خواندنی‌هایی از نیم قرن حضور پرماجرای زنان در فضا

خواندنی‌هایی از نیم قرن حضور پرماجرای زنان در فضا
شانزدهم ژوئن سال 1963 (26 خردادماه 1342)، شعاع طلایی خورشید بر دشت قزاقستان در ناحیه بایکونور پراکنده شده بود و نوید روزی گرم و پر نشاط را می داد. جنب و جوش کم سابقه ای در مرکز پرتاب های فضایی به چشم می خورد. گرچه استقرار موشکی از نوع وستک بر روی سکوی پرتاب مشخص می کرد باید برای پرتابی دیگر آماده بود؛ اما کمتر کسی می توانست تصور کند که نه فقط پرتاب بلکه جنجالی دیگر در راه است.
تا آن روز، بایکونور صحنه‌های هیجان انگیز بسیاری را دیده بود: پرتاب نخستین ماهواره جهان، پرتاب نخستین موجود زنده به فضا، پرتاب نخستین انسان و نخستین های بسیار دیگر اما این واقعه ای غیر قابل تکرار در راه بود...
دو روز قبل کارکنان بایکونور شاهد پرتاب ناو «وستک-5» بودند که یک مرد را به فضا برد و اینک یک زن راهی مدار زمین می شد تا نام خود را به عنوان نخستین زن فضانورد جهان به ثبت رساند.
سفر «والنتینا ترشکوا» جمعاً سه روز طول کشید اما سروصدای زیادی در جهان به پا کرد. سفری که هر چند 20 سال پس از آن هیچ خانمی به فضا نرفت اما به هر حال پای خانم‌ها را به سفرهای فضایی باز کرد و تا امروز 57 فضانورد زن که 10 درصد کل فضانوردان را تشکیل می‌دهند به فضا سفر کرده‌اند.

سرلشگر نیروی هوایی والنتینا ولادیمیروونا ترشکووا

پنجاهمین سالگرد سفر نخستین کیهان نورد زن جهان به مدار زمین، بهانه ای بود تا پای صحبت‌های سیروس برزو، روزنامه نگار علمی و پیشگام ترویج دانش کیهان نوردی در کشور بنشینیم.
در این مطلب ضمن مروری بر زندگی پرماجرای نخستین‌ زن فضانورد جهان، نیم قرن حضور زنان در فضا را روایت کرده است:
«بعد از پرواز یوری گاگارین به عنوان اولین فضانورد، خانم‌های زیادی که به نوعی فعالیت‌های خلبانی انجام داده بودند با نامه‌نگاری‌هایی علاقمندی خود را برای رفتن به فضا ابراز ‌کردند.
در آن زمان رقابت بزرگی بین آمریکایی‌ها و روس‌ها برای سفر به فضا وجود داشت و هر یک از آنها تلاش می‌کردند که نشان دهند پیشرفته‌ترند. در این راستا عده‌ای از خانم‌های علاقه‌مند به فضا نوردی درآمریکا با اعلام داوطلبی خود، تمرین‌هایی را برای رفتن به فضا به تنهایی آغاز کردند اما مسوولان امریکایی هیچ علاقه‌ای برای این موضوع نشان ندادند بنابراین در آن مقطع خانمی برای رفتن به فضا در آمریکا انتخاب نشد.
در مقابل روس‌ها با تبلیغاتی مخفیانه، نامه‌هایی را به باشگاه‌های هواپیمایی که خانم‌ها در آن فعالیت داشتند ارسال کردند و پس از آن نیز با انجام گزینش‌هایی در نهایت از تعدادی افراد دعوت به عمل آمد و این خانم‌ها تحت آزمایش‌های سخت همانند آزمایش‌هایی که بر روی مردان اعمال می‌شد قرار گرفتند. در این مسیر نهایتا از میان تمامی داوطلبان، پنج نفر به مرحله نهایی دست یافتند.
در گزینشی که از پنج نفر از آنها انجام گرفت، چندنفر از آنها به دلیل ویژگی‌های شخصیتی همچون خودخواهی، خجالتی بودن و حسادت و ... از سوی هیات گزینش حذف شدند و در نهایت نیز خروچف، رهبر سیاسی آن زمان، با این پنج خانم ملاقات کرد و درنهایت خانم والنتینا ترشکوا را به دلیل چهره روسی و اینکه از خانواده زحمت کش و کارگری بود انتخاب کرد.
نگاهی به زندگی نخستین زن فضانورد جهان
والنتینا ترشکوا در 1937 در روستای ماسلنینکو از توابع یاروسلاو روسیه متولد شد. پدرش در جنگ جهانی دوم زمانیکه وی شش ساله بود توسط سربازان آلمان نازی کشته شد. وی ضمن درس خواندن، کار را از هفده سالگی در کارخانه شروع کرد. ترشکوا علاقه فراوانی به هوانوردی داشت و به همین منظور در کلوپ هوانوردی یاروسلاو ثبت نام کرده و به تمرین چتر بازی پرداخت و در نهایت با وجود اینکه کمترین شانس را در میان سایر رقبای خود داشت اما در آخر وی به عنوان نخستین زن به فضا سفر کرد و در واقع در انتخاب ترشکوا شانسی که به وی رو آورد این بود که از یک خانواده زحمت‌کش بود.
سه سناریو برای سفر نخستین فضانورد زن به فضا
در زمانی که گروه زنان برای سفر به فضا انتخاب شدند سه سناریو برای شکل کار مطرح شد.
ابتدا پرواز یک سفینه با فضانورد زن برای مدت یک تا سه شبانه روز. دوم پرواز گروهی دو سفینه با دو فضانورد زن با فاصله یک شبانه روز بین پرتاب ها و سوم پرواز گروهی متفاوت شامل یک سفینه با فضانورد زن برای پروازی سه شبانه روز و همزمان یک ناو به سرنشینی یک مرد با پروازی به طول پنج تا هفت شبانه روز که سرانجام شکل سوم به تصویب رسید. به این ترتیب قرارشد نخست والری بیکوفسکی در روز 14 ژوئن 1963 با وستک-5 از بایکونور به فضا پرتاب شود و پس از استقرار او در مدار و کسب اطمینان از کار ناو کیهانی به پرتاب وستک-6 به سرنشینی ترشکوا اقدام شود.

سرلشگر نیروی هوایی والنتینا ولادیمیروونا ترشکووا

البته تا آخرین لحظه پرتاب یک فرد دیگر نیز همانند ترشکوا، لباس فضایی پوشید تا اگر به هر دلیلی برای وی مشکلی پیش آمد، فرد دیگر به عنوان جایگزین وی پرتاب شود اما در نهایت مشکلی رخ نداد و "والنتینا ترشکوا " به عنوان نخستین زن فضانورد جهان در 16 ژوئن 1963 با « وستک-6 » راهی مدارشد.
تاثیر جسمی فضا بر زنان و مردان تفاوتی ندارد
سفر فضایی ترشکوا تنها یک ماموریت نبود بلکه هدف اصلی این بود که بررسی شود فضانوردان زن و مردی که به فضا رفتند چه تغییراتی در بدنشان قبل و بعد از سفر برجای مانده است.
در این میان براساس اطلاعاتی که بعدها به دست آمد ترشکوا در پرواز دچار مشکل فضازدگی شده بود. فضازدگی همانند دریازدگی با حالت تهوع همراه است و در واقع موضوع چندان عجیبی نیست و مشکلی است که برخی از فضانوردان در نخستین سفر فضایی خود با آن مواجه می‌شوند. در مجموع با وجود آن که ترشکوا در دوران سفر حال خوبی نداشت اما توانست ماموریت خود را در این سه روز به خوبی انجام دهد و پس از بازگشت نیز مورد معاینات پزشکی قرار گرفت و طی این معاینات این نتیجه به دست آمد که تاثیر فضا به لحاظ جسمی برای خانم‌ها و آقایان تفاوتی ندارد.

ازدواج نخستین زن فضانورد و بچه دار شدن او
تراشکوا چند ماه پس از بازگشت از فضا با آندریان نیکلایف، کیهان نورد وستک-3 ازدواج کرد و به این ترتیب نخستین زنی شد که با یک فضانورد ازدواج کرده است. او همچنین نخستین زن کیهان نوردی است که باردار شد و فرزندش یلنا که در ژوئن 1964 به دنیا آمد، نخستین فرزند دو کیهان نورد است. پس از ازدواج ترشکوا با آندریان نیکلایف، دانشمندان روس به دنبال این بودند که بررسی کنند که آیا سفر فضا بر روی نسل انسان نیز می‌تواند تاثیری بگذارد یا خیر که در نهایت به نتیجه منفی دست یافتند.

ازدواج نخستین زوج فضانورد

دومین فضانورد خانم و نخستین فضانوردی که در فضا راهپیمایی کرد
بعد از سفر ترشکوا تا حدود 20 سال هیچ زنی به فضا پرتاب نشد پس از 20 سال روس‌ها بار دیگر خانمی را به عنوان دومین زن فضانورد جهان به نام "اسوتلانا ساویتسکایا" به فضا پرتاب کرد.

اسوتلانا ساویتسکایا

این خانم تفاوت‌های زیادی با خانم ترشکوا داشت وی زمانی که 16 ساله بود یک رکورد جهانی پرتاب چتر بین خانم‌ها زده بود و همه افراد این خانم را از نظر توان و ماموریتی که به انجام رساند تایید کردند. مدتی بعد مجددا همین خانم با یک گروه فضانوردی به فضا رفت و اولین راهپیمایی یک زن در فضا را انجام داد.
در این راهپیمایی دستگاه‌هایی را به بیرون فضا برد و به همراه یک فضانورد مرد جوشکاری در فضا را به شکل دقیق انجام داد.
سومین خانم فضانورد جهان و نخستین زن فضانورد آمریکایی
سومین خانم فضانورد جهان، «سالی راید» بود که نام خود را به عنوان نخستین زن فضانورد آمریکا به ثبت رساند و پس از آن پای خانم‌ها به فضا باز شد.

سالی راید

نظریات جالبی از موافقان و مخالفان فضا نوردی درجهان
در خصوص سفر خانم‌ها به فضا دو نظریه‌ موافق و مخالف بین فضانوردان وجود دارد.
موافقان معتقدند که وجود خانم‌ها در گروه فضانوردان نظم به کار می‌دهد چرا که آقایان کمتر این نظم را رعایت می‌کنند اما مخالفان که دو دسته هستند عده‌ای معتقدند که این کار سنگین و طاقت‌فرساست و خیلی از آقایان از عهده‌ی آن برنمی‌آیند؛ بنابراین چه دلیلی وجود دارد که خانم‌ها وارد این کار سنگین شوند.
عده‌ی دیگری از این گروه مخالف نیز معتقدند که وجود خانم‌ها دردسرساز است چرا که خانم‌ها خلق و خوهای خاص خود را دارند که این خلق و خو برای زندگی در فضا ساخته نشده است. به عنوان نمونه یک فضانورد مرد می‌تواند دو هفته نیز حمام نرود و یا یک هفته سرش را شانه نزند اما خانم‌ها نمی‌توانند این عادت را داشته باشند!
اما اگر بخواهیم بی‌طرفانه قضاوت کنیم خانم‌ها در عرصه‌ی فضانوردی‌ ماموریت‌هایشان را به خوبی انجام دادند و هیچ موردی ذکر نشده است که در شرح وظایف یک خانم فضانورد نواقصی وجود داشته باشد. حتی مواردی بوده است که در آزمایش‌های فضایی عمدا خانم‌ها را در تنگناهایی می‌گذارند تا ببینند فرد چه کار می‌کند اما با کمال تعجب ملاحظه شده است که خانم‌ها از عهده چنین مشکلاتی برآمده‌اند.
البته در خصوص فضانوردی مردان عده‌ای معتقدند که موفقیت‌های خانم‌ها در فضانوردی را باید پای موفقیت آنها نوشت چرا که مردان به خانم‌ها در این مسیر کمک بسیاری کردند و اجازه ندادند خانم‌ها شکسته شوند!
در این میان از ویژگی‌های مثبت فضانوردی خانم‌ها می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در میان خانم‌هایی که به فضا رفتند هیچ گاه شاهد اختلاف بین خانم‌ها و یا خانم‌ها با آقایان مشاهده نشده است اما در میان آقایان مواردی وجود داشته است که فضانوردان به دلیل اختلاف ماموریت خود را نیمه کاره رها کرده و بازگشته‌اند.»....../isna.ir

ویدیو مرتبط :
جهرم نیم قرن انتظاربارش برف

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

جاسوسی که نیم قرن در سینمای جهان حضور دارد

جیمز باند مامور مخفی سرویس اطلاعاتی بریتانیا با کد شناسایی 007 شخصیتی خیالی است که در سال 1952 به قلم روزنامه‌نگار و نویسنده بریتانیایی ایان فلمینگ خلق شد.

جذابیت این شخصیت خیالی برای دنیای سینما به اندازه‌ای بود که از زمان ساخت نخستین فیلم جیمز باند در سال 1962 تا کنون هفت بازیگر در پنج دهه سنت بازی در نقش این شخصیت بر پرده سینما را ادامه داده‌اند.

هنرپیشه آمریکایی بری نلسون نخستین فردی بود که در سال 1954 در یک اقتباس تلویزیونی از داستان «کازینو رویال» در نقش جیمز باند ظاهر شد.

 

پس از آن در سال 1961 شرکت EON کار ساخت نخستین اقتباس سینمایی از داستان «دکتر نو» را آغاز کرد. کری گرانت و دیوید نیون گزینه‌هایی نخست برای بازی در نقش نخستین جیمز باند بودند، اما در نهایت سکه نخستین بازیگر سری فیلم‌های جیمز باند به نام شان کانری ضرب شد.

دیوید نیون، جرج لازنبی، راجر مور، تیموتی دالتون، پیرس برازنان و دنیل کریگ شش بازیگری هستند که پس از شان کانری در نقش جیمز باند بازی کرده‌اند.

هر چند تمامی این بازیگران یک نقش یعنی جیمزباند را برعهده گرفته‌اند، اما تفاوت‌های آشکاری در شیوه نمایش این شخصیت از سوی هرکدام از این بازیگران وجود دارد و این مسئله در کنار تغییراتی که به مرور زمان در خصوصیات جیمز باند روی داده (خصوصیاتی مانند نژادپرستی و علاقه به سیگار در جیمزباندهای جدید دیده نمی‌شوند) همواره این شخصیت را تازه نگاه داشته است.

شان کانری
«دکتر نو»
نخستین فیلم از سری فیلم‌های جیمز باند به نام «دکتر نو» سال 1962 به سینما آمد. کارگردان این فیلم ترنس یانگ بود و شان کانری، ارسلا اندرس و جک لرد در آن به ایفای نقش پرداختند.

«از روسیه با عشق»
شان کانری برای دومین بار در این فیلم به کارگردانی ترنس یانگ در نقش جیمز باد ظاهر شد. این فیلم سال 1963 به بازار سینما عرضه شد.

«پنجه طلایی»
یک سال پس از «از روسیه باعشق» شان کانری در فیلم دیگری از این مجموعه به نام «پنجه طلایی» با یک کارگردان جدید به نام گای همیلتون کار کرد. این فیلم سال 1964 به سینما آمد.

«گلوله آتشین»
باز هم شان کانری در نقش جیمز باند ظاهر شد. «گلوله آتشین» به کارگردانی ترنس یانگ سال 1965 چهارمین حضور کانری در نقش جیمز باند بود.

«شما تنها دوبار زندگی می‌کنید»
حاصل همکاری شان کانری با کارگردانی به نام لوئیس گیلبرت پنجمین فیلم از سری فیلم‌های جیمز باند به نام «تنها دو بار زندگی می‌کنید» بود که سال 1967 به سینما آمد.

«در خدمت سرویس مخفی علیاحضرت»
در این فیلم به کارگردانی پیتر هانت، جرج لازنبی به جای شان کانری نقش جیمز باند را بازی کرد. این فیلم سال 1969 اکران شد.

«الماس‌ها ابدیند»
شان کانری به فیلم‌های جیمز باند بازگشت. کانری در این فیلم به کارگردانی گای همیلتون، در سال 1971 ششمین جیمز باند شد.

«زنده بمان و بگذار بمیرد»
شان کانری برای آخرین بار سال 1973 در این فیلم جیمز باند شد. کارگردانی فیلم را نیز گای همیلتون برعهده داشت.

راجر مور
«مردی با تپانچه طلایی»
حال نوبت راجر مور بود که جای شان کانری را در فیلم‌های جیمز باند بگیرد. او سال 1974 در فیلم «مردی با تپانچه طلایی» به کارگردانی گای همیلتون برای نخستین بار جیمز باند شد.

«جاسوسی که عاشقم بود»
باز هم راجر مور این بار در فیلمی به کارگردانی لوئیس گیلبرت، بازیگر جیمزباند شد. این فیلم محصول 1977 بود.

«مون‌ریکر»
سومین باری که راجر مور جیمز باند می‌شود، سال 1979 در فیلم «مون ریکر» به کارگردانی لوئیس گیلبرت است.

«فقط به خاطر چشمان تو»
«فقط به خاطر چشمان تو» به کارگردانی جان گلن سال 1981 به سینما آمد. راجر مور هنوز هم در این فیلم بازیگر نقش جیمز باند است.

«اختاپوس»
همکاری مجدد جان گلن با راجر مور در فیلم «اختاپوس» در سال 1983 شکل گرفت. این پنجمین باری بود که راجر مور جیمزباند شد.

«نمایی از یک کشتار»
ماجرای حضور راجر مور در نقش جیمز باند با این فیلم به پایان رسید. این فیلم به کارگردانی جان گلن در سال 1985 به سینما آمد.

«روزهای روشن زندگی»
نخستین حضور تیموتی دالتون در نقش جیمز باند در این فیلم بود. این فیلم به کارگردانی جان گلن سال 1987 ساخته شد.

«جواز قتل»
همکاری مجدد تیموتی دالتون و جان گلن در فیلم «جواز قتل» شکل گرفت که پایان کار دالتون در نقش جیمزباند بود. این فیلم به روال معمول چند سال قبل دو سال بعد از قسمت قبلی سال 1989 ساخته شد.

«چشم طلایی»
پیرس برازنان وارد می‌شود. برازنان با این فیلم قدم به فیلم‌های جیمز باند گذاشت. این فیلم به کارگردانی به کارگردانی مارتین کمپل شش سال پس از «جواز قتل» در سال 1995 به سینما آمد.

«فردا هرگز نمی‌میرد»
این فیلم به کارگردانی راجر اسپاتیسوود سال 1997 به سینما آمد، تا نشان دهد که کار ساخت این سری فیلم‌ها با یافتن جیمزباندی مناسب دوباره روی غلتک افتاده است.

«دنیا کافی نیست»
سومین حضور پیرس برازنان در نقش جیمزباند به کارگردانی مایکل اپتد، سال 1999 اکران شد.

«روزی دیگر بمیر»
پیرس برازنان هم به آخر راه بازی در نقش جیمزباند می‌رسد. «روزی دیگر بمیر» به کارگردانی لی تاماهوری سال 2002 بر پرده سینما ظاهر شد.

«کازینو رویال»
دنیل کریگ جیمز باند تازه شد. «کازینو رویال» نخستین حضور کریگ در سری فیلم‌های جیمز باند را رقم زد. کازینو رویال سال 2006 و به کارگردانی مارتین کمپل عرضه شد.

«ذره‌ای آرامش»
جیمز باند سال 2008 با «ذره‌ای آرامش» دوباره بر پرده سینماهای جهان ظاهر شد. در این فیلم به کارگردانی مارک فارستر باز هم کریگ باند می‌شود.

«اسکای فال»
چهار سال پس از «ذره‌ای آرامش» جیمزباند با «اسکای‌فال» به سینما بازگشت. سم مندس کارگردانی این فیلم را برعهده داشت. «اسکای فال» سومین حضور کریگ در نقش جیمز باند بود.

«اسپکتر»
مامور مخفی خیالی سرویس جاسوسی بریتانیا امسال با فیلم «اسپکتر» به سینما بازگشته است. در این فیلم باز هم دنیل کریگ بازیگر جیمزباند است و کارگردانی کار را نیز سم مندس برعهده دارد.

 

اخبار فرهنگی - خبرآنلاین