گروه دستان هم قهر کرد

روزنامه اعتماد: رمضان است و معمولا در این ماه كنسرت‌های كمتری برگزار می‌شود. اگرچه تا همین چندماه قبل اصلا كنسرتی برگزار نمی‌شد اما قرار است این روزها چند اركستر به اجرای برنامه بپردازند.

اركستر موسیقی ملی و همچنین اركستر سازهای ایرانی كه به تازگی افتتاح شده است. همین هم البته خوب است. معمولا در تمام كشورهای مسلمان در ماه نزول قرآن، گروه‌های مختلف موسیقی افطاری‌ها را با جشن و شادی همراه می‌كنند. ای‌كاش در كشور مانیز این امكان برای اهالی موسیقی وجود داشت تا در مهربان‌ترین ماه خدا، تا قبل از ایام سوگواری، برنامه‌هایی در ژانرهای گوناگون اجرا شود. به هر حال مساله‌ «لغو كنسرت»های موسیقی همچنان مساله‌ای است كه تاثیر خودش را دارد.

این مساله هر روز ابعاد گسترده‌تری به خودش می‌گیرد. نمونه‌اش؟ در مهمانی افطار رییس‌جمهور كه چند روز پیش برگزار شد هم در این باره سخن گفته شد. نمونه دیگرش؟ اعضای گروه موسیقی دستان كه قرار بود امسال بعد از سال‌ها در ایران كنسرت بدهند، می‌گویند به خاطر مشكلاتی كه هم‌اكنون در زمینه اجرای زنده وجود دارد، فعلا در ایران كنسرت اجرا نمی‌كنند.  پیش از این «كیهان كلهر» نیز در گفت‌وگویی رسمی، اعلام كرده بود كه دیگر در ایران كنسرت نمی‌دهد.

اگر حالا «دستان» را نیز به جمع گروه‌هایی كه فعلا نمی‌خواهند در ایران به اجرای برنامه بپردازند، اضافه كنیم و با وجود ابهام در اجرای برنامه توسط «محمدرضا شجریان» می‌توان چنین جمع‌بندی كرد كه موسیقی ایرانی بخش مهمی از پتانسیل خود را از دست داده است. نكته غم‌انگیز ماجرا ‌اما آن است كه دكتر «حسن روحانی» - رییس‌جمهور- از همان ابتدا، از همان نخستین مناظره‌اش از موسیقی گفت و از حمایت موسیقیدانان. تكرار هزار باره است اما نمی‌شود فراموش كرد كه او از «محمدرضا شجریان» به عنوان سفیر فرهنگی كشور یاد كرد و از این گفت كه همه مردم ایران با صدای او خاطره دارند.

 سازنده فیلم تبلیغاتی‌اش هم از پشت صحنه آن فیلم گفت و اینكه دكتر روحانی می‌گوید: «من شجریان را دوست دارم.» البته همه كاندیداهای ریاست‌جمهوری، پیش از آنكه به كاخ پاستور راه پیدا كنند، حرف‌های بسیاری می‌زنند.

«روحانی» اما لااقل در این مورد نشان داد كه حرف‌هایش فقط وعده تبلیغاتی نبوده است. او البته از تعطیلی اركسترهای ایران نیز اظهار نارضایتی كرده بود و حالا پس از سال‌ها، اركستر موسیقی ملی و همچنین سمفونیك راه‌اندازی شد. اكنون هم صحبت از دو اركستر جدید است. اعضای وزارت ارشاد هم تلاش‌های گسترده‌ای برای رفع مشكل شجریان شروع‌ كرده‌اند. اگرچه وزیر ارشاد، معاون هنری‌اش، مدیر دفتر موسیقی‌اش و سخنگویش اما هربار كه ماجرا به اینجا ختم می‌شود، می‌گویند: «مشكل از ما نیست و از دیگران است.» این دیگران البته خیلی‌ها هستند، همان‌هایی كه كنسرت‌ها را هم لغو می‌كنند، بی‌آنكه حتی به خودشان این زحمت را بدهند تا دلیلی برای این ماجرا ذكر كنند.

دستان: فعلا در ایران برنامه اجرا نمی‌كنیم

«فعلا در ایران برنامه اجرا نمی‌كنیم.» این را «سعید فرج‌پوری» - یكی از اعضای گروه- می‌گوید. دستان دلیل خودش را هم برای این ماجرا دارد: «ما تمام برنامه‌های‌مان را به صورت سالانه می‌بندیم. هر كدام از اعضای‌مان نیز در یك كشور پراكنده هستند بنابراین برای اجرای هر برنامه نیاز به برنامه‌ریزی‌های منظمی داریم؛ اینكه گروه دور هم جمع شوند، برای مدتی تمرین كنند و بعد از آن كنسرت برگزار شود. حال اگر در این میان، یك كنسرت به دلیلی لغو شود، گروه ما دچار مشكلات بسیاری خواهد شد. به همین خاطر با وجود آنكه در نظر داشتیم در سال جدید، برنامه‌هایی را در ایران داشته باشیم به خاطر حاشیه‌هایی كه این روزها برگزاری كنسرت در ایران دارد، این اتفاق فعلا رخ نخواهد داد.»

گروه موسیقی دستان، یكی از مهم‌ترین گروه‌های موسیقی ایرانی است. شاید بشود گفت تنها گروهی در ایران كه همچنان توانسته است ماهیت خود را حفظ كند. اعضای آن هر كدام از برجسته‌ترین چهره‌های موسیقی هستند كه كنسرت‌های متعددی در ایران و كشورهای مختلف برگزار كرده و نقش موثری در معرفی موسیقی ایرانی به كشورهای دیگر داشته است. برخی از این كنسرت‌های برگزار‌شده در مراكز فرهنگی و جشنواره‌های بزرگ جهانی بوده است: رادیوغرب آلمانWDR، رادیو برلین SFB، رادیو فرانكفورتHR٢، خانه فرهنگ‌های جهان در برلین، فستیوال فاز مراكش، فیلارمونی كلن، فیلارمونی ارونج كانتی، تئاتر شهر پاریس و بسیاری از فستیوال‌های بنام اروپا و امریكا. برنامه‌های این گروه در ایران نیز همواره با استقبال بسیار زیادی مواجه می‌شده است.

حالا می‌توان این جملات «فرج‌پوری» را به این گفته‌های كلهر اضافه كرد كه بعد از لغو كنسرتش به همراه گروه «بروكلین رایدر» گفت: «تا زمانی كه فرهنگ و هنر ایران گروگان زورگیری و زورآزمایی جناح‌های سیاسی است و خط مشی مشخصی برای اینگونه فعالیت‌ها تعریف و اجرا نشده، از انجام هرگونه فعالیت در ایران خودداری خواهم كرد.» به نظر می‌رسد برگزاری كنسرت‌های موسیقی و لغو متعدد آن، به گره كوری بدل شده كه كسی را یارای باز كردن آن نیست؛ حتی رییس‌جمهور را. او در ماه گذشته بارها در این باره اظهارنظر كرده است.

در نشستش با خبرنگاران كه به بهانه دومین سال پیروزی‌اش انجام شد، به این مساله اشاره كرد كه: «از نظر ما مرجع قانون است. وقتی دستگاهی به عنوان مرجع قانونی تجویز شده پس دخالت دیگران معنی ندارد. ما در زمینه فرهنگ معتقدیم كه امور فرهنگی باید به اصحاب فرهنگ واگذار شود. فضا را باید كاملا به گونه‌ای ترسیم كنیم كه هم برای تولید‌كنندگان و هم مصرف‌كنندگان شرایط فراهم باشد. از نظر ما مرجع قانون است.

 وقتی دستگاهی به عنوان مرجع قانونی تجویز شده پس دخالت دیگران معنی ندارد. نباید دنبال اجتهاد شخصی بود. همه باید در چارچوب قانون باشیم و هر دستگاهی كه باید مجوز صادر كند آن مجوز مورد احترام باشد. وقتی در چارچوب قانون مجوز برای یك كنسرت داده می‌شود و مردم می‌آیند بلیت می‌خرند این‌گونه دخالت‌ها تضییع حقوق مردم است قبل از اینكه تضییع اصحاب فرهنگ باشد. ما باید احساس كنیم ۲۴ خرداد ادامه دارد. باید به قانون عمل كنیم و به دنبال اجتهاد شخصی نباشیم و اجتهاد را به عهده حوزه علمیه بگذاریم.»

مساله به همین جا ختم نشد، در حالی‌كه چهارشنبه گذشته، رییس‌جمهور در ساختمان اجلاس سران میزبان چهره‌های سیاسی بود حجت‌الاسلام‌والمسلمین ادیب، در این خصوص صحبت و به رییس‌جمهور گوشزد كرد: «بنده از رییس‌جمهوری محترم به عنوان مجری قانون اساسی می‌خواهم كه در كنار حراست از دستاوردهای علمی و فناورانه نظام، تعریفی دوباره از راهكارهای چگونگی دفاع از حقوق مردم بر اساس قانون اساسی ارایه دهد، چرا كه شاهد آن هستیم كه متاسفانه بر اساس تعاریف و استنباط‌های غلط گاهی حقوق مردم ضایع می‌شود كه نمونه آن تعطیلی كنسرت‌های قانونی و مجوزدار است. این نادیده گرفتن حقوق مردم و خلاف قانون اساسی است.»

اما واقعیت این است كه با تمام این تاكیدها، همچنان كنسرت‌ها لغو می‌شود. این البته یك پیش‌بینی بدبینانه است، اما می‌شود چند هفته‌ای صبر كرد، ماه خدا كه تمام شد و موج برگزاری كنسرت‌ها آغاز، می‌شود دوباره این مساله را دید.

واقع گرا،نمایشی،عمومی،مثبت،مستقل،ریسک پذیر،نا فرمان،بی اعتبار،لجوج وخودمحور. به آسانی دوست می شوندوبا جریانات همراه شده وبه فرصت ها چنگ می زنند.برای شروع یک پروژه یا شکاریک ایده ونظر صریح هستند.درفعالیت های سازمان یافته خوب عمل می کنند.دربعضی موارد چندان دقیق نیستندواحساسات زیاد و قوی از خود نشان می دهند.ممکن است به سرعت مخالفت عمیق خود را با یک نظر بیان کننداما معمولا این مخالفت پایدار نیست.کارگشایانی سنتی،محرک وکمی لاف زن هستند.