31 دانشگاه پولی شدند

خبرگزاری مهر: براساس آمارهای موجود مجوز راه اندازی 40 پردیس دانشگاهی خودگردان (پولی) طی چند سال اخیر برای دانشگاههای دولتی صادر شده است که بیشتر آنها در مقاطع تحصیلات تکمیلی فعالیت کرده و به منبع درآمد زایی برای دانشگاه ها تبدیل شده اند.

 راه اندازی شعبه‌های شماره 2 یا پردیس‌های دانشگاهی خودگردان یا همان دانشگاه های پولی طی چند سال گذشته با این توجیه که در گذشته بسیاری از جوانان به دلیل نبود امکان تحصیل در دانشگاه‌های داخل، به خارج از کشور مهاجرت کرده و علاوه بر تحصیل در دانشگاه‌ها و کالج‌های بسیار ضعیف، دچار مشکلات بسیاری می شدند، در دستور کار وزارت علوم قرار گرفت . وزارت علوم اعلام کرده بود که مجوز قانونی راه اندازی پردیس های پولی در قانون برنامه پنجم توسعه آمده است که وزارت علوم با یک شیب ملایم دراین زمینه وارد شده است.
در ابتدا قرار بود اولویت راه اندازی پردیس های خودگردان که از شهریه دانشجویان اداره می شود با دانشگاه‌های مادر باشد اما به تدریج اکثر دانشگاه‌ها از این امتیاز برخوردار شدند، این پردیس ها که قرار بود از مهاجرت نخبگان جلوگیری کند به منبع درآمد زایی برای دانشگاه ها تبدیل شد به طوریکه برخی از دانشگاه ها تا 4 پردیس نیز راه اندازی کردند.

شهریه پردیس های خودگردان

بررسی وضعیت شهریه پردیس های خودگردان نشان می دهد که شهریه هر دانشگاه در دوره کارشناسی ارشد و دکتری متفاوت است، متوسط شهریه رشته های کارشناسی ارشد از 15 میلیون تا 20 میلیون است که شهریه رشته های کارشناسی ارشد علوم انسانی بین 15 تا 17 میلیون تومان و شهریه مابقی رشته های کارشناسی ارشد بین 17 تا 20 میلیون تومان است. شهریه دوره های دکتری هم از 30 میلیون تومان تا 55 میلیون تومان است که بازهم شهریه رشته های دکتری علوم انسانی بین 30 تا 45 میلیون تومان و سایر رشته ها 50 تا 55 میلیون تومان است.

تنها دانشگاهی که شهریه پردیس خودگردان رشته کارشناسی ارشد آن نسبت به دیگر دانشگاه ها کمتر است داشگاه سیستان و بلوچستان است که شهریه دوره کارشناسی ارشد پردیس خودگردان این دانشگاه 10 میلیون تومان معادل شهریه دوره کارشناسی پردیس خودگردان دانشگاه صنعتی شریف است.



صدور مجوز برای 40 پردیس پولی، 5 پردیس در انتظار مجوز

براساس آمار موجود 40 پردیس خودگردان (پولی) طی چند سال اخیر در دانشگاه ها راه اندازی شده است و دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه اصفهان (دو پردیس خودگردان ) و دانشگاه هنر اصفهان از دانشگاه هایی هستندکه متقاضی راه اندازی پردیس خودگردان هستند که در آینده نزدیک پردیس خودگردان آنها نیز راه اندازی خواهد شد.

درست است که ایجاد چنین شعبی توسط دانشگاهها در برنامه پنجم توسعه آمده است اما رشد گسترده آنها در دولت دهم و اعطای مجوزهای بی رویه به دانشگاهها می تواند جای انتقادهای زیادی را باز کند. از کیفیت و نحوه پذیرش دانشجو در این دانشگاهها که بگذریم اکنون به جرأت گفت طی یک سال گذشته، هدف اصلی دانشگاهها از راه اندازی این شعب را می توان درآمدزایی عنوان کرد.

شاید راه اندازی این شعب بتواند دردی را از دردهای نظام آموزش عالی تسکین دهد اما بهتر نیست تلاش برای تحقق همان شعار قدیمی و تکاپوی دانشگاهها در این راستا یعنی ارتباط با صنعت و بیرون از دانشگاه، سرلوحه کار دانشگاهها قرار بگیرد که از این طریق هم درآمدزایی به شکلی کیفی و اساسی صورت می گیرد و هم نیازهای کشور برطرف می شوند. اگرچه راه اندازی پردیس ها نیز برای پاسخگویی به نیاز خیل عظیم متقاضی تحصیل در آموزش عالی مفید است، اما پیش رفتن در این مسیر آنهم با چنین سرعتی که ماحصل آموزش عالی دولت دهم است، می تواند هشداری برای چالشهای آینده باشد.

 

 

دکتر صادق واعظ زاده، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تبعیض آمیز بودن طرح پذیرش دانشجوی پولی در دانشگاههای دولتی گفت: اینگونه طرح ها باعث از بین رفتن فرصت های برابر آموزشی برای عموم جوانان می شود که خود از مصادیق بی‏عدالتی در جامعه خواهد بود.

به گزارش عدالتخواهی وی در پاسخ به سوالی در خصوص مشکلات و تبعات حاصل از پذیرش دانشجوی پولی در دانشگاههای دولتی که اخیرا در جریان بررسی برنامه پنجم توسعه مورد حمایت دولت و تصویب نمایندگان قرار گرفته است،  گفت: موضوع پذیرش دانشجویان شهریه ای در دانشگاه های دولتی، موضوعی است که سابقه دارد و در برنامه چهارم توسعه هم وجود داشت و در برخی دانشگاه ها اجرا شد و مشکلاتی ایجاد کرد بنابراین شایسته بود تا قبل از طرح رسمی آن یک ارزیابی عملکردی از این برنامه در چند سال گذشته انجام می شد.

ضرورت ارزیابی طرح های مشابه گذشته

این استاد دانشگاه تهران با یادآوری سابقه اجرای این طرح در سالهای 83 و 84 گفت: دولت و مجلس آن سال ها که با دلایل عقلانی و منطقی ما قانع نشدند ولی حالا که نتایج تجربی اجرای آن را هم در اختیار داریم که نشان می دهد اصولا دوره هایی که دو قشر دانشجوی مختلف به لحاظ علمی را تحت یک برنامه و در یک محیط در کنار هم قرار می دهد تبعات نامطلوبی دارد شایسته است مسوولان آموزش عالی و نمایندگان محترم از این تجربه استفاده نمایند و اگر این استفاده شده است نتایج آن را منتشر کنند.

کاهش سطح کیفیت آموزش عالی

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه تاکید کرد: یکی از مشکلات اجرای این طرح یعنی پذیرش دانشجوی شهریه ای در دانشگاه های دولتی کاهش کیفیت آموزش عالی در دانشگاه‏های بزرگ است. در حالی که اکنون با وجود حدود 4 میلیون دانشجو در کشور که به لحاظ کمی رشد زیادی داشته است باید بیشتر به دنبال افزایش کیفیت در آموزش عالی باشیم.

دکتر واعظ زاده افزود: یکی از مشکلات چنین طرح هایی برای ما معلمین دانشگاهی  سردرگمی و در نهایت افت اجباری سطح تدریس در کلاس درس است آیا سطح کلاس را باید با سطح علمی دانشجویانی که در یک رقابت سنگین علمی و با یک استعداد و اندوخته علمی زیاد  وارد دانشگاه می شوند تنظیم کرد یا با سطح علمی معمولاً متفاوتی که دانشجویان بهرمند از این طرح دارند. در هر حالت به یادگیری یک گروه یا هر دو گروه یاد‏شده صدمه وارد می‏شود.

مشکل در تلفیق دو سیستم دولتی و شهریه ایست

وی با اشاره به وجود دانشگاههای متعدد غیر انتفاعی در حال حاضر در شهرهای مختلف کشور گفت: البته من با اصل دانشگاه های غیر انتفاعی مخالفتی ندارم اما مشکل در تلفیق این دو با هم است.

اینگونه طرح ها منجر به افزایش تبعیض در جامعه می شود

دکتر واعظ زاده، یکی دیگر از مشکلاتی مهم این طرح را ایجاد تبعیض دانست و افزود: سال 84 هم در اعتراض به پذیرش دانشجویان پولی در غالب طرح دوره های مشترک روی بحث تبعیض این طرح، تأکید شد.

وی ادامه داد: عملا چنین طرحی به منزله ی از بین بردن فرصت های برابر آموزشی برای ادامه تحصیل و ورود به دانشگاههاست که از مصادیق بی عدالتی است و اثرات آن  در روح حساس جوانان ما تأثیر گذار خواهد بود که خود مشکلات دیگری را به‏بار می‏آورد.

دانشگاه محل تامین درآمد دولت نیست

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در پاسخ به  توجیه تامین مالی دانشگاهها از طریق اینگونه طرح ها گفت: به لحاظ تامین مالی و نفع اقتصادی برای دانشگاه باید گفت که  اساسا دولت باید درآمد لازم برای مؤسسات خود را از جای دیگری تأمین کند. در حالی که تأمین درآمد دولت از صنعت در سیاست‏های کلی نظام نفی شده‏است چگونه به دانشگاه به عنوان محل درآمد نگاه می‏کنند. با مدیریت درست بر منابع کشور می توانیم منابع مالی مورد نیاز دانشگاه هایمان را تأمین کنیم. البته اگر در دانشگاه از پژوهش‏های کاربردی که نیازهای اساسی‏تری را هم رفع می کند درآمد زایی شود مانعی ندارد و خوب هم هست. اما کسب درآمد با اختلال در امر آموزش مناسب نیست. دولت مطابق قانون بخشی از منابع حاصل از هدفمند شدن یارانه‏ها را به بودجه خود اختصاص می‏دهد. بنده پیشنهاد  می‏کنم  دولت به‏جای موافقت با طرح دانشجویان شهریه‏ای، فقط چند درصد از این منابع را در اختیار دانشگاه های کشور قرار دهد.

وی افزود هنوز آماری از میزان درآمد دانشگاه‏ها از محل این شهریه منتشر نشده و معلوم نیست که اصلا اینها پولی است که بتواند رفع مشکلی کند. وی یادآور شد نکته دیگر مبهم بودن بحث «هزینه تمام شده» در محاسبه شهریه در این طرح است، آیا منظور فقط هزینه های جاری دانشگاه است یا هزینه های سرمایه ای را هم دربر میگیرد؟

اگر هزینه‏های سرمایه‏ای هم در میزان شهریه مقرر محاسبه شود شهریه چقدر خواهد شد و امکان پرداخت آن ازسوی متقاضیان تا چه اندازه خواهد بود و اگر فقط هزینه‏‏های جاری محاسبه شود آیا دانشگاه-ها باید چیزی هم از منابع سرمایه‏ای خود برای این طرح هزینه کنند و  از بودجه معمول خود آن‏را جایگزین نمایند که در این‏صورت نقض غرض خواهد بود. وی در پایان به دانشجویان توصیه کرد با حفظ متانت و مستدلاً دیدگاه‏ها و  تجارب خود را در اختیار مسؤلان قرار دهند تا انشاءالله مورد توجه واقع شود..../تحلیل:عصرایران