنابراین کودک باید پس از بروز خلاقیت، افکار خود را پیاده کند و ارزیابی شود تا والدین مطمئن شوند که کودک دست به کارهای خطرناک نمی زند.
 
منبع:khorasannews.com


ویدیو مرتبط :
آموزش و پرورش خلاقیت کودکان چگونه ممکن است؟

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

توصیه هایی برای پرورش خلاقیت کودکان



خلاقيت ، شکل کنترل شده يا محدود شده اي از تخيل است . خلاقيت ها ي افراد نه تنها براي نقاشی کودکانزيبايي ظاهري ، بلکه به خاطر نتايج نهايي که در بر دارد  به کار برده ميشود . اين نتيجه نهايي معمولاً شکلي به خود مي گيرد که ديگران نيز مي توانند آن را ببينند . خلاقيت ممکن است خلق يک نقاشي ، يک لباس ، يک قطعه کوچک موسيقي يا پختن يک غذاي جديد باشد  به واسطه خلاقيت ، شخص مي تواند به پيشرفتهاي انساني خود بيافزايد ، همچنين افرادي که داراي قوه تخيل زيادي هستند نسبت به کساني که فاقد خلاقيت هستند ، معمولاً به پيشرفتهاي بيشتري در زندگي نائل مي شوند . خلاقيت حتي در سنين کودکي نيز خود را نشان مي دهد.
خلاقيت حتي در سن کودکي نيز خود را نشان مي دهد . اغلب خانواده ها شايد با اين نوع پديده ها در رفتار ،کردار و گفتار کودکان خود مواجه شوند . برخي از آنان يا بي توجه هستند و يا کم توجه ؛ با اين حال آن دسته از والدين که به کوچکترين رفتارهاي کودکان خود توجه دارند ، مي توانند با به کارگيري توصيه هاي 12 گانه پرورش خلاقيت ، کودکان خود را به مرحله خود شکوفايي سوق دهند ،البته به کار گيري اين روش آنچنان هم ساده نيست . داشتن صبر و حوصله از يک سو و نکته سنجي دررفتار کودکان مي تواند آينده درخشاني را براي کودک شما رقم بزند .

شيوه افزايش خلاقيت در کودکان

*  براي ايجاد سؤالات تازه در ذهن کودکتان ، او را راهنمايي کنيد . آموزش به کودک بايد طوري باشد که او را به طرف پرسشهاي تازه هدايت کند . معلم بايد هنگام جواب دادن به سؤالات کودک ، او را به سمت مهارتهاي جديد سوق دهد و از به کار بردن کلماتي مانند بله،خير،هرگز و امثال آن دوري کند . اين نوع جوابها نمي تواند ارتباط کاملي بين سؤالات کودک و معلومات قبلي او برقرار کند.

 

* حسن کنجکاوي در کودکان را پرورش دهيد . براي اين امر، هيچ چيز مثل پاسخهاي صحيح و مناسب به پرسشهاي او موثر نيست . سؤال ، در واقع انعکاس از ذهن تشنه اي است که مي خواهد با دريافت جواب از فردي که بهتر از او مي داند خود را سيراب کند ، اگر چه احتياج ، بايد فوراً برآورده شود اما کمي مکث بين سؤال و جواب ، غالباً مي تواند افکار و ايده اي مفيد جهت مباحثه و گفتگو به بار آورد .

 

* والدين و مربيان ، نه تنها بايد درباره امور مربوط به کودک ، بلکه درباره امور خانه و مدرسه نيز از او نظر خواهي کنند و عقايد او را مانند عقايد بزرگسالان در حضور خود ، به بحث و گفتگو بگذارند .

 

* به عقايد جديد و تازه کودکتان احترام بگذاريد . کودکاني که به نوعي خلاقيت آنها برانگيخته شده ، روابط و مفاهيم را درک مي کنند . لذا والدين و مربيان آنها ممکن است به آنها توجه نداشته باشند و حتي گاهي او عقايد خود را چنان مطرح کند که بزرگسالان قادر به ارزشيابي وجايگزيني آنها نباشند ، تشويق کودکان به ابرازعقايد جديد ، مي تواند در رشد خلاقيت آنها موثر واقع شود .

 

* از مراقبتها و دخالتهاي بيش از حد در زندگي کودکان اجتناب کنيد . يکي از ويژگيهاي انسان خلاق اين است که تواناييش را خودش به کارمي اندازد . وظيفه والدين و مربيان اين است که اين قابليت را در او زنده نگاه دارند و به کودکان اجازه دهند بعضي اوقات مطابق سليقه خود اشياء را کشف کنند . مراقبتها و دخالتهاي زياد از حد بزرگسالان در زندگي و رفتارهاي کودکان ، قابليت يادگيري مبتکرانه آنها را تضعيف مي کند .

 

* از کودکان بخواهيد که اشياء و امور نيمه تمام را تکميل کنند ؛ از کودکان تقاضا کنيد تا جملات نا تمام و داستانهاي نا کامل ، تصاوير و نقاشي هاي نيمه تمام و حتي اشياء ناقص را کامل نمايند . براي اواسباب بازي هايي بخريد که خودش بتواند آنها را به يکديگر متصل کند و با آنها مدلهاي مختلف خلق کند .

* اجازه دهيد اشيا را از نزديک لمس کنند. علاوه بر مشاهده اشيا لازم است کودک آنهکودکان خلاقا را لمس نمايد ، زيرا مشاهده شيء به تنهاي کنجکاوي کودک را ارضا نمي کند ، کودکاني که از لمس کردن اشيا محروم مي شوند توانايي لازم جهت کشف و اختراع را از دست مي دهند . مشاهده همراه با لمس اشيا ، آنها را در بازي هاي خيالي ، اختراعات و پاسخ گويي به آزمونهاي خلاقيت ياري مي دهد . به کودکان اجازه دهيد وسايل بي خطر خانه را لمس نمايند. خصوصا کودکان بيرون کشيدن وسايل آشپزخانه از داخل کابينتها و بازي با کاسه و قابلمه و بشقابها را بسيار دوست دارند .

* براي کودکان هميشه يک مارک خاص آدامس ، بستني يا چيزهاي مورد علاقه را نخريد. کودکان را تشويق کنيد در خريد خوراکي و پوشاک ، مدل هاي مختلفي را امتحان کنند و از خريد کالاهاي تکراري و يکسان اجتناب کنيد .

 

* کودک را هميشه از يک مسير خاص به خانه نبريد . زماني که با او بيرون مي رويد ، هنگام برگشتن به خانه به او توضيح دهيد که  مي خواهيد از يک راه جديد به خانه برويد. او از اين طريق در مي يابد براي رسيدن به يک هدف راه هاي مختلفي وجود دارد .

 

* در مورد کاربردهاي مختلف يک وسيله خاص از کودکان سؤال کنيد . کاربرد ابزارها و وسايل مختلفي که را در خانه داريد ، براي کودک شرح دهيد و از او بپرسيد: به نظر تو اين وسيله چه کاربردهاي ديگري مي تواند داشته باشد . به اين طريق شما ذهن کودک را مستعد مي کنيد .

* از مکان هاي جديد ديدن کنيد  همراه با کودک به نمايشگاهها و موزه هاي مختلف و طبيعت زيبا برويد ، اجازه دهيد او از نزديک مکان هاي گوناگون را شناسايي کند .

 

* به اتاق او کاغذ هاي سفيد بچسبانيد . حدود يک متر از اتاق کودکتان را از سطح زمين به طرف بالا به طور سراسري و افقي کاغذ سفيد بچسبانيد و به او بگوييد هر طور که دوست دارد روي آنها نقاشي و طراحي کند . در تزيين اتاق او از سليقه اش استفاده نماييد . به او ياد دهيد که هر چند روز يک بار محل وسايلش را در اتاق تغيير دهد تا به اين وسيله زمينه خلاقيت در او پرورش يابد.