عکاسی: چگونه پرتره های زیبا بگیریم؟

لنزک: ما تضمین می‌کنیم تبدیل یک پرتره‌ی نسبتاً خوب به پرتره‌ای شاهکار مستلزم تلاش چندانی نیست. شما برای رسیدن به نتایجی عالی به نورهای استودیویی گران قیمت و یا آموختن ترفند‌های حرفه‌ای فتوشاپ نیازی ندارید، لنزی تله فوتو، رفلکتور و فلاش، به همراه سه پایه و چند روش امتحان شده می‌توانند بهبود قابل توجهی را به ارمغان آورند. در این مطلب ما به ۱۱ باید و نبایدی که در عکاسی پرتره باید به آن ها توجه داشته باشید، می‌پردازیم.

انتظار نداشته باشید که با وجود تابش مستقیم نور خورشید در بالای سر سوژه، عکس خوبی ثبت کنید

عکاسی پرتره در فضای باز در روزی آفتابی همیشه نتایج خوبی به همراه ندارد. تابش مستقیم نور خورشید سایه‌های عمیقی را به دور چشم‌ها و در زیر چانه و بینی ایجاد می‌کند و همچنین پیشانی و گونه‌ها بیش از حد روشن می‌شوند.

به جای عکاسی زیر تابش شدید نور خورشید، محلی زیر سایه پیدا کنید. در چنین جایی نور ملایمتر بوده و روشنایی متوازن‌تری را بر چهره ایجاد کرده و به این صورت رنگ‌ها خنک‌تر ظاهر می‌شوند، ولی شما می‌توانید با تنظیمات تراز سفیدی دوربین این مشکل را حل کنید.

همچنین از مدل بخواهید که پشت به خورشید بیاستد و با استفاده از رفلکتور یا فلاش مکمل جزئیات از بین رفته چهره را بازگردانید.

برای عکاسی با نور طبیعی از رفلکتور استفاده نمایید

رفلکتور یکی از ملزومات عکاسی پرتره است. رفلکتور به شما کمک می‌کند تا سایه‌های زشت را حذف کرده و در وضعیت‌هایی که نور خوب نیست، عکس‌های زیباتری ثبت نمایید.

رفلکتور برای عکاسی پرتره در فضای بسته نیز مناسب است. از مدل بخواهید تا در نزدیکی پنجره بنشیند و رفلکتور را در طرف دیگر صورتش قرار دهد تا نورپردازی هنرمندانه‌ای داشته باشید. رفلکتور همچنین مقدار قابل توجهی از نور را باز می‌تاباند و از این رو شما می‌توانید از سرعت شاتر بالاتری استفاده کرده و عکس‌های واضح‌تری را ثبت نمایید.


رفلکتورها با سایز‌ها، رنگ‌ها و شکل‌های متنوعی بسیاری به فروش می‌رسند. رنگ‌های متداول برای پرتره‌ها سفید، نقره‌ای و طلایی هستند. رفلکتور‌های سفید مقدار قابل توجهی نور مکمل را برای شما فراهم می‌آورند که به خوبی با نور طبیعی ترکیب می شوند. در صورتی که رفلکتورهای نقره‌ای نور بیشتری را به عکس می‌تابانند. رفلکتور‌های طلایی رنگ گرمتری به پوست بخشیده و اگر فاصله‌ی آن ها با مدل کم باشد، می‌توانند تاثیر خیلی زیادی بگذارند.

هر چه رفلکتور بزرگتر باشد بهتر است چون نور بر ناحیه‌ی وسیعتری می تابد و بازتاب می شود که در نتیجه عکستان طبیعی‌تر به نظر می‌رسد. معمولا از رفلکتور‌های دایره‌ای استفاده می‌شود و این کمی در دست نگه داشتنشان را سخت می‌کند بنابراین از فردی به عنوان دستیار استفاده کنید تا رفلکتور را برای مدل شما نگه دارد.

البته لزومی به خرید رفلکتور وجود ندارد. شما می‌توانید با استفاده از چیزی مانند مقوا یا پارچه‌ی سفید رفلکتوری برای خودتان بسازید. حتی یک تکه فویل آلمینیومی بزرگ مچاله‌ شده که مجدداً صافش کرده‌اید می‌تواند مانند یک رفلکتور حرفه‌ای عمل کند.

از فلاش روی دوربین استفاده نکنید

همانند خورشید، فلاش منبع نور نقطه‌ای برای روشن کردن سوژه به شمار می‌رود. فلاش سایه‌ها و نقاط روشن تندی را بر پوست ایجاد می‌کند. همچنین اگر مدل شما به پس زمینه نزدیک باشد سایه‌‌اش بر آن می‌افتد.

همچنین ممکن است با مشکل قرمزی چشم روبرو شوید ولی با نرم افزارهای ویرایش عکس به راحتی می‌توانید این مشکل را حل کنید. ولی آیا ترجیح نمی‌دهید که عکس‌هایتان بدون نیاز به ویرایش خوب باشند؟

برای گرفتن پرتره‌های بهتر از فلاشی اکسترنال استفاده نمایید. البته شما برای فعال کردن فلاش نیاز به سیم رابط همگام ساز دوربین با فلاش دارید. همچنین شما می توانید از راه انداز بیسیم فلاش یا لوازم جانبی اینکار استفاده نمایید.


با فعال کردن فلاش از راه دور، شما می توانید نور را از محور قرارگیری لنز دور کنید. به این صورت از تشکیل قرمزی چشم پیشگیری می‌شود و شما کنترل بیشتری بر سایه‌ها خواهید داشت. مانند همان کاری که در عکاسی با نور طبیعی انجام دادیم، در اینجا نیز شما می‌توانید رفلکتوری را در سمت مخالف چهره‌ی مدل قرار دهید تا نور را بازتاب دهد و روشنایی متوازن‌تری برای چهره‌ی سوژه فراهم آورد.

لوازم مختلفی مانند سافت باکس برای فلاش طراحی شده است که می‌توانید با اضافه کردنشان نور فلاشتان را لطیفتر سازید. البته شما می‌توانید با تاباندن نور فلاش به سقف یا دیوار سفید استودیو نیز نور را پخش کنید و چنین افکتی را به وجود آورید.

بسیاری از فلاش‌های اکسترنال قابلیت چرخش سر به سمت بالا را دارند، بنابراین شما می‌توانید هنگام عکاسی آن را بالا دهید. آنها معمولا کارت بازتاب دهنده نور (bounce card) نیز دارند که با آن قادر خواهید بود نور را بر چشم‌ها بتابانید و برق چشم یا کچ لایت (catchlight) زیبایی را ایجاد کنید. چشم ها بدون درخشندگی بی روح و ترسناک به نظر می‌رسند!

از لنزهایی با فاصله‌ی کانونی بلندتر برای پرتره‌ها استفاده کنید

از لنزهای زاویه باز استفاده نکنید هر چیزی که بازتر از ۳۵میلیمتر باشد چهره‌ی مدل پرتره شما را به صورتی ناموزون و کاریکاتور مانند ثبت می‌کند.

حتی لنز های استاندارد ۵۰ میلیمتری نیز وقتی برای پرتره‌های سر (headshot) استفاده می‌شوند، بینی و دیگر اجزای صورت که به دوربین نزدیک‌تر هستند را بزرگتر از دیگر بخش‌ها به تصویر می کشند. لنز ۵۰ میلیمتری برای گرفتن عکس‌های ۴/۳ از فاصله‌ی دور مناسب است.

برای گرفتن عکس‌های کلوزآپ بهتر است از لنز‌های ۷۰میلیمتری یا بلندتر استفاده نمایید. لنز۸۵ میلیمتری با محدوده‌ی دیافراگم f/1.8 یکی از متداولترین لنز‌های پرتره است که اکثر عکاسان حرفه‌ای از آن بر دوربین فول فریمشان استفاده می‌کنند.

اگر از دوربینی با حسگر کراپ (APS-C) کوچکتر استفاده می کنید، لنزی ۸۵ میلیمتری به شما نمایی معادل یک لنز ۱۳۵ میلیمتری روی دوربین فول فریم می دهد. اگر فضای لازم برای استفاده از این لنز را ندارید از یک لنز ۵۵میلیمتری استفاده نمایید.

از دیافراگم های خیلی بسته استفاده نکنید

دیافراگم‌های کوچک عمق میدان را افزایش داده و بر بخش بزرگتری از صحنه فوکوس می‌کند. در عکاسی پرتره شما باید سعی کنید تا پس زمینه سوژه محو به نظر برسد.


عکاسان پرتره لنز‌هایی با دیافراگمی باز همچون f/1.8، f/1.4 و f/1.2را ترجیح می‌دهند. عکاسی با چنین دیافراگم‌هایی جزئیات پیش زمینه و پس زمینه را لطیفتر می‌کند و موجب می‌شود که توجه بیننده به جزئیات اصلی عکس به ویژه چشم سوژه معطوف شود (سوژه واضح و شارپ، پس زمینه مات = توجه و تمرکز روی سوژه اصلی).

بعلاوه چنین دیافراگم بازی، هایلایت های خارج از فوکوس تصویر را اغراق می کند، که معمولا باعث ایجاد شکل های دایره ای جذاب و پخشی می شود.. هرچه ماتی یا blur نرم تر باشد یا به عبارتی بوکه ها لطیف تر (creamy bokeh) باشند، پرتره های شما حرفه ای تر به نظر خواهند رسید.

از صندلی استفاده کنید

با وجودی که توصیه می‌شود دوربین هم تراز با چشم مدل باشد (eye-level) ولی عکاسی از بالا به سمت پایین در فضای باز می‌تواند عکس‌های بهتری را تولید کند.

در کنار اینکه شما با اینکار از زمین به عنوان پس زمینه استفاده می‌کنید، این مدل را ترقیب می‌کند تا از پشت مژه‌هایش به دوربین نگاه کند و این حس و حالی دل فریبانه به عکس می‌بخشد.

با مدل خود صحبت کنید

با وجود اینکه نورپردازی خوب و لنز های عالی کمک می کنند که از نظر تکنیکی پرتره های خوبی بگیرید، اگر مدل خشک و بی احساس جلوی دوربین قرار گیرد، این حس به بیننده هم منتقل خواهد شد.

برای اینکه عکس‌های پرتره‌ی موفق‌تری ثبت نمایید باید همیشه با مدلتان هماهنگ باشید. با او صحبت کنید، سعی کنید او را بخندانید، تا جایی که می‌توانید اینکار را لذت بخش نشان دهید و تمام سعیتان را به کار گیرد تا مدلتان آرام و راحت باشد. هرگز با زبان دستوری با او صحبت نکنید.

با وجودی که گرفتن دوربین در دست شما را از بسیاری از قید و بندهای سه پایه آزاد می‌کند، ولی سعی کنید تا جایی که امکان دارد دوربین را بر سه پایه‌ای سوار کنید. از دکمه شاتر بیسیم استفاده کنید و بدون نگاه کردن به منظره یاب با سوژه صحبت کنید. هرچه مدل کمتر به دوربین توجه کند آرامش بیشتری خواهد داشت.

المان‌های بیشتری به صحنه اضافه کنید

المان‌های مناسب، پرتره شما را زنده‌تر می‌کنند. باعث می‌شوند تا مدل با آنها در تعامل بوده و آرامتر به نظر برسد و همچنین به شما کمک می‌کنند تا ژست‌های متفاوت‌تری را امتحان کنید.

شما هر چیزی می‌توانید به پرتره‌تان اضافه کنید از چیزی به سادگی کلاه یا عینک گرفته یا تفنگی اسباب بازی یا چتر. در خانه‌تان بگردید و چیزی پر از رنگ‌های مختلف پیدا کنید تا توجه بیننده را جلب کنید.

مبلمان را نیز در نظر داشته باشید. همیشه به یاد داشته باشید که معمولا مدل‌ها ژست گرفتن به صورت سرپا را سخت می‌دانند. از آنها بخواهید تا بنشینند یا به چیزی تکیه دهند تا ظاهر طبیعی‌تری داشته باشند.

با فتوشاپ پوست را به پلاستیک تبدیل نکنید!

گاها پیش می‌آید که ما در ویرایش فتوشاپ زیاده روی می‌کنیم. ولی اگر بخواهید تمامی لکه‌ها را از پوست چهره حذف و پوست را کاملا لطیف کنید بافت پوست ازبین رفته و مدل شما مانند یک مانکن پلاستیکی پشت ویترین به نظر می‌رسد.


روتوش پرتره باید تا حد امکان سبک باشد. لکه‌ها و جوش‌های واضح را حذف کنید ولی جزئیات چهره فرد را باقی بگذارید. از ابزار Dodge استفاده کنید و آن را بر تون میانه (Midtone) قرار دهید تا نواحی تیره‌تر اطراف چشم‌ها و بینی روشن‌تر به نظر بیاید ولی تنها چند بار با Exposure 5% بر نقاط مورد نظرتان کلیک کنید.

چشم‌ها و دندان‌ها را روشن‌تر کنید

یکی از تغییراتی که پرتره‌ شما را زیباتر از هر زمانی می‌کند روتوش چشم‌ها و دندان‌ها است. همانند روتوش چهره شما باید کار را با ظرافت هر چه تمامتر انجام دهید تا نتیجه‌ای غیر طبیعی در عکستان نداشته باشید.


از ابزار Dodge استفاده کنید، گزینه‌ی Highlight را انتخاب کرده و Exposure را بر ۶% قرار دهید و سپس با قلمی نرم بر سفیدی چشم‌ها و دندان‌ها بکشید.

سپس ابزار Burn را انتخاب کرده و Shadows را انتخاب کنید و با همان Exposure به مردمک و مژه‌های مدل عمق ببخشید.

هرگز بیش از اندازه پرتره را شارپ نکنید

برخلاف عکس‌های منظره یا عکاسی از اجسام بی جان که شما می‌توانید تا هرجا که می‌خواهید عکستان را شارپ نمایید، در عکاسی پرتره نباید در این زمینه زیاده روی کنید.

با وجودی که باقی گذاشتن کاراکتر و بافت چهره الزامی است ولی این امر نباید به صورتی باشد که مدل بعد از آماده شدن عکسش بتواند تمامی لکه‌ها و چین و چروک‌های صورتش را بشمارد!