آموزش‌های جنسی به کودکان

«مامان من چه جوری به دنیا اومدم؟»،« اول کجا بودم؟»، من چه جوری تو شکمت نفس می‌کشیدم؟»، «من چرا توی عروسی تو و بابا نبودم؟» و... اینها سؤالاتی است که کودک شما از یک دوره‌ای به بعد از شما می‌پرسد.

مجله سیب سبز: «مامان من چه جوری به دنیا اومدم؟»،« اول کجا بودم؟»، من چه جوری تو شکمت نفس می‌کشیدم؟»، «من چرا توی عروسی تو و بابا نبودم؟» و... اینها سؤالاتی است که کودک شما از یک دوره‌ای به بعد از شما می‌پرسد و شما باید گوش به زنگ باشید و از قبل جواب‌های‌تان را آماده کنید اما بیشتر والدین برای این سؤالات که در دسته سؤال‌های جنسی قرار دارند خودشان را آماده نمی‌کنند و خیلی اوقات در برابر این پرسش‌ها خجالت می‌کشند و می‌خواهند از جواب دادن طفره بروند. آنها اغلب در اولین برخورد می‌خواهند بدانند کودک این اطلاعات را از کجا به‌دست آورده و چه کسی این مسائل را برای او توضیح داده است. حیدر حسینی، روانشناس و مشاور به شما می‌گوید جواب این پرسش‌ها را چطور بدهید.

دروغ نگویید

معمولا شروع سؤالات جنسی از3تا 5 سالگی است. مسئله جنسی در کودکان 2 معنی دارد که یکی رابطه جنسی و ارتباط با جنس مخالف است و یکی مفهوم لذت‌طلبی است. این نکته را در نظر داشته باشید که تا وقتی کودک در این مورد سؤال نکرده به او درباره مسائل جنسی توضیح ندهید. باید بدانید اگر در مقابل سؤال کودک به او دروغ بگویید یا حرف‌هایی بزنید که با واقعیت منطبق نیست یا به او بگویید «خودت بزرگ می‌شی می‌فهمی» او را دچار مشکل خواهید کرد. آموزش صحیح باعث می‌شود در آینده مسئله جنسی برای کودک موضوع ویژه و قابل توجهی نشود و حس مسئولیت‌پذیری در رفتار جنسی را به او القا خواهد کرد.

آموزش‌های قبل از 2 سالگی

برخی آموزش‌های جنسی وجود دارد که از تولد تا 2 سالگی است و فارغ از سؤالات کودک است. بچه‌ها از تولد تا 2 سالگی شروع به کشف بدن خود می‌کنند و به بدن‌شان دست می‌زنند بنابراین والدین باید تا قبل از 2سالگی به کودک نام اندامش را بیاموزند و به او یاد دهند که آن را بپوشاند و مواظب باشد کسی به او دست نزند. وقتی والدین نام‌های خاصی برای اندام‌های تناسلی کودک می‌گذارند که این نام‌ها معمولی نیست، تعلیم جنسی که به کودک داده می‌شود می‌تواند با این پیام باشد که «نباید دست بزنی» یا برعکس توجه بیش از اندازه داده باشد که این در مورد مادر و پسرها زیاد دیده می‌شود. در این صورت كودك نسبت به اندام جنسی خود حساس می‌شود.

در 3 تا 5 سالگی این‌طور پاسخ دهید

 بین 3 تا 5 سالگی سؤالات مشخص است. سؤالاتی ازقبیل اینکه «بچه از کجا می‌آید؟» جواب درست این است که بگویید «از شکم مادر.» وقتی مادری باردار است و انتظار فرزند دوم را می‌کشد بهتر است به کودک خود اجازه دهد شکم او را لمس کند. وقتی می‌پرسد «چطور بیرون میاد؟» توضیح دهید «در شکم مامان چیزی مثل بادکنک هست که وقتی بچه میاد توش می‌تونه بزرگ شه و وقتی بزرگ شد و تونست بیرون زندگی کنه مامان و بابا میرن بیمارستان و با کمک دکتر اونو بیرون میارن.» یادتان باشد سؤال را بی‌پاسخ نگذارید. اگر می‌خواهید درست پاسخ دهید از او بپرسید «چی شد اینو پرسیدی؟» وقتی کودک پاسخ می‌دهد شما می‌توانید حدس بزنید که درک کودک از موضوع چقدر است و با توجه به آن پاسخ دهید.

بعد از 5 سالگی این‌طور پاسخ دهید

بعد از 5 سالگی بچه‌ها درباره رابطه جنسی سؤال می‌کنند. کتاب‌ها و آموزش‌هایی در این‌باره وجود دارند. وقتی کودک این را می‌پرسد صورت‌بندی جنس نر و ماده را به او توضیح دهید. در ابتدا لقاح گل‌ها را برایش توضیح دهید. این یک توضیح شروعی است که بعد به جانوران و ارتباط می‌رسد. «پدر با کمک خانم دکتر سلولی را در شکم مادر می‌کارد و وقتی این دانه در شکم مادر بزرگ شد، تبدیل به بچه می‌شود.» این برای کودک کشف خارق‌العاده‌ای محسوب می‌شود. توجه داشته باشید اگر سؤال جواب داده نشود او سراغ همسالان خود می‌رود و طبیعی است که اطلاعات نادرستی دریافت می‌کند.

کودکان و آموزش جنسی

مدتی بود که آرین با سوال‌های سختش، من و پدرش را در خانه، سوال پیچ می‌کرد؛ سوال‌هایی که ما نمی‌دانستیم بهترین روش برای پاسخ دادن به آنها چیست و آیا اصلا باید به آنها جواب داد یا اینکه باید به نحوی آن سوال‌ها را از ذهن او پاک کرد.... وقتی مساله را با دکترش درمیان گذاشتم، او به من گفت: «سن آرین، بهترین موقع برای شروع آموزش جنسی است.

شروع به موقع این آموزش‌ها بهترین روش برای پیشگیری از سوءاستفاده‌های مختلف، به خصوص سوءاستفاده جنسی از کودکان است. او باید برای حفظ ایمنی فردی با این نکات آشنا شود.» از توصیه دکتر تشکر کردم و به خانه آمدم اما مدام ذهن‌ام مشغول بود که چه‌طور باید این آموزش‌ها را به آرین ۴ ساله‌ام بدهم. فکرم به جایی نرسید و تصمیم گرفتم دوباره به سراغ دکتر بروم و از او بپرسم که چه طور باید به کودکی در این سطح، آموزش داد.

این نکته شاید برای شما هم جالب باشد که دکتر می‌گفت نه تنها در سطح مهدکودک و کودکستان، که برای بچه‌های کلاس اولی و پنجمی و حتی برای دوره راهنمایی آنها برنامه آموزشی خاصی وجود دارد که براساس درک آنها و آمادگی پذیرش موضوع تنظیم شده است.

به علاوه، دکتر، کتابی با عنوان راهنمای ایمنی کودکان به من هدیه داد که در آن علاوه بر اصول ایمنی مراقبت از کودکان، در این باره نیز مفصل و پله‌پله آموزش داده شده است. براساس این کتاب شروع کردم به گفتگوهای دوستانه و بازی‌ها و داستان‌های کودکانه‌ای که توسط آن آرین با مالکیت بر بدن‌اش آشنا شود و یاد بگیرد که به تماس‌ها و نوازش‌های غیرایمن دیگران به بدن خود «نه» بگوید.

دکتر به من گفت در ابتدا باید به آرین بگویم خدا خیلی ما را دوست دارد و بهترین هدیه او به هر یک از ما، بدن ماست. بدن ما کمک می‌کند راه برویم، بازی کنیم، بنشینیم و ... به همین دلیل باید از بدن‌مان حفاظت کنیم و مراقب آن باشیم. او از من خواست تا چند روش مراقبت از بدن را از آرین بپرسم و سطح اطلاعات‌اش را متوجه شوم.

جواب‌های‌آرین برایم جالب بود: «خوردن، خوابیدن، لباس پوشیدن برای این است که بدن‌مان پوست‌اش خراب نشود! تازه مادرجون گفته آفتاب پوست‌ام را خراب می‌کند و باید کلاه نقاب‌دار بگذارم». آنچه متوجه شدم این بود که تا حالا توانسته بودم به صورت عملی برخی آموزش‌ها را به او بدهم و او به خوبی می‌دانست بخش‌های خصوصی بدن‌اش، یعنی جاهایی که با لباس زیر پوشیده می‌شوند، خصوصی است و هیچ‌کس نباید جز پدر و مادر یا پزشک، آنها را ببیند.

او این موضوع را به خاطر تاکید من در پوشیدن سریع لباس زیرش بعد از خروج از دست‌شویی یا حمام متوجه شده بود. وقتی داستانی را این‌طور برایش‌ تعریف کردم: «محمود یک زیرشلواری جدید و قشنگ پوشیده بود و می‌خواست آن را به دوستان‌اش نشان دهد.

آیا او اجازه این کار را داشت و می‌توانست شلوارش را بکشد پایین؟» آرین سریع گفت: «نه، یک بار دیگه که لباس‌اش تنش نبود از توی کشوی لباساش باید به بچه‌ها نشون بده ولی نباید لخت بشه.» در همین قالب به او یاد دادم تماس‌های غیرایمن، یعنی رفتارهایی که او را عصبی و ناراحت کند (لگد زدن، قاپیدن و یا دست کشیدن به بخش‌های خصوصی بدن بدون هیچ دلیل موجهی) او باید در مقابل آنها بایستد و «نه» بگوید. . شما هم با بچه‌های‌تان شروع کنید. مبادا دیر شود.