تحلیل جالب چراغپور درباره فوتبال ما

مشرق: جلال چراغپور ترجیح می دهد به جای نمره دادن به فوتبالی که دیگر مشتری ندارد، آن را از چند زاویه مورد بررسی قرار داده تا به سطوح مختلف در نظر گرفته شده در این چهارچوب نمره دهد. چراغپور می گوید: این فوتبال را خودمان که نگاه نمی کنیم. بازیکنان و مربیانش را هم که دیگران نمی خواهند. حال چه نمره ای را می توان برایش در نظر گرفت؟

میزان اول مشتری است

باید دید جنسی که فوتبال ما ارائه می کند، مشتری هم دارد یا خیر؟ با زیر و رو کردن آمار تماشاچیان لیگ، خیلی ساده می توان به کیفیت عرضه شده در آن پی برد. حتی وقتی چند نوجوان در زمین خاکی بازی می کنند، اتومبیل هایی که در حال گذر هستند برای مطلع شدن از کیفیت این فوتبال لحظه ای ترمز می زنند. آیا تماشاچیان فوتبال ما هم برای دیدنش وقت می گذارند؟ واقعیت این است که فوتبال را اجرا می کنیم؛ اما کسی آن را نگاه نمی کند و این بدترین چیز است.

بازیکنانی که راه اروپا را گم کرده اند

باید دید خروجی این لیگ که داریم چیست؟ زمانی ما دو سه بازیکن در ترکیب تیم های آلمانی بوندسلیگا داشتیم که تاثیرگذار هم بودند. حتی در فوتبال انگلستان هم نماینده داشتیم. در یک سطح پایین تر همان موقع بازیکنانمان به فوتبال اتریش و بلژیک هم راه پیدا کرده بودند. امروز بزرگترین خروجی لیگ ما حضور کاپیتان تیم ملی، جواد نکونام در دسته دوم اسپانیاست. ستاره جوانش در دسته دوم هلند حضور دارد. تازه آنهایی که در انگلستان بازی می کردند هم به حضور در لیگ های عربی راضی شده اند. فکر می کنید دلال ها تلاش نمی کنند تا بازیکنانمان راهی اروپا شوند؟ چرا آنها به انگیزه رسیدن به درصدهای بیشتر تمام تلاششان را در این راه انجام می دهند اما واقعیت این است که این جنس خریدار ندارد. امروز در ایتالیا که بالوتلی را نخواهند بلافاصله راهی انگلستان می شود آن وقت بازیکنان ما با چه شرایطی را دارند؟ خیلی ساده است. از نگاه من نمره 11 تا 12 به این مبحث گفتگوی ما در بخش بازیکنان تعلق خواهد گرفت.

نفر 27 تیم ملی عراق برای فوتبال ما ناز می کند

معیار بعدی زیر نظر گرفتن بازیکنانی است که وارد فوتبال ما می شوند. شما ببینید در این سال ها بازیکنانی را از آن سوی آب ها آورده ایم که یا هپاتیت B داشته اند یا در اوج فرسودگی از فوتبال اروپا کنار گذاشته شده اند. جاسم کرار بازیکن بیست و هفتم تیم ملی عراق است. بازیکنان درجه یک عراق راهی مصر می شوند و بازیکنان سطح دومشان به عربستان و قطر می روند. آن وقت کرار به عنوان انتخاب آخر سرمربی عراق- با ناز و افاده – در یکی از بهترین تیم های فوتبال ما یعنی استقلال حضور دارد.

باید دید بازیکنانی که فوتبال ما می آیند چقدر در کشورهای دیگر مشتری دارند. خیلی ساده است. لیست اسامی آنها را ورق بزنید و ببینید به این آیتم از جمع 20 نمره به زحمت می توان نمره 5/5 داد.

افغانی ها هم مربیان ایرانی را نمی خواهند

شاخص بعدی در نمره دادن به فوتبال، ما بحث مربیانش است. پاسخ دادن به یک پرسش تکلیف را در این بخش خیلی سریع روشن می کند. آیا مربیان ما در فوتبال سایر کشورها مشتری دارند؟ آیا مربیان ایرانی شرایط رسیدن به لیگ های دسته 2 اسپانیا و آلمان را دارند؟ آیا حتی این شرایط وجود دارد که آنها در لیگ های کشورهای درجه دو یا سه اروپا مثا بلژیک و رومانی مشغول کار شوند. آیا حتی ارمنستان، ترکمنستان یا پاکستان آنها را می خواهند؟ بگذارید واضح تر بگوییم. افغان ها ورزش ما را خوب می شناسند و با استفاده از توانایی های مربیان تکواندو ما تا یک قدمی رسیدن به فینال المپیک هم پیش رفته اند. اگر آنها تصمیم بگیرند لیگ حرفه ای فوتبالشان را راه اندازی کنند؛ سراغ مربیان ایرانی خواهند آمد؟

من به این آیتم نمره 5 می دهم. آن هم به این دلیل که شاید بعضی از آقایان که اوضاع مالی خوبی دارند بخواهند یک شبه در آن سوی آبها تیم بخرند و مربی اش را از ایران ببرند.

کی‌روش ذهن اروپایی دارد

از نگاه جلال چراغپور کارلوس کی‌روش سرمربی پرتغالی تیم ملی در انتخاب بازیکنانش از لیگ برتر هم شرایط ویژه‌ای را پشت سر می گذارد.

امروز تماشاچی فوتبال ما رغبت نمی کند راهی استادیوم شود چون می گوید چقدر بروم و ببینم مدام می زنند زیر توپ. در فوتبال "بی" تولید ما، کی روش از تولیدات مکانیزم قبلی مثل جواد نکونام و آندرانیک تیموریان استفاده می کند. وقتی فقر تولید داریم آن وقت سرمربی پرتغالی ما اگر مهرداد پولادی محروم نباشد از او بهره می برد؛ حتی اگر دو سال هم بازی نکرده باشد.

کی روش ذهن اروپایی دارد. تخصص او یافتن استعداد درون فوتبال است. فکر می کنید دلیل موفقیتش در منچستر چه بود؟ آیا فرگوسن منتظر کمک های او در مباحث فنی بود؟ او بهترین مهره برای منچستر بود تا زودتر از تمام چشم ها بازیکنان جوان و با کیفیت را از درون آکادمی ها بیرون بکشد. از نظر من، کی روش همین حالا دارد هوشمندانه این کار را در فوتبال ما دنبال می کند. البته اینجا خیلی نرم و با حوصله رفتار می کند تا هم تغییرات را آهسته و پیوسته در دستور کارش قرار دهد و هم خللی در ثبت نتایج و کارنامه شغلی اش ایجاد نشود. این هنری است که این پرتغالی در مواجه شدن با لیگ کم بازده ما به خرج می دهد.

ایسنا: یک کارشناس فوتبال معتقد است که گرایش شدید و صرف اهالی فوتبال به پیروزی و کسب نتیجه‌، نابسامانی‌های موجود در فوتبال را به صورت مناقشه‌های گفتاری و تناقض در رفتارها ایجاد کرده است.

مجید جلالی در پاسخ به این سوال که علت نابسامانی‌های فوتبال ایران و مناقشه‌های اهالی فوتبال با یکدیگر چیست؟ اظهار کرد: به نظر من منشاء تمام این نابسامانی‌ها، گرایش یک طرفه و ناهمگون به سمت "بردن" است. حتی به نظر می‌رسد که اهالی فوتبال در مناقشه‌های گفتاری نمی‌خواهند از یکدیگر کم بیاورند! این مسایل هم در حالی رخ می‌دهند که افراد در تئوری‌های خود، حرف‌های قشنگی می‌زنند، ولی وقتی پای برد و باخت به میان می‌آید همه آن حرف‌های قشنگ و فرهنگی فراموش می‌شوند و افراد می‌خواهند که هر طور شده پیروزی را به دست بیاورند.

وی در ادامه به ذکر خاطره‌ای از حضورش در یکی از تیم‌های لیگ برتری پرداخت و گفت: زمانی مرا به عنوان مربی به جلسه هیات مدیره فرا خواندند و به من گفتند که نمی‌توانم حق تیمم را بگیرم. وقتی دلیلش را از آنها پرسیدم، گفتند که در زمین هر کاری داور می‌کند من آرام هستم در حالی که مربیان حریف با ایجاد سر و صدا و شلوغ کردن سعی می‌کنند فضا را عوض کنند! به هر حال وقتی گرایش‌ها به سمت پیروزی و کسب نتیجه‌ است، احتمال دارد اتفاقی که برای من رخ داد برای مربیان دیگر هم رخ دهد که قطعا این گونه هم هست.

** فوتبال به یک نظام ارزشیابی دقیق نیاز دارد

سرمربی اسبق تیم فوتبال پاس در ادامه به لزوم ایجاد یک نظام ارزشیابی قوی در فوتبال اشاره کرد و گفت: مسئولان فرهنگی در کشور باید نظامی را طراحی کنند که رفتارها و گفتارهای همه اهالی فوتبال را راهبری کند. این نظام ارزشیابی می‌تواند در پایان فصل، بهترین‌ها را از بازیکن، مربی و مدیر گرفته تا داور، خبرنگار و غیره انتخاب و به عنوان الگو به جامعه فوتبال معرفی کند.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که برابر رفتار مربیانی که با ایجاد جنجال و سر و صدا در کنار زمین قصد بر هم زدن فضا و تمرکز داور را دارند چه باید کرد؟ اظهار کرد: همان نظام ارزشیابی که درباره‌اش گفتم می‌تواند در این زمینه مفید واقع شود. اگر این نظام، رفتار این گونه مربیان را تایید نکند، دیگران از آن تبعیت نمی‌کنند. به عنوان نمونه وقتی یک مربی در کلاس از من پرسید که برای پیشرفت چه باید بکند؟ اصول کار را برایش شرح دادم، اما او به من گفت، آنها که پیشرفت کرده‌اند از هیچ یک از این اصول پیروی نکرده‌اند. او گفت که آنها لابی کرده‌اند، باند درست کرده‌اند، دم چند خبرنگار را دیده اند و این قبیل کارها! در واقع عملکرد ماست که به صورت یک نظام ارزشیابی غلط به جامعه فوتبال معرفی شده است. از طرف دیگر مدیریت‌ها باید به سمتی بروند که با ثبات و تخصصی شوند تا آسیب‌های ناشی از عدم مدیریت صحیح و دل بستن به موفقیت‌های زودگذر دیگر صورت نگیرد.


** عدم شایسته سالاری در مربیان جوان به یک باور بدل شده است

چندی پیش مهدی تارتار به ایسنا گفته بود که باور کرده که مربیان با لابی‌بازی به تیم‌های مختلف می‌روند. جلالی با تایید ضمنی این حرف گفت: متاسفانه همین طور است! این باور مختص مهدی تارتار هم نیست، بلکه با هر مربی جوانی که صحبت می‌کنیم همین را می‌گوید. اگر از مربیان جوان بپرسید، می‌گویند که انتخاب مربیان بر اساس شایستگی‌ها نیست. این باوری است که در ذهن مربیان جوان رسوخ کرده است. برای تغییر این باورها باید عملکرد مدیران تغییر کنند. در مجموع باید گفت که متاسفانه این مسایل را همه جا از تیم ملی گرفته تا باشگاه‌ها می‌بینیم.

جلالی ادامه داد: برایم جالب است که هر وقت تیم ملی به جام جهانی نزدیک می‌شود، یک مربی ایرانی که سال‌ها در آمریکا زندگی کرده روی نیمکت تیم ملی می‌نشیند. این اتفاق در سال 98 با حضور جلال طالبی رخ داد و پس از آن افشین قطبی و حالا هم امید نمازی. البته من نسبت به این مساله اعتراضی ندارم و حتی نمازی را می‌شناسم و می‌دانم که شخصیت متینی دارد،‌ اما مساله برایم جالب است. نمی دانم، شاید مسائلی در این بین مطرح است. به هر حال این مسائل به مربیان جوانی که در داخل کشور زحمت می‌کشند باورهای بدی می‌دهد.

** فضای سیاسی با فضای ورزشی کاملا فرق دارد

فوتبال ایران همیشه با حاشیه‌هایی همراه بوده است که گاهی از تناقض در رفتار و گفتار ناشی می‌شود. به عنوان نمونه چندی پیش، مدیرعامل باشگاه پرسپولیس با حضور در اردوی تیم ملی،‌ علی کریمی را در آغوش گرفت، ولی چند روز بعد در مصاحبه‌ای به شدت علیه او سخن گفت. مجید جلالی علت این گونه تناقض‌ها را تلاقی فضاهای ورزشی با مسائلی می‌داند که در دنیای ورزش، ارزش به حساب نمی‌آیند. وی در این رابطه گفت: فضای سیاسی با فضای ورزشی کاملا متفاوت است. در عالم سیاست می‌توانید طرف خود را در آغوش بگیرید، اما در همان حال یک چاقوی تیز در دست داشته باشید؛ یا مثلا سیاست چماق و هویج که در سیاست وجود دارد، هرگز در عالم ورزش دیده نمی‌شود. این رفتارها در ورزش ناپسند است. این تناقض‌ها در رفتار از همین جا ناشی می‌شود که برخی رفتارها در ورزش وجود دارد که ارزش به حساب نمی‌آید. وقتی این مسایل کنار هم قرار می‌گیرند تنش ایجاد می‌کنند.

جلالی افزود: در ورزش با آدم‌های سیاسی زیادی روبرو شده‌ام. در عالم سیاست رفتارهایی به عنوان ارزش شناخته می‌شوند که اگر کسی آنها را بلد نباشد، چیزی کم دارد اما همان رفتارها در ورزش، ضد ارزش به حساب می‌آیند. در سیاست به همه به عنوان یک ابزار و با دید بی‌اعتمادی نگاه می‌کنند مگر بر عکسش ثابت شود؛ اما در ورزش به همه به عنوان یک یار و با دید اعتماد نگاه می‌کنند مگر خلافش به اثبات برسد. این درست مانند تفاوت نگاه یک پلیس و یک معلم است.