سفرهای جذاب تابستانی به جزیره‌های ایران (1)

صبح بخیر: هوا که گرم می شود آدم دلش می خواهد دایم زیر دوش آب سرد باشد. یا به طور کلی در آب باشد تا خنک شود و حالش جا بیاید. آنها که در خانه استخر دارند که این روزها بساط آب‌تنی‌هایشان برپا است. اما آن دسته که سفر کردن و بازدید از مکان های جدید را بیشتر دوست دارند و می خواهند در دریاچه ها و سواحل طبیعی، روزهای خود را شب کنند، شاید آشنایی با جزیره های ایران برایشان جالب باشد.

همه این جزیره ها مسکونی هستند. برخی از آنها امکانات تفریحی بسیاری هم دارند.  

جزیره قشم

قِشم بزرگ‌ترین جزیره‌ خلیج فارس و بزرگ‌ترین جزیره غیر مستقل دنیا است که موقعیت سوق الجیشی نیز دارد.  این جزیره در دوران ساسانیان ابرکاوان نام داشته‌است و جزو استان هرمزگان ایران است. عمده فعالیت این جزیره نیز صیادی است.

قشم در اطراف خود نیز جزیره های دیگری دارد که از جمله آنها می توان به جزیره هنگام ، هرمز و لارک اشاره کرد. طبیعت بکر و ساحل زلال این جزایر مورد توجه گردشگران است. در این میان آنها، جزیره هنگام به دلیل نزدیکی به جزیره قشم و زیستگاه دلفین ها، آهو ها (جبیرها) و تنها پارک کروکودیل ایران بیشتر از بقیه گردشگر جذب می کند.

در اطراف قشم جزیره های کوچکی نیز وجود دارند که با ساحل فاصله کمی دارند و هنگام  جزر و مد به ساحل جزیره می پیوندند و دوباره جدا می شوند. به همین دلیل به آنها جزایر ناز می گویند. به این دلیل که گویی در پیوستن به جزیره ناز می کنند !


گنبد نمکی نمکدان

کوه نمکی - کوه نمکدان - در قسمت جنوب غربی جزیره، ویژگی عمده مجموعه کوهستانی غربی را تشکیل می‌دهد. این کوه که به شکل مخروط است تا ارتفاع ۳۹۷ متر (قلهٔ کوه نمکدان) می‌رسد. ساختار نمکی این کوه از انباشته شدن صخره‌های آذرین با رسوبات تشکیل شده‌است. کوه گنبد نمکی، با بقایای معادن نمک باستانی و چشمه‌های آب شور، به خودی خود یک ”اثر تاریخی طبیعی دیدنی" با امکانات آموزشی و تفریحی را به وجود آورده‌است.

دره ستارگان

روستای برکه خلف در فاصله پنج کیلومتری از ساحل جنوبی جزیره قرار گرفته‌است. در شمال این روستا دره ستارگان قرار دارد. اهالی منطقه به این روستا استاله کفته می‌گویند. اما، نام دره ستاره‌ها برای این پدیده کم‌نظیر زمین‌شناسی جاافتاده‌است.

به دلیل شکل ویژه این دره و انواع حجم‌ها و پدیده‌های فرسایش موجود در آن وزش بادهای تند و گردش هوا در لابه‌لای ستون‌ها و حفره‌های موجود در دره تولید صدا می‌کند و به دلیل این صداها است که اهالی معتقدند با تاریک شدن هوا این دره محل آمد و شد ارواح و اجنه‌است و بنابراین از ورود به آن در شب خودداری می‌کنند.


دره ستاره‌ها در واقع یک ناحیه فرسایش یافته توسط آب‌های سطحی، رگبارهای فصلی و تندبادها است. فلات اولیه که هنوز در بخش شمالی به‌صورت کم و بیش دست نخورده باقی مانده، در ارتفاع بین ۷ تا ۱۵ متری از کف دره قرار دارد و جنس آن ماسه سنگ با سیمان آهکی سست و پر از پوسته‌های فسیلی است. مخروط‌های نوک‌تیز، ستون‌نها و ستونک‌های فرسایشی، آرک‌ها و تیغه‌ها و دیواره‌های نواری از جمله بخش‌هایی هستند که در این دره مشاهده می‌شوند.

به دلیل سست بودن جنس لایه‌ها، می‌توان انتظار داشت که پس از هر بارندگی شدید (که به ندرت اتفاق می‌افتد) تغییرات محسوسی در مورفولوژی دره صورت پذیرد.

دژهای پرتغالی در قشم

آثار دژ پرتقالی ها در شهر قشم و دژهای دیگری در خاور لافت، موسوم به دژهای نادری - که با توپ های بزرگ آن روزگار مجهز بوده است -، در قشم دیده می شود . این دژ، وظیفه پشتیبانی قلعه هرمز را بر عهده داشته که شامل تامین آب شیرین برای قلعه پرتقالی هرمز بوده است. بنای این قلعه در ۱۶۲۱ میلادی باعث شد شاه عباس بزرگ اقدام به جنگ بر ضد پرتقالیها و اخراج آنان از سواحل خلیج فارس نماید .

---

جزیره هرمز

هرمز، جزیره‌ای بیضی شکل که نوعی گنبد نمکی است به مساحت ۴۲ کیلومتر مربع برابر با ۱۶ مایل مربع در ورودی خلیج فارس در ۸ کیلومتری بندرعباس است. این جزیره را به علت موقعیت جغرافیایی آن و مجاورت با تنگه هرمز، کلید خلیج فارس می‌دانند. همین موقعیت است که آن را در طول تاریخ، از نظر راهبردی و بازرگانی از اهمیت خاصی برخوردار ساخته‌است.


موزه دکتر احمد نادعلیان

موزه و نگارخانه دائمی دکتر احمد نادعلیان در جزیره هرمز، محلی است که آثار این هنرمند محیطی شناخته شده در عرصه های بین المللی در آنجا به نمایش در آمده اند. نادعلیان یكی از چهره های شناخته شده هنر محیطی در عرصه بین المللی است. در حال حاضر اغلب در طبیعت زندگی می کند، به گوشه و کنار جهان سفر می کند و در یک عرصه بین المللی هنر محیطی اجرا می کند. آثار او در بیش از 40 کشور دنیا در شرق تا جزایر ژاپن در شمال تا جزایر شمالی فنلاند در قطب و در غرب تا غربی ترین نقطه امریکا پراکنده هستند. در این موزه می توان از مکان زندگی دکتر نادعلیان بازدید کرد. بسیاری از مستندات و آثار او در گوشه و کنار جهان در این موزه به نمایش در آمده اند. در بین ماه های پائیز و زمستان در بسیاری از موارد دکتر نادعلیان در جزیره زندگی می کند و در این محل نقاشی می کند.


کوه‌های خوراکی هرمز

در مسیر دریایی قشم به جزیره هرمز کوه‌هایی به رنگ زرد، سفید و قرمز دیده می‌شود. در میان این کوه‌ها، کوه قرمز رنگی وجود دارد که خاکش خوراکی است و مردم محلی از خاک سرخ آن به عنوان ادویه در طبخ ماهی و نان و تهیه ترشی، مربا و سُس استفاده می‌کنند.

مردم محلی این کوه را «گِلک» می‌نامند و خاک سرخ آن را مانند نمک در تهیه انواع غذاها مصرف می‌کنند. این کوه با ارتفاع تقریبی ۲۰۰ متر در جنوب جزیره هرمز قرار گرفته و از خاک آن در صنایع سرامیک سازی و رنگسازی نیز استفاده می‌شود.

---

جزیره لاوان

جزیرهٔ لاوان از شمال خاوری به مقام و از خاور به جزیره شیدور (شتور) منتهی می‌شود و در ۲۸ کیلومتری غربی ساحل نخیلوه در آبهای خلیج فارس واقع شده است.

جزیره لاوان از توابع دهستان لاوان در بخش کیش شهرستان لنگه استان هرمزگان می‌باشد و در مقابل منطقه گاوبندی (پارسیان) و شیبکوه قرار دارد ولی به منطقهٔ شیبکوه نزدیک تر است. طول این جزیره ۲۵ و عرض آن ۴/۵ الی ۷ کیلومتر است از سمت باختر رو به خاور کشیده شده است. این جزیره پس از جزایر قشم و کیش بزرگ‌ترین جزیره ایران در آبهای خلیج فارس می‌باشد، فاصله این جزیره تا بندر لنگه ۱۴۷ کیلومتر (۹۱ مایل) است. جزیره لاوان دورترین جزیره نسبت به مرکز استان هرمزگان است.


صید مروارید

اهالی جزیره در فصل معینی از سال به صید مروارید فعالیت دارند، ولی شغل اساسی مردم جزیره ماهی گیری است. ولی در سال‌های اخیر گرایش مردم روستا به کار کردن در شرکت نفت رواج یافته است. دارای مسجد، حسینیه، برق، آب لوله کشی، آب انبار (برکه)، دبستان و راهنمایی و دبیرستان می‌باشد.