آشنایی با بقعه اما‌مزاده معصوم (ع)

 آشنایی با بقعه اما‌مزاده معصوم (ع)
زیارتگاه امامزاده معصوم که مرقد یکی از مشهورترین امام‌زادگان ایران است در تهران، خیابان قزوین بین گمرگ و سه راه آذری در محل پل امامزاده معصوم واقع است.

 

صاحب این مرقد که نزد مردم از ارج و قرب بالایی برخوردار است، معصوم فرزند عبدالله و از نواده‌های امام محمد باقر(ع‌) است که در سال ۲۰۳ قمری، همراه حضرت امام‌رضا(ع‌) و ۴۳۰ نفر دیگر، به دستور هارون از بغداد اخراج و وارد ایران شدند.
حضرت معصومه‌، امامزاده معصوم‌، حضرت شاه چراغ‌، آقا علی عباس و بسیاری از همراهان بر اثر توطئه‌ای به دست عمال حکومت وقت کشته شدند.

قدمت تاریخی ساختمان این بقعه به دوره صفویه باز می‌گردد. ساختمان آن ساده و بی‌پیرایه‌ است و گنبد فیروزه‌ای رنگ و کاشیکاری زیبایش که به سبک عهد صفویه ‌است، زینت بخش این بقعه گردیده‌است.

بنای امامزاده معصوم در زمان شاه عباس به شکل بقعه درآمد. مساحت آن، ۱۲۰۰ متر مربع و مساحت ساختمان با حیاط بیش از ۲۰۰۰ متر مربع است‌.
دو رواق نسبتا کوچک نیز در ضلع شرقی و غربی داخل حرم وجود دارد. در ایوان جنوبی 2 کتیبه کوچک مرمر طرفین درب حرم نصب گردیده که یکی در تاریخ ۱۰۴۰ قمری و در دیگری تاریخ ۱۲۴۰ قمری به چشم می‌خورد که بر اساس آن بنای اولیه این بقعه مقارن با سال‌های اول سلطنت شاه صفی توسط خواجه محب فرزند حاجی رمضان بریانکی در سال ۱۰۴۰ دستخوش تعمیر و مرمت گردیده‌است.

 

 

 ولی از کتیبه دوم معلوم می‌شود که این تعمیر و مرمت هم مانع انهدام بقعه مزبور نگشته و ۲۰۰ سال پس از آن، بقعه کنونی به جای بقعه ویران شده قبلی بنا گردیده‌است.این بنا در چند دهه اخیر نیز چندین بار مورد مرمت قرار گرفته که از آن جمله می‌توان به بازسازی ایوان جنوبی با ستون‌ها و تیرهای فلزی اشاره کرد.

آیینه‌کاری داخل بنا توسط محمد رضا نوید به سال 1373 شمسی انجام گرفته که بانی آن حاج علی قجر است و در قسمتی از ضریح نوشته شده: اصفهان زرگری حسن پرورش، قلمزنی اکبر سبزیان و نجاری اخوان خالق زادگان ساخته شد.گنبد آن سبک گنبدهای معماری عصر صفوی (نقش جهان اصفهان) را تداعی می‌کند. نقوش رو گنبد زیبایی و جلوه خاصی به این بنا بخشیده است.

در محوطه این بقعه مقبره برخی از رجال و افسران دوره قجار به چشم می‌خورد. آنچه بر نورانیت و قداست فضای ایوان جنوبی بقعه امامزاده معصوم (ع) افزوده است، وجود قبور پنج شهید گمنام دوران دفاع مقدس است.این امامزاده دارای فضای سبز وسیع، زائر سرا، پارکینگ و امکانات رفاهی مناسبی جهت استفاده زائرین محترم است.
بقعه اما‌مزاده معصوم که از آثار دوره صفویه و قاجار به حساب می‌آید با شماره 1913 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

تصاویری از بقعه اما‌مزاده معصوم (ع)

بقعه اما‌مزاده معصوم (ع)

بقعه اما‌مزاده معصوم (ع)

بقعه اما‌مزاده معصوم (ع)

بقعه اما‌مزاده معصوم (ع)

 منبع:hamshahrionline.ir

ویدیو مرتبط :
آشنایی با بقعه شیخ حیدر

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

آشنایی با بقعه امام زاده صالح

 

 

 

 

امامزاده صالح نام آرامگاهی در محله تجریش تهران است.این آرامگاه را منسوب به صالح پسر امام موسی کاظم (ع) می‌دانند. صحن و حیاط این بقعه گورستان عمومی بود و در بیست سال اخیر اثر گورها را از بین برده‌اند و فقط تعداد محدودی از سنگ قبرها را باقی گذاشته‌اند.

 

از جمله سنگ قبر محمدولی خان تنکابنی (سپهسالار اعظم). گفته می‌شود که سر این امام زاده در این آرامگاه مدفون است و بدن وی نیز در آرامگاهی با نام مشابه (واقع در میدان عالی قاپو اردبیل) آرمیده‌است.

بنای بقعه اصلی شامل ساختمان چهارگوش بزرگ و مستحکمی با دیوارهای قطور است و فضای درونی آن تقریبا ۵٫۶ متر مربع مساحت دارد. وضع طاق‌نماها و معماری ساختمان و پوشش آن از معماری بناهای سدهٔ هفتم و هشتم است.

گنبد کاشی کاری شده بقعه در سال ۱۳۳۸ در آخرین سال عمر حسن فداکار با هزینه شخصی تعمیر و کاشی کاری مجدد شد.

محوطه امامزاده صالح پیش از تغییر فضای خیابانی تجریش، محوطه‌ای کاملا محصور شده همچون دیگر زیارتگاه‌های ایران بوده‌است ولی امروزه از حصار دیوارها خارج شده‌است.

بقعه و بارگاه و صحن گسترده امامزاده صالح (ع) به مساحت سه هزار متر مربع یکی از بزرگترین و باشکوه ترین امامزاده های ایران است.

امام زاده صالح (ع) بر اساس کتیبه بالای سردر صحن و زیارتنامه از فرزندان بلافصل حضرت امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) معرفی شده است.

این امامزاده، نه تنها در تهران بلکه در ایران و حوزه‌های شیعه نشین جهان که هر سال تعداد زیادی از مشتاقان را از گوشه و کنار ایران، عراق، پاکستان، افغانستان و لبنان به خود می‌طلبد، شهرت دارد.

بنای اصلی و اولیه بقعه به صورت چهارگوش و مربع شکل بزرگ و باشکوهی است که فضای درونی آن ۴۲۲ هزار و ۵۰ متر مربع وسعت داشته و دارای دیوارهای قطوری است که با توجه به وضع طاق نماها از نظر سبک و شیوه معماری به بناهای دوران ایلخانی همانند و به احتمال زیاد در سده هفتم و هشتم هجری و قدیم تر ساخته شده است.

گنبد شلجمی شکل آن با کاشی‌های زیبا پوشیده شده است. این گنبد در سال ۱۳۲۳ شمسی به همت حسن فداکار تعمیر و کاشیکاری آن به صورت اولیه تجدید شده است.

احداث گنبد کنونی همراه با تزیینات و مقرنس کاری و نقاشی های ظریف و اصلاحات داخل حرم، تعمیرات و پاره ای الحاقات و به طور کلی استحکام بخشی را به هاکو میرزا ملقب به بهادرخان پسر حسنعلی میرزا شجاع السطنه و نوه فتحعلی شاه نسبت داده اند.

بنا به شواهد در امامزاده صالح کتیبه ای به سال ۷۰۰ قمری وجود داشته که ظاهرا در تعمیرات و تغییر مدخل بنا از میان رفته است که بنا بر آن همزمان با پادشاهی غازان خان نخستین ایلخان مسلمان مغول و مروج اسلام در میان مغولان بوده است.

در داخل حریم وسیع امامزاده صالح صندوقی چوبین وجود دارد که احتمالا به دوران اواخر صفوی یا افشار تعلق دارد و ضریح ممتاز نقره‌ای آن که اضلاع شرقی و شمال شرقی و غربی آن دارای محفظه مشبک مزین به نقره و ضلع جنوبی آن مشبک چوبی است از وقفیات مرحوم آقای میرزا سعیدخان وزیر امور خارجه اواخر قاجار است.