امام دوم، خداوند را چگونه می دید !

پیشوایان پاک دین، به دلیل بهره‌مندی از ویژگی عصمت و دوری از عصیان و اشتباه، برترین مربیان اخلاق  و زندگی برای انسان، به ویژه برای دوستداران و پیروان خود به شمار می‌روند. ایشان، بهترین الگوی اخلاقی به دور از هر گونه کژی برای انسان ‌اند. نوشتار حاضر، رهاوردی است از بررسی ویژگی های امام مجتبی علیه السلام که در این مجال اندک به آن می پردازیم.

 سفره کریمانه دانش
یکی از بهترین شواهد و دلایل شخصیت والای امام حسن مجتبی علیه السلام این است که وی از همان آغاز جوانی، بلکه کودکی، آنچه را که از زبان پیامبر صلی الله علیه و آله گرفته بود، سخاوتمندانه در اختیار دیگران قرار می داد. ابن الصباغ مالکی درباره این کلاس پر خیر و برکت می نویسد: «درباره حسن بن علی - که درود بر او باد - نقل شده است که در مسجد رسول خدا صلی الله علیه و آله می نشست و تشنگان معارف اسلامی گرداگردش می نشستند. او به گونه ای سخن می گفت که تشنگان علم و معرفت را سیراب نموده و ادله و براهین دشمنان را باطل کند...»

امام حسن مجتبی علیه السلام از دوران کودکی سفره علمی خود را پهن کرده و با نقل آیات شریفه و سپس نقل حدیث از پیامبر بزرگوار اسلام صلی الله علیه و آله خدمت بزرگی به تشنگان علم و معرفت نمود، بویژه در 10 سال آخر که حوادث دردناکی به مسلمانان، خاصه پیروان اهل بیت علیهم السلام روی آورده بود، امام با حلم، بردباری، صبر و حوصله ای که از خود نشان می دادند، خویشتن را برای هر نوع پاسخگویی آماده ساخته بودند.

برخی از بزرگان شیعه همانند شیخ طوسی در رجال خود، نام برخی از این شخصیتها را به عنوان اصحاب امام آورده است که تعداد آنها از چهل و یک نفر نمی گذرد.

اگر چه جای این سوال هست که چگونه یاران امام حسن علیه السلام از چهل و یک نفر تجاوز نمی کردند، در حالی که امام نزدیک پنجاه سال در بین امت اسلامی زندگی می کردند؟ و چرا یک مرتبه تعداد 450 یار که برای امیرمۆمنان علیه السلام ثبت شده، به چهل و یک نفر می رسد؟ و چرا این عدد نسبت به امام حسین علیه السلام هم به دو برابر، بلکه بیشتر می رسد و چرا با مقایسه با یاران امام زین العابدین علیه السلام یاران او یک چهارم می باشد؟! علت چیست و چرا چنین شده است؟

احتمال دارد شیخ طوسی فقط نام راویان از اصحاب امام حسن علیه السلام را آورده باشد؛ به دلیل اینکه در بخش آخر کتاب خود به نام عده ای اشاره کرده است که از معصومین علیهم السلام روایت نکرده اند.

و احتمال دارد امام در زمانی می زیسته که بیشتر اصحاب پیامبر صلی علیه و آله بودند، و آنها به هر دلیلی از حضور در پای درس امام حسن علیه السلام و یا نقل روایت از او، خودداری می کردند. و نیز محتمل است که تبلیغات سوء معاویة بن ابی سفیان تاثیر خود را گذارده باشد.
 
عابدترین مردم زمان
امام صادق علیه السلام در بیان حال معنوی ایشان می‌فرمود:

امام مجتبی علیه السلام عابدترین مردم زمان خود بود. بسیار حج به صورت پیاده و گاه با پای برهنه به جای می‌آورد. همیشه او را در حال گفتن ذکر می‌دیدند و هر گاه آیه «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُو» را می‌شنید، پاسخ می‌ گفت: «لَبَّیْکَ اللَّهُمَّ لَبَّیْک» (خداوند! گوش به فرمان توام)[1]
امام مجتبی

آن امام همواره در قنوت نمازش، بسیار دعا می ‌کرد و خدا را این‌گونه می‌ خواند:

«ای پناهگاه درماندگان! فهمها در درک تو حیران و دانشها در برابر تو ناتوان و نارساست. تو پروردگار زنده و قیّومی که جاودانه است. تو خود می ‌بینی آنچه را که می‌ دانی و در آن کار، دانا و بردبار هستى. تو بر آشکار ساختن هر پنهان، قدرت داری و می ‌توانی از انجام هر کاری جلوگیری کنى؛ بدون آنکه در تنگنا واقع شوى. بازگشت همه چیز به سوی توست؛ همان سان که آغاز آن از خواست تو سرچشمه می گیرد. تو آگاهی از آنچه در سینه ‌ها پنهان می ‌دارند. آنچه را خواسته ‌ای اجرا شده است. آنچه را در خزانه غیب خودت بوده بر عقلها واداشته ‌ای تا هر که نابود شود، از روی دلیل آن کار نابود شود و هر که زنده شود، از روی دلیل زنده شود. به راستی که تو شنوا و دانایی و یکتا و بینایى.

بارخدایا! تو خود می‌دانی که من از تلاش خود فروگذار نکرده‌ام تا هنگامی که برش تیغم از میان رفت و تنها شدم. در آن وقت از گذشتگان خودم پیروی کردم (و صبر نمودم) تا جلوی این دشمن سرکش و ریختن خون شیعیان را بگیرم. تا اینکه حفظ کردم آنچه را اولیای من حفظ کردند. خشم خود را فرو بردم و به خواسته آنها تن در دادم. به راهی رفتم که می‌ خواستند و هیچ نگفتم تا یاری تو فرا برسد که تو تنها یاور حق و بهترین پشتیبان آن هستى؛ گرچه این یاری تأخیر افتد و نابود شدن دشمن اندکی به درازا کشد.»[2]

در پیشگاه حق
هرگاه امام مجتبی علیه السلام وضو می گرفت، تمام بدنش از ترس خدا می ‌لرزید و رنگ چهره‌ اش زرد می‌ شد. وقتی از او در این باره می ‌پرسیدند، می ‌فرمود: «بنده خدا باید وقتی برای بندگی به درگاه او، آماده می‌ شود، از ترس او رنگش تغییر کند و اعضایش بلرزد.»[3]

هرگاه برای نماز به مسجد می ‌رفت، کنار در می ‌ایستاد و این گونه زمزمه می‌ کرد: «إِلَهِی ضَیْفُکَ بِبَابِکَ یَا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ الْمُسِیءُ فَتَجَاوَزْ عَنْ قَبِیحِ مَا عِنْدِی بِجَمِیلِ مَا عِنْدَکَ یَا کَرِیم؛[4] خدایا! مهمانت به درگاهت آمده است. ای نیکوکردار! بدکار به نزد تو آمده است. پس از زشتی و گناهی که نزد من است به زیبایی آنچه نزد توست، درگذر؛ ای بخشاینده!»

امام صادق علیه السلام فرمود: «کَانَ إِذَا ذَکَرَ الْمَوْتَ بَکَى وَ إِذَا ذَکَرَ الْقَبْرَ بَکَى وَ إِذَا ذَکَرَ الْبَعْثَ وَ النُّشُورَ بَکَى وَ إِذَا ذَکَرَ الْمَمَرَّ عَلَى الصِّرَاطِ بَکَى وَ إِذَا ذَکَرَ الْعَرْضَ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى ذِکْرُهُ شَهَقَ شَهْقَةً یُغْشَى عَلَیْهِ مِنْهَا وَ کَانَ إِذَا قَامَ فِی صَلَاتِهِ تَرْتَعِدُ فَرَائِصُهُ بَیْنَ یَدَیْ رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ کَانَ إِذَا ذَکَرَ الْجَنَّةَ وَ النَّارَ اضْطَرَبَ اضْطِرَابَ السَّلِیمِ وَ سَأَلَ اللَّهَ الْجَنَّةَ وَ تَعَوَّذَ بِهِ مِنَ النَّار؛[5]

وقتی (امام حسن علیه السلام) به یاد مرگ می ‌افتاد می‌ گریست. هرگاه به یاد قبر می ‌افتاد، گریه می‌ کرد. وقتی به یاد قیامت می‌افتاد، ناله می‌کرد، هرگاه به یاد گذشتن از [پل] صراط می‌ افتاد، می ‌گریست. هرگاه به یاد عرضه اعمال بر خداوند می‌ افتاد، ناله ‌ای می ‌کرد و از هوش می ‌رفت. وقتی به نماز می‌ ایستاد، بدنش در مقابل پروردگارش می ‌لرزید. هرگاه بهشت و دوزخ را به یاد می ‌آورد، مانند مارگزیده، مضطرب می‌ شد و از خدا بهشت را می ‌خواست و از آتش جهنم به او پناه می ‌برد.»

هنگامی که آثار مرگ در چهره‌اش آشکار شد، او را دیدند که می ‌گرید.

پرسیدند: «چرا می‌گریید؛ در حالی که مقام والایی نزد خدا و رسولش دارید و پیامبر صلی الله علیه و آله آن سخنان والاگهر را درباره شما فرموده است؛ شما که بیست مرتبه پیاده، حج به جای آورده و سه بار همه داراییهای خود را در راه خدا تقسیم کرده‌اید؟»

در پاسخ می ‌فرمود: «إِنَّمَا أَبْکِی لِخَصْلَتَیْنِ: لِهَوْلِ الْمُطَّلَعِ وَ فِرَاقِ الْأَحِبَّة؛[6]

به دو دلیل می‌گریم: از ترس روز قیامت و از دوری دوستانم.»

 =====================================
پی نوشت ها:
[1]. بحارالانوار، محمد باقر مجلسى، مۆسسة ‌‌الرسالة، بیروت، 1403 ق، ج43، ص331.
[2]. مهج الدعوات، سید بن طاووس، دار الذخائر، قم، 1411 ق، ص 145.
[3]. مناقب آل ابیطالب، ابن شهرآشوب، دارالأضواء، بیروت، 1408 ق، ج4، ص14 و بحار الانوار، ج43، ص339.
[4]. مناقب ابن شهر آشوب، ج4، ص17 و بحارالانوار، همان.
[5]. بحارالانوار، همان.
[6]. همان، ص332.

 منبع:
سایت حوزه
کتاب فضایل امام مجتبی علیه السلام، سید محمدتقی مقدم

سید حسن خمینی: خداوند، کسانی را که جانشین امام در دفاع مقدس را مورد هدف قرار می دهند هدایت کند / باید بزرگانمان را با ادب یاد کنیم

اخبار سیاسی - سید حسن خمینی: خداوند، کسانی را که جانشین امام در دفاع مقدس را مورد هدف قرار می دهند هدایت کند / باید بزرگانمان را با ادب یاد کنیم

سیدحسن خمینی با گرامیداشت یاد مرحوم آیت‌الله جمی، گفت: خداوند کسانی را که دانسته یا نداسته بزرگان دفاع مقدس، فرماندهان و جانشین امام در دفاع مقدس، مورد هدف قرار می‌دهند هدایت کند.

به گزارش روز نو، حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی که در میان جمع پرشور شیفتگان امام خمینی در مراسم ششمین سالگرد رحلت آیت‌الله جمی در حسینیه ثارالله آبادان سخن می‌گفت، اظهار کرد: حضور در آبادان و مراسم آیت الله جمی در سالروز عملیات کربلای چهار، سخن گفتن از هر گونه موضوعی به غیر از دفاع مقدس را بیراهه می‌سازد. دفاع مقدس ما جنگ نبود جهاد بود. دفاع مقدس ما تلاش گروهی محدود یا غیرمحدود برای سرزمین یا قطعه ای از کشور یا جغرافیا یا برای ثبت نام در دفتر تاریخ نبود.

وی افزود: دفاع مقدس ما جهاد مقدسی بود که فراتر از قطعه ای خاک یا محدوده جغرافیایی یا تاریخی قرار داشت و اگر به درستی تحلیل کنیم دوران هشت ساله دفاع مقدس قطعه ای درخشان را دربردارد که افقی نورانی در انسانیت فراتر از آب و خاک و جغرافیاست.

سیدحسن خمینی با بیان این که آبادان گره عمیقی با روزهای دفاع مقدس خورده است، یادآور شد: داستان شکستن حصر آبادان از جمله این روزهاست که انقلابی در دوران رهبری امام بود. در آن اتفاق دستور امام دل رزمندگان را مستحکم کرد و روح دشمن را لرزاند و آن را از دیوارهای شهر عقب کشاند. آبادان همچنین حماسه ای چون حماسه ذوالفقاری را در مهر 59 به خاطر دارد. همچنین نقش بی بدیل صنعت نفت در دوران انقلاب، اعتصابات و دفاع مقدس در توانمندسازی نظام در دوران دفاع مقدس افتخاری برای کارمندان صنعت نفت است.

یادگار امام در ادامه سخنان خود با اشاره به ابعاد گوناگون تحلیل دفاع مقدس گفت: ببینید که امروز ما در کدام نقطه قرار داریم و آن ها که تانک هایشان را به آرزوی تسخیر این سرزمین فرستادن د در کجا قرار دارند. اگر از حیث «نتیجه» به دفاع مقدس نگاه کنیم امروز تکلیف موضوع خیلی روشن است، اما آن روز که صدام فکر نمی کرد که سی سال بعد به سرزمین آن ها خواهیم آمد و عظمت خون شهیدان را خواهیم دید.

وی ادامه داد: باید دید که امروز آن‌ها کجا هستند و نام امام و شهدا و مبارزینی که ایستادند کجاست. صدامی ها آمدند و جمعی از جبهه مقابل خود را به شهادت رساندند، اما امروز آن مهاجمین کجا هستند و امام کجا، همان گونه که باید بپرسیم در حادثه کربلا نام سیدالشهدا کجا و نام آن ها که مظفرانه با اسب بر نعش مبارک او و یارانش تاختند کجا؟ نمونه عظمت آن ها عظمتی است که هر سال در اربعین دیده می شود.

وی یادآور شد: آن‌ها نه تنها نتوانستند یک وجب از خاک ایران و خوزستان را جدا کنند بلکه خودشان به اضمحلال رسیدند و در منجلاب تاریخ قرار دارند.

وی سپس به تحلیل دفاع مقدس از حیث نیت پرداخت و با بیان این که ارزش آن انسان‌ها به نیت آن‌هاست، یادآور شد: نیت دشمنان ما کشورگشایی بود و در طول تاریخ همواره کسانی بوده اند که جنگیده اند تا نامشان ولو به بدی در تاریخ ماند که نمونه این افراد در سرزمین ما زیاد است.اما آنچه که دفاع مقدس متمایز می کند این ها نیست بلکه آن دل های پاک برای خدا بودن و استمرار دفاع از ناموس و خاک به عنوان ودیعه خداوند و مایه شرافت و همیت است. دشمنان آمدند تا نفت ببرند اما نه نفت بردند نه نام نیک نیت خوبی هم نداشتند وی گفت ذره ذره ایران در حفظ خوزستان به ابروی اشاره امام آمدند و اجازه بردن نفت و جداکردن خاک ایران را ندادند و نیت پاک داشتند؛ لذا آن ها کشته نشدند بلکه شهید شدند و روی پیشانیشان نام مبارک محمد و علی و فاطمه و حسین بود و برای کلمه توحید جنگیدند پدران و مادران و همسران و برادران آن ها نیز پدران و مادران و همسران و برادران آن ها خود ما هستند خود ما و انسان و آرمان و شرافت ما هستند.

سید حسن خمینی سپس به تحلیل دفاع مقدس از حیث مباشران این جنگ پرداخت و یادآور شد: آن ها کسانی بودند که ایمان در وجودشان نبود؛ اما طرف مقابل مستظهر به دین و ایمان و اندیشه توحیدی بود و حسین فهمیده در همین افراد به زیر تانک رفت و امام او را رهبر جامعه خواند از مباشران این دفاع بود. نیروی جناح مقابل نیرویی شیطانی و غیرالهی بود و نیروی این سو مستظهر به ایمان و آغشته به اندیشه و خرد بود؛ لذا مدافعین خوزستان و مردهای ایران اسلامی به دنبال نام نبودند و دفاع مقدس را به عنوان یک لباس برای خودشان ندوختند، بلکه آن دفاع را به عنوان ایمان الهی برای آخرت خودشان ودیعه کردند. آن‌ها از جنگ برای خودشان پله کان درست نکردند، بلکه ارتقای روحی و معنوی را از آن وامدار شدند. همچنان که برخی از رزمندگان هنگام برگشت از جبهه ها لباس رزم را در می آوردند تا مردم فکر نکنند آن ها منتی بر سرشان می گذارند که این ناشی از ایمان بود.

وی ادامه داد: طرف مقابل جنگید تا نام کسب کند، اما طرف مقابل آنها بلرای اندوخته آخرت می جنگید بسیاری از رزمندگان نزد امام می آمدند و می گفتند دعا کنید ما شهید شویم و امام دعا می کردند که خدا پیروزتان کند.

یادگار امام با بیان این که طرف مقابل ما تا دندان مسلح بود و بسیاری از بخش های جنوبی ما هر چه داشتند در اختیار آن ها قرار دادند گفت: در طرف جبهه حق شهیدان بودند و گوشت و پوست انسان تبدیل به سلاح می شد و در مقابل آن همه سلاح این سلاح پیروز شد؛ زیرا آمیخته به ایمان و معرفت بود.

سید حسن خمینی با بیان این که ارزش وافر مرحوم جمی به ایستادگی در این فضا بود، افزود: اگر یاد ایشان را گرامی می داریم و از ایشان می گوییم برای این است که کسانی که آن روزها فرماندهان جنگ بودند و از ذره ذره خاک کشور دفاع کردند فراموش نشوند؛ زیرا فراموش کردن آن آرمان ها لطمه ای جبران ناپذیر به کشور می زند که تکرار شدنی نیست. مرحوم آیت الله جمی روزی پرچم امام را در این شهر برافراشت که مرحوم حاج مصطفی خمینی به شهادت رسیده بود و ایشان در مسجد خود فاتحه برای او برقرار کرد در حالی که آن روزها بردن نام فرزند امام در ایران لطماتی داشت که آیت الله جمی دچار آن ها هم شد، اما او در مقابل رژیم شاه ایستاد و فاتحه برگزار کرد، گرچه تعداد کمی آمدند، اما از السابقون السابقون اولئک المقربون.

وی ادامه داد: ایشان در فضای دفاع مقدس نگذاشت یک لحظه نماز جمعه تعطیل شود؛ در حالی که در بعضی روزها شاید تعداد مأمومین به انگشتان دو دست هم نمی رسید، اما او ایستاد و ایستادن در آن روزها ارزش داشت. به این جهت همه باید پاسدار آن ارزش ها باشیم و پاسداری از آن ارزش‌ها در گرو گرامیداشت یاد بزرگانی است که آن شعائر را آفریدند.

وی تاکید کرد: بزرگانمان را با ادب یاد کنیم و آنان را تکریم کنیم و به بزرگی از آن ها سخن بگوییم.

سیدحسن خمینی در پایان سخنان خود با بیان این که آیت الله جمی یادآور ایستادگی و مبارزه است، گفت: خداوند کسانی را که دانسته یا نداسته بزرگان دفاع مقدس فرماندهان و جانشین امام در دفاع مقدس را مورد هدف قرار می دهند هدایت کند.

بر اساس این گزارش، پیش از آغاز سخنان حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی، حجت الاسلام و المسلمین ابراهیم پور امام جمعه آبادان، مقتدایی استاندار خوزستان و ملا عمران عبادی نماینده عشایر عرب منطقه خوزستان حضور یادگار امام را خوش آمد گفتند، پیام مقام معظم رهبری در بزرگذاشت مرحوم آیت الله جمی پخش شد و سید خمینی سخنان خود در جمع شیفتگان امام که با شعارهای صل علی محمد بوی خمینی آمد، دسته گل محمدی به شهر ما خوش آمدی به ابراز احساسات می پرداختند آغاز کرد. 

اخبار سیاسی - روز نو