ورزش و فعالیت بدنی باعث بهبود کیفیت زندگی‌ می شود

ورزش باعث راحتی بدن و ذهن می‌شود و سیستم خونرسانی را بهبود می‌بخشد

 

فعالیت بدنی، مفیدتر از حد تصور
همه ما بارها و بارها شنیده‌ایم که ورزش کردن فواید فراوانی بخصوص برای از بین بردن اضطراب و استرس دارد. اگر همه می‌دانند که ورزش اینقدر مفید است، پس چرا اضطراب، بیماری و خستگی در جامعه امروز تا این اندازه رایج است؟ پاسخ ساده است. ما می‌دانیم که باید چه کنیم، اما مشکل اینجاست که آن کار را انجام نمی‌دهیم.

 

افراد دارای اضافه وزن می‌توانند کیفیت زندگی خود را با ۱۰ تا ۳۰ دقیقه ورزش روزانه تا حد قابل‌توجهی بهبود بخشند. در یک بررسی، ۴۳۰ نفر که در ۴ گروه طبقه‌بندی شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. ۳ گروه اول افرادی بودند که در سطوح متفاوتی به ورزش می‌پرداختند و گروه چهارم هم اصلا ورزش نمی‌کردند. افرادی که بیشترین میزان فعالیت بدنی را داشتند، بیشترین بهبود در کیفیت زندگی‌شان را تجربه کردند و با کاهش میزان ورزش، این بهبود نیز کمتر شد.

 

افرادی که در طول هفته ۱۳۵ تا ۱۵۰ دقیقه ورزش می‌کنند بهبودهای شایانی در سلامت عمومی و سلامت ذهنی و روحی خواهند داشت. ورزش به شما انرژی می‌دهد و باعث می‌شود حس بهتری داشته باشید. در بررسی ۴۳۰ نفر که در بالا ذکر شد، محققان کیفیت زندگی افراد تحت بررسی را قبل و بعد از ۶ ماه ورزش بررسی کردند. بیشتر این افراد طی ۶ ماهه بررسی، از وزن خود کاستند اما رضایتمندی و بهبود کیفیت زندگی که در همه افراد اهل ورزش دیده شد، هیچ ربطی به میزان کاهش وزن آنها نداشت.

 

نقش ورزش در سلامتی

قدری پیاده‌روی روزانه کمک زیادی به سلامت می‌کند. قدم زدن با یک دوست می‌تواند کیفیت زندگی شما را دگرگون کند. ورزش کردن علاوه بر این می‌تواند باعث تقویت استخوان‌ها و افزایش اعتماد به نفس شود. حتی اندکی ورزش هم بهتر از بی‌تحرکی است. ابتدا از مقدار کم شروع کرده و سپس آن را تا ۱۵۰ دقیقه در هفته افزایش دهید.

 

متخصصان معتقدند یکی از بهترین راه‌های مدیریت استرس، ورزش کردن است. ورزش باعث راحتی بدن و ذهن می‌شود، چربی‌ها را می‌سوزاند، سیستم خونرسانی را بهبود می‌بخشد، اکسیژن بیشتری را وارد بدن می‌کند، شانس بیماری را کاهش می‌دهد و فشار خون را کم می‌کند. در شرایط اضطراب، واکنش‌های شیمیایی زیادی در بدن رخ می‌دهد تا در مقابل آنچه به عنوان خطر در ذهن ایجاد شده عکس‌العمل نشان دهد.

 

در ابتدای زندگی بشری، انسان‌های غارنشین در حین حمله حیوانات دچار استرس می‌شدند. آنها بلافاصله قادر به جنگ یا فرار بودند و با این کار اضطراب خود را تخفیف می‌دادند. اما در دنیای امروز ما نباید با خرس یا پلنگ بجنگیم پس چیز زیادی برای مقابله با استرس یا احساسات منفی نداریم. بنابراین ما احساسات ایجاد شده و مشکلات فیزیکی را با خود حمل می‌کنیم. ورزش می‌تواند با ایجاد مفری برای احساسات منفی مثل نگرانی، عصبانیت، افسردگی یا اضطراب به ما کمک کند.

 

شما می‌‌توانید این احساسات را در زمین تنیس، هنگام دویدن یا ورزش‌‌های دیگر تخلیه کنید. ورزش منظم به شما امکان مدیریت احساساتتان را می‌دهد و به بدن کمک می‌کند تا سریع به حالت نرمال و بالانس خود درآید. ورزش، اعتماد به نفس را هم بهبود می‌بخشد. شما به خاطر افزایش انرژی خود احساس اجتماعی‌تر بودن می‌کنید و مثبت‌تر فکر خواهید کرد. اعتماد به نفس شما با انجام مسابقه‌های ورزشی می‌تواند افزایش یابد و به شما احساس دستیابی به هدف را بدهد.

 

متخصصان معتقدند یکی از بهترین راه‌های مدیریت استرس، ورزش کردن است

 

در این میان ورزش‌های هوازی (ایروبیک)‌ فعالیت‌هایی هستند که ماهیچه‌های اصلی بدن را به کار می‌اندازند. این نوع ورزش‌ها، سیستم گردش خون شما را به وسیله افزایش سرعت ضربان قلب، تقویت کرده و اکسیژن بیشتری را به بدن وارد می‌کند. معنای لغوی ایروبیک <با اکسیژن> است و به مفهوم استفاده از اکسیژن برای تولید انرژی ماهیچه‌هاست.

ایروبیک کلید کاهش وزن است چراکه کالری‌هایی را که باعث اضافه شدن چربی در بدن می‌شوند را می‌سوزاند. پس همراه با یک رژیم سالم غذایی، بهترین راه کاهش وزن است. یک پوند چربی بدن معادل ۳۵۰۰‌‌کالری است. برای از دست دادن یک پوند باید ۳۵۰۰ کالری بسوزانید. بهترین راه، انجام حرکات هوازی، به همراه یک رژیم غذایی کم‌کالری است. ایروبیک ماهیچه‌هایی قوی و با انرژی و قدرتمند می‌سازد.

 

چه ورزشی را انتخاب کنیم؟
ورزشی را انتخاب کنید که برایتان لذتبخش باشد و بتوانید حداقل ۳ تا ۵ بار در هفته آن را به مدت ۲۰ دقیقه انجام دهید. لازم نیست این ورزش چیز مشکلی باشد؛ می‌تواند به پیاده‌روی در همسایگی منزلتان ختم شود. سعی کنید فعالیت بدنتان را بیشتر کنید؛ مثلا کمی دورتر از مقصد، ماشینتان را پارک کنید، پشت کامپیوتر حرکات کششی انجام دهید و به جای آسانسور از پله استفاده کنید. با خود عهد ببندید حداقل به مدت ۲۱ روز فعالیت بدنی خود را بیشتر کرده و ورزش کنید، اما چرا ۲۱ روز تحقیقات نشان داده که پس از ۲۱ روز که کاری را به طور مداوم انجام دهیم، تبدیل به عادت می‌شود. پس از ۲۱‌روز احساسات خود را یادداشت کنید. حتما سطح استرس شما کاهش یافته و احساس انرژی بیشتری می‌کنید و احتمالا لاغرتر هم شده‌اید.

 

کاهش استرس با ورزش

چند ایده زیر نیز در حین ورزش کردن می‌تواند به کاهش اضطراب‌های شما کمک کند:
√ به ورزش به عنوان وقت استراحت و تعطیلات نگاه کنید. کودکان برای بزرگ شدن به بازی نیاز دارند و ما نیز به کشش عضلات، تنفس هوای تازه و استراحت از کارهای روزانه و مسوولیت‌هایمان نیازمندیم.

√ خودتان را از کار جدا کنید. برای این که از کم شدن استرس ناشی از ورزش بهره ببرید، فعالیتی را انتخاب کنید که متفاوت از آن چیزی باشد که در تمام طول روز انجام داده‌اید. مثلا دویدن دنبال فرزندانتان یا بالا و پایین رفتن از پله، شاید به کاهش وزن کمک کند، اما برای کاهش اضطراب کاری نمی‌کند. فعالیت‌هایی را پیدا کنید که ذهن شما را از کارهای روزمره دور کند.

√ خیلی از مردم از انجام کار ثابت، خسته و بی‌حوصله می‌شوند و آن را ترک می‌کنند. سعی کنید کارهای متنوعی انجام دهید، مثلا یک بار در هفته به کلاس یوگا بروید و دقایقی در روز با یک دوست پیاده‌روی کنید.

اگر شما هم جزو کسانی هستید که به خوبی از مزایای ورزش باخبرید و به آن عمل نمی‌کنید، همین الان تصمیم بگیرید و به آهستگی شروع کنید. سپس آن را افزایش دهید. مطمئن باشید به زودی زود به سلامت و نشاط و آرامش خواهید رسید.
منبع :

روزنامه جام‌جم

vista.ir

ویدیو مرتبط :
بهبود کیفیت زندگی

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تأثیر ورزش و فعالیت‌های بدنی بر لپتین

لپتین به وسیله سلولهای چربی تمایزیافته (adipocytes) تولی میشود، اگرچه تولید ان بهوسیله بافتهای دیگر مانند سلولهای معده، عضله اسکلتی، کبد، جفت (Boratta etal ۲۰۰۲)، قلب (Green etal, ۱۹۹۵) و سلولهای گرانولوز و کومولوس اوفروس (granulose & cumulus oophrus در تخمدان انسان (Cioffi etal ۱۹۹۷) و غدد شیری سینه در انسان (smith - Kiraim etal ۱۹۹۸) و در بافت پوششی دستگاه گوارش (Buyse etal, ۲۰۰۴) نیز نشان داده شده است. به علاوه مشاهده شده است که لپتین رابطه مثبتی با شاخصهای چاقی مانند توده چربی بدن و شاخص توده بدن (BMI) دارد. مصرف موادغذائی مختلف نیز میتواند بر ترشح لپتین اثر گذارد. بالتاسی و همکارانش (Baltaci) (۲۰۰۳) مشاهده نمودند که کمبود روی در بدن، تأثیر منفی بر غلظت لپتین خون دارد و مصرف مکملهای روی نتایج مثبتی را به همراه دارد.

 

در این مبحث اثرات فیزیولوژیکی لپتین و نقش آن در ترشح هورمونها به طور خلاصه ارائه میشود و سپس کاربرد آن در فعالیتهای بدنی کوتاه مدت و تمرین مورد بحث قرار میگیرد.

 

● اثرات فیزیولوژیکی لپتین

 

علاوه بر اینکه لپتین بر دستگاه عصبی مرکزی و بر کنترل اشتها و تولید انرژی مؤثر میباشد، مشاهده شده است که تأثیر زیادی بر متابولیسم اسید چرب (FA) و ترشح هورمونهای دیگر دارد (Meier and Gressner, ۲۰۰۴). همچنین مشاهده شده است که لپتین تأثیر زیادی بر متابولیسم FA در عضلات اسکلتی دارد که موجب افزایش ظرفیت عضله برای اکسید کردن FA و کاهش ذخایر تری اسیل گلیسرول یشود (DYCK, ۲۰۰۵) ماوویو و همکارانش (۱۹۹۷) نیز نشان دادند که لپتین در کوتاهمدت، متابولیسم FA در عضلات اسکلتی را تغییر میدهد. نتایج آنها نشان داد که لپتین، اکسیداسیون FA را تحریک میکند. در حالی که به طور همزمان الحاق FA به منابع تری اسیل گلیسرول داخل عضله، در عضلات مخطط اسکلتی را کاهش میدهد.

 

اخیراً نشان داده شده است که در انسان کاهش غلظت لپتین در نتیجه امتناع از غذا خوردن موجب گرسنگی میشود که عامل اختلال در محور هیپتوتالاموس - هیپوفیز - غدد جنسی (Veniant and LeBel ۲۰۰۳) و مختل شدن عملکرد چندین محور اعصاب و غدد دیگر میشود. بنابراین، به نظر میرسد که لپتین بین بافت چربی مراکز هیپوتالاموس که تعادل انرژی را تنظیم میکند و دستگاه تولیدمثل بهعنوان یک حلقه اتصال (رابط) عمل میکند و نشاندهنده کافی بودن منابع انرژی موجود برای تولیدمثل طبیعی میباشد (Chehab etal, ۲۰۰۲).

 

این واکنشها، حداقل تا حدودی بهوسیله تأثیر کاهشدهنده لپتین بر نوروپپتید (Friedman, etal, ۱۹۹۸)(NPY) که به وسیله نرونها در هسته تولید و ترشح میشوند، توضیح داده میشود Magni, ۲۰۰۳) NPY) محرکی قوی برای افزایش اشتها میباشد (Sainsbury etal, ۲۰۰۲) و مشخص شده است که در تنظیم هورمونهای مختلف زیر به شرح زیر مؤثر است: کاهش ترشح هورمون رشد (GH) از طریق تحریک سوماتوستاتین (Chas etal ۱۹۹۶)، کاهش ترشح گنادوتروپینها (۳) (۱۹۹۹، Piroz etal) و یا تحریک محور هیپوفیز - فوق کلیوی (Rohner Jearendad, ۲۰۰۲). به علاوه اطلاعات جدید نشان میدهند که تفاوتهای لپتین در انسان موجب تفاوتهای فردی در میزان متابولیسم استراحت و سرعت نسبی اکسیداسیون مواد در تمرینات یکنواخت و با شدت کم میشود، اما بر سرعت نسبی اکسیداسیون مواد در حالت استراحت مؤثر نیست (Loos et al, ۲۰۰۶).

 

● لپتین و ترشح هورمونها

 

▪ لپتین و کورتیزول

به نظر میرسد که گلو کوکورتیکوئیدها نقش مهمی در تنظیم فیزیولوژیکی لپتین داشته باشد (Dagogo-jack etal, ۲۰۰۵) مشاهده شده است که کورتیزول، تولید لپتین را در شرایط آزمایشگاهی و دویدن تحریک میکند. سلولهای چربی جدا شده، به وضوح اثر تحریکی گلوکوکورتیکوئیدها را بر ساخت و ترشح لپتین نشان دادند (Wabitch et al, ۱۹۹۶).

 

تزریق خارجی گلوکوکورتیکوئیدها به موش موجب ظهور ژن ob در بافت چربی و افزیش چربی خون گردید، بعد از آن مصرف غذای موشها کمتر و در نتیجه وزن بدن موشها نسبت به گروه کنترل کمتر شد (Zakarzewskaet al, ۱۹۹۹).

 

در انسان، تزریق گلوکز کورتیکوئیدها، ترشح لپتین را افزایش داد، اگرچه تحریک کوتاه مدت محور تحریک کورتیکوئیدها همیشه میزان لپتین را به طور قابل توجهی تغییر نمیدهد (Kolaczynskiet al, ۱۹۹۷). پیشنهاد شده است که ترشح زیاد و طولانی مدت کورتیزول نه تنها میتواند چربی خون را افزایش دهد بلکه در برخی از افراد چاق، مقاومت در برابر لپتین را افزایش میدهد (Ur al. ۱۹۹۶). در موشها استفاده از لپتین از فشار ناشی از افزایش هورمون آدرنوکورتیکو تروپیک و کورتیکواسترون میکاهد. لپتین موجب پیشگیری از کاهش قندخون میشود که ناشی از افزایش ترشح هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین در هیپوتالاموس موشها میباشد، در حالیکه لپتین بر ترشح ACTH در سلولهای تمایز یافته هیپوفیز موشها تأثیری ندارد. بنابراین، احتمالاً پیشگیری از ترشح CRH مکانسیمی است که به موجب آن لپتین مانع از فعالیت محور هیپوتالاموس - هیپوفیز - فوق کلیوی در پاسخ به فشار میشود (Heiman et al. ۱۹۹۷)، لپتین مستقیماً مانع از ترشح کورتیزول در سلولهای آدرنوکورتیکو تروپیک میشود (Prolong et al, ۱۹۹۸).

 

● لپتین و انسولین

 

به نظر میرسد که انسولین در تنظیم میزان mRNA لپتین مؤثر باشد، اگرچه اثرات آن با توجه به وضعیت گلوکز خون متفاوت است. تولید لپتین بعد از افزایش انسولین در پاسخ به غذا خوردن اتفاق میافتد و بعد از کاهش انسولین در دوران روزهدار یلپتین کاهش مییابد.

(Astilione, and French ۲۰۰۲). امیلسون و همکارانش (Emilson et al)(۱۹۹۷) نشان دادند که غلظتهای بیش از مقادیر فیزیولوژیکی لپتین مانع از ترشح انسولین پایه در لوزالمعده موشهای ob میشود اما تأثیری بر لوزالمعده موشهای fa zucker ندارد.

پوکائی و همکارانش (Pocai et al)(۲۰۰۵) نشان دادند که استفاده از لپتین، مقاومت کبدی نسبت به انسولین را از بین برد. بهنظر میرسد که بین لپتین و انسولین، رابطه ای وجود دارد. در بررسی این ارتباط پیشنهاد میشود که تغییرات انسولین ۲۷۵ دقیقه قبل از لپتین اتفاق میافتد. koutkia (et al, ۲۰۰۳) از طرف دیگر اثر مستقیم انسولین بر mRNA ob در سلولهای چربی متمایز موش، با سلولهای چربی کاملاً تمایزیافته یا در سلولهای اولیه چربی تازه تمایز یافته در انسان نشان داده نشده است.

 

● لپتین و هورمون رشد

 

به نظر میرسد که هورمون رشد یک حلقه بازخورد منفی با لپتین دارد، زیرا استفاده از لپتین، تولید هورمون رشد از هیپوفیز را تحریک میکند. این عمل به وسیله ممانعت از تولید سوماتوستاتین از هیپوتالاموس و تحریک تولید هورمون ازادکننده هورمون رشد انجام میشود. استفاده از آنتی سرم لپتین، ترشح هورمون رشد (GH) را به طور همزمان کاهش میدهد و ساتفاه از لپتین، اثر بازدرنده روزه داری بر ترشح هورمون رشد در موشها را از بین میبرد (Corroet at al, ۱۹۹۷). تزریق لپتین در داخل مغز، ترشح هورمون رشد را تحریک میکند. برخی از مطالعات نشان دادند که استفاده طولانی مدت از GH در افرادی که مبتلا به کمبود GH بودند با کاهش لپتین خون همراه بود (Gill et al, ۱۹۹۹). لیست (Lisset) و همکارانش در مورد اثرات مقادیر کم (۶۷/۰ میلیگرم) GH در افراد سالم مطالعه کردند و مشاهده نمودند که لپتین سرم بعد از ۲۴ ساعت استفاده از GH افزایش و ۷۲ ساعت بعد کاهش معنی داری مییابد. بنابراین به نظر میرسد که لپتین نشانه وضعیت تغذیه میباشد و به ترشح ضربها ی هورمون رشد کمک میکند.

 

● لپتین و هورمونهای دیگر

 

به نظر میرسد که بین لپتین و برخی از هورمونهای دیگر حلقه های بازخوردی منفی وجود داشته باشد. گزارش شده است که لپتین، تولید T۳ را افزایش میدهد (Legardi et al, ۱۹۹۷). در حالی که مشاهده شده است افزایش میزان T۳، لپتین موجود در جریان خون را کاهش میدهد (Escobar Morreale et al, ۱۹۹۷) پوپویک (Popvic) و همکارانش (۲۰۰۵) نشان دادند که گرسنگی طولانی مدت، لپتین خون را اهش میدهد و در همین حال ترشح هورمون محرک تیروئید را نیز کاهش میدهد. جبران نمودن کمبود لپتین میتواند از تغییرات ناشی از گرسنگی در TSH پیشگیری کند، که پیشنهاد میکند لپتین TSH را تنظیم میکند.

 

کاتکلامینها بر تنظیم تولید لپتین نقش دارند. این هورمونها از طریق تولید cAMP داخل سلولی، تولید لپتین را کاهش میدهند (Fritsche et al, ۱۹۹۳). گیرندههای لپتین در بخش مرکزی غده فوقکلیوی یافت شدهاند و مشاهده شده که لپتین مساحت و ترشح اپینفرین و نوراپینفرین را از سلولهای کروماتیک به شدت تحریک میکند (Takekoshi et al, ۱۹۹۹).

 

رابطه زیادی بین غلظت برخی از هورمونهای جنسی موجود در پلاسما و لپتین وجود دارد: لپتین یا استروژن رابطه مثبت دارد (Paolisso et al, ۱۹۹۸). مشاهده شده است که استروژن تولید لپتین را تحریک میکند (Kristensen et al, ۱۹۹۹). به نظر میرسد که تولید تستوسترون حداقل تا حدودی به وسیله لپتین تنظیم میشود (Tena- sempere et al, ۱۹۹۹). وابیش (Wabitsch) و همکارانش نشان دادند که لپتین ممکن است نقش مهمی در تنظیم محور هیپوتالاموس - هیپوفیز - غده جنسی در مردان و زنان مبتلا به کموزنی داشته باشد.

 

● تأثیر فعالیت بدنی بر ترشح لپتین

 

در مورد تأثیر فعالیت بدنی بر غلظت لپتین، موارد متفاوتی وجود دارد. برخی از محققین گزارش کرده اند که با توجه به مدت و کالری مصرفی، فعالیت ورشی ممکن است منجر به کاهش لپتین شود، در حالی که برخی از تحقیقات دیگر، تغییری را در غلظت لپتین در اثر فعالیت ورزشی مشاهده نکرده اند.

 

● فعالیتهای غیرمؤثر بر کاهش میزان لپتین

 

ولستمن (Weltman) و همکارانش (۲۰۰۰) مشاهده نمودند که ۳۰ دقیقه فعالیت با شدتها و هزینه های مختلف انرژی (۱۱ ± ۱۵۰ تا ۴۵±۵۲۹ کیلو کالری) در مورد ۷ مرد جوان سالم موجب تغییر میزان لپتین در هنگام فعالیت و در دوره برگشت به حالت اولیه (۵/۳ ساعت) نگردید. بهنظر میرسد در این تحقیق، شدت و مدت تمرین به اندازه کافی نبوده است تا در این آزمودنی های جوان بر غلظت لپتین اثر گذاررد. بواسیدا (Bouassida) و همکارانش (۲۰۰۴) نشان دادند که ۴۵ ثانیه فعالیت ورزشی با شدت فوق بیشینه ۱۲۰% توان هوازی بیشینه در مورد ۵ مرد و ۱۲ زن که از لحاظ جسمی فعال بودند، موجب کاهش غلظت لپتین پاسما نگردید. در این مردان و زنان، کورتیزول - هورمونی که میتواند بر غلظت لپتین تأثیر گذارد، در پاسخ به تمرین افزایش یافت. به نظر میرسد که در این شرایط، تمرینات شدید و کوتاه مدت بر تولید لپتین مؤثر نباشد.

 

توجمن (Torjman) و همکارانش (۱۹۹۸) بعد از ۶۰ دقیقه تمرین بر روی تردمبل با شدت VO۲max ۵۰%، غلظت لپتین را در ۶ مرد تمرین نکرده سالم اندازه گرفتند. بعد از اینکه غلظت لپتین با توجه به غلظت خون تعیین گردید، مشاهده شد که طی ۴ ساعت دوره برگشت به حالت اولیه با وجود کاهش انسولین و اسیدچرب آزاد، ترمین هیچ تأثیری بر غلظت لپتین ندارد.لنت (Landt) و همکارانش (۱۹۹۷) بر روی ۱۲ مرد مطالعه کردند و مشاهده نمودند که در حالت روزهداری بعد از ۲ ساعت تمرین با دوچرخه، غلظت لپتین ۸ درصد کاهش غیرمعنیداری یافت. تمرین شامل ۴ دوره ۳۰ دقیقه ای با شدت ۷۵% VO۲max بود که با فاصله ۴ دقیقه استراحت انجام شد و با ۵ دره دوی سرعت ۱ دقیقهای یا ۱۰۰% VO۲max که با فاصله ۳ دقیقه دوره استراحت انجام میشد، تکمیل شد. در این تحقیق در گروه کنترل که در دوره زمانی مشابه به تمرین روزهدار بودند. لپتین روزهدار بودند. لپتین کاهش غیرمعنی دار و مشابهی یافت. بنابراین، محققین کاهش جزئی لپتین در نتیجه تمرین را به کاهشهای دورهای روزانه نسبت دادند. زولاد (Zoladz) و همکارانش (۲۰۰۵) پاسخ لپتین را در ۸ مرد سالم بعد از دو تمرین فزاینده بررسی کردند: تمرین فزاینده پیشینه در شرایط سیری و بعد از خوردن غذا (FED) انجام گرفت. محققین هیچ تغییری را در غلظت لپتین گزارش نکردند. در این تحقیق، ثبات لپتین با افزایش غلظت هورمون رشد و نوراپی نفرین همراه بود. بهطور کلی، تعدادی از تحقیقات پیشنهاد میکنند که معمولاً تمرینات کوتاه مدت (کمتر از ۶۰ دقیقه) و تمریناتی که انرژی مصرفی آن کمتر از ۸۰۰ کیلو کالری باشد غلظت لپتین را تغییر نمیدهد (Kreamer et al, ۲۰۰۲) کاهشهاش ثبت شده میتواند با تغییرات شبانه روزی لپتین مربوط باشد.

 

● فعالیتهای مؤثر بر کاهش میزان لپتین

 

اسیگ (Essig) و همکارانش (۲۰۰۰) مشاهده نمودند. در مردان تمرین کرده بعد از ۲ آزمون جداگانه تمرین، ۸۰۰ و ۱۵۰۰ کیلوکالری دویدن بر روی تردمبل، غلظت لپتین کاهش مییابد. این محقین نتیجه گرفتند که کاهش غلظت لپتین در پلاسما بعد از ۴۸ ساعت به دنبال کاهش غلظت انسولین اتفاق میافتد. طی تحقیقی که بر روی ۹ مرد تمرین کرده که ۶۰ دقیقه با شدت VO۲max ۷۰% دویدند انجام گردید، مشاهده شد که بلافاصله بعد از تمرین، ۲۴ و ۴۸ ساعت بعد از تمرین و در دوره برگشت به حالت اولیه، غلظت لپتین به طرز معنیداری کاهش یافت (Olive & Miller, ۲۰۰۲) بهنظر میرسید که پاسخهای لپتین مربوط به تغییر غلظت انسولین به گلوکز نمیباشد. از همان ازمودنیها نمونههای خون بعد از یک دوره آزمون تمرین بیشینه کوتاهمدت (هزینه انرژی ۸/۱۱ ± ۵/۱۹۷ کیلوکالری) جمعآوری گردید و مشاهده شد که میزان لپتین بلافاصله بعد از تمرین، ۲۴ یا ۴۸ ساعت بعد از آن کاهش نیافت. محققین دیگری (Kreamer et al ۱۹۹۹a) نشان دادند که ۳۰ دقیقه تمرین با شدت ۸۰% VO۲max با کاهش غلظت لپتین در زنان بعد از سنین یائسگی (تحت هورمون درمانی یا بدون آن) همراه بود. براساس نمونههائی که از همان آزمودنیها گرفته شد، مشخص شد که کاهش لپتین مربوط به تغییرات شبانهروزی لپتین میباشد. در این زنان در هورمون که بر غلظت لپتین مؤثر میباشد (کورتیزول و هورمون رشد) در پاسخ به تمرین افزایش یافتند. نیندل و همکارانش (۲۰۰۲) غلظت لپتین را بعد از ۵۰ دوره تمرین مقاومتی اندازه گرفتند "۱۵ بار اسکات، ۱۵ بار پرس سینه، ۱۰ بار پرس پا و ۱۰ بار تمرین کشش طناب به پائین (هزینه انرژی ۳۸/۱۱۴±۴۲/۸۵۵ کیلوکالری). در مقایسه با گروه کنترل ۹، ۱۲ و ۱۳ ساعت بعد از تمرین، غلظت لپتین کمتر بود. احتمالاً این کاهش در غلظت لپتین مربوط به اختلال در تعادل متابولیک بود که بر اثر مصرف انرژی با شدت زیاد و مدت طولانی ایجاد شده بود و به دنبال آن بعداز فعالیت و مصرف اکسیژن افزایش یافته بود، اما این کاهش بهدلیل کاهش توده چربی نبود.

 

در یک تحقیق جدید زافریدیس (Zafeiridis) و همکارانش (۲۰۰۳)، أثیر برنامههای قدرتی بیشینه، هیپرتروفی عضلانی و تمرین مقاومتی را بر غلظت لپتین سرم کنترل کردند. ۳۰ دقیقه بعد از تمرین و در دوره برگشت به حالت اولیه، غلظت لپتین بهطور معنیداری کاهش یافت. این برنامههای تمرین موجب افزایش غلظت گلوکز و هورمون رشد گردید.

 

پاسخ لپتین بعد از تمرینات طولانی مدت مورد بررسی قرار گرفته است. لیل کرو (Leal-Cerro) و همکارانش (۱۹۹۸) تغییرات شبانهروزی لپتین بعد از یک ماراتون ۴۲ کیلومتر را بررسی کردند و کاهش جزئی در لپتین خون مشاهده نمدند. این محققین، کاهش لپتین رابه هزینه انرژی ناشی از ماراتون مرتبط دانستند. کارآموزیس (Karamouzis) و همکارانش (۲۰۰۲) واکنش تغییرات غلظت لپتین را مطالعه کردند ومشاهده نمودند که کاهش لپتین خون با افزایش (۸۱ درصدی) نوروپپتید Y و عدم تعادل انرژی همراه بود.

 

زکریا (Zaccaria) و همکارانش (۲۰۰۲) اثر سه مسابقه استقامتی را در ۴۵ مرد که در یکی از سه مسابقه شرکت کردند بر روی غلظت لتین بررسی نمودند. مسابقات شامل دو نیمه ماراتون (هزینه انرژی حدود ۱۴۰۰ کیلوکالری)، یک مسابقه اسکی صحرانوردی (هزینه انرژی حدود ۵۰۰۰ کیلوکالری) و مسابقه فوق ماراتون (هزینه انرژی حدود ۷۰۰۰ کیلوکالری) بود. نتایج تحقیق نشان داد که فقط تمرینات استقامتی طولانی مدت که مستلزم مصرف انرژی زیادی بودند، مانند اسکی صحرانوردی و مسابقات فوق ماراتون موجب کاهش غلظت سرم لپتین شد.

 

بهطور خلاصه، کاهش غلظت لپتین بعد از تمرینات طولانی مدت (بیش از ۶۰ دقیقه) به کاهش شبانه روزی لپتین و تغییرات ورمونی ناشی از تمرین نسبت داده میشود. تمرینات بسیار طولانی مدت که موجب عدم تعادل قابل توجه انرژی گردیدند، تغییرات دورهای و شبانهروزی لپتین را تحتتأثیر قرار میدهد. این تغییرات در ترشح لپتین میتواند تحت تأثیر غذا خوردن قرار گیرد و در برخی موارد میتواند کاهش لپتین بعد از تمرینات شدید ماند ماراتون با فوق ماراتون را توضیح دهد. این نتایج بر رابطه نزدیکی که بین لپتین خون و هزینه انرژی وجود دارد تأکید میکند. نتایج تحقیقات پیشنهاد میکند که پاسخ های تأخیری لپتین به ترمین میتواند در اثر هزینه انرژی معادل یا بیشتر از ۸۰۰ کیلوکالری مشاهده شود. هنوز تحقیقات دیگری موردنیازاست تا مشخص شود چگونه هورمونها و مواد سوختنی که بر ترشح لپتین مؤثر میباشند با یکدیگر در تعامل میباشند و میتوانند غلت لپتین را در شرایط ویژه اما نه در همه شرایط کاهش دهند (Fisher et al, ۲۰۰۱).

 

● دوره های فعالیت ورزشی غیرمؤثر بر کاهش میزان لپتین

 

دوره تمرین هوازی کوتاه مدت (۶۰ دقیقه با شدت ۷۵ درصد Vo۲max در ۷ روز متوالی) موجب تغییر لپتین در مردان سالم جوان یا مسن نمیشود (Houmard et al. ۲۰۰۰). اگرچه این دوره تمرینی حساسیت به انسولین را بهبود میبخشد اما بر غلظت لپتین مؤثر نمیباشد. گیپین (Gippin) و همکارانش (۱۹۹۹) غلظت لپتین را در بدنسازن، افراد غیرفعالی که کمی اضافه وزن داشتند و افراد غیرفعال دارای وزن طبیعی اندازه گرفتند و نتیجه گرفتند که بدون در نظر گرفتن تفاوت ترکیب بدن، تمرینات مقاومتی بر تولید لپتین تأثیری ندارد.

 

در تحقیقی که بر روی دونده های زن نوجوان انجام شد. کرامر (۲۰۰۱) غلظت لپتین را در حالت استراحت و بعد از تمرین بیشینه طی یک فصل کوتاه مسابقه اندازه گرفت. با وجود کاهش معنی دار چربی موضعی، میزان لپتین در حالت استراحت و بعد از یک دوره تمرین شدید تغییری نکرد.

 

کرامر و همکارانش (۱۹۹۹) تأثیر ۹ هفته برنامه تمرینی (۳-۴ روز در هفته شامل ۲۰ الی ۳۰ دقیقه تمرینات هوازی پله، ۲ روز در هفته دویدن بر روی تردمبل یا دورچه ثابت در روزهای اضافی) در زنان چاق میانسال بررسی کردند. اگرچه Vo۲max بعد از تمرین افزایش یافت، لیکن هیچ تیغیر معنیداری در توده چربی یا غلظت لپتین مشاهده نگردید.

 

● دوره های تمرینی مؤثر بر کاهش میزان لپتین

 

گومز - مرینو (Gomez-Merino) و همکارانش (۲۰۰۳) بعد از ۳ هفته تمرین نظامی، کاهش لپتین در خون را گزارش نمودند. آنها این کاهش را به افزایش کانکلامین ها و کاهش انسولین خون در نتیجه این تمرین مربوط دانستند. در این تحقیق توده چربی بدن اندازه گیری نشد. اما وزن بدن ثابت باقی ماند. اونال (Unal) و همکارانش (۲۰۰۵) غلظت لپتین را در ورزشکاران مرد جوان و تمرین کرده (در رشته های مختلف ورزشی) و در افراد غیرفعال سالم اندازه گرفتند. آنها مشاهده نمودند که بعد از تمرین، لپتین کاهش معنی داری مییابد و نتیجه گرفتند که ترمین منظم بهوسیله کاهش درصد چربی، میزان لپتین خون را کاهش میدهد. طی دو تحقیق دیگر اوئال و همکارانش (۲۰۰۵)، پاسخ لپتین را در ۱۰ بازیکن فوتبال حرفهای و ۱۷ مرد غیرفعال سالم بررسی کردند. نتایج این تحقیق نشان داد که BMI ورزشکاران بیشتر از افراد غیرفعال بود و میزان لپتین بازیکنان فوتبال به طور معنی داری کمتر زا مردان سالم و غیرفعال بود. محققین نشان دادند که بهطور کلی میزان لپتین خون نسبت مستقیم با BMI دارد و چربی سرم خون، عامل عمده تعیینکننده لپتین بود. همانگونه که تمرین منظم چربی بدن را کاهش میدهد، میزان لپتین سرم را نیز کاهش میدهد.

 

فاتاروس (Faturos) و همکارانش (۲۰۰۵) نیز گزاشر نمودند. بعد از تمرین مقاومتی (۶ ماه، ۳ روز در هفته، ۱۰ تمرین سهدورهای) در پنجاه مرد غیرفعال، غلظت لپتین پلاسما کاهش مییابد. این محققین اشاره کردند که این کاهش با کاهش مجموع ضخامت چربی پوست و BMI همراه بود. ایشی (Ishii) و همککارانش (۲۰۰۱) مشاهده نمودند که بعد از ۶ هفته تمرین هوای در آزمودنیهای مبتلا به دیابت نوع ۲، لپتین خون کاهش مییابد. این کاهش در غلظت لپتین، مستقل از تغییرات توده چربی، انسولین یا گلوکوکورتیکوتیدها بود. هیکی (Hickey) و همکارانش (۱۹۹۷) گزارش نمودند که در مورد زنان جوان، بعد از ۱۲ هفته ترمینهوازی غلظت لپتین، کاهش مییابد و این کاهش در شرایطی بود که تغییر معنیداری در توده چربی مشاهده نشد.

 

اوکازاکی (Okazaki) و همکارانش (۱۹۹۹) تأثیر تمرین هوازی با شدت متوسط (۵۰ درصد Vo۲max) و رژیم غذائی به مدت ۱ هفته بر کاهش چربی و غلظت لپتین در زنان غیرفعال چاق و غیرچاق میانسال را بررسی کردند. بعد از برنامه تمرینی، نسبت غلظت لپتین به توده چربی و به BMI کاهش یافت و محققین پیشنهاد کردند که کاهش غلظت لپتین احتمالاً بهدلیل کاهش وزن بود.

 

بنابراین برنامه های تمرینی کوتاه مدت (کمتر از ۱۲ هفته) و برنامه های تمرینی طولانی مدت (بیش از ۱۲ هفته) اثرات متفاوتی را بر غلظت لپتین نشان دادهاند. کاهش لپتین به تغییر تعادل انرژی، بهبود حساسیت به انسولین، تغییر متابولیسم چربی و غلظت لیپیدو عوامل ناشناخته دیگری نسبت داده شده است.

منبع: rasekhoon.net