چرا سوره های اسراء، كهف، مریم، طه و انبیاء را عتاق گویند؟

«عتاق» به معنی «قدیم» می باشد

 

«عتاق» به معنی «قدیم» می باشد.[1] و برای دستیابی به این موضوع و یافتن علت یا علل نام گذاری این سوره ها به عتاق بهتر است ابتدا شمّه ای كوتاه بر محتوا و مضمون هر یك از این سُوَر نظری بیفكنیم.

1ـ سوره اسراء
 آغاز این سوره با تسبیح و تقدیر خدا و سیر حركت پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ از مسجدالحرام به مسجدالاقصی می باشد كه مسأله ی معراج پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ از مهم ترین ویژگی  این سوره به شمار می آید. سوره ی اسراء با یادآوری معاد ،رستاخیز، حقوق والدین، خویشاوندان و فرازهایی از تاریخ پیامبران محتوای خودش را بیان می كند.[2]

2ـ سوره كهف
 با حمد و نزول قرآن بر پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ در جهت انذار، تبشیر و هدایت انسان ها آغاز می شود. از امتیاز خاص این سوره داستان شگفت انگیز اصحاب كهف (یاران غار) است.[3]

3ـ سوره مریم
این سوره با حروف رمزی و مقطعه «كهیعص» و با ذكری از رحمت خدا، پیامبر او حضرت زكریا ـ علیه السلام ـ و دعای او آغاز می شود. و با یاد آوری سرنوشت عبرت انگیز ملل و اقوام فاسد (گذشته) كه چگونه به هلاكت رسیدند پایان می پذیرد ودر ضمن در باره تکفل حضرت مریم توسط ذکریا و بچه دار شدن حضرت یحیی سخن می گوید.[4]

4ـ سوره طه
این سوره با حروف رمزی و مقطعه «طه» و با دستور اعتدال و میانه روی در زندگی و با ذكر این نكته كه نزول قرآن، جهت تذكر و یاد آوری و پند و اندرز است; آغاز می شود. و با این گفتار كه عد ای منتظر عاقبت كار و روشن شدن سرنوشت ها هستند و شما نیز منتظر باشید كه به زودی حقایق و سرنوشت ها آشكار می شود; سوره پایان می شود.[5]

5ـ سوره انبیاء
 مأخذ اسم سوره این است كه شامل قصص بسیاری از انبیاء است. و با یادآوری این نكته ها:

-  قیامت و  آماده شدن برای قیامت؛

-  سرنوشت تكذیب كنندگان و توبیخ مشركین ؛

- عذاب كسانی كه استهزاء كنندگان پیامبران زمان خودشان بودند، مطلب را به پایان می برد.[6]
همان طور كه در محتوا و مضمون سوره ها بیان شد ،بیشتر این سوره ها با یادآوری و یادی از اقوام و انبیای گذشته مفهوم خودشان را به بهترین صورت تشریح می كنند.

 اگر كمی توجه كنیم می بینیم كه مسأله اصحاب كهف كه به دوران بسیار قدیم برمی گردد را در قالب مسائل قابل فهم، واضح و روشن تبیین می كند. به علاوه از آن جهت كه این سُوَر در آغاز بعثت نزول یافته اند به «عتاق» (قدیم) موسوم شده اند.[7]

========================
پی نوشت ها:
[1]. حریری، محمد یوسف، فرهنگ اصطلاحات قرآنی، هجرت، چاپ اول، زمستان 1378، ص 165.
[2]. هاشم زاده، هاشم، شناخت سوره های قرآن، تهران، انتشارات كتابخانه ی صدر، 1373، ش20، ص 224.
[3]. ر.ك، همان ، ص 233.
[4]. هاشم زاده، هاشم، شناخت سوره های قرآن، ص 240.
[5]. ر.ك، همان منبع، ص 244.
[6]. حریری، محمد یوسف، فرهنگ اصطلاحات قرآنی، قم، انتشارات هجرت، چاپ اول، زمستان 1378، ص 165.
[7]. همان، ص 159.

 

منبع:andisheqom.com

ویدیو مرتبط :
قرایتی / تفسیر آیه 43 سوره مریم، محدودیت علم انبیاء

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

فضیلت و خواص سوره كهف

كهف؛هیجدهمین سوره قرآن است كه مكی و 110 آیه دارد.در فضیلت این سوره از نبی مكرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده: هركس این سوره را در شب جمعه قرائت نماید بین او و خانه خدا و پس از آن نورانی خواهد شد.1

احمد بن هلال از عیسی بن عبدالله از پدرش از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت كرده كه فرمودند: «هیچ بنده ای نیست كه آیه (قل انّما انا بشر مثلكم... را تا آخر سوره كهف ) بخواند جز اینكه برای او نوری كشیده شود از خوابگاهش تا خانه كعبه و چنانچه خود از اهل حرم است برای او نوریست تا بیت المقدس.2

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرموده اند: «سوره كهف در تورات به نام حائله معروف است، زیرا میان قاری خود و آتش حائل و مانع می شود.»3

در روایت دیگری از ایشان وارد شده است:«آیا به شما خبر ندهم كه عظمت آن آسمان و زمین را پر كرده است و كسی كه این سوره را بنویسد نیز عظمتی این چنین دارد و هر كس این سوره رادر روز جمعه قرائت نماید خداوند گناهان او را تا جمعه آینده می آمرزد...»4

از امام صادق علیه السلام نقل شده: هر كس سوره كهف را در شب های جمعه قرائت نماید، به مرگ شهادت از دنیا خواهد رفت یا اینكه خداوند او را شهید مبعوث خواهد كرد و در روز قیامت در صف شهدا خواهد بود.5

در روایات متعددی از پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم به قرائت 10 آیه آخر سوره كهف و حفظ كردن آنها سفارش شده است و فرموده اند: هر كس به این سفارش عمل كند از فتنه دجّال در امان خواهد ماند.6

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرموده اند: «سوره كهف در تورات به نام حائله معروف است، زیرا میان قاری خود و آتش حائل و مانع می شود»

آثار و بركات سوره كهف

1) جهت ادای قرض

جهت ادای قرض و رفع فقر این سوره را نوشته و در ظرف شیشه ای كه دهانه تنگ دارد قرار دهد و آن را در خانه اش بگذارد از بدهكاری و فقر راحتی می یابد.7

2) ترس از دزد و بی خوابی

در حاشیه منهاج سمنانی و تسهیل الدواء از امیرالمؤمنین علی علیه السلام روایت شده: كه چون كسی در خواب از بیم دزد بترسد و بی خوابی بر او مستولی گردد، آیات (11-12) سوره كهف را بخواند.8

3) درمان درد ساق پا

از امام صادق نقل شده: برای درمان درد ساق پا (آیه 27 سوره كهف) را 7 مرتبه بخوانید.9

4) بیدار شدن از خواب در ساعت معین

از امام صادق علیه السلام روایت شده: «هر بنده خدایی آخرین آیه سوره كهف را قرائت نماید در هر ساعتی كه بخواهد از خواب بیدار می شود.»10

5) ایمن شدن از عقرب گزیدگی

ثعلبی در تفسیر خود آورده كه هر كس درهر شبانه روز بر حضرت نوح علیه السلام به این وجه درود فرستد كه «السلام علی نوح فی العالمین» از عقرب در این دنیا و در آن دنیا ضرری به او نرسد.11

6) جهت برطرف شدن تب آیات

جهت برطرف شدن تب آیات(8-9) این سوره را بنویسد و در زیر سر نهد تبش برطرف شود.

12

.................................................................

منبع : پایگاه اینترنتی انهار

محمدی_گروه دین و اندیشه تبیان

(1)بحارالانوار، ج86، ص313

(2)درمان با قرآن، ص 53 به نقل از ثواب الاعمال، ص97

(3)الجامع الصغیر، ج2، ص55

(4) كنزالعمال، ح2595

(5) ثواب الاعمال، ص107

(6) كنزالعمال، ح2591

(7)المصباح كفعمی، ص455

(8)طب الائمه، ص36

(9) همان، ص32

(10)الكافی، ج2، ص462

(11) درمان با قرآن، ص54

(12) همان

منابع: « قرآن درمانی روحی و جسمی محسن آشتیانی، سید محسن موسوی؛ و درمان با قرآن،محمدرضا كریمی»