حرف تازه ای که اپل برای دنیای موسیقی دارد

مجله روشن - شهریار نوبهار: ژانویه 2001 برای صنعت موسیقی، روزی فراموش نشدنی است. روزی که آی تیونز توسط استیو جابز به دنیا معرفی شد. نرم افزاری که آمده بود تا اکوسیستم اپل را تکمیل کند. اکوسیستمی که در آن محتواها و تولیدکنندگانش، به عنوان شرکای جدید اپل معرفی شدند؛ اما در ابتدا اهای دنیای موسیقی بیش ترین بهره را از آن بردند. به کمک آی تیونز و ویژگی های فوق العاده اش، صنعت موسیقی به عصر جدیدی وارد شد.

دوره ای که موسیقی از یک کالای فیزیکی محصور در سی دی ها و نوارها، به یکی از محصولات پیش روی دنیای دیجیتال تبدیل شد. استیو جابز یکی از طرف داران موسیقی بود. روند چشم گیر دزدی دیجیتالی موسیقی ها باعث نگرانی او هم شده بود. «از اولین روزهایی که در اپل بودم، فهمیدم که زمانی به پیش رفت دست می یافتیم که ایده ای ذهنی را ایجاد می کردیم. اگر مردم نرم افزار ما را کپی می کردند یا می دزدیدند، ما از کار بی کار می شدیم. اگر از آن حفاظت نمی شد، برای ساختن نرم افزار یا طراحی محصولات جدید انگیزه ای نداشتیم.

اگر حفاظت از بین برود، شرکت های خلاق نیز از بین می روند یا هرگز شروع به کار نمی کنند؛ اما دلیل ساده تری هم وجود دارد: دزدی کردن اشتباه است. هم به مردم دیگر و هم به شخصیت خودتان آسیب می رساند.» توافق اپل و کمپانی های مطرح موسیقی جهان کمک کرد تا فروش قانونی موسیقی رونق بگیرد.


تا سال 2006 اپل نزدیک به یک میلیارد آهنگ به فروش رساند و از سال 2010 هم محبوب ترین مرکز فروش موسیقی آنلاین در جهان به شمار می رود؛ اما با گذشت بیش از یک دهه، دنیای موسیقی در حال پوست اندازی دوباره است. تغییراتی که صدای آن ها از دو سه سال قبل به گوش می رسید و حالا اکثر بازیگران این صنعت را به خود مشغول کرده است. تغییر از فروش دائمی موسیقی به استریم کردن و اشتراک ماهانه آلبوم ها.

اجاره به جای مالکیت

دنیای قدیم و دنیای دیجیتال موسیقی، هر دو در یک چیز با هم مشترک بودند. شما مالک محصولی بودید که برای پیش پرداخت می کردید. می توانستید یک تک آهنگ را به قیمت 99 سنت خریده و برای همیشه در آی تیونز خود نگه دارید؛ اما سرویس های استریم موسیقی برای شما پیشنهاد دیگری دارند. ماهانه 10 دلار پرداخت کنید و به کتار خانه ای 30 میلیون آهنگی دسترسی داشته باشید. می توانید فهرست آهنگ های دوستان تان را ببینید. آثار دی جی های معروف را در لیست پخش پیشنهادی خودشان دنبال کنید؛ و برای هر یک از احساسات خود، بخش هایی را که توسط الگوریتم ها دسته بندی شده است، انتخاب کنید؛ و البته در هر کجا که اینترنت وصل باشد، می توانید از تمامی این امکانات استفاده کنید.

برخلاف نظام فروش دائمی آهنگ ها، در این جا اپل هنوز رهبر اصلی بازار نیست. پیش از آن که کوپرتینویی ها به خود بیایند، سرویس های مختلفی مثل اسپوتیفای و تیدال و بیتس در این بازار مشغول جذب مشتری بودند. اپل سه میلیارد دلار پرداخت تا بیتس و محصولاتش را خریداری و از تجربه آن ها برای ورودی به این بازار استفاده کند. سه ماه اشتراک رایگان و البته پخش آهنگ های تیلور سویفت، شاید فعلا تنها برتری اپلی ها نسبت به اسپوتیفای و سرویس های مشابه باشد؛ اما کمپانی های بزرگ موسیقی بابت ورود اپل به این بازار خوشحال هستند.

استیو جابز با معرفی آی تیونز و آی پاد، ناجی آن ها شد؛ و شاید «تیم کوک: با کمک «اپل موزیک» بتواند درآمد بیش تری را به این صنعت متزلزل تزریق کند؛ و البته کوپرتینویی ها امیدوارند که سرویس استریم جدیدشان بتواند دلیل مضاعفی برای خرید آیفون توسط مشتریان احتمالی باشد. حتی اگر این سرویس با عقاید استیو جابز در تضاد باشد که می گفت دلیلی وجود ندارد برای آهنگ مورد علاقه تان، چندصد بار پول پرداخت کنید.

سلیقه های سرنوشت ساز

هر شخص طبع و سلیقه متفاوتی در موسیقی دارد؛ و این رفتار طبیعی افراد در انتخاب آهنگ ها، در تصمیم گیری برای آینده شان هم نقش خواهدداشت. آینده ای که در آن نوع رفتار کاربرها برنده نبرد سرویس های مالکیتی و اشتراکی را مشخص می کند. صنعت موسیقی و البته جهان فناوری، دنیای تغییرات لحظه ای است.

ممکن است بعد از مثلا دو دهه، مدیران بعدی اپلیا اسپوتیفای، دیگر ادامه سرویس های استریم را به صلاح شرکت های شان نبینند. با اختلافات کمپانی های موسیقی و خواننده ها بر سر نحوه پرداخت پول های این بخش بالا گرفته و قراردادها لغو شود. ناگزیر شما هم تمام آرشیو آنلاین خود را از دست خواهید داد. البته حتی اگر با صرف هزینه های زیاد و در طول سال ها مالکیت چند هزار آهنگ را هم بخرید؛ احتمالش وجود دارد که با یک خرابی هارد یا سرقت، تمام آن گنجینه هم از بین برود. صنعت و کمپانی های موسیقی، هم چنان با دانلودهای غیرقانونی مواجه هستند و حتی درآمدهای اندک استریم آهنگ ها هم برای شان کمک بزرگی خواهدبود.

با ورود به دنیای دیجیتال، صنعت تولید محتوا و به تبع آن موسیقی، تهدیدها و ناپایداری های بیش تری را تجربه می کند؛ و با آغاز عصر سرویس های اشتراکی این مشکلات بیش تر هم خواهدشد. تضمینی برای موفقیت و ماندگاری هیچ یک از این خدمات وجود ندارد؛ اما با قاطعیت می توان گفت که برای علاقه مندان به موسیقی و البته فایل های چندرسانه ای، شرایط تازه ای به وجود آمده که ارزش امتحان کردن را دارد. حتی اگر کل این فرآیند اشتباه باشد، شاید بتوان آن را یک اشتباه خوب و ناگزیر نامید.

تایم لاین، دنیای دیجیتال موسیقی

•    اسپوتیفای (اکتبر 2008)


نخستین مجموعه ای هستند که پتانسیل کسب درآمد از سرویس استریم موسیقی را دریافتند. در 2015 حدود 60 میلیون کاربر کلی و 15 میلیون کاربر ویژه داشتند که اشتراک اسپوتیفای را خریداری کرده بودند.

•    Rdio (آگوست 2010)


سرویسی که به طراحی ساده و پشتیبانی اش از شبکه های اجتماعی شهرت یافته. آن ها در 85 کشور پوشش رسمی دارند و توسط مدیران قبلی اسکایپ حمایت می شوند. شاید از ورود اپل به بازار بیش ترین ضربه را بخورد اما در رفتار آن ها چیزی جز اعتماد به نفس دیده نمی شود.

•    بیتس موزیک (ژانویه 2014)


یکی از محصولات فرعی کمپانی بیتس الکترونیک. آن ها حضوری کوتاه مدت در بازار داشتند و بعد از خریداری بیتس الکترونیک توسط اپل، به فعالیت پرسود خود پایان دادند.

•    تیدال (اکتبر 2012)


مدع9ی هستند که سهم بیش تری از پول را به خواننده ها و نوازندگان پرداخت می کنند. تیدال پروژه ای است که بیش تر به خاطر حمایت های رپر معروف Jay-Z دیده شده و توسط گروه وفاداری از کاربران هم دنبال می شود.

اپل موزیک (ژانویه 2015)


محصولی که از طرف غول کوپرتینو حمایت می شود. اپل مدعی است که می خواهد تجربه متفاوتی از استریم موسیقی را عرضه کند. هرچند که باگ ها و مشکلات ابتدایی اپل موزیک نشان داد که این تجربه خالی از اشکال نخواهدبود. اما به نظر می رسد آینده خوبی در انتظار این محصول خواهدبود.